در جلسه 13 مرداد 1403با حضور استاد محمدعلی مهدوی راد، حجيت استناد به روایات ائمه معصومين عليهم السلام در موضوعات و‌ رویدادهای اجتماعی و سیاسی معاصر مورد گفتگو با حضار قرار گرفت.
@Hekmat_Harakat

🔸 پانزدهمین نشست مدرسه آزاد علمی حکمت و حرکت:

🔻 ظرفیت‌سنجی کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی

🔹با ارائه جناب آقای ياسر آئین

ساعت ۹ صبح پنج‌شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۳

🔻🔻🔻
@Hekmat_Harkat

🔸دکتر ياسر آئين در پانزدهمين نشست «مدرسۀ حکمت و حرکت» با عنوان «ظرفیت‌سنجی کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی» ابتدا به گزاره‌های درست و نادرستی که تاکنون در سطح وب فارسی دربارۀ کاربرد هوش مصنوعی در علوم‌ انسانی مطرح شده اشاره کرد و گفت: مدل‌های هوش مصنوعی مانند مغزهای دیجیتالی، می‌توانند یاد بگیرند و تکامل یابند، تصاویر را بشناساند، زبان‌های مختلف را ترجمه کنند، موسیقی بسازند و حتی به بازی‌های پیچیده بپردازند.
🔻وی مراحل به‌کارگیری مدل‌های هوش مصنوعی را چنین برشمرد:
🔹جمع‌آوری داده
🔹آماده‌سازی داده
🔹آموزش مدل با استفاده از الگوریتم‌ها
🔹ارزیابی مدل
🔹استقرار مدل
🔻دکتر آئين با بیان اينکه GPT (Generative Pre-trained Transformer) به معنای «ترانسفورمر از پیش آموزش‌دیدۀ مولّد» است، گفت: این مدل‌های زبانی بزرگ که اولین بار توسط OpenAI توسعه یافتند، با آموزش بر روی حجم عظیمی از داده‌های متنی، توانایی تولید متن، ترجمۀ زبان‌ها، نوشتن انواع مختلف محتوای خلاقانه و پاسخ دادن به سؤالات کاربران را به دست آورده‌اند و می‌توانند متن‌هایی شبیه به متن نوشته‌شده توسط انسان تولید کنند.
🔻وی اظهار داشت که GPTها با پیش‌بینی کلمۀ بعدی در یک جمله کار می‌کنند. آن‌ها این کار را با در نظرگرفتن کلمات قبلی در جمله و همچنین کل متن انجام می‌دهند. این فرآیند به آن‌ها اجازه می‌دهد تا متن‌های روان و منسجمی تولید کنند که از نظر گرامری و معنایی صحیح باشند.
🔻در اين ميان،ChatGPT یکی از معروف‌ترین مدل‌های GPT است که می‌تواند به صورت تعاملی با کاربران گفتگو کند و به سؤالات آن‌ها پاسخ دهد.
🔻مدل‌های GPT قادرند برخلاف مدل‌های سنتی هوش مصنوعی که عمدتاً بر روی تحلیل و طبقه‌بندی داده‌های موجود تمرکز دارند، خلاقیت نشان داده و اطلاعات جدیدی تولید کنند.
🔻در نتیجه،GPT یک پیشرفت بزرگ در زمینۀ هوش مصنوعی است و پتانسیل زیادی برای تغییر نحوۀ تعامل ما با کامپیوترها دارد.
🔻او اذعان داشت که با این حال، همچنان چالش‌هایی مانند تولید اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده (به خصوص اگر بر روی داده‌های با کیفیت پایین آموزش دیده باشند) و نیز هزینۀ محاسباتی بالا وجود دارد.
🔻دکتر ياسر آئين در ادامه به بیان سطوح کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی پرداخت و گفت: اکنون می‌توان تصور کرد که به کمک هوش مصنوعی، پژوهشگران می‌توانند به سؤالات پیچیده‌ای پاسخ دهند که در گذشته پاسخ دادن به آن‌ها دشوار بود. با این حال، مهم است به یاد داشته باشیم که هوش مصنوعی تنها یک ابزار است و نمی‌تواند جایگزین خلاقیت و تفکر انتقادی پژوهشگران شود. هوش مصنوعی به پژوهشگران علوم انسانی اجازه می‌دهد تا به روش‌های جدیدی داده‌ها را تحلیل کنند، الگوها را شناسایی کنند و درک عمیق‌تری از پدیده‌های انسانی به دست آورند. در این راستا، سه سطح استفاده را می‌توان از یکدیگر تفکیک کرد.
🔸الف) حوزۀ بنیادی هوش مصنوعی در علوم انسانی
این حوزه به تحقیقاتی اختصاص دارد که به دنبال درک عمیق‌تر از چگونگی کارکرد هوش مصنوعی و چگونگی کاربرد آن در علوم انسانی است.
🔸ب) حوزۀ توسعه‌ای هوش مصنوعی در علوم انسانی
در این حوزه، پژوهشگران به دنبال توسعۀ ابزارها و فناوری‌های جدیدی هستند که بتوانند به پژوهشگران علوم انسانی کمک کنند تا کار خود را به صورت مؤثرتر و کارآمدتر انجام دهند.
🔸ج) حوزۀ کاربردی هوش مصنوعی در علوم انسانی
این حوزه به کاربردهای عملی هوش مصنوعی در حل مسائل واقعی در علوم انسانی اختصاص دارد.
🔻وی با بیان این نکته که روش‌های کمّی و کیفی در علوم انسانی، دوشادوش یکدیگر به درک جامع‌تر مسائل و پدیده‌ها کمک می‌کنند گفت: اغلب مصادیقی که برای کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی در نظرگرفته می‌شود، به داده‌های کمّی و حوزه‌های آماری مربوط است؛ چیزی که تقریباً شکی در آن نداریم. اما آیا در رویکردهای کیفی هم می‌توان چنین امیدوار بود؟
🔻از جمله روش‌های کیفی پرکاربرد در علوم انسانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
🔸تحلیل محتوا
🔸تحلیل گفتمان
🔸پدیدارشناسی
🔸گراندد تئوری
🔻دکتر یاسر آئین در پايان خاطر نشان کرد: بدون شک دانش پیشین مدل نقش مؤثری در ایفای نقشGPT برعهده دارد. همچنین، خطر تولید اطلاعات نادرست وجود دارد و ممکن است اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده تولید شود، به‌خصوص اگر بر روی داده‌های آموزشی با کیفیت پایین آموزش دیده باشند. در کل، GPTها ابزارهای قدرتمندی برای تحلیل موضوعات از زوایای مختلف هستند، اما باید با احتیاط و آگاهی از محدودیت‌های آن‌ها استفاده شوند. برای دستیابی به نتایج دقیق و قابل اعتماد، ترکیب خروجی‌های GPTها با دانش تخصصی انسان و استفاده از روش‌های ارزیابی دقیق ضروری است.
🔻🔻🔻
@Hekmat_Harkat

🎤نسخه شنیداری
سخنان آقای دکتر ياسر آئين
با عنوان «ظرفیت‌سنجی کاربرد هوش مصنوعی در علوم انسانی»
در پانزدهمین نشست مدرسه حکمت و حرکت
مهر ۱۴۰۳

🔻🔻🔻
@Hekmat_Harkat

🔸 شانزدهمین نشست مدرسه آزاد علمی حکمت و حرکت:

🔻 فعاليت‌های خيريۀ نهاد دين؛ همبستگی يا هويت‌گرايی

🔹با ارائه جناب آقای آرمان ذاکری

ساعت ۹ صبح پنج‌شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۳

🔻🔻🔻
@Hekmat_Harkat

🔸دکتر آرمان ذاکری در شانزدهمين نشست مدرسۀ حکمت و حرکت، با عنوان «فعاليت‌های خيريۀ نهاد دين؛ همبستگی يا هويت‌گرايی» به اين موضوعات پرداخت:

🔹 پرسش ما در اين پژوهش اين است که واکنش نهاد دين به عنوان يکی از مهم‌ترين نهادهای جامعه با کارکرد همبستگی اجتماعی، به مسائل اجتماعی چيست؟
🔹 از آنجا که مسائل اجتماعی به منابع مالی گره خورده، بايد ديد سازوکار فعاليت اقتصادی در نهاد دين و به‌ويژه روحانيت چگونه عمل می‌کند.
🔹 منظور ما از نهاد، هم به معنای سازمانی آن، نظير بيمارستان و مؤسسه و آموزشگاه و مسجد است و هم به معنای رفتارهای تکرارشونده مانند شهريه دادن و تبليغ.
🔹 نهاد خيريه در نظام يکسان‌انگار تصوف در ايران، در ميانه‌های دورۀ صفويه از هم می‌پاشد، اما اين نهاد در نظام تمايزگذار فقها با وکالت و نقابت و صدر و مرجعيت ادامه می‌يابد و با هدف حفظ تشيع، در وهلۀ اول به رفتارهای خيريۀ اعتقادی و پس از آن به خيريۀ اجتماعی می‌پردازد.
🔹 موقوفات به‌شدت تحت تأثير فضای سياسی، نهادی ناپايدار است، اما خمس که تا ميانۀ دورۀ قاجار به دليل جمعيت اندک و کمبود گردش مالی چندان تأثيرگذار نبوده، اندک‌اندک جای خود را پيدا می‌کند و با حضور حاج شيخ عبدالکريم حائری در قم و تأسيس حوزۀ علميه وجه نهادی می‌يابد و وجوهات، به شکلی جهت‌يافته به سوی بيمارستان‌سازی و مدرسه‌سازی و عمران و آبادی هدايت می‌شود.
🔹 اين نهاد پس از دورۀ تأسيس، در زمان آيت‌الله بروجردی با رشد اقتصادی کشور و بهبود وضعيت مالی مقلدان، به دورۀ تثبيت می‌رسد و حتی به خارج از کشور راه پيدا می‌کند.
🔹 در دورۀ آيت‌الله خوئی با فشارهای حکومت بعث عراق، سرمايه‌ها به خارج از کشور می‌رود و وجوهات دلاری مقلدان صرف شکل‌گيری مؤسسات ثبت‌‌شدۀ دولتی در غرب می‌گردد و قدرت علمای نجف افزايش می‌يابد.
پس از انقلاب ايران، از يک سو، درآميختگی نهادهای خيريۀ دولتی کار تفکيک ميان نهادهای مرجعيتی و دولتی را دشوار می‌کند و از سوی ديگر، موج دوم بنيادگرايی اسلامی در منطقه، و نگرانی از گسترش تبليغات اهل سنت، بخشی از اين وجوهات را به‌خصوص در مناطق تلفيقی، به سوی فعاليت‌های هويت‌گرايانه سوق می‌دهد.
🔹 بايد توجه داشت که بنيادگرايی افراطی نه يک مسئلۀ اعتقادی که امری برخاسته از يک امر اجتماعی و بعضاً واکنشی به بحران‌های اقتصادی است و اگر کسی می‌خواهد جلو رشد افراطی آن را بگيرد، بايد با فعاليت اجتماعی به اين کار بپردازد و حل مسائل اقتصادی و ساخت مدرسه و درمانگاه و ايجاد اشتغال در مناطق تلفيقی از مهم‌ترين کارها در اين زمينه است.
🔹 در بين همۀ علما، مجموعۀ بزرگ و پيچيدۀ آيت‌الله سيستانی با يک فدراليسم ارتباطی به گونۀ ديگری عمل می‌کند؛ دو فتوای آيت‌الله سيستانی:
يکی جلوگيری از صرف وجوهات در ساخت مسجد و حوزه
و ديگر اجازه دادن به نمايندگان برای صرف وجوهات در مراکز پرداخت به جای ارسال آن به مرکز
راه را برای اجتماعی‌سازی فعاليت‌های خيريه باز کرده است.
🔹 علمای بلاد رفتارهای هويت‌گرايانۀ کمتری نسبت به علمای مرکز دارند؛ زيرا از نزديک با مردم و نيازها و مسائل آنان درگير هستند.
🔻🔻🔻
@Hekmat_Harkat

..

..

🔸 هفدهمین نشست مدرسه آزاد علمی حکمت و حرکت:

🔻 حجاب؛ حدود عرفی و آزادی‌های شرعی

🔹با ارائه جناب حجت‌الاسلام و المسلمين مهدی مهریزی

ساعت ۱۷:۱۵ عصر چهارشنبه ۵ دی ماه ۱۴۰۳

🔻🔻🔻
@Hekmat_Harkat

🔸حجت الاسلام و المسلمين مهدی مهريزی در هفدهمين نشست مدرسۀ حکمت و حرکت، با عنوان «حجاب؛ حدود عرفی و آزادی‌های شرعی» اظهار داشت:

🔻در پژوهش پيرامون حجاب باید به اين چهار نکته پرداخت:

🔹اول: حجاب امری دینی یا مسئله‌ای اجتماعی؟
تعلیل‌های سوره‌های احزاب و نور برای پوشش، تعلیل‌هايی انسانی و اجتماعی است که به رشد انسان و جلوگیری از فحشا برمی‌گردد. روایات حجاب که همه مربوط به زمان امام باقر(ع) به بعد است، بیانگر یک مسألۀ جدیِ صرفاً دینی نیست و دلالت‌های روشنی ندارد. به‌نظر می‌رسد حجاب کاملاً وابسته به حس اجتماعی، فضای فرهنگی و نوع تربیت است.

🔹دوم: بررسی جایگاه و اهمیت حجاب در آموزه‌های دینی.
حتی اگر حجاب يک واجب شرعی باشد، ترک آن از گناهان صغیره محسوب می‌شود؛ بنابراين، باید رتبۀ حجاب از نظر دینی مورد سنجش قرار گیرد.

🔹سوم: واکاوی حدود حجاب.
تلاش برخی فقیهان و همچنين مرحوم مطهری در کتاب مسئلۀ حجاب، استثنای وجه و کفّین زن از حکم حجاب است. برخی دیگر مانند اخباری‌ها و حتی برخی فقیهان اصولی احتیاط می‌کنند که زن باید تمام بدن خود را بپوشد. بر اساس يک قول سوم که حدیث‌شناس برجسته مرحوم استاد محمدباقر بهبودی آن را بیان کرده، ساق پا و مچ دست نيز از حکم حجاب استثناء است.

🔹چهارم: مداخلۀ حکومت در حجاب.
در فهم ادلۀ حجاب، گاهی بحث اخلاقی با بحث قانونی در هم آميخته است. برخی با شخصی دانستن حجاب گفته‌اند که حجاب حیثیت اجتماعی ندارد که حکومت اسلامی بتواند در آن مداخله کند. همچنین در حکومت امیرالمؤمنین(ع) نسبت به رعایت آن، سخت‌گیری و الزام حکومتی نبوده و تنها خلیفۀ دوم کسانی را که به آن بی‌اعتنايی داشته‌اند مجازات می‌کرده است.

🔻تصویر قرآن دربارۀ پوشش زنان این گونه است:

🔹- هر گاه از زنان بزرگ نام برده، گرچه از حيای آنان سخن گفته، اما دربارۀ پوشش آنها چیزی بيان نکرده است.
🔹- در بیعت زنان با پیامبر(ص)، شرط پوشش مطرح نبوده است.
🔹- برای لزوم استفاده از «جلباب»، تعلیل اجتماعی ذکر می‌کند.
🔹- در احکام شرعی قواعد از زنان، حکم پوشش استثنا شده است.

🔻حدیث معراج که در بخشی از آن دربارۀ زنانی که از موهایشان آویزان شده‌اند، گفته شده، برگرفته از «اَرداویراف‌نامه» زردشتی است که یک معراج‌نامۀ پیش از اسلام است.
🔻🔻🔻
@Hekmat_Harkat