Warning: Undefined array key 0 in /var/www/tgoop/function.php on line 65

Warning: Trying to access array offset on value of type null in /var/www/tgoop/function.php on line 65
- Telegram Web
Telegram Web
♦️ آینده‌پژوهی یک انتخابات

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۶ خرداد ۱۴۰۳

🔹 چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در شرایطی خاص برگزار خواهد شد که کمتر شباهتی به ادوار سه دهه گذشته دارد. تنها در ادوار دوم پس از عزل بنی‌صدر در خرداد ۱۳۶۰؛ سوم پس از ترور دکتر رجایی در شهریور ۱۳۶۰ و پنجم پس از رحلت امام خمینی در خرداد ۱۳۶۸ بوده که کشور دچار انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری شد. برای روندپژوهی این دوره از رقابت‌ها ابتدا باید بازیگران مؤثر در انتخابات را مورد ارزیابی قرار داد.

◀️ اصول‌گرایان
نیروهای حاکم بر دولت سیزدهم و مجلس دوازدهم مهم‌ترین جناح از جریان اصول‌گرا هستند که برای ابقای دولت سیزدهم در دولت چهاردهم در تلاش خواهند بود و رقیب اصلی خود را جناح حامی دکتر قالیباف می‌دانند. در صورت ائتلاف این دو جناح، نامزد ائتلاف، پیروز رقابت ریاست‌جمهوری چهاردهم خواهد بود. پیشران این ائتلاف، اجماع هر دو جناح عمل‌گرا و آرمان‌گرای جریان اصول‌گرا بر فردی از بدنه مدیران عالی‌رتبه دولت مرحوم رئیسی یا از مدیران بنیادها و نهادهای حاکمیتی است.

◀️ محافظه‌کاران
جناح راست سنتی و جناح راست مدرن شامل نیروهای موسوم به اعتدال‌گرا در این طیف قرار می‌گیرند که نامزدی محتمل‌تر از دکتر لاریجانی برای رقابت آتی ندارند. گرچه حضور وی در رقابت‌ها، محل تردید است. به خصوص که از یک‌سو در یک رقابت زودهنگام، فرصت کمتری برای برنامه‌ریزی و سازماندهی وجود دارد و از سوی دیگر فضای سیاسی کشور، به‌ویژه ناظر به فقدان نابهنگام و تأثربرانگیز ریاست‌جمهور و موج عاطفی رخ‌داده در بین توده‌های حامی دولت، فضای سیاسی کشور، کمتر فاقد آمادگی لازم برای یک رقابت جدی سیاسی است. هم‌چنین قابل ذکر است که هر نامزد دیگری از این طیف، توان هماهنگی و تعامل سطح بالا در ساختار سیاسی کشور را نیز نخواهد داشت و بالتبع، به دلیل فقدان توان ترسیم چشم‌انداز مطلوب، با شکست سختی روبرو خواهد شد.

◀️ اصلاح‌طلبان
این جریان توان بازیگری در این رقابت را نخواهد داشت. اگر با نامزد حداکثری وارد رقابت شود، اجازه رقابت را نخواهد یافت. اگر هم با نامزد حداقلی وارد شود، توجیهی برای جلب نظر پایگاه اجتماعی‌شان ندارند. زیرا از انتخابات دوره دوازدهم مجلس در اسفند ۱۴۰۳ که این جریان به جهت همراهی با پایگاه اجتماعی‌اش از حضور در آن اجتناب ورزید، فاصله زمانی چندانی نگذشته و وضعیت نیز نسبت به ان زمان، تغییر خاصی نداشته که بتوانند این حضور را در کنار آن انصراف، تؤأمان توجیه کنند. به‌خصوص که فضای تنش‌آلود منطقه‌ای و به‌خصوص شرایط پس از جنگ غزه از یک‌سو و احتمال پیروزی ترامپ از سوی دیگر، امکان ترسیم چشم‌انداز مطلوب آنان درباره تنش‌زدایی با غرب و در نتیجه جلب آرای رأی‌دهندگان را فراهم نمی‌سازد.

🔸 ناظر به روندهای مذکور برای این سه جریان، می‌توان دو سناریو را متصور بود.

1️⃣ تک‌قطبی
این حالت، تکرار ادوار دوم، سوم، چهارم، پنجم و سیزدهم ریاست‌جمهوری است. بدین ترتیب که ساختار سیاسی، نامزد مطلوب را معرفی نموده و اکثریت رأی‌دهندگان نیز وی را برخواهند گزید. به نظر می‌رسد میزان مشارکت در این سناریو، ناظر به اینرسی پدیدآمده از فضای عاطفی درگذشت ریاست‌جمهور فقید، بین ۴۰ تا ۵۰ درصد خواهد بود. نامزد مطلوب، فرد مورد اجماع اصول‌گرایان است که دولت چهاردهم را با کمترین تغییر نسبت به دولت سیزدهم، به‌خصوص در تلازم با سیاست منطقه‌ای در شرایط جنگ غزه و مذاکرات هسته‌ای، با کمترین تنش به پیش خواهد بُرد. دیگر نامزدها برای شکل‌دهی به یک رقابت و احتمالاً کارنامه‌سازی برای آینده سیاسی‌شان، در رقابت حاضر خواهند شد.

2️⃣ دوقطبی محدود
این حالت، متضمن بروز رقابت بین دو جناح عمل‌گرا و آرمان‌گرای جریان اصول‌گراست. در این صورت جبهه پایداری و متحدانش در جریان اصول‌گرا بر نامزد اختصاصی خود تأکید داشته با یک با چند نامزد در رقابت حضور خواهند یافت و یک دوقطبی یا سه‌قطبی ضعیف شکل خواهد گرفت. محتمل میزان مشارکت در این سناریو بین ۵۰ تا ۶۰ درصد باشد و ناظر به پراکندگی آرا، احتمال اینکه انتخابات به دور دوم رفته و یک دوقطبی نسبتاً شدید شکل بگیرد وجود دارد.

اگر ثبات سیاسی و عبور کم‌تنش از بحران فقدان ریاست‌جمهور مد نظر باشد، مطابق ادبیات آینده‌پژوهی، هم سناریوی مطلوب و هم سناریوی ممکن، سناریوی اول است که طی آن، نامزد مورد اجماع، از تکنوکرات‌های نزدیک به دولت سیزدهم خواهد بود و جناح آرمان‌گرای جریان اصول‌گرا نیز به کسب برخی جایگاه‌های مدیریتی در دولت ذیل ریاست جریان عمل‌گرا، راضی خواهد شد. سناریوی دوم از منظر افزایش مشارکت، مطلوبیت بیشتری دارد ولی از منظر بروز شکاف‌های سیاسی، مطلوبیت چندانی نخواهد داشت.

🆔@EshraghKiani
♦️ درون اتاق فرماندهی

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۷ خرداد ۱۴۰۳

🔹 «نقطه ذوب»، کتاب خاطرات ژنرال مکنزی که به زودی منتشر خواهد شد، حاوی نکاتی از دوران فرماندهی‌اش بر سنتکام است که «آتلانتیک» طی گزارشی در ۴ خرداد ۱۴۰۳ بخش مربوط به ترور سردار سلیمانی را منتشر کرد.

🔸 از جوانی که به سنتکام پیوستم، دیدم که بوش و اوباما نتوانستند با سلیمانی مقابله کنند. بنابراین از آغاز فرماندهی‌ام در مارس ۲۰۱۹ درصدد حذف او بودم. دریافتم که سیا و شرکای منطقه‌ای ما نیز قبلاً در کاخ سفید برای حذف او لابی کردند ولی طرح‌های آن‌ها عملیاتی نبود یا هزینه سیاسی بالایی داشت.

🔹 از ابتدای فرماندهی‌ام تا دسامبر ۲۰۱۹ کتائب حزب‌الله ۱۹ بار پایگاه‌های ما در عراق را هدف قرار داد که حمله‌ای در در ۲۷ دسامبر به جراحت ۴ سرباز و مرگ ۱ پیمانکار انجامید. پنتاگون طرح‌هایی برای پاسخ خواست. ما آن زمان درصدد حذف افسر نیروی قدس در یمن بودیم. علاوه بر این، کشتی جاسوسی ساویز هم به عنوان پاسخ، مطرح شد.

🔸 من گفتم اهداف مرتبط با کتائب در عراق را بزنیم. این اهداف شامل ۴ سایت و ۳ حامی کتائب ازجمله سلیمانی بود. پیشنهاد از طریق مایک‌میلی رییس ستاد ارتش به اسپر وزیر دفاع منتقل و با ۴ هدف لجستیکی موافقت شد.

🔹 می‌دانستم ترامپ به حذف سلیمانی علاقه دارد. روز شنبه آخرین ویراست پیامدهای حذف او و نگرانی از پاسخ ایران را به دفتر رئیس‌جمهور فرستادم. یکشنبه ۵ سایت کتائب در عراق و سوریه را با موفقیت زدیم و چند فرمانده کلیدی را کشتیم. ولی ترامپ راضی نبود. دستور داد اگر سلیمانی به عراق رفت، او را بزنیم. معتقد بود این حمله ایران را پای میز مذاکره می‌آورد. من با این تحلیل موافق نبودم. ترامپ دستور حذف افسر نیروی قدس در یمن و حمله به کشتی ساویز را هم صادر کرد.

🔸 ترجیحم برای حذف سلیمانی، اقدام در سوریه بود. زیرا حمله در عراق باعث تحریک شبه‌نظامیان شیعه علیه آمریکا می‌شد. طرح حذف سلیمانی شامل سه مرحله بود: جستجو، تحلیل و اجرا. مراحل جستجو و تحلیل را از ابتدای فرماندهی‌ام آغاز کرده بودم. می‌دانستیم وقتی به فرودگاه بین‌المللی بغداد می‌رسد به سرعت از آنجا خارج می‌شود.

🔹 باید وی را در جاده فرودگاه، قبل از آن‌که وارد خیابان‌های شلوغ بغداد می‌شد، با پهپاد MQ مجهز به موشک‌های هلفایر می‌زدیم. ترجیح ما اجرای عملیات در یک شب صاف و غیرابری بود. MQ نمی‌توانست مدت زیادی بر فراز فرودگاه بماند، پس باید از برنامه دقیق سلیمانی اطلاع می‌یافتیم. خبر یافتیم سه‌شنبه از تهران به بغداد پرواز می‌کند. تصمیم گرفتیم به محض فرود در فرودگاه، او را بزنیم و هم‌زمان افسر نیروی قدس در یمن را هم حذف کنیم. ساویز را کنار گذاشتیم.

🔸 در همین حال، تجمع علیه سفارت ما در بغداد در واکنش به حملات علیه کتائب، آغاز شد که می‌توانست تصمیم‌گیری کاخ سفید را دشوار کند. زیرا شبح بنغازی به پرواز درآمد. دیدگاه شورای امنیت ملی این بود که ایران اقدام جدی پس از حذف سلیمانی نخواهد داشت. من مخالف بودم و شورا را قانع کردم که برای پاسخ ایران، آماده باشد.

🔹 صبح ۳۱ دسامبر برای اجرای حمله به مقر سنتکام رفتم ولی پرواز سلیمانی در بغداد فرود نیامد و به حرکت به سمت دمشق ادامه داد. ابتدا تصمیم گرفتیم هواپیما را هدف قرار دهیم و دو جنگنده از قطر برای این کار به پرواز درآمد. ولی پرواز او مسافری بود و منصرف شدیم. عملیات یمن هم تعلیق شد. نشانه‌هایی وجود داشت که سلیمانی ظرف ۳۶ ساعت آینده از دمشق به بغداد بازمی‌گردد.

🔸 یک روز بعد از آغاز سال نو، به مقر سنتکام رفتم. از بعدازظهر اضطرابم آغاز شد زیرا پرواز سلیمانی از دمشق با یک ساعت تأخیر حرکت کرد. مقدار زیادی قهوه نوشیدم. نگاه همه فرماندهان به من بود و اگر نگران و نااُمید می‌شدم به آن‌ها نیز منتقل می‌شد. پس آمادگی خود را حفظ کردم و از طریق میلی با وزرای دفاع و خارجه در اتاقی در پنتاگون در ارتباط بودم.

🔹 سرانجام پرواز سلیمانی کمی قبل از نیمه‌شب در بغداد فرود آمد. هوا ابری بود و MQ در ارتفاع کمی پرواز می‌کرد تا دید بهتری داشته باشد. قبلاً اختیار حمله را به فرمانده «نیروهای ویژه عملیات مشترک» داده بودم تا به محض اینکه آماده بود، معطل صدور دستور نشود. وقتی سلیمانی در دیدرس قرار گرفت، گفت:«اگر زمانی برای توقف عملیات باشد، الان است. دیگر فرصتی نخواهد بود». گفتم:«هر وقت آماده بودی، شلیک کن».

🔸 سلیمانی را دیدیم که پس از گفتگوی کوتاهی سوار ماشین شد و دو خودرو در جاده فرودگاه به حرکت درآمد که هر دو به فاصله دو ثانیه هدف قرار گرفتند. ۱۳ دقیقه بعد عملیات یمن انجام شد ولی آن فرمانده در خانه‌ای که هدف قرار دادیم، نبود.

مکنزی درس این ترور برای آمریکا را این می‌داند که «خطر تشدید اجتناب‌ناپذیر اما قابل کنترل است». امری که نشان می‌دهد تضعیف بازدارندگی چه پیامدهایی برای امنیت ملی خواهد داشت.

🆔@EshraghKiani
♦️ جدیدترین نگرش مردم آمریکا به سیاست خارجی ایالات متحده

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۱۱ خرداد ۱۴۰۳

🔹 جدیدترین نظرسنجی «مؤسسه پیو» از مردم آمریکا از ۱ تا ۷ آوریل ۲۰۲۴ با جامعه آماری ۳۶۰۰ نفر، نشان‌دهنده وضعیت قطبی‌شده جامعه آمریکا نسبت به مهم‌ترین موضوعات سیاست خارجی این کشور است. نتایج این نظرسنجی ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ منتشر شد.

🔸 درباره اینکه چه نظری درباره تداوم کمک به اوکراین دارند، وضعیت بدین ترتیب بوده است.
📶 کل جامعه (۳۱ درصد بیش از حد، ۲۵ درصد کافی است، ۲۴ درصد کافی نیست، ۲۰ درصد بی‌نظر)
📶 جمهوری‌خواهان (۴۹ درصد بیش از حد، ۲۱ درصد کافی است، ۱۳ درصد کافی نیست، ۱۷ درصد بی‌نظر)
📶 دمکرات‌ها (۱۶ درصد بیش از حد، ۳۱ درصد کافی است، ۳۶ درصد کافی نیست، ۱۷ درصد بی‌نظر)

🔹 هم‌چنین درباره تأثیر کمک به اوکراین در جنگ، بر امنیت ملی آمریکا
📶 کل جامعه (۳۶ درصد مفید، ۲۴ درصد بی‌تأثیر، ۳۶ مضر، ۴ درصد بی‌نظر)
📶 جمهوری‌خواهان (۲۴ درصد مفید، ۲۶ درصد بی‌تأثیر، ۴۷ مضر، ۳ درصد بی‌نظر)
📶 دمکرات‌ها (۴۹ درصد مفید، ۲۳ درصد بی‌تأثیر، ۲۶ مضر، ۲ درصد بی‌نظر)

🔸 درباره تأمین منافع ملی آمریکا از تداوم عضویت ناتو
📶 کل جامعه (۶۶ درصد موافق، ۳۱ درصد مخالف، ۳ درصد بی‌نظر)
📶 جمهوری‌خواهان (۵۱ درصد موافق، ۴۶ درصد مخالف، ۳ درصد بی‌نظر)
📶 دمکرات‌ها (۸۱ درصد موافق، ۱۸ درصد مخالف، ۱ درصد بی‌نظر)

🔹 درباره ابعاد گوناگون روابط آمریکا و اتحادیه اروپا چنین نظراتی ابراز شده است.
📶 روابط اقتصادی (۵۴ درصد بسیار مهم، ۳۹ درصد تاحدی مهم، ۵ درصد کم‌اهمیت، ۲ درصد بی‌نظر)
📶 روابط امنیتی (۵۷ درصد بسیار مهم، ۳۵ درصد تاحدی مهم، ۷ درصد کم‌اهمیت، ۲ درصد بی‌نظر)
📶 روابط فرهنگی (۳۷ درصد بسیار مهم، ۴۵ درصد تاحدی مهم، ۱۷ درصد کم‌اهمیت، ۲ درصد بی‌نظر)

🔸 درباره نگرش به روسیه
📶 کل جامعه (۶۱ درصد دشمن، ۳۲ درصد رقیب، ۴ درصد شریک، ۳ درصد بی‌نظر)
📶 جمهوری‌خواهان (۵۸ درصد دشمن، ۳۶ درصد رقیب، ۴ درصد شریک، ۲ درصد بی‌نظر)
📶 دمکرات‌ها (۶۷ درصد دشمن، ۲۸ درصد رقیب، ۳ درصد شریک، ۲ درصد بی‌نظر)

وضعیت قطبی‌شده گرایش سیاست خارجی جامعه ایالات متحده نشان می‌دهد که موضوع مواجهه آمریکا با جنگ اوکراین و چگونگی کمک به کی‌یف در برابر روسیه و به طور کلی شراکت امنیتی با اروپا از محورهای اختلافی کمپین‌های رقابت ریاست‌جمهوری آتی آمریکا خواهد بود.

🆔@EshraghKiani
♦️ ارزیابی نظرسنجی انتخاباتی شناخت

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۱۳ خرداد ۱۴۰۳

🔹 اولین نظرسنجی «مرکز تحقیقات اجتماعی و داده‌کاوی شناخت» وابسته به «مرکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد» درباره گرایش انتخاباتی مردم نسبت به چهاردهمین دوره رقابت‌های ریاست‌جمهوری که از ۲ تا ۴ خرداد به روش تلفنی و با جامعه آماری ۱۰۰۰ نفر برگزار شده، نشان می‌دهد که نزدیک به نیمی از پاسخ‌گویانی که قصد مشارکت داشته‌اند، نماینده خود را در بین نامزدهای مطرح نمی‌بیند. نتایج این نظرسنجی ۱۲ خرداد ۱۴۰۳ منتشر شد.

🔸 طبق این نظرسنجی، میزان مشارکت ۵۴ درصد برآورد شده و افرادی که قصد مشارکت داشته‌اند، گرایش خود به نامزدهای مطرح را چنین بیان داشته‌اند.
📶 محمدباقر قالیباف ۲۵ درصد
📶 محمد مخبر ۱۰ درصد
📶 محسن رضایی ۷ درصد
📶 سعید جلیلی ۶ درصد
📶 اسحاق جهانگیری ۴ درصد
📶 علی لاریجانی ۴ درصد
📶 عبدالناصر همتی ۲ درصد
📶 علیرضا زاکانی ۲ درصد
📶 هیچ‌کدام ۴۰ درصد

🔹 ناظر به این ترکیب از نامزدها می‌توان آرای جناح عمل‌گرای جریان اصول‌گرا شامل آقایان قالیباف، مخبر و رضایی را ۴۲ درصد، آرای جناح آرمان‌گرای این جریان شامل آقایان جلیلی و زاکانی را ۸ درصد و آرای جریان محافظه‌کار و موسوم به اعتدال‌گرا شامل آقایان لاریجانی، جهانگیری و همتی را ۱۰ درصد محسوب نمود.

🔸 به نظر می‌رسد ۴۰ درصد باقی‌مانده عمدتاً اقشاری باشند که یا به دکتر احمدی‌نژاد و یا به جریان اصلاح‌طلب گرایش داشته‌اند و چون نماینده خود را در بین نامزدها ندیده‌اند، پاسخی نداده‌اند. بنابراین اگر همین ترکیب از نامزدها مفروض باشد، احتمالاً بخشی از این ۴۰ درصد به سمت عدم مشارکت میل کرده و میزان مشارکت از عدد تخمینی، کمتر خواهد بود. در این صورت دو سناریوی فرضی را می‌توان متصور بود.

1️⃣ تک‌قطبی
اگر اکثر این بخش از جامعه، مسیر عدم مشارکت را بپیمایند، مجموع آرای اصول‌گرایان عمل‌گرا از سبد آرای باقی‌مانده حدود ۷۰ درصد، آرای اصول‌گرایان آرمان‌گرا حدود ۱۵ درصد و آرای جریان محافظه‌کار نیز حدود ۱۵ درصد خواهد بود. در این صورت اگر آقای قالیباف نامزد جناح عمل‌گرا باشد و باقی نامزدهای این جریان به نفع وی کناره‌گیری کنند، در مشارکتی که احتمالاً نزدیک به ۴۰ درصد باشد، در دور اول به عنوان نامزدی که به قصد ادامه مسیر دولت به میدان آمده و پشتیبانی جریان دولت را نیز در پی دارد، پیروز خواهد بود. مگر آنکه جناح آرمان‌گرا مسیر تقابل با وی را در پیش بگیرد که یک دوقطبی ضعیف در مشارکتی محدود شکل خواهد گرفت ولی هم‌چنان احتمال پیروزی شکننده دکتر قالیباف وجود دارد.

2️⃣ سه‌قطبی
اگر فرض شود که نیمی از افراد بی‌پاسخ، گزینه عدم مشارکت را برگزینند و نیم دیگر به سوی یکی از نامزدها تمایل داشته باشند، می‌توان این تحلیل را در نظر گرفت که بخش اندکی از پایگاه اجتماعی دکتر احمدی‌نژاد به سوی دکتر جلیلی سوق یابد و بخشی از پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان به سوی دکتر قالیباف یا دکتر لاریجانی گرایش پیدا کند. در این صورت با فرض چنین ترکیبی، اصول‌گرایان عمل‌گرا حدود ۶۰ درصد آرا، اصول‌گرایان آرمان‌گرا حدود ۲۰ درصد و محافظه‌کاران حدود ۲۰ درصد آرا را کسب خواهند کرد. یک سه‌قطبی ضعیف در یک مشارکت حدوداً ۴۵ درصدی که اگر دکتر قالیباف نامزد عمل‌گرایان باشد و دیگر نامزدهای این جناح به نفع وی کناره‌گیری کنند، با یک رأی شکننده در دور اول پیروز خواهد شد. ولی اگر ائتلاف درون بلوک عمل‌گرایان محقق نشود، دکتر قالیباف به همراه نامزد یکی از دو بلوک آرمان‌گرا یا محافظه‌کار به دور دوم خواهد رفت.

این آینده‌پژوهی ناظر به روند کنونی ثبت‌نام‌ها متحول خواهد شد. اما آن‌چه که انکارناپذیر است، گرایش به تغییر وضع موجود را می‌توان در نتایج این نظرسنجی مشاهده نمود و بر این مبنا، ترکیب نهایی نامزدهای تاییدصلاحیت‌شده از سوی شورای نگهبان از یک‌سو و ارائه برنامه‌هایی واقع‌بینانه ناظر به حل مسائل مبتلابه جامعه و اولویت بهبود وضعیت معیشتی، می‌تواند مشارکت بالقوه‌ای را که در این نظرسنجی نیز نمایان شده، بالفعل سازد.

🆔@EshraghKiani
♦️ تفکیک سیاسی نامزدهای ثبت‌نام‌شده انتخابات ریاست‌جمهوری

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۱۴ خرداد ۱۴۰۳

از مجموع ۸۰ نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم ایران، ۴۸ اصول‌گرا، ۱۶ مستقل، ۹ اصلاح‌طلب و ۷ محافظه‌کار یا اعتدال‌گرا ثبت‌نام کرده‌اند. بنابراین منازعه جناح‌های اصول‌گرا بر سر اینکه کدام‌یک وارث دولت سیزدهم باشد، جدی بوده و احتمال اجماع آنان، تقریباً منتفی است.

🆔@EshraghKiani
♦️ قطعنامه جدید آژانس علیه ایران

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۱۷ خرداد ۱۴۰۳

🔹 روز گذشته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی قطعنامه‌ای که فقط با مخالفت چین و روسیه مواجه شد، از ایران خواسته تا ضمن همکاری با آژانس درباره ادعاهای پادمانی، مجوز بازگشت برخی بازرسان غربی به ایران را صادر کند.

🔸 ایران پاسخ داده که اولاً ادعاهای آژانس درباره «دو مکان» برآمده از اسناد مورد ادعای اسرائیل است که پذیرش این ادعاها به معنای پذیرش روندی است که باب گسترش ادعاهای غیرمستند درباره برنامه هسته‌ای را می‌گشاید و از سوی دیگر، اسرائیل را در مقام مدعی قرار می‌دهد. حال آنکه تل‌آویو به جهت عدم پذیرش «پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» باید در مقام متهم قرار بگیرد.

🔹 نکته دیگر اینکه قطعنامه مذکور بیش از آنکه جنبه فنی داشته باشد، ابعاد سیاسی دارد. زمان‌بندی صدور این قطعنامه در شرایطی که اولاً تحول جدی در برنامه هسته‌ای در قیاس با ماه‌های پیشین رخ نداده و ثانیاً اسرائیل تحت فشارهای فزاینده‌ای برای پذیرش آتش‌بس قرار گرفته، نشان می‌دهد که انگیزه‌های سیاسی برای صدور این قطعنامه، محتمل‌تر از ادعاهای فنی است. برای صدور این قطعنامه می‌توان دو انگیزه سیاسی مهم را تصور نمود

1️⃣ تروئیکای اروپایی که نقشی در مذاکرات اخیر ایران و آمریکا در عمان نداشته، تصمیم گرفته بدین نحو اراده خود را بر این مذاکرات اِعمال نموده و سمت‌وسوی گفتگوهای مسقط را به سمت منافع خود جهت‌دهی کند.

2️⃣ آمریکا و کشورهای اروپایی عضو برجام به این نتیجه رسیده‌اند که پیشرفت‌های برنامه هسته‌ای ایران بعد از تصویب «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» به حدی بوده که حتی احیای برجام نیز، زمان گریز برنامه هسته‌ای را به حد مطلوب این بازیگران نخواهد رساند. بنابراین چاره‌ای جز فعال‌سازی مکانیسم ماشه پیش از اکتبر ۲۰۲۵ ندارند و از اکنون درصدد زمینه‌سازی برای آن برآمده‌اند.

🔸 گسترش پیشرفت‌های برنامه هسته‌ای، افزایش محدودیت‌ها برای بازرسان آزانس بین‌المللی انرژی اتمی، ارتقای همکاری‌های دفاعی و امنیتی ایران و روسیه می‌تواند از پیامدهای صدور این قطعنامه و تشدید منازعه بین تهران و آژانس باشد.

به نظر می‌رسد بازه بین دو انتخابات ریاست‌جمهوری تیر ۱۴۰۳ در ایران و آبان ۱۴۰۳ در آمریکا، فضایی باشد که کنش‌گری طرفین در مذاکرات هسته‌ای نسبتاً به حالت تعلیق درآید. ولی پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده، ناظر به نتیجه این رقابت‌ها، یا مذاکرات به طور جدی‌تری پیگیری خواهد شد و یا ممکن است یکی از کشورهای اروپایی عضو برجام با حمایت و هدایت آمریکا، آماده فعال‌سازی مکانیسم ماشه گردد. بنابراین شاید بهتر باشد که دستگاه سیاست خارجی ایران معطل نتیجه انتخابات در تهران نباشد و پیش از تشدید کمپین‌های تبلیغاتی در آمریکا، گفتگوها را با نقشه راه جدی، واقع‌بینانه و عمل‌گرایانه‌ای ادامه دهد.

🆔@EshraghKiani
♦️ عملیات جدید، معادله قدیم؟

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۲۰ خرداد ۱۴۰۳

🔹 حمله اخیر اسرائیل در ۱۳ خرداد به شهر حلب در سوریه به شهادت سعید آبیار، از نیروهای مستشاری سپاه در سوریه انجامید. این عملیات تروریستی از این جهت که به شهادت اولین پاسدار بعد از عملیات «وعده صادق» منجر شده، اهمیت می‌یابد. تاریخ، مکان و تعداد و اسامی شهدای قبلی حملات تروریستی اسرائیل به سوریه از ابتدای جنگ داخلی در این کشور به این ترتیب بوده است.
📶 ۲۸ دی ۱۳۹۳، قنیطره، شهید محمدعلی الله‌دادی
📶 ۲۰ فروردین ۱۳۹۷، پایگاه هوایی T4، شهیدان مهدی لطفی‌نیاسر؛ اکبر زوارجنتی؛ سید عمار موسوی؛ مرتضی بصیری‌پور؛ مهدی دهقان؛ حامد رضایی و حجت‌الله نوچمنی
📶 ۱۷ اسفند ۱۴۰۰، حومه دمشق، شهیدان مرتضی سعیدنژاد و احسان کربلایی‌پور
📶 ۱۱ فروردین ۱۴۰۲، حومه دمشق، شهید میلاد حیدری
📶 ۱۱ آذر ۱۴۰۲، زینبیه دمشق، شهیدان محمدعلی عطایی‌شورجه و پناه تقی‌زاده
📶 ۴ دی ۱۴۰۲، زینبیه دمشق، سید رضی موسوی
📶 ۳۰ دی ۱۴۰۲، المره دمشق، شهیدان حجت‌الله امیدوار؛ علی آقازاده؛ سعید کریمی؛حسین محمدی و محمدامین صمدی
📶 ۱۳ بهمن ۱۴۰۲، حومه دمشق، شهید سعید علی‌دادی
📶 ۱۱ اسفند ۱۴۰۲، بانیاس، شهید رضا زارعی
📶 ۷ فروردین ۱۴۰۳، دیرالزور، شهید بهروز واحدی
📶 ۱۳ فروردین ۱۴۰۳، سفارت ایران در دمشق، شهیدان محمدرضا زاهدی؛ محمدهادی حاجی‌رحیمی؛ علی صالحی‌روزبهانی؛ علی بابایی؛ حسین امان‌اللهی؛ محسن صداقت و سید مهدی جلادتی

🔸 پس از عملیات ترور سردار الله‌دادی که گویا هدف آن، ترور جهاد مغنیه بود که در آن عملیات به شهادت رسید، نیروهای حزب‌الله عملیات شدیدی علیه نیروهای ارتش اسرائیل انجام دادند که به بروز تلفاتی در آن‌ها انجامید. پس از حمله به پایگاه T4، نیز نیروهای مقاومت با همکاری نیروی قدس عملیات هوایی کم‌نظیری علیه نیروهای اسرائیل در جولان اشغالی انجام دادند. پس از آن، حملات هوایی اسرائیل به نیروهای سپاه تا پیش از ترور سردار سلیمانی، متوقف شد. امری که نشان داد پاسخ متناسب و بازدارنده منجر به مهار اسرائیل می‌شود.

🔹 ولی فقدان پاسخ جدی به ۲ عملیات تروریستی پیش از طوفان‌الاقصی، رژیم اسرائیل را به این تصور رساند که می‌تواند به این حملات ادامه دهد. به همین دلیل با آغاز جنگ غزه، بر شدت عملیات‌ها در سوریه افزود که انفعال در برابر ترور شهید رضی موسوی، جسارت اسرائیل را افزون نمود.

🔸 شهادت تنی چند از فرماندهان ارشد نیروی قدس در حمله به بخش کنسولی سفارت ایران در دمشق که دارای مصونیت دیپلماتیک بوده، سرانجام ایران را به واکنشی سخت‌تر و قاطع‌تر واداشت که بازدارندگی را احیا نمود. اما اسرائیل با حمله اخیر به نظر می‌رسد دو هدف مهم را دنبال می‌کند:

1️⃣ به تدریج درصدد احیای وضعیت بازدارندگی به پیش از عملیات وعده صادق برآمده و اراده ایران برای واکنش را به آزمون بگذارد.

2️⃣ به آمریکا و دیگر قدرت‌هایی که درصدد کاهش سطح درگیری هستند نشان می‌دهد که نه‌تنها حاضر به عقب‌نشینی از رفح نیست، بلکه آمادگی گسترش جبهه نبرد را نیز دارد.

🔹 اینکه این بازه زمانی برای عملیات انتخاب شده، به نظر می‌رسد اسرائیل گمان دارد فضای سیاسی ایران پس از درگذشت رئیس‌جمهور فقید، بیش از قبل درگیر مسائل داخلی به خصوص انتخابات ریاست‌جمهوری شده و فرصت کافی برای تأمل در چگونگی پاسخ به حمله جدید اسرائیل را نخواهد داشت.

ضروری است اگر فرماندهان و تصمیم‌گیران سپاه و به طور کلی دستگاه سیاست خارجی، ادعایی برای پاسخ به عملیات اخیر ابراز می‌کنند، نسبت به فوریت زمانی و تناسب فنی این پاسخ نیز حساس باشند. در صورتی که ادعایی بیان شود ولی اقدامی صورت نگیرد، عملاً اعتبار اراده تهدیدآمیز ابران برای اسرائیل مخدوش شده و به تدریج، وضعیت به پیش از عملیات وعده صادق بازخواهد گشت.

🆔@EshraghKiani
♦️ ترامپ، قطبی‌تر از بایدن

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۲۱ خرداد ۱۴۰۳

🔹 نظرسنجی «مؤسسه گالوپ» از ۱ تا ۲۳ می ۲۰۲۴ که با جامعه آماری ۱۰۲۴ نفر انجام شده نشان می‌دهد که هم حامیان ترامپ در نسبت با بایدن، حمایت قوی‌تری از نامزد خود دارند و هم مخالفانش، در قیاس با بایدن، مخالفت جدی‌تری با او خواهند داشت. به بیان دیگر، ترامپ هم جاذبه و هم دافعه بیشتری نسبت به بایدن دارد. نتایج این نظرسنجی ۱۵ خرداد ۱۴۰۳ منتشر شده است.

🔸 نتایج محبوبیت ترامپ بدین ترتیب است.
📶 ۲۵ درصد بسیار محبوب
📶 ۲۱ درصد تاحدی محبوب
📶 ۲ درصد بی‌نظر
📶 ۱۲ درصد تاحدی نامحبوب
📶 ۴۰ درصد بسیار نامحبوب

🔹 محبوبیت بایدن به این شرح بوده است.
📶 ۲۰ درصد بسیار محبوب
📶 ۲۵ درصد تاحدی محبوب
📶 ۱ درصد بی‌نظر
📶 ۱۹ درصد تاحدی نامحبوب
📶 ۳۵ درصد بسیار نامحبوب

🔸 گفتنی است که میزان محبوبیت بایدن در بین تمامی اقشار جامعه هدف نسبت به بازه مشابه در انتخابات ۲۰۲۰، کاهشی بوده که بیشترین کاهش جوانان ۱۸ تا ۳۵ سال بوده که از ۵۸ درصد به ۳۳ درصد کاهش یافته است. نکته مهم‌تر کاهش محبوبیت بایدن در بین مستقل‌هاست که با ۱۷ درصد کاهش از ۶۰ درصد به ۴۳ درصد رسیده است.

🔹 برعکس، محبوبیت ترامپ در بین اکثر اقشار هدف از جمهوری‌خواهان و مستقل‌ها تا رده‌های سنی و نژادی تقریباً ثابت بوده و بیشترین افزایش را در بین جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله بوده که از ۳۸ درصد به ۴۶ درصد رسیده است.

به نظر می‌رسد نارضایتی‌های عموماً اقتصادی از عملکرد بایدن موجب شده تا ویژگی‌های قطبی‌شده ترامپ بیش از تهدید، به یک فرصت برای او بدل شود و میزان حمایت بیشتری را جلب کند. بایدن در صورت تداوم نارضایتی‌ها، مسیر سخت‌تری برای غلبه بر ترامپ در پیش خواهد داشت.

🆔@EshraghKiani
Mix by audio-joiner.com
♦️ چالش‌های سیاست خارجی دولت چهاردهم

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۲۲ خرداد ۱۴۰۳

🔹 روز گذشته مهمان مصاحبه زنده برنامه «گفتگوی سیاسی» از شبکه «رادیو گفتگو» بودم که به بررسی «الزامات سیاست خارجی در دولت چهاردهم» می‌پرداخت.

🔸 در این برنامه مهم‌ترین مسائل خارجی دولت چهاردهم را سرنوشت پرونده هسته‌ای، تعامل با چین، تنظیم روابط با روسیه و چالش‌های سیاست همسایگی از جمله درباره منافع اقتصادی ایران در خلیج فارس، معضلات استقرار طالبان در افغانستان و هم‌چنین مقابله با تروریسم برون‌مرزی عنوان کردم.

🔹 در ادامه افزودم که هنوز برنامه شفاف، واقع‌بینانه و عملیاتی از سوی هیچ‌یک از شش نامزد محترم رقابت‌های ریاست‌جمهوری چهاردهم برای حل این مسائل ارائه نشده است. به‌ویژه که اگر برخی نامزدها درصدد طی مسیرهای دولت‌های نهم تا سیزدهم برآیند، عملاً آزموده را آزموده‌اند و ناظر به تحولات جدید بین‌المللی و منطقه‌ای، موفق نخواهند بود.

🔸 نهایتاً نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، منطقه پس از آتش‌بس در غزه و غروب مکانیسم ماشه، مهم‌ترین مسائل کوتاه‌مدت دولت چهاردهم است که بر سرنوشت کل چهار سال دولت بعدی سایه می‌افکند.

🆔@EshraghKiani
♦️ ارزیابی دومین نظرسنجی انتخاباتی شناخت

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۲۵ خرداد ۱۴۰۳

🔹 دومین نظرسنجی «مرکز تحقیقات اجتماعی و داده‌کاوی شناخت» وابسته به «مرکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد» درباره گرایش انتخاباتی مردم نسبت به چهاردهمین دوره رقابت‌های ریاست‌جمهوری که از ۲۱ تا ۲۴ خرداد به روش تلفنی و با جامعه آماری ۱۰۰۰ نفر برگزار شده، نشان می‌دهد که نزدیک به یک‌چهارم کسانی که قصد مشارکت دارند، هنوز نامزد مد نظر خود را برنگزیدند. نتایج این نظرسنجی ۲۴ خرداد ۱۴۰۳ منتشر شد.

🔸 طبق این نظرسنجی، میزان مشارکت ۵۳.۶ درصد برآورد شده و افرادی که قصد مشارکت داشته‌اند، گرایش خود به نامزدها را چنین بیان داشته‌اند.
📶 محمدباقر قالیباف ۲۸.۷ درصد
📶 سعید جلیلی ۲۰ درصد
📶 مسعود پزشکیان ۱۳.۴ درصد
📶 امیرحسین قاضی‌زاده ۳.۳ درصد
📶 علیرضا زاکانی ۱.۲ درصد
📶 مصطفی پورمحمدی ۰.۸ درصد
📶 مردد ۲۶.۶ درصد
📶 بی‌پاسخ حدود ۶ درصد

🔹 در قیاس با نظرسنجی اول این مرکز که میزان مشارکت ۵۴ درصد برآورد شده بود، این عدد تغییر چندانی نکرده ولی تغییر مهم، کاهش میزان مرددین بوده است که در آن نظرسنجی حدود ۴۰ درصد بودند. به نظر می‌رسد تأیید صلاحیت دکتر مسعود پزشکیان و حمایت جدی قاطبه احزاب و گروه‌های جریان اصلاحات، تأثیر جدی در کاهش افرادی داشته که قصد مشارکت داشته‌اند ولی نماینده خود را در جمع نامزدها نمی‌دیدند. در چنین شرایطی، هنوز گرایش حدود یک‌چهارمی که نامزد خود را انتخاب نکرده‌اند در نتیجه انتخابات و اینکه در دور اول به پایان برسد یا به دور دوم برود، تعیین‌کننده لست. به نظر می‌رسد که دو سناریو را هم‌چنان بتوان در نظر گرفت.

1️⃣ تک‌قطبی
در صورتی که اکثر مرددین در این نظرسنجی مسیر عدم مشارکت را بپیمایند، میزان مشارکت به حدود ۴۰ درصد کاهش خواهد یافت. در این صورت سبد رأی تقریباً ۳۰ درصدی دکتر قالیباف در شرایط فعلی با اندکی تلاش به مرز ۵۰ درصد آرای مشارکت‌کنندگان خواهد رسید و در شرایطی که اولاً حمایت‌های جدی نخبگانی از سوی بخشی از روحانیت اصول‌گرا و هم‌چنین نهادهای انقلابی و از جمله برخی از مدیران دولت سیزدهم را دریافت نموده باشد، حتی با فرض عدم انصراف دیگر نامزدها نیز، می‌تواند پیروزی شکننده‌ای را کسب نموده و در دور اول به ریاست‌جمهوری دست یابد.

2️⃣ سه‌قطبی
در این حالت، مرددین به سوی مشارکت میل خواهند داشت. در این سناریو ناظر به شناخته‌شدگی آقایان قالیباف و جلیلی از یک‌سو و فقدان توان ایجاد یک چهره تحول‌خواه و تغییرطلب نسبت به وضع موجود، به جهت نقش‌آفرینی در استقرار و عملکرد دولت سیزدهم از سوی دیگر، سبد آرای این دو نفر رشد چندانی نخواهد داشت. آقایان زاکانی و قاضی‌زاده نیز نهایتاً یک چهره تهاجمی و سلبی دارند و فاقد توان ایجاد یک کمپین ایجابی برای جلب آرای طبقه متوسط و مرددین می‌باشند. در واقع این دو نفر، در بهترین حالت، نقش ضربه‌گیر و سپر را برای کمپین آقای جلیلی ایفا خواهند کرد. به همین دلیل اکثر آرای مرددین احتمالاً به سوی دکتر پزشکیان و بخش اندکی هم ممکن است به سوی آقای پورمحمدی جلب شود. بنابراین در شرایطی که ائتلافی بین آقایان قالیباف و جلیلی رخ ندهد، یک سه‌قطبی بین آقایان قالیباف، جلیلی و پزشکیان رخ داده و دو تن از این سه نفر به دور دوم خواهند رفت که اگر یکی از این دو تن، دکتر جلیلی باشد، رقیب وی در دور دوم پیروز انتخابات خواهد بود. ولی در صورتی که آقایان قالیباف و پزشکیان به دور دوم بروند، احتمال پیروزی دکتر قالیباف با توجه به واریز آرای دکتر جلیلی به سبد وی، محتمل است.

شگفتی‌ساز این آینده‌پژوهی این است که کمپین دکتر پزشکیان بتواند یک موج تحول‌خواهی جدی نسبت به نارضایتی‌های اقتصادی و فرهنگی پدید بیاورد که در دور اول به پیروزی برسد. شگفتی‌ساز نامحتمل‌تر در این روندپژوهی اینکه حجت‌الاسلام پورمحمدی بتواند به پدیده مناظرات بدل شده و با رشد آرای قابل توجه، کمپین نامزدهای اصول‌گرا و اصلاح‌طلب را غافلگیر نماید.

🆔@EshraghKiani
♦️ ارزیابی سومین نظرسنجی انتخاباتی شناخت

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۲۸ خرداد ۱۴۰۳

🔹 سومین نظرسنجی «مرکز تحقیقات اجتماعی و داده‌کاوی شناخت» وابسته به «مرکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد» درباره گرایش انتخاباتی مردم نسبت به چهاردهمین دوره رقابت‌های ریاست‌جمهوری که از ۲۴ تا ۲۶ خرداد به روش تلفنی و با جامعه آماری ۱۰۰۰ نفر برگزار شده، نشان می‌دهد که آرای مرددین به سمت آقایان پزشکیان و قالیباف تمایل یافته است. نتایج این نظرسنجی ۲۶ خرداد ۱۴۰۳ منتشر شد.

🔸 طبق این نظرسنجی، میزان مشارکت ۵۲ درصد برآورد شده و افرادی که قصد مشارکت داشته‌اند، گرایش خود به نامزدها را چنین بیان داشته‌اند.
📶 محمدباقر قالیباف ۳۴ درصد
📶 سعید جلیلی ۲۱ درصد
📶 مسعود پزشکیان ۲۱ درصد
📶 امیرحسین قاضی‌زاده ۲ درصد
📶 علیرضا زاکانی ۱ درصد
📶 مصطفی پورمحمدی ۱ درصد
📶 مردد ۱۶ درصد
📶 بی‌پاسخ ۴ درصد

🔹 سه نکته مهم از روند نظرسنجی‌های این مرکز به دست می‌آید

1️⃣ میزان مشارکت در بازه ۵۰ تا ۵۵ فریز شده است.

2️⃣ آرای دکتر جلیلی به سقف خود رسیده و بعید است با تداوم کنش‌ورزی فعلی کمپین ایشان، بتواند بیش از ۲۰ الی ۲۵ درصد آرا را کسب کند.

3️⃣ گرایش افراد مردد عمدتاً به سوی دکتر پزشکیان و در مرتبه بعد به سوی دکتر قالیباف بوده است.

🔸 این نکات را در تغییر معنادار آرا نسبت به موج دوم نظرسنجی که ۲۴ خرداد ۱۴۰۳ منتشر شد می‌توان دریافت. میزان این تغییرات بدین ترتیب بوده که از آرای مرددین حدود ۱۲ درصد کاسته شده که نزدیک به ۷ درصد به آرای دکتر پزشکیان و حدود ۵ درصد به آرای دکتر قالیباف افزوده شده است.

🔹 میزان تغییر در آرای دیگر نامزدها بسیار اندک و تا حدی نامحسوس بوده است. گرچه از آرای دکتر قاضی‌زاده ۱ درصد کاسته شده و آرای حجت‌الاسلام پورمحمدی به بیش از ۱ درصد رسیده ولی این تغییر به حدی نیست که بتوان کمپین آقای پورمحمدی را شگفتی‌ساز این روندپژوهی قلمداد کرد. کاهش اندک آرای دکتر زاکانی نیز نشان می‌دهد عملکرد وی در شهرداری تهران به تدریج به پاشنه آشیل کمپین او بدل خواهد شد.

به نظر می‌رسد با جهت‌یابی آرای مرددین به سوی آقایان قالیباف و پزشکیان، به مرور سناریوی تک‌قطبی مبتنی بر پیروزی شکننده دکتر قالیباف در دور اول رنگ ببازد و سناریوی سه‌قطبی میان وی با آقایان پزشکیان و جلیلی پررنگ‌تر شود. در صورت تداوم روند فعلی، حتی اگر ۱۶ درصد مرددین و ۴ درصد بی‌پاسخ نیز به سمت دکتر پزشکیان میل کند، محتمل‌ترین حالت را می‌توان راه‌یابی آقایان قالیباف و پزشکیان به دور دوم انتخابات دانست که در صورت واریز آرای دکتر جلیلی به سمت آقای قالیباف، به پیروزی وی در برابر دکتر پزشکیان منجر می‌شود.

🆔@EshraghKiani
♦️ شکاف در اجتماع اسرائیل

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۲۹ خرداد ۱۴۰۳

🔹 نظرسنجی جدید «مؤسسه پیو» از ساکنان فلسطین اشغالی درباره جنگ غزه نشان‌گر شکاف جدی بین حامیان و مخالفان تهاجم نظامی حکومت اسرائیل به غزه است. این نظرسنجی که از ۳ مارس تا ۴ آوریل ۲۰۲۴ با جامعه آماری ۱۰۰۱ نفر برگزار شده، ۱۰ خرداد ۱۴۰۳ منتشر شد.

🔸 دیدگاه ساکنان اراضی اشغالی درباره عملکرد ارتش اسرائیل در غزه چنین بوده است.
📶 ۳۹ درصد، به اندازه کافی حمله کرده
📶 ۳۴ درصد، کمتر از حد انتظار حمله کرده
📶 ۱۹ درصد، بیش از حد حمله کرده
📶 ۸ درصد، بی‌پاسخ

🔹 از منظر ایدئولوژیک، ۵۲ درصد حامیان جناح راست، ۲۴ درصد حامیان جناح میانه و ۹ درصد حامیان جناح چپ حامی تشدید حملات ارتش اسرائیل در غزه هستند. حال آن‌که ۵۵ درصد حامیان چپ‌گرا، ۱۵ درصد حامیان جناح میانه و تنها ۵ درصد راست‌گرایان خواستار کاهش حملات بوده و معتقدند که ارتش بیش از حد حمله کرده است.

🔸 محبوبیت شخصیت‌های اصلی کابینه جنگی(قبل از استعفای گانتز) بدین ترتیب بوده است.
📶 بنیامین نتانیاهو (۳۹ درصد بسیار نامحبوب، ۱۹ درصد اندکی نامحبوب، ۲۱ درصد اندکی محبوب، ۲۰ درصد بسیار محبوب)
📶 بنی گانتز (۲۰ درصد بسیار نامحبوب، ۲۵ درصد اندکی نامحبوب، ۳۴ درصد اندکی محبوب، ۱۷ درصد بسیار محبوب)
📶 یوآو گالانت (۱۷ درصد بسیار نامحبوب، ۱۸ درصد اندکی نامحبوب، ۴۱ درصد اندکی محبوب، ۲۰ درصد بسیار محبوب)

🔹 میزان نگرانی درباره افزایش زمانی و مکانی جنگ، بدین ترتیب بوده است.
📶 تطویل نبرد (۲۷ درصد بسیار، ۴۲ درصد زیاد، ۲۳ درصد تاحدی، ۷ درصد نه‌چندان، ۲ درصد اصلا)
📶 گسترش جبهه نبرد (۱۹ درصد بسیار، ۴۲ درصد زیاد، ۲۵ درصد تاحدی، ۹ درصد نه‌چندان، ۴ درصد اصلا)

🔸 درباره اینکه آیا اسرائیل به اهدافش در جنگ دست خواهد یافت؟
📶 ۵ درصد، قطعا خیر
📶 ۱۳ درصد، بعید است
📶 ۲۷ درصد، ممکن است
📶 ۴۰ درصد، حتما
📶 ۱۴ درصد، بی‌پاسخ

🔹 درباره اینکه کدام بازیگر حکومت آتی غزه را عهده‌دار شود؟
📶 ۴۰ درصد، اسرائیل
📶 ۱۸ درصد، تشکیلات خودگردان
📶 ۱۴ درصد، گروه‌های مردمی غزه
📶 ۶ درصد، دیگر بازیگران
📶 ۴ درصد، آمریکا
📶 ۲ درصد، حماس
📶 ۱۶ درصد، بی‌پاسخ

این نظرسنجی پیش از خروج گانتز از کابینه جنگی و نهایتاً انحلال اخیر آن بوده است. گانتز محبوبیت بیشتری داشته و انحلال کابینه جنگی می‌تواند مشروعیت تداوم نبرد را در بین افکار عمومی ساکنان مناطق اشغالی کاهش دهد. در عین حال که تداوم اسارت جمعی از این ساکنان در دست گروه‌های مقاومت، به نتانیاهو بهانه‌ای برای توجیه تداوم نبرد می‌دهد.

🆔@EshraghKiani
♦️ ارزیابی نظرسنجی انتخاباتی ایسپا

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۳۱ خرداد ۱۴۰۳

🔹 سه موج اول نظرسنجی «مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)» وابسته به «جهاد دانشگاهی» که به روش حضوری در سراسر کشور طی روزهای ۲۰، ۲۴ و ۳۰ خرداد انجام شده نشان‌گر ثبات نسبی در میزان نهایی مشارکت می‌باشد. موج سوم که با جامعه آماری ۴۵۴۵ نفر برگزار شده، روز ۳۰ خرداد منتشر شد.

🔸 مجموع میزان مشارکت قطعی و احتمالی در این سه موج به ترتیب ۵۱.۷، ۵۲.۱ و ۵۰.۱ بوده که ثبات تقریبی در محدوده مشارکت ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد. ولی تفاوت میزان تردید با میزان عدم مشارکت قطعی، نکته جالبی را در این بازه زمانی نشان می‌دهد. ۲۰ خرداد میزان مرددها ۱۴.۹ درصد و عدم مشارکت قطعی ۲۸.۷ درصد بوده است. ولی ۲۴ خرداد، پس از اعلام اسامی نامزدها از سوی شورای نگهبان، ۳ درصد از میزان تردید کاسته شده و به میزان عدم مشارکت قطعی افزوده می‌شود، چنانکه تردید به ۱۱.۷ درصد کاهش ولی عدم مشارکت قطعی به ۳۱.۶ درصد افزایش یافت. به نظر می‌رسد رد صلاحیت دو نامزد مهم، یعنی آقایان دکتر علی لاریجانی و دکتر محمود احمدی‌نژاد در افزایش گرایش به عدم مشارکت، بی‌تأثیر نبوده باشد. ولی با آغاز تبلیغات انتخاباتی و موج‌سازی اولیه کمپین‌های نامزدها، این روند معکوس شده و میزان عدم مشارکت قطعی از ۳۱.۶ به ۲۷.۲ کاهش یافت که در نتیجه، میزان مرددین از ۱۱.۷ به ۱۶.۱ افزایش داشت.

🔹 میزان تغییر آرای نامزدها از ۲۴ تا ۳۰ خرداد بدین ترتیب بوده است.
📶 سعید جلیلی از ۲۳.۷ به ۲۶.۲ درصد
📶 مسعود پزشکیان از ۱۳.۷ به ۱۹.۸ درصد
📶 محمدباقر قالیباف از ۱۵.۳ به ۱۹ درصد
📶 امیرحسین قاضی‌زاده از ۲.۴ به ۲.۶ درصد
📶 علیرضا زاکانی از ۲ به ۲ درصد
📶 مصطفی پورمحمدی از ۰.۸ به ۰.۹ درصد
📶 مردد از ۴۰.۳ به ۲۷.۴ درصد
📶 رأی سفید از ۰.۹ به ۱.۶ درصد
📶 بی‌پاسخ از ۰.۷ به ۰.۵ درصد

🔸 گرچه دکتر جلیلی در صدر نامزدها قرار دارد ولی نکته مهم‌تر از آرای فعلی، رشد آرای نامزدهاست. در این زمینه بیشترین رشد در بازه زمانی مذکور متعلق به دکتر پزشکیان با ۶ درصد بوده که به نظر می‌رسد موج‌سازی دکتر ظریف و حمایت وی از دکتر پزشکیان در این موضوع بیشترین تأثیر را داشته است. سپس، دکتر قالیباف با ۴ درصد بیشترین رشد را داشته است. در حالی که آرای دکتر جلیلی کمتر از ۳ درصد افزایش یافته است.

🔹 با توجه به این روند که عمده مرددین در این بازه به سبد رأی آقایان پزشکیان و قالیباف واریز شده، تداوم این روند احتمالاً منجر به سبقت آقایان پزشکیان و قالیباف از دکتر جلیلی خواهد شد و آرای هر سه نفر در بازه ۲۵ تا ۳۰ درصد آرا به هم نزدیک می‌شود. آرای سه نامزد دیگر، ناظر به ثبات در این بازه، بعید است که رشد چندانی داشته باشد. به‌ویژه که دکتر قاضی‌زاده بیشتر در نقش پوششی برای دکتر قالیباف ظاهر شده و دکتر زاکانی نیز عمدتاً در نقشی پوششی برای دکتر جلیلی به ایفای نقش می‌پردازند و احتمال انصراف این دو وجود دارد.

سناریوی سه‌قطبی بین آقایان پزشکیان، قالیباف و جلیلی عمده‌ترین احتمال در آینده‌پژوهی مرتبط با این سه موج نظرسنجی ایسپاست. البته در هفته نهایی باید منتظر اوج‌گیری یا افول کمپین تبلیغاتی دکتر پزشکیان بود. به بیان دیگر، اوج‌گیری این کمپین که با رویکرد تهاجمی دکتر فاضلی، تشدید شده نه‌تنها می‌تواند آرای بیشتری از مرددین فعلی را به سبد آقای پزشکیان واریز کند، بلکه ممکن است بخشی از عدم مشارکت احتمالی و حتی قطعی را نیز به سوی دکتر پزشکیان جلب کند و در واقع، میزان نهایی مشارکت در انتخابات را نیز افزایش دهد. ولی در شرایط کنونی و با این میزان مشارکت حدوداً ۵۰ درصدی، احتمال اینکه دکتر پزشکیان یا با دکتر جلیلی و یا دکتر قالیباف به دور دوم برود، محتمل‌ترین سناریوست که در هر یک از این دو حالت، نتیجه متفاوت خواهد بود.

🆔@EshraghKiani
♦️ میزان محبوبیت حزب‌الله در لبنان و خطای محاسباتی اسرائیل

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۳ تیر ۱۴۰۳

🔹 هم‌زمان با تداوم گرفتاری ارتش اسرائیل در غزه که هم‌چنان نتوانسته به سه هدف اعلامی این حکومت مبنی بر آزادسازی اسیران، نابودی حکومت حماس و نظامی‌زدایی از غزه دست یابد، زمزمه‌هایی مبنی بر تشدید تنش در جبهه شمالی و نبرد علیه حزب‌الله لبنان به گوش می‌رسد.

🔸 نتانیاهو برای بقای سیاسی خود به تطویل نبرد و جلوگیری از آتش‌بس نیازمند است. بنابراین در شرایطی که فشارهای خارجی برای پذیرش آتش‌بس در غزه افزایش یافته، ائتلاف حاکم با آغاز نبردی دیگر می‌تواند به طور موقت زمینه جلب رضایت بخشی از افکار عمومی یهودیان ساکن در فلسطین اشغالی را، به این بهانه که درصدد احیای امنیت مناطق اشغالی در مرزهای شمالی برآمده، کسب کند. علاوه بر اینکه در کوتاه‌مدت اپوزوسیون را بار دیگر از هدف‌گذاری شکل‌گیری ائتلاف آلترناتیو و انتخابات زودهنگام، دور می‌کند.

🔹 البته نتانیاهو و متحدانش در تل‌آویو آگاه‌تر از آن هستند که گمان کنند از طریق حمله نظامی به لبنان قادر به نابودی حزب‌الله خواهند بود. به‌خصوص که نتیجه تهاجم نظامی گسترده به غزه پیش چشم همگان قرار دارد که هنوز نتوانستند حماس را نابود سازند. حال‌آنکه هم حزب‌الله توانمندتر و مجهزتر از حماس است و هم لبنان مانند غزه تحت محاصره نیست و امکان تجهیز حزب‌الله در طول نبرد، وجود دارد.

🔸 بنابراین به نظر می‌رسد سناریوی احتمالی، نه نابودی حزب‌الله، بلکه یک ضربه محکم و سریع برای وادارسازی حزب‌الله به پذیرش پیشنهاداتی از جمله عقب‌نشینی به سوی رود لیتانی و احتمالاً استقرار نیروهای یونیفل در جنوب است. پیشنهادهایی که قبلاً از طریق مذاکرات طرف‌های آمریکایی و فرانسوی به حزب‌الله ارائه شده و این جنبش، صراحتاً آن را رد کرده بود. علاوه بر اینکه هر مذاکره‌ای را منوط به پایان جنگ غزه نمود.

🔹 کابینه تل‌آویو تصور نموده که حزب‌الله به دلیل نگرانی از واکنش جامعه لبنان به پیامدهای اقتصادی و سیاسی نبرد، به‌ویژه در شرایط سخت معیشتی کنونی، از بروز یک نبرد فراگیر اجتناب خواهد کرد. پس ارتش اسرائیل با یک جمله جدی ولی کوتاه‌مدت خواهد توانست اهرم فشار مناسبی برای آمریکا و فرانسه در مذاکره فراهم کنند. اما این تصور، یک خطای محاسباتی جدی است. زیرا

1️⃣ موضوع حفظ بازدارندگی برای حزب‌الله یک مسأله حیاتی است. حزب‌الله می‌داند که اگر امروز به واسطه یک حمله نظامی مجبور به عقب‌نشینی شود، زین پس توان تداوم حیات سیاسی و نظامی‌اش در چارچوب هدف‌گذاری دفاع از تمامیت ارضی لبنان و مقابله با اشغال‌گران، با دشواری مواجه خواهد شد. پس فارغ از پیامدهای اقتصادی و هزینه‌های انسانی، حاضر به عقب‌نشینی نخواهد بود. به‌ویژه که ناظر به توانمندی تسلیحاتی، مهارت‌های نظامی و پشتیبانی‌های دیپلماتیک و هم‌چنین موج فزاینده مخالفت‌ها با اسرائیل در فضای افکار عمومی غرب، دلیلی برای عقب‌نشینی نمی‌بیند.

2️⃣ خطای محاسباتی دیگر اینکه کابینه حاکم در اسرائیل گمان دارد که حزب‌الله از موقعیت اجتماعی مناسبی برخوردار نیست. در حالی که نظرسنجی «اندیشکده واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک» که ۱۴ نوامبر تا ۶ دسامبر ۲۰۲۳ با جامعه آماری ۱۰۰۰ نفر(از جمله ۳۶۶ مسیحی، ۲۹۳ اهل‌سنت و ۲۷۱ شیعه) برگزار شد، نشان می‌دهد محبوبیت حزب‌الله نسبت به ۲۰۲۰ افزایش داشته است. روند تغییر گرایش پیروان مذاهب در لبنان نسبت به حزب‌الله چنین بوده است.

🔺 گرایش به حزب‌الله در ۲۰۲۰
📶 شیعیان (۶۶ درصد بسیار مثبت، ۲۳ درصد تاحدی مثبت، ۱۰ درصد تاحدی منفی، ۱ درصد بسیار منفی)
📶 اهل‌سنت (۲ درصد بسیار مثبت، ۶ درصد تاحدی مثبت، ۳۲ درصد تاحدی منفی، ۶۰ درصد بسیار منفی)
📶 مسیحیان (۶ درصد بسیار مثبت، ۱۰ درصد تاحدی مثبت، ۲۳ درصد تاحدی منفی، ۵۹ درصد بسیار منفی، ۲ درصد بی‌پاسخ)

🔺 گرایش به حزب‌الله در ۲۰۲۳
📶 شیعیان (۸۹ درصد بسیار مثبت، ۴ درصد تاحدی مثبت، ۶ درصد تاحدی منفی، ۱ درصد بسیار منفی)
📶 اهل‌سنت (۱۴ درصد بسیار مثبت، ۲۰ درصد تاحدی مثبت، ۳۲ درصد تاحدی منفی، ۳۴ درصد بسیار منفی)
📶 مسیحیان (۱۹ درصد بسیار مثبت، ۱۰ درصد تاحدی مثبت، ۱۱ درصد تاحدی منفی، ۵۹ درصد بسیار منفی، ۱ درصد بی‌پاسخ)

برخلاف تصور نتانیاهو و متحدانش، حمله به لبنان نه‌تنها موجب تضعیف پایگاه اجتماعی حزب‌الله نخواهد شد، بلکه با جلب حمایت افکار عمومی جهانی نسبت به جامعه لبنان و محکومیت حملات اسرائیل، موقعیت حزب‌الله به‌ویژه در بین شیعیان و مسیحیان، تقویت خواهد شد. این نبرد، حمایت از ضرورت فعالیت نظامی حزب‌الله به هدف دفاع از خاک لبنان را تقویت و اتفاقاً جریان‌های سیاسی رقیب این جنبش را تضعیف نموده و هدف‌گذاری آنان مبنی بر خلع سلاح حزب‌الله را به محاق خواهد برد.

🆔@EshraghKiani
♦️ ارزیابی موج چهارم نظرسنجی انتخاباتی ایسپا

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۴ تیر ۱۴۰۳

🔹 چهارمین موج نظرسنجی انتخاباتی «مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)» که ۲ و ۳ تیر ۱۴۰۳ با جامعه آماری ۴۰۵۷ نفر به روش حضوری برگزار شده نشان می‌دهد که هم‌چنان یک‌سوم شرکت‌کنندگان، نامزد مطلوب خود را برنگزیده‌اند. نتایج این نظرسنجی ۴ تیر ۱۴۰۳ منتشر شد.

🔸 طبق این نظرسنجی، میزان مشارکت قطعی ۴۳.۹ و میزان مشارکت احتمالی ۷.۷ درصد برآورد شده که به این ترتیب مشارکت نهایی را می‌توان در بازه ۴۸ تا ۵۲ درصد تخمین زد. در این نظرسنجی میزان آرای هر یک از نامزدها از کسانی که قصد مشارکت داشته‌اند، چنین بوده است.
📶 مسعود پزشکیان، ۲۴.۴ درصد
📶 سعید جلیلی، ۲۴ درصد
📶 محمدباقر قالیباف، ۱۴.۷ درصد
📶 امیرحسین قاضی‌زاده، ۲ درصد
📶 علی زاکانی، ۱.۷ درصد
📶 مصطفی پورمحمدی، ۰.۷ درصد
📶 مردد، ۳۰.۶ درصد
📶 رأی سفید، ۱.۲ درصد
📶 بی‌پاسخ، ۰.۶ درصد

🔸 روند تغییر آرا در سه موج از ۲۴ و ۳۰ خرداد تا ۳ تیر، نشان می‌دهد برخلاف روند پیشین، اکنون شیب آرای آقایان جلیلی و قالیباف نزولی و تنها شیب آرای دکتر پزشکیان صعودی است. آرای دکتر پزشکیان بیش از ۴ درصد رشد داشته، حال‌آنکه آرای دکتر جلیلی حداقل ۲ درصد و دکتر قالیباف نیز حداقل ۵ درصد کاهش داشته است. همان‌گونه که قابل پیش‌بینی بود آرای هر یک از سه نامزد دیگر در محدوده کمتر از ۲ درصد تثبیت شده و مجموع آرای آنها کمتر از ۵ درصد می‌باشد. این وضعیت نشانی است از آن‌که وعده‌های متنوع و متعدد نامزدهای جریان اصول‌گرا نتوانسته اقبال چندانی برای آن‌ها به همراه داشته باشد.

🔹 در سناریوی تداوم سه‌قطبی بین آقایان پزشکیان، جلیلی و قالیباف؛ هم‌چنان دکتر پزشکیان در صدر قرار خواهد گرفت و با یکی از دو نامزد دیگر، که فعلاً احتمال دکتر جلیلی بیشتر است، به دور دوم خواهد رفت. در این صورت، پیروزی دکتر پزشکیان در دور دوم، با احتمال فراوان صورت خواهد گرفت. زیرا احتمالاً بخشی از آرای غیرسیاسی دکتر قالیباف به سبد آرای دکتر پزشکیان واریز خواهد شد. علاوه بر اینکه ممکن است بخشی از افرادی که قصد مشارکت ندارند نیز با رویکرد سلبی برای جلوگیری از پیروزی دکتر جلیلی، به سوی دکتر پزشکیان سوق یابند.

🔸 اما سناریوی انصراف دکتر جلیلی که گمانه‌زنی‌ها در این خصوص طی روزهای اخیر در جریان بوده، چگونه خواهد بود؟ نکته اول اینکه نمی‌توان با قطعیت درباره واریز اکثر سبد آرای دکتر جلیلی به سبد آرای دکتر قالیباف سخن گفت. ولی حداقل نیمی از آرای وی چنین سرنوشتی خواهد داشت و نصیب آقای قالیباف می‌شود. اما طبق داده‌های این نظرسنجی، با فرض راه‌یابی آقای قالیباف به دور دوم، ناظر به شیب نزولی آرای وی و به خصوص با تصویرسازی وی به عنوان نامزد جریان اصول‌گرای حاکم بر قوای مجریه و مقننه، بعید نیست آرای مردد و خاموش، نه به نفع وی بلکه به زیان او وارد عرصه شده و در دور دوم نیز رقابت را به دکتر پزشکیان واگذار کند. سرنوشتی که ۳ تیر ۱۳۸۴، برای مرحوم هاشمی‌رفسنجانی رخ داد. این موضوع بستگی به اراده یک‌سوم مردد در این رقابت دارد. اگر هر یک از سه نامزد برتر بتواند اکثر این آرا را کسب کند، حتی می‌تواند در دور اول، پیروز انتخابات باشد.

مطابق این داده‌ها، سرنوشت این رقابت از سوی یک‌سوم مردد رقم خواهد خورد. کسانی که قصد مشارکت دارند ولی هنوز به نتیجه نهایی نرسیده‌اند. این میزان بالای تردید، اولاً از وقوع حادثه فقدان ریاست‌جمهوری مرحوم آیت‌الله رئیسی و برگزاری انتخابات زودهنگام و ثانیاً از فقدان توانایی نامزدها در ارائه چشم‌اندازی روشن و تصویری امیدبخش از آینده نشأت می‌گیرد. مهم‌ترین دلیل عدم مشارکت بخشی از جامعه و تردید بخشی دیگر، این است که از مسیر مشارکت، امیدی نسبت به آینده برای آن‌ها خلق نشده است. جامعه، به‌خصوص جوانان، وعده‌های غیرواقعی و آرمانی را نوعی رؤیافروشی قلمداد کرده و به آن‌ها بها نمی‌دهد. جامعه تشخیص می‌دهد که در شرایط کنونی، بسیاری از این وعده‌ها امکان تحقق ندارد و آرای نامزدهایی که بیشترین وعده را داده‌اند، کاسته شده یا افزایش نداشته است. به همین دلیل، با طی چند مناظره انتخاباتی، نه‌تنها به میزان مشارکت در قیاس با موج‌های پیشین نظرسنجی ایسپا افزوده نشده، بلکه بر میزان تردید مشارکت‌کنندگان نیز افزوده شده است.

🆔@EshraghKiani
سیاست و حقیقت، یک خوانش آگونیستی.pdf
299 KB
♦️ مقاله علمی‌پژوهشی «سیاست و حقیقت، یک خوانش آگونیستی؛ بازخوانی کنش سیاسی امام علی(ع) از قتل عثمان تا جنگ جمل»

#پژوهش

✍️ احسان کیانی
🗓 ۵ تیر ۱۴۰۳

🔹 یکی از توفیق‌هایی که داشتم این بود که موضوع اولین مقاله علمی‌پژوهشی‌ام، سیره سیاسی امیرالمؤمنین علی(ع) بود. امروز مصادف با عید سعید غدیر و هم‌چنین در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری و بحبوحه رقابت‌های داخلی، به نظرم رسید که بازخوانی آن، خالی از لطف نخواهد بود.

🔸 در این مقاله با همراهی دوست دوران کارشناسی ارشد در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، جناب آقای امیر راقب به این پرداختیم که امام علی، بر چه اساسی، ضمن مرزبندی شفاف با جریان‌های قریشی زیاده‌خواه، موازنه را به گونه‌ای برقرار ساخت تا رقابت به خصومت نینجامد. اینکه برای رقابت، ضرورتی به تشدید تنش تا سطح دشمنی‌های آشکار و حذف رقیب وجود ندارد. می‌توان بین این دو تمایزی آشکار نهاد و تا وقتی امنیت جامعه مختل نشده، مجرای اصلاح امور از مسیر مسالمت‌جویانه می‌گذرد. این مقاله، پاییز ۱۳۹۵ در شماره ۴ از دوره ۱۱ فصل‌نامه «پژوهشنامه علوم سیاسی» وابسته به «انجمن علمی علوم سیاسی ایران» منتشر شد.

🆔@EshraghKiani
♦️ ارزیابی چهارمین نظرسنجی انتخاباتی شناخت

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۶ تیر ۱۴۰۳

🔹 چهارمین نظرسنجی «مرکز تحقیقات اجتماعی و داده‌کاوی شناخت» وابسته به «مرکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد» درباره گرایش انتخاباتی مردم نسبت به چهاردهمین دوره رقابت‌های ریاست‌جمهوری که از ۲ تا ۳ تیر به روش تلفنی و با جامعه آماری ۱۰۰۰ نفر برگزار شده، نشان می‌دهد که رقابت جدی بین آقایان جلیلی و قالیباف برای راه‌یابی به دور دوم در جریان است. نتایج این نظرسنجی ۴ تیر ۱۴۰۳ منتشر شد.

🔸 طبق این نظرسنجی، میزان مشارکت ۵۳ درصد برآورد شده و افرادی که قصد مشارکت داشته‌اند، نامزد مطلوب خود را چنین ذکر کرده‌اند.
📶 مسعود پزشکیان، ۲۸ درصد
📶 سعید جلیلی، ۲۰ درصد
📶 محمدباقر قالیباف، ۱۹ درصد
📶 امیرحسین قاضی‌زاده، ۳ درصد
📶 علیرضا زاکانی، ۱ درصد
📶 مصطفی پورمحمدی، ۱ درصد
📶 مردد، ۱۶ درصد
📶 بی‌پاسخ، ۱۲ درصد

🔹 در قیاس با نظرسنجی پیشین این مؤسسه، آرای دکتر پزشکیان با حدود ۷ درصد افزایش، بیشترین رشد را داشته و آرای دکتر قالیباف با حدود ۱۵ درصد کاهش، بیشترین افول را تجربه کرده است. آرای دکتر جلیلی و سه نامزد دیگر، تقریباً ثابت مانده است. ولی مجموع افرادی که نامزد خود را برنگزیده‌اند، افزایش بیشتری داشته که گویا ریزشی از سبد رأی دکتر قالیباف بدین سمت‌وسو رخ داده باشد.

🔸 مطابق داده‌های این نظرسنجی، در موقعیتی که مشارکت هم‌چنان در محدوده ۵۰ درصد ثابت مانده باشد، عمده مشارکت‌کنندگان از طبقات متوسط به پایین اقتصادی و هم‌چنین استان‌ها و شهرستان‌های کوچک‌تر می‌باشند. به بیان دیگر، طبقه متوسط شهری در تهران و کلان‌شهرها هنوز به طور جدی تمایل به مشارکت را نشان نداده است. در این شرایط، سبد رأی دکتر پزشکیان با پایگاه اجتماعی دولت مرحوم رئیسی و از جمله با سبد رأی دکتر جلیلی هم‌پوشانی بیشتری دارد و به همین دلیل بعید است دکتر پزشکیان بتواند با کسب اکثریت مرددین، در دور اول به پیروزی دست یابد.

🔹 از سوی دیگر، با فرض اینکه هیچ‌یک از نامزدهای اصول‌گرا انصراف ندهند، ناظر به رأی نزدیک آقایان قالیباف و جلیلی، اینکه کدام‌یک از این دو به دور دوم بروند، محل تردید است. به خصوص که از یک‌سو تلاش‌های ناموفق برای اجماع و از سوی دیگر، رویکرد سلبی نسبت به پیامدهای دکتر پزشکیان در بدنه رأی پایگاه اجتماعی جریان اصول‌گرا، احتمالاً بر میزان مرددین در این سمت افزوده و به همین خاطر نمی‌توان با قطعیت گفت که عمده مرددین به سوی کدام‌یک از این دو نامزد گرایش خواهند داشت تا وی را به دور دوم بفرستند.

عمده تردیدها از این برمی‌خیزد که کمپین‌های هیچ‌یک از نامزدها نتوانست ایده مرکزی قابل پیاده‌سازی و واقع‌بینانه‌ای نسبت به ترسیم مسیر تغییر از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب را به تصویر بکشد. برای مثال در شرایطی که دولت‌های اصلاحات، اصول‌گرا و اعتدال‌گرا به ترتیب با ایده‌های مرکزی آزادی اجتماعی، عدالت توزیعی و گشایش در سیاست خارجی توانستند اکثریت مردم را مجاب نمایند، نامزدهای موجود در این رقابت، هر یک به بخشی از این گفتمان‌ها دست یازیده و در عین حال سعی داشتند برای پرهیز از دوقطبی، از چالش و غیریت‌سازی با گفتار سیاسی نامزدهای رقیب بپرهیزند. روند کسالت‌آور مناظره‌ها و کلی‌گویی نامزدها از همین وضعیت نشأت گرفته است. به همین دلیل، شاید در روز انتخابات شگفتی‌هایی از سوی مرددین رخ دهد که برای بسیاری از ناظران قابل پیش‌بینی نبوده است.

🆔@EshraghKiani
♦️ ارزیابی آخرین نظرسنجی انتخاباتی ایسپا

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۷ تیر ۱۴۰۳

🔹 آخرین موج نظرسنجی انتخاباتی «مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)» که ۶ تیر ۱۴۰۳ با جامعه آماری ۳۵۸۹ نفر به روش حضوری برگزار شده نشان می‌دهد که هم‌چنان یک‌سوم شرکت‌کنندگان، نامزد مطلوب خود را برنگزیده‌اند. نتایج این نظرسنجی ۶ تیر ۱۴۰۳ منتشر شد.

🔸 طبق این نظرسنجی، میزان مشارکت قطعی ۴۶ و میزان مشارکت احتمالی ۷.۹ درصد برآورد شده که به این ترتیب مشارکت نهایی را می‌توان در بازه ۵۰ تا ۵۴ درصد تخمین زد. در این نظرسنجی میزان آرای هر یک از نامزدها از کسانی که قصد مشارکت داشته‌اند، چنین بوده است.
📶 مسعود پزشکیان، ۳۳.۱ درصد
📶 سعید جلیلی، ۲۸.۸ درصد
📶 محمدباقر قالیباف، ۱۹.۱ درصد
📶 امیرحسین قاضی‌زاده، ۲.۸ درصد
📶 علی زاکانی، ۲.۱ درصد
📶 مصطفی پورمحمدی، ۱.۴ درصد
📶 مردد، ۱۰.۵ درصد
📶 رأی سفید، ۱.۷ درصد
📶 بی‌پاسخ، ۰.۵ درصد

🔸 مطابق داده‌های این نظرسنجی، میزان مشارکت نسبت به قبل افزایش اندکی داشته ولی از میزان مرددین به طور قابل توجهی کاسته شده که حدود نیمی از آن به سبد رأی دکتر پزشکیان واریز شده و نیم دیگر بین آقایان جلیلی و قالیباف تقسیم شده است.

🔹 کمپین دکتر پزشکیان حتی اگر تمامی مرددین را نیز به سوی خود جلب کند، هم‌چنان در دور اول به پیروزی دست نخواهد یافت. وی برای پیروزی در مرحله اول به یک موج افزایشی در نرخ مشارکت نیاز دارد که حداقل مشارکت به ۶۰ درصد برساند که البته وقوع چنین سناریویی محل تردید است.

🔸 برای اینکه دکتر قالیباف به دور دوم راه یابد، باید اکثر مرددین باقی‌مانده به ایشان رأی دهند و آرای حدوداً ۳ درصدی دکتر قاضی‌زاده که انصراف داده نیز به حساب دکتر قالیباف واریز شود، وقوع چنین سناریویی بسیار دشوار است. گرچه غیرممکن نیست.

در شرایط کنونی که عدم انصراف دکتر جلیلی قطعی به نظر می‌رسد، باید جریان اصول‌گرا بپذیرد مکانیسم اجماعی که بر مبنای نظرسنجی بنا نهاده شده بود، دارای ایراد جدی بوده است. زیرا اگر مبنای اجماع، انصراف نامزدی است که در نظرسنجی‌ها رأی کمتری دارد، دکتر جلیلی نامزد نهایی است ولی اگر مبنای اجماع، تحلیل آینده‌پژوهانه نظرسنجی‌ها و تطبیق سناریوی مطلوب برای این جریان، مطابق با روندپژوهی تغییر آرا بوده، دکتر قالیباف می‌بایست نامزد نهایی باشد که گویا در این مکانیسم، به دقت درباره چنین موقعیت‌ها و روندهایی، تأمل نشده بود. در شرایط کنونی این جریان ناگزیر است که هر دو نامزد را تا پایان در رقابت نگاه دارد زیرا انصراف در دقایق پایانی، فرصت کافی برای اقناع بدنه رأی نامزد منصرف‌شده برای رأی به نامزد نهایی را ایجاد نمی‌کند. البته واقعیت این است که منازعه دو جناح آرمان‌گرا و عمل‌گرای جریان اصول‌گرا، مجادله‌ای مبنایی است که امکان رفع آن در فرصت کوتاه تبلیغات انتخاباتی نیست و ریشه چنین شکافی را باید در سال‌های دور و از جمله تعمیق آن در فرآیند رقابت مجلس در اسفند ۱۴۰۲ جستجو نمود.

🆔@EshraghKiani
♦️ ارزیابی آخرین نظرسنجی انتخاباتی شناخت

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۷ تیر ۱۴۰۳

🔹 آخرین نظرسنجی «مرکز تحقیقات اجتماعی و داده‌کاوی شناخت» وابسته به «مرکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد» درباره گرایش انتخاباتی مردم نسبت به چهاردهمین دوره رقابت‌های ریاست‌جمهوری که از ۵ تا ۶ تیر به روش تلفنی و با جامعه آماری ۱۰۰۰ نفر برگزار شده، نشان می‌دهد که انصراف نامزدهای درجه‌دوم، تأثیری در سبد آرای نامزدهای اصلی جریان اصول‌گرا نخواهد داشت. نتایج این نظرسنجی ۶ تیر ۱۴۰۳ منتشر شد.

🔸 طبق این نظرسنجی، میزان مشارکت ۵۴ درصد برآورد شده و افرادی که قصد مشارکت داشته‌اند، نامزد مطلوب خود را چنین ذکر کرده‌اند.
📶 مسعود پزشکیان، ۳۰ درصد
📶 سعید جلیلی، ۲۱ درصد
📶 محمدباقر قالیباف، ۲۰ درصد
📶 امیرحسین قاضی‌زاده، ۲ درصد
📶 علیرضا زاکانی، ۱ درصد
📶 مصطفی پورمحمدی، ۱ درصد
📶 مردد، ۱۶ درصد
📶 بی‌پاسخ، ۹ درصد

🔹 طبق داده‌های این نظرسنجی، مجموع آرای آقایان زاکانی و قاضی‌زاده ۳ درصد است که حتی اگر کاملاً به سبد رأی دکتر جلیلی یا دکتر قالیباف واریز شود، باز هم فاصله معنادار آن‌ها با دکتر پزشکیان را جبران نخواهد کرد. تثبیت آرای آقایان زاکانی، قاضی‌زاده و پورمحمدی از ابتدای رقابت‌ها نشانی است بر آنکه وعده‌های متنوع و متعدد و یا تعابیر ثقیل و حتی رادیکال، تأثیر چندانی بر گرایش انتخاباتی افکار عمومی نخواهد داشت. جامعه، گرچه نیازمندی‌های مادی و هم‌چنین نارضایتی‌های اجتماعی جدی دارد، ولی بیش از وعده‌های آرمانی اقتصادی و گفتارهای رادیکال سیاسی، به تطابق آن وعده‌ها و گفتارها با شرایط واقعی روی زمین سیاست نگریسته و امر سیاسی را با خیال و رؤیا، پیوند نمی‌زند. به همین دلیل از ابتدای رقابت‌ها، آرای اکثریت مشارکت‌کنندگان بین آقایان پزشکیان، قالیباف و جلیلی تقسیم شد و سه نامزد دیگر، بهره چندانی نداشتند. پس انصراف یا عدم انصراف آقایان زاکانی و قاضی‌زاده نیز تأثیری در موج‌آفرینی به نفع سبد رأی جریان اصول‌گرا نخواهد داشت.

🔸 هم‌چنین میزان مرددین در این موج پایانی در قیاس با نظرسنجی قبلی این مجموعه، تفاوت نکرده ولی میزان بی‌پاسخ، کاهش داشته و به سبد دکتر پزشکیان واریز شده است. می‌توان تصور کرد که ۹ درصد بی‌پاسخ در موج پایانی افکارسنجی انتخاباتی این مجموعه، به دکتر پزشکیان تمایل دارند که به دلیل محافظه‌کاری در روش تلفنی بیان نکرده‌اند و احتمالاً آرای دکتر پزشکیان در انتخابات به مرز ۴۰ درصد نزدیک شود، که البته هم‌چنان برای پیروزی در دور اول کافی نیست.

گرچه آرای دکتر جلیلی اندکی بیش از دکتر قالیباف است، ولی نگرانی از شکست وی در دور دوم ممکن است سبب شود تا بخشی از بدنه رأی جریان اصول‌گرا، به‌رغم ترجیح دکتر جلیلی، برای جلوگیری از پیروزی دکتر پزشکیان، در دور اول به دکتر قالیباف رأی دهد. به همین دلیل، اینکه کدام‌یک به دور دوم خواهند رفت، به طور قاطع، قابل پیش‌بینی نیست.

🆔@EshraghKiani
♦️ موضوع ایران در اولین مناظره بایدن و ترامپ

#تحلیل

✍️ احسان کیانی
🗓 ۹ تیر ۱۴۰۳

🔹 در حالی که پنجشنبه ۷ تیر ۱۴۰۳، ایران در آستانه برگزاری یک انتخابات مهم قرار داشت، اولین مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برگزار شد که تأثیر آن بر سرنوشت ایران نیز کمتر از انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم نیست.

🔸 نام ایران در این مناظره، زمانی به میان آمد که دو نامزد دمکرات و جمهوری‌خواه انتخابات آمریکا درباره سیاست‌های خود نسبت به جنگ غزه سخن گفتند. ترامپ گفت که اگر او رئیس‌جمهور بود، «ایران و حماس به اسرائیل حمله نمی‌کردند». به بیان دیگر، ترامپ تفاوتش با بایدن را در ترجیح پیش‌گیری بر درمان ذکر کرد. اینکه وی می‌توانست بازدارندگی آمریکا نسبت به سیاست منطقه‌ای ایران را چنان حفظ نموده و ارتقا دهد که هرگز حادثه هفتم اکتبر رخ ندهد.

🔹 در شرایطی که نه‌تنها بازیگران مخالف آمریکا بلکه حتی درون حزب دمکرات نیز انتقادات جدی به حمایت‌های بی‌قیدوشرط دولت بایدن از تهاجم نظامی اسرائیل به غزه ابراز شده، ترامپ رقیبش را یک «فلسطینی بد» توصیف کرد که به اندازه کافی از اسرائیل حمایت نکرده است. در واقع، با این روند، اگر ترامپ به جای بایدن در کاخ سفید بود، همین انتقادات لفظی از حمله به رفح نیز بیان نمی‌شد. و حتی کاخ سفید چراغ سبزی را که نتانیاهو برای حمله به لبنان توقع دارد، به او اعطا می‌کرد. پس احتمالاً موقعیت ایران برای دفاع از متحدانش در منطقه دشوارتر می‌شد.

🔸 به نظر می‌رسد نتانیاهو تمام تلاش خود را به کار ببندد که جنگ غزه تا پیش از انتخابات آمریکا پایان نیابد. و حتی اگر بتواند، با حمله پیش‌دستانه به لبنان، دولت بایدن را در برابر عمل انجام‌شده قرار بدهد. نتانیاهو به خوبی می‌داند که پیروزی ترامپ نه‌فقط سیاست خارجی اسرائیل علیه گروه‌های مقاومت و برنامه هسته‌ای ایران بلکه سیاست داخلی اسرائیل را نیز متأثر خواهد ساخت و بلوک متحدان افراطی او در کنست را تقویت خواهد کرد. البته این امر به متغیرهای مهم دیگری از جمله دستاوردسازی کابینه نتانیاهو از جنگ غزه برای افکار عمومی اجتماع یهودیان در مناطق اشغالی نیز بستگی دارد.

در شرایطی که سایه پیروزی ترامپ بر سیاست خارجی ایران سنگینی می‌کند و حتی حمله به لبنان عملاً سیاست خارجی دولت دوم بایدن در قبال ایران را نیز به سیاست خارجی دولت دوم ترامپ، شبیه‌تر خواهد ساخت، به نظر نمی‌رسد هیچ‌یک از کمپین‌های دو نامزدی که به دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم راه یافته‌اند، برنامه مشخصی برای این سناریو داشته باشند.

🆔@EshraghKiani
2024/06/29 19:51:49
Back to Top
HTML Embed Code: