Telegram Web
وُهومَن اَمشاسِپَند
یادآوری (:توضیح) : در میان زرتشتیان ایرانی آیینی وجود دارد به نام " نو زوتی" که در آن یک موبد تازه با گذشتن از مراسمی به جرگه ی موبدان وارد می شود. " زوت" از ریشه ی (زئوتر Zaotar) اوستایی است و نام موبدی است که در برگزاری مراسم یسنا، موبد اصلی بوده است.…
آیین و مراسم زناشویی در بین زرتشتیان

در دین بهی و فرهنگ ایران ،باستان تفاوتی بین دختر و پسر نبوده و نیست. بنابراین دختر و پسر هرگاه به سن قانونی رسیده و نسبت به یکدیگر علاقه ی درونی (:باطنی) پیدا کنند، کافی ست که یک دیگر را به بزرگان خود معرفی و از آن ها راهنمایی خواسته و قرار خواستگاری،
نامزدی و ازدواج را بگذارند.

بله برون (:خواستگاری)

نخستین گام در پیوند زناشویی پس از انتخاب خواستگاری است که گرفتن اجازه و رضایت پدر و مادر دختر از طرف خانواده پسر می باشد پس از صحبت کوتاهی بین دو خانواده قرار روزی مشخص گذاشته می شود ،مادر پدر و خواهر بزرگ تر و گاهی چند تن از بزرگان برای خواستار شدن دختر مورد نظر از پدر و مادر او به همراه ظرفی از نقل که روی آن با دستمال سبزی پوشیده باشد چراغ و یا لاله ای ،روشن، یک عدد آینه و سبدی گل (که بیشتر گلدانی از گل ریشه دار است) به خانه دختر می روند.
۶
@khashatra
هر کدام از این چیزها فلسفه ای دارد :

نقل نشانه ای از شیرین کامی است و دستمال سبز نیز در بین زرتشتیان بسیار رواج دارد، که آن هم نشانی از سبز بختی و خوش بختی زوج آینده است. چراغ روشن هم نشانه ای از روشنایی و نور در دین بهی است و گل ریشه دار هم به منظور ریشه دار شدن زندگی آینده زوج جدید می باشد.
روز خواستگاری به صحبت هایی در مورد روز ،نامزدی تاریخ گواه گیران و روز اروسی و خرید برای این مراسم با توافق طرفین می گذرد.
(در دین بهی مهریه، شیر بها و از این قبیل مراسم وجود ندارد) به همین جهت در مورد مهریه و شیربها و... در مراسم خواستگاری(بله برون) صحبتی پیش نمی،آید بلکه بیشتر منظور آشنایی دو خانواده و بستگان با یکدیگر و جشن و سرور می باشد. ضمنا در گذشته های دور طلاق نیز در دین بھی وجود نداشت.
پس از گرفتن رضایت از پدر و مادر دختر و بله از اروس آینده، همگی با نقل دهن خـــود را شیرین می کنند و از جانب فامیل اروس پذیرایی مختصری صورت می گیرد.
رسم است که جواب مثبت از طرف دختر و بزرگان او نیز توسط ظرفی از نقل که روی آن با دستمال سبز پوشیده باشد در انتهای برنامه بله برون به بستگان اروس داده شود، و یا جشن مشابهی در خانواده داماد برگزار شده و ظرف نقل نیز به همراه برده می شود.
۷
@khashatra
مراسم نامزدی :

مراسم نامزدی از جانب خانواده ی اروس تدارک دیده می شود تاریخ روز جشن و وسایلی (مانند حلقه ی نامزدی یک قواره پارچه لباس برای اروس و پارچه کت و شلوار برای داماد و یا ...) که برای روی نامزدی باید خریده شود با توافق دو خانواده در روز بله برون مشخص شده است.
اروس و داماد آینده به همراه نمایندگانی (یک یا دو نفر که از جانب خانواده تعیین شده است) برای خرید به بازار می روند. روز ،نامزدی در منزل دختر و یا در محلی که تعیین شده است جشنی برقرار می شود. داماد آینده با بستگان نزدیک، خود به همراه یک کیک ،نامزدی گلدان گل، حلقه و یا لوازم دیگری که خریده شده در بین استقبال خانواده ی اروس و گفتن دسته جمعی "هابیرو شاباش" به محل جشن می آیند.
(واژه ی "هابیرو" همان هورا است که مشخص نیست چرا به هابیرو تبدیل گشته است و "شاباش" نیز همان شاد باش است. در جشن ها و شادی های زرتشتیان هابیرو شاباش که به صورت دسته جمعی شود بسیار معمول می باشد).
پس از آمدن تمام ،میهمانان با اجازه گرفتن از بزرگان، در بین شادی و گفتن "هابیرو شاباش" اروس و داماد آینده حلقه های نامزدی را به انگشت یک دیگر می کنند و در این هنگام از جانب پدر و مادر داماد به اروس و از جانب پدر و مادر اروس به داماد هديـه ای که به طور معمول گردنبندی از فروهر می باشد داده می شود و سپس با نقل و شربت دهان یک دیگر را شیرین می کنند و از سایر میهمانان پذیرایی می شود و با شادی و سرور جشن ادامه پیدا می کند.
۸
@khashatra
مراسم گواه گیران (:عقد)

با شکوه ترین و زیباترین قسمت مراسم زناشویی آیین گواه گیران است.
که باز با توافق دو خانواده بزرگان اروس و داماد خریدهایی صورت می گیرد از قبیل انگشتر اروسی، پارچه، یک دست لباس، کیف و کفش وسایل حمام لوازم آرایش و... که هیچ کدام از آن ها اجباری نیست و با انتخاب یک دیگر بین هم دیگر رد و بدل می شود و معمولا هم، در شب پیش از مراسم گواه گیران که به نام "حنابندان" معروف است، انجام می گیرد. از آن رو به آن شب حنابندان گفته اند که در روز پیش از اروسی (گواه گیران) اروس و داماد را با مراسم خاصی توسط جوانان خانواده به حمام می بردند و در همان شب به دست و پای اروس و داماد حنا می بستند که این کار به جای آرایش امروزی به کار می رفته است و گفته می شد که شگون دارد. و به همین سبب هم آن شب را، شب حنابندان نامیده اند. در آن شب نیز در منزل اروس جشن و پایکوبی و سرور بسیار انجام می پذیرفته است. در محلی که مراسم گواه گیران انجام می گیرد میزی که بر روی آن رومیزی سفید زیبایی گسترده شده است با وسایلی که لازم است تا بر روی میز گواه گیران باشد، با سلیقه بسیار تزیین می گردد.
۹
@khashatra
سفره ی گواه گیران در سنت زرتشتی

این سفره ی همسری و شادی، می تواند در بردارنده ی چیزهای زیر باشد :

◀️ نور و روشنایی به گونه های در دسترس مانند لاله شمعدان شمعی یا برقی) و.....

◀️ گل به گونه ها و شیوه های گوناگون بر پایه ی خواست ها و سلیقه ها.

◀️ شیرینی که در این سفره به گونه ی ظرفی از نقل سفید می باشد.

◀️ لرک سینی پر از لرک که شامل ترکیبی از مغز ،بادام مغز پسته کشمش آب نبـات، قیسی خشک، برش های نارگیل و میوه های خشک و شیرین دیگری.

◀️ کله قند سبز (که در خارج از ایران کمتر موجود می باشد)

◀️ شاخه های سرو.

◀️ کتاب دینی( گاتها)

◀️ کشتی (بندی که زرتشتیان به نشانه ی زرتشتی بودن بر کمر می بندند)

◀️ یک سینی در بردارنده یک انار شیرین یک تخم مرغ یک قیچی، نخ و سوزن، یک ظرف کوچک از ترکیب آویشن و نقل.

◀️ یک دانه سیب که چندین سکه ی نقره در آن فرو کرده اند.
۱۰
@khashatra
چیزهایی که در بالا یاد شده دارای تفسیرها و معنی هایی هستند می توان به چند نمونه از آن ها اشاره کرد :
❇️نور و روشنایی که نشان از روشنایی زندگی.
❇️خرد، روشنایی درون، حقیقت و اهورامزدا دارد.
❇️ نور سرچشمه ی، جنبش زندگی و توانایی می باشد.
❇️ آیینه نیز نشان روشنایی است.
❇️ گل و شیرینی و برگ سبز نشان از شادی و شیرین کامی و سبز بختی و زیبایی دارند.
❇️ به ویژه شاخه های درخت سرو که همواره سبز بوده و در فرهنگ ایرانی نشان واره ی همیشه سبزی، و راستایی و پایداری در زندگی می باشد.
❇️ در ضمن شیرینی ها می توانند در توری های کوچک و با سلیقه بسته بندی شده و به وسیله ی همسران جوان میان میهمانان پخش شود تا آنان را نیز در شیرین کامی و شادی خود شریک نمایند.
❇️ کتاب گاتها و کشتی که نشان واره های دین زرتشتی می باشند.
❇️ انار، چون دانه های زیادی دارد نمودار درخواست فرزندان زیاد و سرانجام و فرجام نیکو برای اروس و داماد است و شیرینی آن نیز به همان معنای شیرین کامی و کامیابی در زندگی است.
۱۱
@khashatra

👇👇
👆👆

❇️ تخم مرغ نموداری از اختیارات و سرپرستی پدر و مادر از فرزند است.
❇️ تخم مرغ سر میز گواه گیران را پس از مراسم به بیرون از منزل انداخته و می شکنند ( به اصطلاح از بام بـه بیرون پرتاب می کنند به این مفهوم که پدر و مادر آن اروس و داماد، قول می دهند که دیگر هیچ گونه دخالتی در زندگی آن ها نکنند و تنها هنگامی که اروس و داماد خواستند، مشاور و رایزن آن ها باشند.
❇️ قیچی، دو لبه دارد و هر لبه ی آن بدون دیگری برشی ندارد و برای بریدن، باید هر دو لبه با هم به کار گرفته شود از این رو قیچی نمودار همکاری و همدلی زن و شوهر است که باید همواره در هر کار به هم یاری نموده تا نتیجه ی خوب به دست آورده و خوش بخت گردند.
❇️ نخ و سوزن نشانه ی آن است که اگر خدای ناکرده جدایی و اختلافی در زندگی خانوادگی نمایان شود می بایست بی درنگ با نخ و سوزن معنوی جدایی ها را بـه هم آورد و از بیشتر شدن آن جلوگیری کرد.
❇️ سنجد که نمودار عشق و شور جوانی است.
❇️ آویشن نیز نمودار سرسبزی و سودمندی و پاکی می باشد.
❇️و سرانجام سکه در سیب که نشان واره ای از آرزوی تندرستی و ثروت برای اروس و داماد است زیرا سیب سمبل تندرستی و شادابی و سکه نشانه ی ثروت می باشد.
۱۲
@khashatra
اروس و داماد در میان "هابیرو شاباش" حاضرین و میهمانان پشت میز گواه می نشینند و موبد هم در مقابل آن ها قرار می گیرد. نخست موبد با پرسیدن اجازه از بزرگان و گرفتن بله از اروس (که به طور معمول پس از سه بار پرسش، اروس بله را می گوید) گواه آن دو زوج خوش بخت را در مقابل اهورامزدا و در پناه گفته های اشو زرتشت، می گیرد و سپس با خواندن اوستای تندرستی و پاشیدن آویشن و برنج بر دوش اروس و داماد، برای آن هـا آرزوی سعادت و خوش بختی می نماید در هنگام گواه گیران پارچــه سبزی بـه نشانه ی سبز بختی، بر روی دوش اروس و داماد انداخته می شود پس از آن اروس و داماد انگشتر اروسی را به دست یک دیگر کرده و با نقل و شربت دهان یک دیگر را شیرین می کنند.
در همان هنگام چنان چه پدر و مادر اروس و داماد مایل باشند هدایایی از قبیل : ساعت گردنبند سکه ی طلا و... به آن ها هدیه کنند، این کار را انجام می دهند. سایر بستگان و دوستان در روز پس از روز پاتختی هدایای خود را به اروس و داماد خواهند داد.
پس از مراسم گواه گیری، با پذیرایی از میهمانان و شادی و سرور و پایکوبی جشن اروسی ادامه خواهد یافت پس از بریدن کیک اروسی و خوردن آن در پایان جشن، اروس و داماد را در میان شادی و گفتن " هابیرو شاباش" به حجله می رسانند.
این مرحله را به اصطلاح "مراسم اروس کشان" می گویند.
در آن جا نیز اروس از داماد هدیه ای دریافت کرده و پدر اروس و یا بزرگ تری که در آن جا حضور دارد، آن ها را دست به دست یک دیگر داده و آن دو زوج سعادتمند را تنها می گذارند.
۱۳
@khashatra
مراسم پاتختی

مراسم پاتختی که در روز پس از روز گواه گیران و یا اروسی می باشد، به عهده ی خانواده ی اروس است (و یا طبق توافق دو خانواده مشترکا برگزار می شود).
آن هم، جشن زیبایی است که بستگان و دوستان اروس و داماد با در دست داشتن هدیه ای که برای آن دو زوج تهیه دیده اند به مجلس جشن می آیند و سپس اروس و داماد در میان “هـابیـرو شاباش " میهمانان و حاضرین به سالن جشن آمده و در بالای مجلس و پشت میزی که با آینه و شمعدان ،گل شیرینی و ... تزیین یافته قرار می گیرند پس از پذیرایی، نمایندگان (وکلای) اروس و داماد به میان مجلس آمده و با شادی و کمی شوخی هدیه هایی را که میهمانان به آن ها پیشکش کرده اند باز نموده و اروس و داماد از آورنده هدیه سپاسگزاری می نمایند پس از آن با شربت شیرینی و گاهی آش رشته و شام از میهمانان پذیرایی می گردد و تمام آن شب با پایکوبی و شادی می گذرد معمولا آش رشته را در همان مجلس می پزند و اولین رشته های آش را هم اروس و داماد به نشانه خوش بختی در زندگی آینده شان، در دیگ می ریزند.

📚 بُن مایه :
برگرفته از نسک ؛ مراسم و آیین های زرتشتی.
نوشته ی ؛ تاج گوهر کاویانی.
بهمن ماه سال ۳۷۳۷ زرتشتی برابر با بهمن ماه سال ۱۳۷۸ خورشیدی.

پژوهش و گردآوری ؛ بردیا بزرگمهر
۱۴
@khashatra
ادامه دارد...
وُهومَن اَمشاسِپَند
#امروز به روز، پیروز ‌و فرخ روز ارد ایزد از خورداد ماه سال ۳۷۶۲ مزدیسنی چهار شنبه  ۲۳ خورداد ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی ۱۲ ژوئن سال ۲۰۲۴ (ترسایی) ✔️ ارد = توانگری و دارایی. @khashatra
#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز اشتاد ایزد از خورداد ماه سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

پنج شنبه  ۲۴ خورداد ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۱۳ ژوئن سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ اشتاد = راستی و درستی.

✔️ نخستین روز ویژه ی دیدار همگانی و زیارت پیر سبز.

@khashatra
#اشتاد_ایزد

اشتاد یا ایزدبانو اشتاد، در اساتیر ایران نام یک ایزدبانو است که ایزد پایدار روز بیست‌ و‌ششم هر ماه در گاهشمار زرتشتی نامیده می‌شود. اشتاد به چم «راستی و درستی» است. این ایزد راهنمای مینویان و جهانیان است.
در آیین مزدیسنا بر این باور است که خداوند، زمین را در اشتاد روز آفرید. بنا به این بازگفت برخی اشتاد روز را، روزی خجسته دانسته‌اند.

واژه‌ی اشتاد از بنیان و نهان ارشتاد یا ارشتات بوده که در گذر زمان به اشتاد تبدیل شده‌ است. ارشتات به چَم راستی و درستی است و در یسنا ۱۶ و هم چنین در دو سی روزه‌ی کوچک و بزرگ، در ردیف سی فرشته‌ در پیوند با روزهای ماه به شمار آمده‌ است.

اشتاد هم چنین رهنمای مینویان و جهانیان شمرده شده و با دو ایزد دیگر، یعنی زامیاد (ایزد زمین) و رشن در پیوند ویژه‌ و نزدیک دارد و ایزد اشتاد همکار و یاور امشاسپند «امرداد» بوده و در اوستا به چم «کار و دادخواهی» هم آمده است.

زرتشت بهرام پژدو می‌سراید : «روانت باد ویژه جان و دل شاد / نگهدارت سروش و رشن و اشتاد.

چهار روز در نزد زرتشتیان ارج بسیار ویژه‌ای دارد : مهر، آذر، ورهرام و اشتاد و برای هر یک از آن ها زیارتگاهی ساخته شده است. یکی از نیایش گاه‌های زرتشتیان کرمان، «شاه اشتاد ایزد» نام دارد.
این زیارتگاه که در محله گَبر آباد در شمال شرقی شهر کرمان جای دارد، به این ایزد ویژه شده است. زرتشتیان روز اشتاد ایزد هر ماه در پیرانگاه ستی‌پیر در نزدیکی روستای زرتشتی‌نشین مریم‌آباد یزد به نیایش همگانی می‌پردازند.

اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

اسب، گاو و ستور به گشتن، هل تا به درستی آیی (بازگردی).

اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

در (اشتاد) روز، اسب و گاو ستور/به گشتن افکنی مایه گیرند و زور

در بندهش پیرامون این ایزدان آمده است :
آن سه فره بر چینوت برایستند. آن جا که رشن، روان را آمار کند و اشتاد و زامیاد، روان را بر ترازو بگذارند.

 در شاهنامه آمده است :

«همه ساله ز اشتاد و از آسمان/ تن و جانت با شادی و کامتان».


مسعود سعد سلمان گوید :

«اشتاد روز و تازه ز گل بوستان/ای دوست می ستان ز کف دوستان».

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

اشتاد‌روز و تازه ز گل، بوستان
ای دوست می ستان ز كف دوستان

در بوستان نشین و می ‌لعل نوش
زیرا كه سبز گشت همه بوستان

 پور ریحان بیرونی در آثارالباقیه می‌نویسد :

«در این روز خداوند زمین را بیافرید». سفر کردن و خون گرفتن در این روز نیکوست.

گل لاله نماد روز اشتاد ایزد است.

@khashatra
وُهومَن اَمشاسِپَند
مراسم پاتختی مراسم پاتختی که در روز پس از روز گواه گیران و یا اروسی می باشد، به عهده ی خانواده ی اروس است (و یا طبق توافق دو خانواده مشترکا برگزار می شود). آن هم، جشن زیبایی است که بستگان و دوستان اروس و داماد با در دست داشتن هدیه ای که برای آن دو زوج تهیه…
آیین در گذشتگان در دین زرتشتی

دانش دین و دانش روز به ما می آموزد که در این جهان هیچ چیز از بین رفتنی نیست و هر چه هست دگرگونی و تغییر شکل و فرم است. هیچ انرژی و نیرویی از بین نرفته و تنها به شکل های دیگر انرژی دگرگون می شود.
ماده نیز که خود شکلی از انرژی اســت بــا تجزیه و ترکیب خود با ماده های دیگر تغییر شکل می دهد بنابراین انسان نیز که بنیان های تشکیل دهنده ی او تن و جان و روان می باشند در چهار چوب همین قانون مندی قرار می گیرد زیرا که او نیز بخشی از این آفرینش می باشد.
۱۵
@khashatra
آیینی که در دین زرتشتی برای درگذشتگان برگزار می شود با باور به دو اندیشه است :
◀️ دگرگونی شکل تن.
◀️ جاودانی روان.
می دانیم که پس از روی دادن پدیده ی مرگ که به راستی معنی و مفهوم آن “دگرسانی" یا "زایش دوباره" و یا "ادامه و پیشروی" می باشد دگرگونی های زیر در تن یا بدن روی می دهد
❇️ دگرگونی تن : تن که تشکیل شده است از مقداری گوشت، پوست، استخوان، رگ، پی و غیره در زمان بسیار کمی پس از مرگ بر اثر گرما نم باد و هوا و کار کرد جانوران و حشره ها پوشیده و پلاسیده شده و به شکل عنصری تجزیه شده و هر عنصری به سرچشمه ی خود باز می گردد و یا پس از ترکیب شدن با دیگر چیزها جسم جدیدی را می سازند ولی به هر روی کوچک ترین ذره ی آن از بین نمی رود و نابود نمی شود.
جان، نیروی جنبش بدن بوده و به سان دیگر نیروها مانند گرما و برق، آغاز و انجامی دارد. وجود این نیروها از پایه بستگی به دستگاه های تولید کننده ی آنها دارد که اگر آن دستگاه از هم بپاشد دیگر آن نیرو تولید نمی شود. بدن ما هم همین حالت را دارد و هنگامی که یکی از عضوهای بنیادین آن خراب شده و از ترتیب خودش خارج شود، دیگر نیروی جان تولید نمی شود.
❇️ جاودانی روان : گفتیم که در این جهان هیچ چیز از بین نمی رود روان انسان نیز در چهارچوب همین قانونمندی اشایی قرار دارد روان یک نام گذاری کلی است از مجموعه ی نیروها و پدیده هایی که درون انسان را تشکیل می دهند یعنی من، دین یا وجدان، بئودا، سروش و فروهر که این ها همه بخش هایی هستند از دو نهاد یا ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه که از این دو نیز می توان با عنوان کلی "آگاهی" نام برد.
۱۶
@khashatra
پس از رویداد پدیده ی دگرسانی فروهر که از سرچشمه ی خود یعنی اهورامزدا برای راهنمایی و روشن نمودن راه پیشرفت در درون انسان عمل می کرد به سرچشمه ی خود باز می گردد و می ماند "آگاهی" که "وجدان" را در خود دارد و این وجدان که به راستی نتیجه و برآیند زندگی انسان است درجه و پایه ی تکاملی روان را در این هنگام روشن می نماید که همین آغازی ست برای ادامه ی راه تکاملی آن در دنیایی دیگر.
آیینی که زرتشتیان برای بدرود با درگذشتگان انجام می دهند بر پایه این باور است که بازماندگان می خواهند رفتن روان در گذشته به پشتیبانی و همکاری آنان با آسودگی بیشتری انجام گیرد.
در کار پاکیزه کردن بدن درگذشته و انتقال آن به واپسین جایگاه تن، موبدان نماز زمزمه می کردند و به ویژه در هنگام بردن در گذشته از خانه به آرامگاه، موبدان به زمزمه ی “اهون وئیتی" (بخش نخست گاتها) می پردازند که زرتشتیان ایران آن را "یشت گاهـان" مــی نامند.
باور بر این است که زمزمه ی گاتها روان در گذشته را که هنوز در این جهان است نیرو می بخشد و به بازماندگان هم، راه زندگی درست را گوشزد می کند.
باور بر این است که امواج ناشی از این، زمزمه اثری ناگفتنی بر روان "در گذشته" و بازماندگان پدید می آورد.
باور بر این است که روان در گذشته در سه روز زیر راهنمایی "سروش" در این جهان می ماند. از این رو نمازهای ویژه در سه شب برای آسایش روان و خشنودی سروش خوانده می شود.
در روز و شب نخست این مراسم که به وسیله ی موبدان در خانه ی در گذشته انجام می شود خویشان در گذشته هم شرکت می‌کنند. پس از غروب آفتاب موبدان نماز “آفرینگان" می خوانند. از بامداد روز بعد تا سه روز این نمازها در نیایشگاه به وسیله ی موبدان خوانده می شود.
۱۷
@khashatra
باور بر این است که این نمازها روان در گذشته را در انتقال از این جهان به جهان دیگر یاری می دهد در پگاه روز چهارم پیش از برآمدن آفتاب، خویشان و دوستان در گذشته به نیایشگاه می روند و به یاد خویشاوند در گذشته و برای آسایش روان او، اهورامزدا را ستایش کنند و هم چنین در آن جا با موبد پیوند می گذارند که پس از آن نیز برای روان درگذشته نیایش کرده روان او را از یاد نبرند پس از روز چهارم مراسمی هم در روز دهم روز سی ام (ماه) و سر سال برای روان درگذشته برگزار می شود.
خانواده های دیندار پس از آن هر سال تا سی سال مراسم دینی را هر اندازه کوتاه باشد برای در گذشته انجام می دهند و نیز باور بر این است که روان درگذشتگان سالی پنج روز پیش از نوروز و سپس در روز فروردین و فروردین ماه که آن را فرودگ می نامند از بازماندگان خود در این جهان دیدار می کنند و از این رو در آن روزها بازماندگان نیز آیین های ویژه ای برپا می کنند. این باورها، خواه با دانش امروز پذیرفتنی باشد یا نه آرامش بخش بازماندگان است که عزیز خود را از دست داده اند و نیز مردم را آگاه می کند که از مرگ گریزی نیست. از این رو چه بهتر است که با راستی و اندیشه و گفتار و کردار نیک زندگی کرد و بهره خوب آن را دریافت داشت. نیاز به یادآوری است که در گذشته این آیین های سنتی به ویژه مراسم روز سوم و چهارم برای حضور یافتن دوستان و آشنایان و همدردی با بازماندگان بسنده می بود ولی در چند دهه ی گذشته مجلسی با نام پرسه (۱) اغلب در پسین روز سوم (۲) در گذشت، برگزار می شود که این دیدار همگانی در این مجلس انجام می شود.
۱۸
@khashatra
ناگفته نماند بنابر فلسفه ای خوردن گوشت همراه با سوگواری و گریه در بدن تولید سم می نماید. از روز نخست تا روز سوم نزدیکان درگذشته خوراکی بدون گوشت می خورند و در غروب مراسم روز سوم با خوردن سوپی که مرسوم است و آنرا با سبزی خوش بو و ضدعفونی کننده ای به نام (سدو Sedou) سیر پیاز نعناع و جعفری می پزند، خوردن خوراک های گوشتی را دوباره آغاز می کنند.

✳️ توضیحات :

(۱) "پرسه" مجلس یادبودی است برای خواستار شدن آمرزش روان در گذشته و آرامشی است برای بازماندگان.
(۲) در دین زرتشتی همان روز جدا گشتن روان از بدن روز نخست در گذشت به حساب می آید. چنان چه بین روز مرگ و به خاک سپاری به دلایلی روزهایی بگذرد، آن روزها روزهای بعد از مرگ حساب می شود.

📚 بُن مایه :
برگرفته از نسک ؛ مراسم و آیین های زرتشتی.
نوشته ی ؛ تاج گوهر کاویانی.
بهمن ماه سال ۳۷۳۷ زرتشتی برابر با بهمن ماه سال ۱۳۷۸ خورشیدی.

پژوهش و گردآوری ؛ بردیا بزرگمهر
۱۹
@khashatra
پایان🔺🔺
وُهومَن اَمشاسِپَند
#امروز به روز، پیروز ‌و فرخ روز اشتاد ایزد از خورداد ماه سال ۳۷۶۲ مزدیسنی پنج شنبه  ۲۴ خورداد ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی ۱۳ ژوئن سال ۲۰۲۴ (ترسایی) ✔️ اشتاد = راستی و درستی. ✔️ نخستین روز ویژه ی دیدار همگانی و زیارت پیر سبز. @khashatra
#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز آسمان ایزد از خورداد ماه سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

آدینه  ۲۵ خورداد ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۱۴ ژوئن سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ آسمان = آسمان.

✔️ دومین روز ویژه ی دیدار همگانی و زیارت پیر سبز.

@khashatra
#آسمان_ایزد

بیست‌وهفتمین روز از هر ماه در گاهشمار مزدیسنی آسمان نامیده می‌شود.
آسمان از آفریده‌های اهورایی و ایزد نگهدارنده‌ ی سپهر.
واژه‌ ی آسمان در اوستا به صورت اَسن، اَسمن، در پارسی میانه و در پازند به صورت آسمان آمده است.
این واژه در اوستا به چم (:معنی) سنگ نیز به کار رفته است.
آسمان نخستین آفریده‌ ی اهورامزدا پیش از جهان مادی است که آغاز و انجام آن نادیدنی است.(یشت ها فروردین یشت بند ۳) و در اوستا ستوده شده است.
آفرینش دیگر پدیده‌‌ها با آسمان در پیوند است. به این معنی که اهورامزدا از گوهر آسمان آب و از آب زمین را آفرید.
و به یاری آسمان شادی را آفرید. “که در دوران آمیختگی که ”روزگار ماست” آفریدگان به شادی زندگی کنند.
ایرانیان باستان آسمان را هفت پایه می‌دانستند. نخست ابر پایه‌ ی دیگر سپهر اختران، سه دیگر ستارگان آلوده نشده، چهارم بهشت که ماه بدان پایه ایستد، ششم گاه امشاسپندان، هفتم روشنایی بی کران که جای اورمزد است.
در برخی بُن مایه ها (منابع) برای آسمان فقط سه پایه، ستاره پایه و ماه پایه و خورشید پایه نام برده شده است اما در ادبیات پهلوی از هفت طبقه‌ ی آسمان یاد شده است.
همکاران آسمان، شهریور، خور و مهر و انارم ”انغر روشن” می‌باشند.
آسمان نخستین گیتیایی اهورامزداست و در گهنبار میدیوزرم آفریده شده است. آسمان از آفریده‌های بسیار زیبا و ستودنی اهورامزداست.
آسمان برای ایرانیان باستان سرچشمه ی نور و گرمای خورشید بوده و همان گونه که خورشید نیایش می‌شده، آسمان هم ستوده می‌شده است.

در شاهنامه آمده است :

« مه بهمن و آسمان روز بود
که فالم بدین نامه پیروز بود».

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی نسک (کتاب) بندهش :

آسمان‌روز ای چو ماه آسمان
باده نوش و دار دل را شادمان

جان ز باده شاد كن زیرا كه عقل
باده را بیند همی شادی جان

هر زمان باده خور ای تازه چو گل
تازه كن شادی به باده هر زمان

گیاه هوم نماد آسمان ایزد است.

@khashatra
#زیارت_پیر_سبز_چک_چکو

از روز اشتاد  تا روز انارام از خورداد ماه در گاهشمار مزدیسنی
برابر با ۲۴ تا ۲۸ خورداد ماه خورشیدی
۱
@khashatra
زیارت پیر سبز چک چکو

از اشتاد روز تا انارام روز از خوردادماه برابر با ؛
۲۶ تا ۳۰ خورداد در گاه شماری زرتشتی.
و ۲۴ تا ۲۸ خورداد ماه در گاه شماری خورشيدی.

آیین « زیارت پیر سبز چک چک چکو » و «زیارت ستی پیر » ( ۶۸ کیلومتری یزد ) برگزار می شود.
‍ ‍
یکی از نیایش گاه های زرتشتیان پیرسبز است که به آن "چک چک" نیز می گویند.
چک چک در گویش زرتشتی و لهجه یزدی و کردی به چم چکه چکه است ،
از آن جا که قطره های آب از شکاف سنگ های بالای نیایش گاه فرو می ریزد،
نام پیر سبز چک چکو یا چک چک شده است.

این نیایشگاه در خاور شهرستان اردکان در استان یزد واقع شده است.
از یزد و راه طبس ۶۵ کیلومتر و از راه اردکان ۴۳ کیلومتر است.
زرتشتیان نیایش گاه های گوناگونی در استان یزد دارند که، همه ی این جایگاه ها برای آنان ارزشمند است.
ولی پیرسبز چکچکو به شوند (:دلیل) چگونگی ساختار آن در دامنه ی کوه،
و شکل پیرامون کوه های خرانق از کشش و ارزش بیشتری برخوردار است.

پیر سبز هرسال نه تنها میزبان گروه فراوانی از زرتشتیان است بلکه، بسیاری از غیر زرتشتیان نیز از این نیایش گاه دیدار می کنند.
از روز ۲۴ تا روز ۲۸ خورداد ماه خورشیدی هرسال دیدار و باشندگی در پیرسبز تنها ویژه ی زرتشتیان است.
پیروان این کیش از شهرها و استان ها و گاهی ازکشورهای دیگر نیز در این هنگام ویژه گرد هم می آیند.

از آن جا که پشتوانه ی باشندگی دراین نیایش گاه باورهای گوناگون و ارزشمند برگرفته از تاریخ باستانی و استوره های ایرانی است.
زرتشتیان که پیوسته از تراداد (:سنت) و فرهنگ نیاکان به نیکی پاسداری کرده اند.
و به انگیزه ی شادی روان و فروهر درگذشتگان و نیایش اهورامزدا هم چنان به این نیایش گاه ها روی می آورند.
درون نیایش گاه پیر سبز از سنگ آهکی کوه تراشیده شده است.
در گوشه ی آن تنه درخت چنار کهن سالی رشد کرده است.
و در بخشی از کوه درختان انار، انجیر ومورد خودنمایی می کند که پیرامون آن را بوته های سبز پرسیاوشان پوشانده است.

بیشترین چکه های آب براین بوته ها ودرختان می ریزد و در چاله ای سنگی انباشته می شود.
این آب تنها انباشته ی سالیانه برای استفاده مردم باشنده در پیر و سرسبزی درختان این دامنه کوه است.
شوه ی نام پیر سبز نیز برای خودنمایی چنین درختانی سبزی در دل کویر بی آب و علف می باشد.
در میان نیایش گاه جایی مناسب برای روشن کردن شمع، افروختن آتش و سوزاندن عود و کندر با آتشدان بزرگ فلزی فراهم شده است.

ساختمان هایی درپیرامون نیایشگاه بنا شده اند که خیله نام دارند هر یک را اهالی روستا ها و شهرهای گوناگون برای گردهم آیی مرتوگان آن دیار بنیان گذاشته اند.
پژوهش و گردآوری : بردیا بزرگمهر
۲
@khashatra
پایان🔺🔺
2024/11/17 08:38:02
Back to Top
HTML Embed Code: