طرح درس دوره
ضمیمه اول: اودیسئوس یا اسطوره روشنگری
درون‌مایه‌ی اصلی این مقاله اصل عقلانی هم‌ارزی است. هم‌ارزی همان اصلی است که مارکس در فصل اول کتاب سرمایه از آن صحبت می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این اصل مبادله و هم‌ارزی اصلی است بر اساس اصل کار اجتماعا متعین و به نوعی اصلی اجتماعی است که غرایز و  لذات در کفه‌ی ارزش مصرفی می‌نشینند و به جا آوردن آن غرایز را بواسطه‌ی امکانات مادی در بستر اجتماعی را در شکل ارزش مبادله در نظر می‌آورد. در اسطوره‌ی اودیسئوس هرکدام از این دیوها و ددان دریایی نماینده‌ی دسته‌ای از غرایز هستند که اودیسئوس بالضروره با آنها به مقابله بر می‌خیزد و اینگونه خودش و کشتی‌اش را نجات می‌دهد. یعنی عمل اودیسئوس، عمل عقلانی اودیسئوس، همان کار اجتماعا معین یک بورژوا است. همان کاری که اصل هم‌ارزی را تعیین می‌کند. برای بازگشت به پنه‌لوپه، برای بازگشت اودیپی به پبه‌لوپه، اودیسئوس زیرک بایستی به جنگ خدای دریا رود. خدای دریا که چون ثروت بی‌تعین نخستی است و تمامی ددان و دیوان از او تعین دارند – به نوعی فرزندان اویند. او دشمن اودیسئوس است. دشمنی بس قدرتمند که نمی‌توان از او گریخت، زیرا کشتی او در دریای پوزایدئون محاط است. وی در نهایت با پند روسپی بزرگوار، که اودیسئوس در عین حال که نباید اغوای اکسیرش شودن، نباید از آن غافل بماند. سیرسه به او می‌گوید که به جهان مردگان و به دیدار اشباح خدایان مادرسالار باز پس رود و بدین گونه، وجه عدالت را به او نشان می‌دهد: مردگان هم حق دارند، این حق در شکل نوعی هم‌ارزی، در اینجا بگوییم هم‌ارزی تاریخی آشکار می‌شوند. این دیدار با مادر درگذشته و سایر اشباح نوعی آشتی اودیسئوس است با گذشته‌ی خویش. این آشتی در واقع آیین مبادله با پوزایدئون را نیز به اودیسئوس یاد می‌دهد. زیرا او در این سفر به پوزایدئون حق می‌دهد که از دست وی عصبانی باشد، زیرا در هر صورت پلی فموس، فرزند پوزایدئون بوده که بدست وی کشته شده است. او باید تفقد پوزایدئون را بخرد، او باید او را بخنداند. این همان سرنوشت اودیسئوس است و جالب اینکه در مواجهه پایانی با پنه‌لوپه او خود توسط زن خود به ریشخند گرفته می‌شود و پذیرفته می‌شود. در شکل پیر و پیروز به خانه بازگشتن و از همسر بهره‌مند شدن در حالیکه لوازم لذت رو به زوال‌اند. آیا این رسیدن، از جنس کمدی نیست؟

@isa_ctc

مدرسه خانواده انجمن جامعه‌شناسی ایران برگزار می‌کند:
زمینه های اجتماعی و فرهنگی مهارت‌های ارتباطی در خانواده

کنش‌‌های ارتباطی افراد محصول زندگی فردی و اجتماعی آنهاست؛ اما سهم عوامل اجتماعی بیش از ویژگی‌های ذاتی افراد است. افراد ضمن رشد در محیط خانواده، مدرسه و محله و در ارتباط با اقوام و آشنایان، آداب معاشرت و رفتار با دیگران و ارزش‌ها و هنجارهای مربوطه را یاد می‌گیرند و کنش‌های ارتباطی خود را بر اساس آن تنظیم می‌کنند، این ارزش‌ها و هنجارها به چارچوب‌های ذهنی کنش تبدیل می‌شوند و معیاری برای فرد ایجاد می کنند که به وسیله آن دیدگاه‌ها و کنش‌های دیگران را ارزیابی می‌کند؛ در صورتی که ارزش یا کنش انجام شده را موافق چارچوب‌های ذهنی خود بداند با آن همراهی می‌کند و اگر مخالف چارچوب ذهنی‌اش باشد با آن مقابله می‌کند و یا نادیده می‌گیرد.
در این کارگاه قصد داریم در مورد مهارت‌های ارتباطی و نقش زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی در به‌وجود آمدن آن بیشتر گفت‌وگو کنیم‌.

@isa_ctc

طرح دوره «مستندنگاری و تخیل انتقادی: گذر واقعیت از فلسفه به سیاست»
پوریا جهانشاد

مجموعه درس‌گفتارهای «مستندنگاری و تخیلی انتقادی: گذر واقعیت از فلسفه به سیاست»، نگاهی‌ست انتقادی به ساز و کار بازنمایی و ساخت تخیل اجتماعی از «دیگری»های برون فرض شده از مرزهای قراردادی تاریخ، فرهنگ و عقلانیت.
سرآغاز بحث‌مان در این مجموعه باز می‌گردد به سال‌های رو به تثبیت دولت-ملت‌های اروپایی و بازگشت تدریجی استعمارگران به کشورهای خود؛ بزنگاهی که در آن گروه‌هایی که از پشتوانه‌ی برخی آکادمی‌های تازه تأسیس برخوردار بودند را بر آن داشت تا تخیلات خود نسبت به دیگر اقوام را با اتکا به «مشاهده» و استنتاج‌های حاصل از آن اعتبار بخشند. این اتکای خدشه‌ناپذیر به مشاهده و «دیگری‌سازی» حاصل از آن که تا پیش از نیمه دوم قرن بیستم توجهی را به خود جلب نمی‌کرد، به یکباره پس از شورش‌ها و انقلاب‌های خیابانی در نیمه دوم این قرن، دامنه اعتراضات فراوانی را متوجه خود دید. در این دوران نه‌تنها در جهان غرب، بلکه در آفریقا و خاورمیانه می‌شد صداهای اعتراضی را در انتقاد به اشکال بازنمایی شنید که حاکی از رشد آگاهی اتنیکی-طبقاتی نسبت به سازوکارهای هژمونیک سلطه از طریق رسانه‌های تصویری بود؛ روندی که متاسفانه چندان تداوم نیافت و در کمتر از دو دهه، با اندکی تغییرات، به تنظیمات کارخانه بازگشت.
گذر از دور باطل مستندنگاری امروز، ازیک‌طرف نیازمند بازخوانی انتقادی این تجربه‌ی تاریخی و از طرف دیگر نیازمند بازاندیشی در حوزه مفاهیم و به چالش کشیدن روندهای ظاهراً عقل سلیمی حاکم بر عرصه «بازنمایی» است. این درس‌گفتارها می‌کوشد به این دو محور بپردازد و در همین چارچوب در خصوص چیستی و ماهیت آنچه «واقعیت اجتماعی» و «سندیت تصویر» نامیده می‌شود نیز مباحثی را به صورت مصداقی عرضه کند. هم‌چنین در این دوره به شکلی ایجابی به ضرورت جانشینی راهکارهای «مداخله محور» به‌جای «مشاهده محور» می‌پردازیم. نمونه‌های انتخاب شده برای این درس‌گفتار از مستندهای متفاوت و در جغرافیاهایی متکثر است اما اغلب تمرکز را بر بررسی نمونه‌هایی از مستندنگاری در ایران نگاه خواهیم داشت.

جلسه اول) مستندنگاری: پرسش هایی از هستی شناسی امر بازنمایانه
جلسه دوم) نیروهای درگیر در ساخت جوامع مدرن: مروری انتقادی بر سویه‌های برساخت واقعیت اجتماعی و تخیل حاصل از آن(بخش اول)
جلسه سوم) نیروهای درگیر در ساخت جوامع مدرن: مروری انتقادی بر سویه‌های برساخت واقعیت اجتماعی و تخیل حاصل از آن(بخش دوم)
جلسه چهارم) نیروهای درگیر در ساخت جوامع مدرن: مروری انتقادی بر سویه‌های برساخت واقعیت اجتماعی و تخیل حاصل از آن(بخش سوم)
جلسه پنجم) مستندنگاری به‌مثابه ابزاری در خدمت بازتولید نظم موجود: مروری بر ماهیت پوزیتیویستی مستندنگاری‌ها
جلسه ششم) چگونه می‌شود به جنگ پوزیتیویسم رفت؟ نقد و بررسی یک فیلم مستند
جلسه هفتم) مستندنگاری‌های اجتماعی امروز به ما چه می‌گویند؟ یک مطالعه موردی؛ مهاجرین افغانستانی در ایران
جلسه هشت) آیا راهی جز پناه بردن به گفتمان لیبرال حقوق بشر وجود دارد؟
جلسه نهم) از سیاست اجماع به سیاست رادیکال؛ مردم‌نگاری انتقادی و اتواتنوگرافی
جلسه دهم) گفتگوی جمعی حول یک فیلم و رویکردهایش در همراهی با سازندگان

@isa_ctc

دوستان و همراهان همیشگی
امروز بنا بود جلسه اول دوره مستندنگاری و تخیل انتقادی در مرکز آموزش انجمن جامعه‌شناسی ایران برگزار شود که متاسفانه با این صحنه مواجه شدیم. وسایل‌مان را بدون اطلاع ما جمع کردند و بردند.
مشخص نیست شهرداری چطور به راحتی عمل خلاف قانون انجام می‌دهد‌. آنها یک نهاد علمی را برنمی‌تابند.

بیانیه انجمن جامعه‌شناسی ایران در ارتباط با خبر پلمب ساختمان مرکز آموزش انجمن

در ارتباط با انتشار خبر پلمب ساختمان انجمن جامعه‌شناسی ایران در  رسانه‌ها در روزهای اخیر، به اطلاع کلیه اعضا و علاقه‌مندان انجمن جامعه‌شناسی و فعالان جامعه مدنی می‌رساند:
۱. دفتر انجمن جامعه‌شناسی ایران از آغاز فعالیت در سال ۱۳۷۱ در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بوده و به‌رغم محدودیتهای ایجاد شده در دو سال اخیر، همچنان فعال است.
۲. ساختمانی که توسط شهرداری تهران اشغال شده و اموال آن به مکان نامعلومی انتقال داده شده است، مرکز آموزش‌های جامعه‌محور انجمن بوده که بر اساس مصوبه شورای شهر وقت تهران در سال ۱۳۹۲، شهرداری منطقه ۶ در اختیار انجمن جامعه‌شناسی ایران قرار داده و از آن زمان محل برگزاری کلاسهای آموزشی انجمن بوده است و به رغم مکاتبات با مدیران شهرداری در دو سال اخیر و اعتراضات و پیگیری‌های فراوان هیأت مدیره انجمن، متاسفانه شهرداری تهران در اقدامی غیرمدنی و مغایر با مصوبه شورای شهر اموال آن را منتقل و نسبت به بستن آن اقدام نموده است.
۳. انجمن جامعه‌شناسی ایران با قوت همانند گذشته فعالیت‌های علمی و انجمنی خود را ادامه می‌دهد  و تضییقات ایجاد شده برای دفتر انجمن در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و بستن محل مرکز آموزش انجمن توسط شهرداری تهران هیچ خللی در اراده اعضا و هیأت مدیره انجمن در ادامه فعالیت‌های این نهاد که میراث ارزشمند فعالان و بزرگان علوم اجتماعی کشور است بوجود نمی آورد.
در پایان، از همه اصحاب علوم اجتماعی و فعالان جامعه مدنی کشور انتظار داریم به هر شیوه ممکن از انجمن و فعالیت‌های علمی آن حمایت کنند و اعتراض خود را نسبت به اقدام غیرقانونی شهرداری تهران اعلام نمایند.
@Isa_ctc
@iran_sociology

عوامل نالایق شهرداری،تهران را به توبره کشیده‌اند/ پلمب ساختمان انجمن جامعه شناسی پیامی برای آقای پزشکیان است/ افکار عمومی هیچ وجهی از اعراب ندارد - خبرآنلاین
https://www.khabaronline.ir/news/1937392/%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%82-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D9%88%D8%A8%D8%B1%D9%87-%DA%A9%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D9%BE%D9%84%D9%85%D8%A8-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86

@isa_ctc

مدرسه خانواده انجمن جامعه‌شناسی ایران برگزار می‌کند:
زمینه های اجتماعی و فرهنگی مهارت‌های ارتباطی در خانواده

کنش‌‌های ارتباطی افراد محصول زندگی فردی و اجتماعی آنهاست؛ اما سهم عوامل اجتماعی بیش از ویژگی‌های ذاتی افراد است. افراد ضمن رشد در محیط خانواده، مدرسه و محله و در ارتباط با اقوام و آشنایان، آداب معاشرت و رفتار با دیگران و ارزش‌ها و هنجارهای مربوطه را یاد می‌گیرند و کنش‌های ارتباطی خود را بر اساس آن تنظیم می‌کنند، این ارزش‌ها و هنجارها به چارچوب‌های ذهنی کنش تبدیل می‌شوند و معیاری برای فرد ایجاد می کنند که به وسیله آن دیدگاه‌ها و کنش‌های دیگران را ارزیابی می‌کند؛ در صورتی که ارزش یا کنش انجام شده را موافق چارچوب‌های ذهنی خود بداند با آن همراهی می‌کند و اگر مخالف چارچوب ذهنی‌اش باشد با آن مقابله می‌کند و یا نادیده می‌گیرد.
در این کارگاه قصد داریم در مورد مهارت‌های ارتباطی و نقش زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی در به‌وجود آمدن آن بیشتر گفت‌وگو کنیم‌.

@isa_ctc

تا این لحظه بیش از 3400 نفر کارزار #شبکه_کمک برای بازگشایی مرکز آموزش‌های #انجمن_جامعه_شناسی را امضا کرده‌اند.

قدران حمایت فعالان دانشگاهی و جامعه مدنی هستیم و امیدواریم با حمایت بیشتر، بتوانیم پس از ثبت کارزار در دبیرخانه شورای شهر و شهرداری، آن را به رسانه‌ها و مطبوعات هم بکشانیم. برای اینکار به 30 درصد امضای بیشتر نیاز داریم.

https://www.karzar.net/145677

شروع دوره از فردا

https://www.tgoop.com/isa_ctc/2704

🔴 رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران: مشکل اصلی اندیشه و رویکردی است که حاکمیت به مردم و جامعه و امور دارد

🔴 متولیان اصلی نظام یک نوع رویکردی به جامعه و دنیا دارند که تغییر آدم‌ها نمی‌تواند راهگشای آن باشد/ تا این رویکرد عوض نشود، مسلما هیچ دولتی هم نمی‌تواند توفیق پیدا کند

🔸سعید معیدفر به خبرنگار جماران گفت: اگر در جامعه‌ای زندگی می‌کردیم که وقتی انتخاباتی برگزار می‌شد و مردم به یک جریانی رأی می‌دادند و آن جریان بدون هیچ مانعی می‌توانست تعیین کننده باشد، آن موقع ما می‌توانستیم انتظار داشته باشیم که اوضاع بهبود پیدا کند یا کمی از مشکلات حل شود.

🔸مثلا آقای روحانی در انتخابات حرف‌های خیلی خوبی زد، ولی بعدا در عمل چه کرد؟ یعنی خصوصا در دوره دوم دیدیم که متأسفانه هیچ اتفاقی نیفتاد و حتی مشکلات و بحران‌ها شدیدتر شد. دولت آقای پزشکیان هم حرف‌های خوبی می‌زند، ولی ایشان در یک حصری از اندیشه و رویکرد قرار گرفته که تحقق آنها را با چالش مواجه می‌کند.

🔸 مسأله اصلی ساختار کلان کشور است که مانع می‌شود رأی مردم موجب تغییر و تحول شود./ جماران

https://www.jamaran.news/fa/tiny/news-1639215

🕌 @jamarannews

طرح دوره «مستندنگاری و تخیل انتقادی: گذر واقعیت از فلسفه به سیاست»
پوریا جهانشاد

مجموعه درس‌گفتارهای «مستندنگاری و تخیلی انتقادی: گذر واقعیت از فلسفه به سیاست»، نگاهی‌ست انتقادی به ساز و کار بازنمایی و ساخت تخیل اجتماعی از «دیگری»های برون فرض شده از مرزهای قراردادی تاریخ، فرهنگ و عقلانیت.
سرآغاز بحث‌مان در این مجموعه باز می‌گردد به سال‌های رو به تثبیت دولت-ملت‌های اروپایی و بازگشت تدریجی استعمارگران به کشورهای خود؛ بزنگاهی که در آن گروه‌هایی که از پشتوانه‌ی برخی آکادمی‌های تازه تأسیس برخوردار بودند را بر آن داشت تا تخیلات خود نسبت به دیگر اقوام را با اتکا به «مشاهده» و استنتاج‌های حاصل از آن اعتبار بخشند. این اتکای خدشه‌ناپذیر به مشاهده و «دیگری‌سازی» حاصل از آن که تا پیش از نیمه دوم قرن بیستم توجهی را به خود جلب نمی‌کرد، به یکباره پس از شورش‌ها و انقلاب‌های خیابانی در نیمه دوم این قرن، دامنه اعتراضات فراوانی را متوجه خود دید. در این دوران نه‌تنها در جهان غرب، بلکه در آفریقا و خاورمیانه می‌شد صداهای اعتراضی را در انتقاد به اشکال بازنمایی شنید که حاکی از رشد آگاهی اتنیکی-طبقاتی نسبت به سازوکارهای هژمونیک سلطه از طریق رسانه‌های تصویری بود؛ روندی که متاسفانه چندان تداوم نیافت و در کمتر از دو دهه، با اندکی تغییرات، به تنظیمات کارخانه بازگشت.
گذر از دور باطل مستندنگاری امروز، ازیک‌طرف نیازمند بازخوانی انتقادی این تجربه‌ی تاریخی و از طرف دیگر نیازمند بازاندیشی در حوزه مفاهیم و به چالش کشیدن روندهای ظاهراً عقل سلیمی حاکم بر عرصه «بازنمایی» است. این درس‌گفتارها می‌کوشد به این دو محور بپردازد و در همین چارچوب در خصوص چیستی و ماهیت آنچه «واقعیت اجتماعی» و «سندیت تصویر» نامیده می‌شود نیز مباحثی را به صورت مصداقی عرضه کند. هم‌چنین در این دوره به شکلی ایجابی به ضرورت جانشینی راهکارهای «مداخله محور» به‌جای «مشاهده محور» می‌پردازیم. نمونه‌های انتخاب شده برای این درس‌گفتار از مستندهای متفاوت و در جغرافیاهایی متکثر است اما اغلب تمرکز را بر بررسی نمونه‌هایی از مستندنگاری در ایران نگاه خواهیم داشت.

جلسه اول) مستندنگاری: پرسش هایی از هستی شناسی امر بازنمایانه
جلسه دوم) نیروهای درگیر در ساخت جوامع مدرن: مروری انتقادی بر سویه‌های برساخت واقعیت اجتماعی و تخیل حاصل از آن(بخش اول)
جلسه سوم) نیروهای درگیر در ساخت جوامع مدرن: مروری انتقادی بر سویه‌های برساخت واقعیت اجتماعی و تخیل حاصل از آن(بخش دوم)
جلسه چهارم) نیروهای درگیر در ساخت جوامع مدرن: مروری انتقادی بر سویه‌های برساخت واقعیت اجتماعی و تخیل حاصل از آن(بخش سوم)
جلسه پنجم) مستندنگاری به‌مثابه ابزاری در خدمت بازتولید نظم موجود: مروری بر ماهیت پوزیتیویستی مستندنگاری‌ها
جلسه ششم) چگونه می‌شود به جنگ پوزیتیویسم رفت؟ نقد و بررسی یک فیلم مستند
جلسه هفتم) مستندنگاری‌های اجتماعی امروز به ما چه می‌گویند؟ یک مطالعه موردی؛ مهاجرین افغانستانی در ایران
جلسه هشت) آیا راهی جز پناه بردن به گفتمان لیبرال حقوق بشر وجود دارد؟
جلسه نهم) از سیاست اجماع به سیاست رادیکال؛ مردم‌نگاری انتقادی و اتواتنوگرافی
جلسه دهم) گفتگوی جمعی حول یک فیلم و رویکردهایش در همراهی با سازندگان

@isa_ctc

https://www.tgoop.com/isa_ctc/2710

شروع دوره از امروز
جهت ثبت‌نام با شماره ۰۹۳۳۷۹۹۲۷۵۹ تماس بگیرید.

🔴بیانیه‌ی انجمن‌‌های علمی جامعه‌شناسی جمعی از دانشگاه‌ها در اعتراض به بسته شدن ساختمان مرکز آموزش انجمن جامعه‌شناسی ایران

از این لینک بخوانید: بیانیه


انجمن علمی دانشگاه علامه طباطبایی
انجمن علمی دانشگاه تهران
انجمن علمی دانشگاه گیلان
انجمن علمی دانشگاه یزد

@isa_ctc

#یادداشت_روز

🔸خانه « علوم اجتماعی ایران » کجاست؟

پوریا گل محمدی

خانه هنرمندان، خانه اندیشمندان علوم انسانی، خانه کتاب، خانه معدن ، خانه سینما، خانه شاعران و .... کانون ها و سازمان ها و انجمن های که برای خودشان ساختمانی با عنوان خانه دارند کم نیستند، حتی مادر بزرگ های عروسکی هم خانه دارند ، مانند « خانه مادر بزرگ » .
اما سوال این است که با گذشت این همه سال چرا هنوز انجمن جامعه شناسی ایران ، انجمن انسان شناسی، انجمن جمعیت شناسی و... گروه های وابسته به علوم اجتماعی که از بهترین انجمن های ایران هستند هیچ خانه ای ندارند.

ادامه این یادداشت را روی وب سایت انجمن جامعه شناسی ایران بخوانید.

@iran_sociology
#انجمن_جامعه_شناسی_ایران
با حمایت انجمن جامعه شناسی از فرهنگ و فرهیختگی حمایت کنید

@isa_ctc