📚مطالعه و خرد ، الفبای توسعه📚 3786

‏مایه اصل و نسب...

کانال مطالعه و خرد ، الفبای توسعه

۰۳/۰۷/۱۸

www.tgoop.com/Alefbaietousee

635 views06:52

♻️📚-- غلام همت آنم که زیر چرخ کبود ...

ساعتی را در دیوان صدر نشین ادبیات دیروز و امروز غور کردم و بر کهکشان د‌ر پارسی و ابیات روان و شکافنده اندیشه تحسین کردم و در دل بر غفلت خود اشک ندامت ریختم .

بزرگان و استادهای برجسته زبان و ادبیات پارسی حق مطلب را درباره وی ادا کرده اند از بزرگداشت ها تا کنگره ها ، از گردهمایی ها تا همایش ها ، از محافل ادبی تا حافظ خوانی و حافظ پژوهشی پیش از انقلاب تا کنون ، گرد فانوسی فروزان چرخیده و هر یک به اندازه ظرف خود می بر گرفته اند .

▫️غزلیات حافظ دریایی از معرفت را پیش روی ما می گذارد او تنها شاعر و اندیشمند ادب و عرفان نیست او در جای جای غزلیاتش ، تار و پود اجتماع ، سیاست ، فرهنگ را در هم تنیده و استوار و محکم بر دانسته ها و اندوخته های خود ایستاده است .
آسمان کشتی ارباب هنر می شکند
تکیه آن به که برین بحر معلق نکنم

▫️او خردورزانه قلم را در اختیار سخن می گیرد تا نقاب تاریکی و‌جهل را از اندیشه برگیرد

کس چو حافظ نگشاد از رخ اندیشه نقاب
تا سر زلف سخن را به قلم شانه زدند .

قلم ، سخن و اندیشه. سه رکن خردورزی

▫️او جنگ‌ ملتها و اقوام را بر اثر سوءتفاهم ها و ندانسته ها و ندیدن حقیقت ارزیابی می کند خود بینی ، خودخواهی و خود برتر بینی نتیجه افسانه سازیهایست که چهره حقیقت را نقاب می زند
جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه
چون ندیدن حقیقت ره افسانه زدند .

▫️او آسایش دنیا و آخرت را در مدارا و مروت و گذشت و مردانگی می داند و کنایه آمیز برای مردم طلب آسایش و آرامش دارد وحکمیت را بدان سوی رهنمون می کند

آسایش دو گیتی تفسیر این دوحرف است
با دوستان مروت با دشمنان مدارا

خود حافظ در بیتی دیکر پاسخ می گوید و حق طلبی را اینگونه به اوج می رساند .

حافظا ار خصم خطا گفت نگیریم برو
ور بحق گفت جدل با سخن حق نکنیم .

آزادگی و عقلانیت و عدالت به حق در این بیت خوش درخشیده است .

▫️او بارها بر اهل ریا و تزویر و فقها تاخته و آنها را مورد عنایت خود قرار داده است شیوه حافظ خوشایند فقها و منبریون نیست .
آنجا که در جای جای دیوان خود می فرماید

واعظان کین جلوه در محراب و منبر می کنند
چون به خلوت می روند آن کار دیگر می کنند
و یا
مشکلی دارم ز دانشمند مجلس باز پرس
توبه فرمایان چرا خود توبه کمتر می کنند .

حکایت کسانی که مردم را به آخرت فرا می خوانند و خود در ناز و نعمت زندگی سر می کنند. و دقیقا به سخنانی که از دهانشان بیرون می آید باور ندارند و همین عدم باور پذیری دست آنها را برای مردم رو کرده است .

گوئیا باور نمی دارند روز داوری
کاین همه قلب و دغل در کار داور می کنند
.

▫️نو کیسگان و مدیران کوتوله و تازه به دوران رسیده ها از تیغ قلم او در امان نمانده این چنین از خجالتشان بیرون می آید

یا رب این نودولتان را با خر خودشان نشان
کاین همه ناز از غلام ترک و استر می‌کنند.

▫️ آنجا که ظالمان و کسانی که به بی عدالتی وتبعیض حکم می رانند اخطار و نوید شورش گدایان را می دهد

ساقی به جام عدل بده باده. تا گدا
غیرت نیاورد که جهان پر بلا کند .

▫️رشد تزویر و ریا و تنیدن فحشا و فساد در تار و پود جامعه را حاصل از محدودیت اجتماعی و سیاسی می داند آنجا که می فرماید
در میخانه ببستند خدایا مپسند
که در خانه تزویر و ریا بگشایند .

▫️او از دغدغه مندی و دردمندی خود می گوید. از جامعه ای که در آن زندگی می کند و برخی نابهنجاری‌های حکومتی و اجتماعی او را می آزارد و بدان علم دارد. و توان رویارویی با آنها را ندارد
همه دردمندی خود و دانشمندان را در بی عملی می داند و از کسانی که آگاهند ولی عملا کاری انجام نمی دهند ناخرسند است.

نه من ز بی عملی در جهان ملولم و بس
ملالت علما هم ز علم بی عمل است .

▫️او نسخه ای زیبا وعمیق برای رویارویی با غم و اندوه و افسردگی پیچیده است .
او تسلیم شرایط نابهنجار و تاریک دوران نمی شود او در پی شکیبایی شادمانه زندگی را مغتنم می شمارد
اگر غم‌ لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد
من و ساقی به هم سازیم و بنیادش براندازیم
.
.
حافظ تماما امیدواریست شوق است و حظ و رندی
بحق او در تارک ادبیات پارسی و جهان ایستاده است نه به عنوان تنها یک شاعر بلکه یک اندیشمند ، ادیب ، جامعه شناس بحق او توصیف سروده خودست آنجا که می گوید
غلام همت آنم که زیر چرخ کبود
ز هر چه رنگ تعلق بپذیرد آزاد است

امروز را به یاد لسان الغیب دیوان بگشاییم و چند غزلی نوش جان کنیم . اگر ادبیات کهن ما همواره پیش روی چشم ما و حاکمان بود امروز شرایط دیگری برای ما و منطقه رقم خورده بود

روز حافظ (بیستم مهرماه )بر ایرانیان و آزادگان جهان مبارک باد .
#ح_درویشی ✍ ۱۴۰۳/۰۷/۲۰

کانال مطالعه و خرد ، الفبای توسعه

۰۳/۰۷/۲۰

www.tgoop.com/Alefbaietousee