مخالفت اهل بیت (ع) با شیخین

قَالَ: وَحَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُبَارَكِ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ، قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ، فَقُلْتُ: عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ حَيْثُ وَلِيَ مِنْ أَمْرِ النَّاسِ مَا وَلِيَ، كَيْفَ صَنَعَ فِي سَهْمِ ذِي الْقُرْبَى؟ قَالَ: سَلَكَ بِهِ سَبِيلَ أَبِي بَكْرٍ وَعُمَرَ، قُلْتُ: وَكَيْفَ: وَأَنْتُمْ تَقُولُونَ مَا تَقُولُونَ؟ فَقَالَ: مَا كَانَ أَهْلُهُ يَصْدُرُونَ إِلَّا عَنْ رَأْيِهِ، قُلْتُ: فَمَا مَنَعَهُ؟ قَالَ: كَرِهَ وَاللَّهِ أَنْ يُدْعَى ‌عَلَيْهِ ‌خِلَافَ ‌أَبِي ‌بَكْرٍ وَعُمَرَ.

📚 الأموال للقاسم بن سلام، ص۴۱۶

محمد بن اسحاق گوید: از ابوجعفر محمد بن علی الباقر (ع) پرسیدم: علی بن ابی طالب (ع) هنگامی که حکومت را به دست گرفت، با سهم ذی القربی چه کرد؟ فرمود: در آن به روش ابوبکر و عمر رفتار کرد. گفتم: چطور در حالی که شما چیزهای دیگری می‌گویید؟! [یعنی مدعی سهم ذی القربی و غصب آن توسط خلفا هستید.] فرمود: خاندان او که جز از نظر او پیروی نمی‌کردند. [یعنی نظر ما درباره سهم ذی القربی، بر اساس نظر امیرالمؤمنین (ع) است.] گفتم: پس چه چیز او را بازداشت [که سهم ذی القربی را برگرداند]؟ گفت: به خدا سوگند خوش نداشت او را به مخالفت با ابوبکر و عمر متهم کنند.

این حدیث را دست کم ۵ نفر از محمد بن اسحاق بن یسار (د. ۱۵۱ ق) روایت کرده‌اند:

۱.  عبد الله بن المبارک (الأموال للقاسم بن سلام، ص۴۱۶)
۲.  یزید بن زریع (تاريخ المدينة لابن شبة، ج۱، ص۲۱۷)
۳.  اسماعیل بن علیة (الإبانة الكبرى لابن بطة ج۸، ص۳۷۱)
۴.  احمد بن خالد الوهبی (السنن الكبرى للبيهقي، ج٦، ص٥٥٧)
۵.  حماد بن زید (السنن الكبرى للبيهقي، ج٦، ص٥٥٧)

این گزارش اهل سنت، به روشنی نگاه منفی اهل بیت (ع) به خلفا را نشان می‌دهد و ثابت می‌کند که دیدگاه شیعه در این مسأله برگرفته از اهل بیت (ع) است. همچنین نشان می‌دهد احادیثی از اهل سنت که می‌کوشند میان خلفا و اهل بیت (ع) آشتی برقرار کنند، ساختگی است.

برخی از نکات مهمی که از این روایت قابل استفاده است:

۱. نظر اهل بیت (ع) درباره سهم ذی القربی و مخالفتشان با ابوبکر و عمر مشهور بوده است.

۲. اهل بیت (ع) نظر خود را به امیرالمؤمنین (ع) مستند می‌کردند و تابع ایشان بودند.

۳. اهل بیت (ع) ملتزم به تقیه بودند و اعتقاد داشتند امیرالمؤمنین (ع) در زمان حکومت خود، از باب تقیه، با روش ابوبکر و عمر مخالفت نکردند.

#اهل_سنت
#حدیث

@Alasar_1

⚠️ غیبت طولانی و گمراهی افراد نادان

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى الْعَطَّارُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ مِهْرَانَ الْجَمَّالِ قَالَ قَالَ‏ الصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ع‏ أَمَا وَ اللَّهِ لَيَغِيبَنَّ عَنْكُمْ مَهْدِيُّكُمْ حَتَّى يَقُولَ الْجَاهِلُ مِنْكُمْ مَا لِلَّهِ فِي آلِ مُحَمَّدٍ حَاجَةٌ ثُمَّ يُقْبِلُ كَالشِّهَابِ الثَّاقِبِ فَيَمْلَؤُهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً.

از صفوان جمال، امام صادق علیه السلام فرمود: به خدا سوگند مهدیّ شما از شما غایب خواهد شد تا آن جا که جاهلانتان بگویند: خداوند دیگر کاری به آل محمد (ص) ندارد؛ سپس چُنان شهاب ثاقب (آتش فروزان و شکافنده) پیش می آید و زمین را از عدل و داد پر می‌کند؛ همان گونه که از جور و ستم پر شده است.

📚 کمال الدين و تمام النعمة، دار الکتب الاسلامیة، ج‏2، ص341-342؛
«ما لله فی فلان حاجة» تعبیری است که بر رها کردن خداوند و از لطف و عنایت دور نمودن، دلالت دارد. این فراز اول در اسناد دیگری نیز آمده. مانند: الغيبة للنعماني، ص141؛ كمال الدين و تمام النعمة، ج‏1، ص302-303 وراق از سعد از ابراهیم بن هاشم از اسحاق بن محمد صیرفی از هشام از فرات بن احنف از اصبغ بن نباتة. و ص51 از ابوصلت هروی از امام رضا ع با زیادتی دیگر در ادامه خبر.
#انتظار
@Al_Meerath

نقش احادیث مشهور در شکل‌گیری باور شیعه به پیوستگی سلسلهٔ امامت

✍️ رجایی، قندی، قندهاری
مجلهٔ امامت پژوهی

برخی روایات مشهور اسلامی در میراث حدیثی مسلمانان حاکی از آن است که در هر دوره‌ای بی‌شک کسی در میان امت وجود دارد که حامل عادل علم دین و حافظ آن است؛ از اهل‌بیت و عترت پیامبر است و مایۀ هدایت امت ایشان است؛ امام حیّ زمان است و مردم موظف به شناسایی و بیعت با او هستند؛ به‌پادارندۀ حجت خدا بر خلق است، چه مشهور باشد، چه ناشناس. از طرف دیگر، گزارش‌های فرقه‌نگاران حاکی از آن است که شیعیان از ابتدا، معتقد بوده‌اند که زمین هیچ‌گاه از وجود حجت و امامی که جانشین امام قبلی باشد، خالی نمی‌ماند و سلسلۀ امامت پیوسته خواهد ماند. این اعتقاد به وجه افتراق شیعۀ امامیه با دیگر فرق اسلامی بدل گشته بود تا حدی که این اعتقاد را «نسق» و شیعیان امامی را «اهل نسق» می‌خواندند. در این پژوهش، با بررسی تاریخ فکر شیعۀ امامیه، نقش احادیث مذکور را در شکل‌گیری این باور و وفاداری آنان را به آن احادیث نشان می‌دهیم.

و نیز ببینید: پروندۀ ائمۀ اثنی عشر
@Al_Meerath

📗 امامت اهل بیت (ع) در نامهٔ امام حسین (ع) به اهل بصره

قبضه الله إلیه... وکنّا أهلَه وأولیاءه وأوصیاءه وورثته وأحقّ الناس بمقامه في الناس

خدا [روح] پیامبر (ص) را به سوی خود گرفت؛ در حالی که... ما اهل پیامبر (ص) و اولیاء او و اوصیاء او و وارثان او و شایسته‌ترین مردم به جایگاه پیامبر (ص) در میان مردم بودیم.

تاریخ الطبري، ج۵، ص۳۵۷
@Al_Meerath

خدا را امری است که خود می‌رساند

حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمُكَتِّبُ قَالَ: كُنْتُ بِمَدِينَةِ السَّلَامِ فِي السَّنَةِ الَّتِي تُوُفِّيَ فِيهَا الشَّيْخُ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ السَّمُرِيُّ قَدَّسَ اللهُ رُوحَهُ فَحَضَرْتُهُ قَبْلَ وَفَاتِهِ بِأَيَّامٍ فَأَخْرَجَ إِلَى النَّاسِ تَوْقِيعاً نُسْخَتُهُ:
بسم الله الرحمن الرحيم‌ يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ السَّمُرِيَّ أَعْظَمَ اللهُ أَجْرَ إِخْوَانِكَ فِيكَ فَإِنَّكَ مَيِّتٌ مَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ سِتَّةِ أَيَّامٍ فَاجْمَعْ أَمْرَكَ وَ لَا تُوصِ إِلَى أَحَدٍ يَقُومُ مَقَامَكَ بَعْدَ وَفَاتِكَ فَقَدْ وَقَعَتِ الْغَيْبَةُ الثَّانِيَةُ[/التامة] فَلَا ظُهُورَ إِلَّا بَعْدَ إِذْنِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ذَلِكَ بَعْدَ طُولِ الْأَمَدِ وَ قَسْوَةِ الْقُلُوبِ وَ امْتِلَاءِ الْأَرْضِ جَوْراً وَ سَيَأْتِي شِيعَتِي مَنْ يَدَّعِي الْمُشَاهَدَةَ أَلَا فَمَنِ ادَّعَى الْمُشَاهَدَةَ قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْيَانِيِّ وَ الصَّيْحَةِ فَهُوَ كَاذِبٌ مُفْتَرٍ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ.
قَالَ فَنَسَخْنَا هَذَا التَّوْقِيعَ وَ خَرَجْنَا مِنْ عِنْدِهِ فَلَمَّا كَانَ الْيَوْمُ السَّادِسُ عُدْنَا إِلَيْهِ وَ هُوَ يَجُودُ بِنَفْسِهِ فَقِيلَ لَهُ مَنْ وَصِيُّكَ مِنْ بَعْدِكَ فَقَالَ لِلَّهِ أَمْرٌ هُوَ بَالِغُهُ وَ مَضَى رَضِيَ اللهُ عَنْهُ فَهَذَا آخِرُ كَلَامٍ سُمِعَ مِنْهُ (کمال الدین، ج2، ص516).

شیخ صدوق نقل می‌کند از ابومحمد حسن بن احمد مکتّب که گفت: در سالی که شیخ علی بن محمد سَمُری -قدّس اللهُ روحَه- [وکیل چهارم صاحب الزمان علیه السلام] از دنیا رفت، در بغداد بودم. چند روزی پیش از وفات سمری، نزد او رفتم. توقیعی برای مردم [از نزد صاحب الزمان علیه السلام] آورد که در آن نوشته شده بود:
بسم الله الرحمن الرحیم. ای علی بن محمد سمری! خداوند اجر برادرانت را در [مصیبتِ درگذشت] تو عظیم گرداند! تو تا شش روز دیگر از دنیا می‌روی. امرت را جمع کن و به هیچ کسی وصیت نکن که پس از وفاتِ تو، در جایگاه تو قرار گیرد! چه (غیبتِ دوم/ غیبتِ تامّ) واقع شده است. پس ظهوری نخواهد بود مگر به اذن خداوند -عزّ وجلّ-. این ظهور پس از طولانی‌شدن مدّت و سنگ‌‌وسخت‌شدن قلب‌ها و پرشدن زمین از ستم خواهد بود. به زودی نزد شیعیان من، کسی خواهد آمد که مدّعی مشاهدهٔ [من] است. هان! هرکه -پیش از خروج سفیانی و صیحهٔ آسمانی- ادعای مشاهده کند، دروغ‌گویی دروغ‌باف است ولا حول ولا قوة إلا بالله العلي العظیم!
[حسن بن احمد مکتب] گفت: این توقیع را نوشتیم و از نزد سمری بیرون آمدیم. روز ششم بازگشتیم به نزد او و او در حال احتضار بود. به او گفته شد: وصیِّ تو پس از تو کیست؟ فرمود: خدا را امری است که خود آن را می‌رساند! سمری -رضي الله عنه- درگذشت و این، آخرین سخنی بود که از او شنیده شد.
@Al_Meerath

تا خدا امام حق را برانگیزد

«[حدثنا] أحمد بن عليّ قال: حدثنا الحسن بن علي قال: أخبرنا علي قال: أخبرنا محمد بن فضيل عن السري بن إسماعيل عن الشعبي: عن سفيان بن أبي الليل‌ أنّه أتى حسنا بالمدينة ... قال: ... أبشر يا سفيان فإنّ الدنيا ستسع على البرّ و الفاجر حتّى يبعث اللّه إمام الحقّ من آل محمد.» (محمد بن سلیمان الکوفی، مناقب الإمام أمير المؤمنين علي بن أبي طالب(ع)، ج2، ص128-129)

از سفیان بن اللیل الهمدانی از امام حسن مجتبی (ع) روایت شده است که فرمود: ای سفیان مژده باد تو را که [نعمت] دنیا برای نیکوکار و بدکار فراخ خواهد بود تا زمانی که خداوند امام حقّ از آل محمد (ص) را برانگیزد.

اسناد دیگر: مقاتل الطالبيين، ص75-76؛ فرائد السمطین، ج2، ص78-79؛ شرح نهج البلاغة، ج‏16، ص44-45؛ التشريف بالمنن في التعريف بالفتن، ص228-229

---------
یعنی تا ظهور قائم (عج) بدکاران نیز از نعمت و دولت دنیا بهره‌مند خواهند بود؛ ولی پس از آن دنیا بر بدکاران تنگ خواهد شد. این جمله برای آرام کردن سفیان در اعتراض به صلح با معاویه است.

@Alasar_1

💠 امان خدا در روز قیامت

هنگام خروج امام حسین (ع) از مکه به سوی کوفه، والی مکه -عمرو بن سعید بن عاص- نامه‌ای به ایشان نوشت و در آن از ایشان خواست که از مسیر به کوفه بازگردند و به ایشان امان داد. در پاسخ امام حسین (ع) به عمرو بن سعید آمده: «... برترین امان، امان خداست و خدا هرگز در روز قیامت به کسی امان نخواهد داد که از خدا در دنیا نترسیده باشد. پس از خدا می‌خواهیم ترسی را در دنیا [به ما بدهد] که موجِب امان او در روز قیامت باشد...».

تاریخ الطبري، ج5، ص388-389
@Al_Meerath

درختواره اسناد حديث «للقائم غيبة قبل قيامه...»

به‌کوشش طه نقوي
کانال متفرقات من التراث

عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِيِّ عَنْ أَيُّوبَ بْنِ نُوحٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى عَنِ ابْنِ بُكَيْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لِلْقَائِمِ غَيْبَةٌ قَبْلَ قِيَامِهِ قُلْتُ وَ لِمَ قَالَ يَخَافُ عَلَى نَفْسِهِ الذَّبْحَ.

زراره از ابوعبدالله [امام صادق(ع)] روايت كرده كه فرمود: براستى قائم ما پيش از قيام خود غيبتى دارد، گفتم چرا؟ فرمود می‌ترسد سرش را ببرند.

📚كمال الدين، ج‏2، ص481. طرق دیگر از زراره: ص342-343، 481؛ الكافي، ج‏1، ص340. توضیحات بیشتر درباره اسناد.
@Al_Meerath