رنگارنگ

#زبان_فارسی | #زبان_انگلیسی | #ترجمه | #رنگ‌شناسی | #آستان_قدس_رضوی

یکی از دوستان در حال گردآوری کلمات متعلق به رنگ‌ها در گویش‌ها و لهجه‌ها و زبان‌های گوناگون است و از دوستان در این راه یاری خواسته.

در پاسخش نوشتم:

در ویکیپدیا نام یک رنگ معروف را که بجویید، نام رنگ‌های مختلف هم‌طیف آن رنگ را می‌دهد. مثلاً در صفحهٔ رنگ قرمز، نام این رنگ‌ها را هم می‌بینید: تاج‌خروسی، جگری، اناری، شنگرفی، گیلاسی، آجری، روناسی و...

* این تجربه را زمانی به دست آوردم که خلاصۀ مقاله‌های نشریه‌ای را برای آستان قدس رضوی به انگلیسی ترجمه می‌کردم: ماهنامۀ دانشوَرز. بعضی از نوشتارهای این نشریه معرفیِ اشیای موزه یا نسخه‌های خطی کتابخانۀ حرم بود. در آن دست مطالب، گاهی از رنگ‌هایی ناشنیده سخن رفته بود که برای ترجمه‌شان دست‌به‌دامن اینترنت می‌شدم.

💠 | مهنه‌وِشت را بخوانید |

@mehnevesht

نوروزتون مبارک!
در سال نو، تنتون سالم باد و دلتون خوش و روانتون آرام و خانواده‌تون در کنار و دلبرتون در بر 😎☘

📌کرونوروز

نمایش مجازی کارت‌پستال‌های نوروزی جمعی از دانش‌آموختگان پیشین دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران و هنرمندان مدعو، به‌مناسبت آغاز سال نو و با تم پیشگیری از شیوع ویروس #کرونا

دانلود مجموعه کارت‌پستال‌ها در یک فایل پی‌دی‌اف
@isgp_ir

وای از توسط

مثال‌هایی که برای گریختن از «توسط» زده‌اند جالبِ‌توجه‌اند. کمک می‌کند «توسط»‌ها را خلاقانه‌تر تغییر بدهیم.
‌

شکسته‌نویسی ۲

با دوم‌شخص و سوم‌شخص جمع چه کنیم؟

ببخشید یا ببخشین؟
بیاید یا بیاین؟
می‌کنن یا می‌کنند؟

فکر می‌کنم اینکه در متن صورت گفتاری را چطور بنویسم آن‌قدر مهم نیست که یکدست‌نویسی هست. انتخاب با خود شماست، اما انتخاب و نظر من...

می‌توانیم برای شخصیت «الف»، دالِ آخر فعل را به نون تبدیل کنیم ولی باید حواسمان باشد که در تمام موقعیت‌هایی که الف حرف‌زدن عادی‌اش را انجام می‌دهد، دال ما نیز به نون تبدیل شده باشد.

خودم در حالت عادی ترجیح می‌دهم دال را به نون تبدیل کنم و دال را نگه دارم برای شخصیت‌های اتوکشیده‌تر که بالاخره در داستان سروکله‌شان پیدا خواهد شد، مثال:

الف: اونا هم اومدن (عادی)
ب: اون‌ها هم اومدند (اتوکشیده‌تر)
ج: اونام اومدن (مَشتی‌تر)
د: اون‌ها هم اومدن (یکی بین حالت عادی و اتوکشیده)

در کار زیرنویس، چون ما نمی‌دانیم هفته‌ی بعد ممکن است با چه شخصیتی مواجه شویم، خیلی مهم است بر خط ظریف میانه‌روی قدم بگذاریم. مثلاً در Boku no Hero Academia خیلی‌ها الف هستند، اما ب سِر شب‌چشم خواهد بود، ج باکوگو و د شاید یکی مثل یائویوروزو یا گاهی میدوریا که بچه‌های درس‌خوانی هستند.


#گفتاری‌نویسی
#شکسته‌نویسی
@InTraslation

راه ارتباطی:
@Atobe

گروه دوستان اهل کتاب و فانتزی‌دوستم:
https://www.tgoop.com/joinchat-A3bVdxOvjwNHWvcTbCEu5A

شکسته‌نویسی ۳
«ها»ی جمع

انتخاب «ها» یا صورت شکسته‌اش یعنی «ــ ا» بستگی زیادی به لحن شخصیت داستان و نحوه‌ی شکسته‌نویسی افعال دارد. نوشتن چنین جمله‌ای چندان موجه نیست:
اینا هم اومدند

نمی‌شود فردی آن‌قدر اتوکشیده باشد که «اومدند» بگوید اما آن‌قدر اتوکشیده نباشد که «ها» را کامل بگوید، دست‌کم در ذهن من تناقض دارد.

«پسوند شکسته‌ی جمع «ــ ا» (بدل از صورت سالم ها) تنها مورد از گونه‌های آزاد سبکی است که بر اساس قاعده‌ای کلی و بدون استثنا از روی صورت سالم خود مشتق می‌شود.» (طبیب‌زاده، ص۳۸) (به تصویر بنگرید)

لبّ کلام
۱. پیشنهاد می‌کنم «ها» را به صورت کامل بنویسید؛
۲. اگر جمله‌بندی‌تان در مجموع ایجاب می‌کرد، ایرادی ندارد از صورت شکسته‌اش (ــ ا) نیز استفاده کنید؛
۳. هر کدام را برگزیدید، تا آخر همان را ادامه دهید، گاهی می‌بینم آقای الف در دیالوگ اول تهِ اتوکشیدگی‌ است و به ته داستان که می‌رسیم، وا می‌رود. این قبیل دوگونگی‌ها، زیبا نیست.

#گفتاری‌نویسی
#شکسته‌نویسی
@InTraslation


مبحث بعدی: «را»
راه ارتباطی:
@Atobe

شوآف یا پز؟

آمدم، به‌رسم پز دادن، این عکس را از ناهارمان (شامیِ رشتی با نان بربری خانه‌پز) بگذارم در فجازی که یادم افتاد به کلمه‌ی #شوآف که چند سالی است رایج شده به‌جای «پز».

کاربرد هر کلمه‌ی تازه‌واردی در زبان فارسی لزوماً برای این نیست که جای خالی یک واژه را پر کند، تشریف‌فرمایی برخی کلمه‌ها، مثل همین شوآف، قصه‌ی دیگری دارد.

کاملِ یادداشت را در خوابگرد بخوانید.
👇
khabgard.com/4365

#مزخرفات_فارسی
@KhabGard

آس: آسیا
دستاس: دست‌آس، آسدست، آسیای دستی
بادآس: آسیای بادی
آسیاب: آسیای آبی

#واژه

@InTraslation

‏عکس از هومن عباسپور

همه‌عمر بر ندارم سر از این خمار مستی
که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی

امروز، روز بزرگداشت سعدی است، او که عاشق‌ترین شاعر زمین است و شیرین‌سخنی‌هایش سال‌های سال همدم دلدادگی‌های ما.

روزش بر همه‌ی فارسی‌زبانان مبارک باد!
#سعدی

▫️ایرانی بودن با همه‌ی مصیبت‌هایش به زبان فارسی‌اش می‌ارزد.
▪️شاهرخ مسکوب

اول اردیبهشت‌ماه جلالی، روز سعدی گرامی باد.

@trbooksir
www.trbooks.ir

متأسفانه برخی whether... or و either... or
را به صورت «چه...یا» ترجمه می‌کنند که غلط است.
«چه ...چه» یا «یا... یا» ساختار درست آن است:
چه بیایی، چه نیایی؛
یا بمون، یا برو.


#ترجمه
#نکته

واژه‌ی school افزون‌بر مدرسه، به معنای آموزشگاه و دانشگاه هم به کار می‌رود. خوب‌تر آن است که هنگام برخورد با واژه‌ها اندکی تأمل را چاشنی کار کنیم.

#ترجمه
#نکته

توهّمِ ابتدا به ساکن

واژه‌ها و نام‌های اروپاییِ بسیاری ابتدا به ساکن تلفظ می‌شوند و تعدادی از آن‌ها در فارسی رایج‌اند، مثلاً:

پروتئین protein
ترافیک traffic
فرانک Frank
فریدریش Friedrich
فلوت flute
کلاس class

وفورِ چنین واژه‌ها و نام‌هایی باعث شده خیلی از فارسی‌زبانان گمان کنند که همیشه چنین است و لا غیر. در نتیجه برخی وام‌واژه‌های اروپایی و نام‌های بیگانه را که ابتدا به ساکن نیستند هم ابتدا به ساکن می‌پندارند، مثلاً همین واژۀ «کرونا» (corona). و به همین علت املای لاتینیِ آن را به‌غلط crona می‌نویسند (تحتِ تأثیرِ واژه‌هایی چون کروموزوم و کرونومتر).

چند مثالِ دیگر:

پرانتز (فرانسوی: parenthèse)
پِرو (Peru)
فیزیوتراپی (physiotherapy)
کلاشینکف (Kalashnikov)
کیلیمانجارو (Kilimanjaro)

جدیداً وقتی یکی می‌گه فلانی این‌جوری کرد و فلان بلا سرش اومد، می‌گن آره، کارما؛
قدیمی‌ها می‌گفتن: از هر دستی بدی، از همون دست می‌گیری

#واژه
#ترجمه

شکسته‌نویسی ۴
«را»
استادان شیوه‌های بسیاری را پیشنهاد داده‌اند، آقای صلح‌جو در اصول شکسته‌نویسی پیشنهاد می‌کنند «را» بنویسیم و نحوه‌ی تلفظ را به خواننده واگذاریم؛ آقای صفرزاده در فرهنگ فارسی گفتاری خود «رو» را بالاتر از خط کرسی می‌نویسند، چیزی شبیه به «ــُـ»؛ ایشان در کانال‌شان (@gozinguye) صورت «وِ» نیم‌جدا را پیشنهاد کرده‌اند (کتابم‌و بده)؛ آقای طبیب‌زاده در کتاب فارسی شکسته؛ دستور خط و فرهنگ املایی پیشنهاد کرده‌اند صورت شکسته را «رو» و با فاصله‌ی کامل بنویسیم؛ در ترجمه‌های دریابندری نیز «رو» با فاصله‌ی کامل آمده است.
قطعاً هر کدامِ ما برداشتی داریم و حق داریم نظری داشته باشیم، من ترجیح می‌دهم به توصیه‌ی کتاب اخیر جناب طبیب‌زاده عمل کنم و در شکسته‌نویسی آن را با فاصله‌ای کامل به‌صورت «رو» بنویسم. جمع‌بندی صورت‌ها:
- کتاب رو بده؛
- کتاب‌و بده؛
- کتابو بده؛
- کتابُ بده.

ترجیح من: کتاب رو بده

#گفتاری‌نویسی
#شکسته‌نویسی
@InTraslation

اگر دوست داشتید به مبحثی بپردازم، به من بگویید یا اگر گفته‌اید و فراموش کرده‌ام، دوباره بگویید:
@Atobe

یه‌کَم: اندکی
یکُم: اول، شماره‌ی یک
باید هشیار باشیم که این دو را به‌جای هم ننویسیم.

#نکته

نسبت به

این آفت ترجمه، این حرف‌‌اضافه‌ی بی‌ریختِ کلیشه را می‌شود با حرف‌های اضافه‌ی کوتاه‌تر و قشنگ‌تری جاینشین کرد، مثال: به، با، از
او نسبت به من بی‌اعتناست؛
او به من بی‌اعتناست.

او نسبت به سازوکار آگاه نیست؛
او از سازوکار آگاه نیست.

نسبت به من مرحمت نشان بده؛
به من مرحمت نشان بده.

نسبت به من خوش‌رفتار باش‌؛
با من خوش‌رفتار باش.

نسبت به یعنی «در مقایسه با» اگر در جایی چنین معنایی داشت، صحیح است، اگر نداشت غلط نیست اما قشنگ هم نیست. گزینه‌ای بهتر را جاینشینش کنید.
#کلیشه

واژه‌ی young (برای انسان) هم به معنای جوان است، هم کودک و هم خردسال؛ ازاین‌رو، حتماً هنگام مواجهه با این واژه باید به بستر سخن گوینده توجه کرد.
#ترجمه
#نکته