Telegram Web
#دی_به_آذر

دی به آذر، روز هشتم از هر ماه در گاهشماری زرتشتیان است. دی یکی از نام‌های اهورامزداست.

«دی» (اوستایی:«دَثوش») به چم (:معنی) پروردگار، دادار، آفریننده و جهاندار زیبایی‌ها است. در گاه‌ شماری زرتشتی، روز نخست هر ماه اورمزد روز نامیده می‌شود، سه روز دیگر به نام اهورامزدای بی‌همتاست که به واژه‌ی دی آمده و از آن سخن گفته شده است.

در هر ماه سه روز با نام «دی» شناخته می‌شود. روزهای هشتم، پانزدهم و بیست و سوم ماه زرتشتی به نام «دی» است مانند دی به آذر، روز هشتم هر ماه، دی به مهر، روز پانزدهم از هرماه، دی به دین، روز بیست و سوم از هر ماه. برای باز شناختن هر یک از این سه روز ، نام روز پس از آن به واژه‌ی دی پیوند داده شده است برای نمونه فردای روز دی به آذر روز آذر است.

روزهای دی در هر ماه روزهای نیایش همگانی، به آتشکده رفتن، آسایش و دست از كار كشیدن زرتشتیان است.
 
سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش ؛

روز دی است خیز و بیار ای نگار مِی
ای ترک، مِی‌ بیار كه تركی گرفت دی

مِی ده برطل و جام كه در بزم خسروی
بنشست شاه شاد ملک ارسلان به مِی

اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

سر شوی و موی و ناخن پیرای

گل بادرنگ بویه نماد دی به آذر است.

@khashatra
#سرگذشت_آتشكده_ی_یزد

در زمان فرمان روایی ساسانیان بر ایران، سه آتش پر ارج و پرشکوه،
به شوند پیشینه دیر پای شان از شأن و شهرت بیشتری برخوردار بودند.
و بر همین پایه، آن ها را « آتش ورهرام » به چم « آتش پیروزی » نام نهاده بودند.

❇️ یکی از آن ها « آذرفرنبغ » نام داشت.
و در شهر کاریان پارس ( آتشکده ی کاریان ) قرار داشت.
آتش آتشکده کاریان را در سده ی دهم ترسایی(م)، برای رهانیدن از یورش بیگانگان یا بیگانه پرستان از آن جا به یزد آوردند.
و در آتشکده ی بزرگ شهر، برافروختند.
این آتشکده در حدود سال ۵۱۳ قمری تخریب شد.
و زرتشتیان آتش ورجاوند خود را برداشتند و آن را در غاری در کوه « شگفت یزدان » بین عقدا و پارس بانو پناه دادند.
آتش ورهرام ۳۰ سال در آن غار پنهان بود.
سپس آن را به مدت دویست سال در روستاهای زرتشتی نشین اطراف یزد جابجا کردند.
تا مورد دست درازی متجاوزان قرار نگیرد.
در سال ۷۵۰ قمری، روستایی به نام ترک آباد نزدیک اردکان بنیاد یافت و بیشتر زرتشتیان یزد و به ویژه موبدان به آن جا کوچ کردند.
۱
@khashatra
در آن زمان، آتش ورجاوند نیز به ترک آباد انتقال یافت و سیسد سال در آن جا نگهداری گردید.
در این سال، همزمان با آغاز گسیختگی شیرازه ی جامعه زرتشتیان در ترک آباد،
آتش ورجاوند از آن جا دوباره به شریف آباد برده شد و در سال ۱۱۸۹ هجری دوباره به یزد بازگردانده شد.
و در محله ی دستوران یزد ( کوی موبدان ) در خانه ی کوچکی پنهانی نگهداری گردید.
پس از چند سال، ساختمان مناسبی با دهش خیر اندیشانی از هندوستان برای آن ساخته شد.
این آتشکده یک بار در سال ۱۲۷۲ هجری به مانجیگری(:توسط)، مانکجی لیمجی هوشنگ هاتریا و بار دیگر در سال ۱۳۲۷ هجری بازسازی گردید.
ساختمان این آتشکده که امروز به نام « درمهر دستور خدایار » معروف است،
در کوی موبدان قرار دارد و آتشدان سنگی آن را گرچه ضربه های پتک زمان درهم شکسته است هنوز در آتشگاه کوچک و دود گرفته اش استوار و پابرجا ایستاده است.

❇️ سنگ بنای ساختمان کنونی آتش ورهرام یزد در آبان ماه سال ۱۳۱۳ خورشیدی،
به مانجیگری (:توسط) انجمن اکابر صاحبان پارسی هندوستان ،
بر ۶۸۸۱ متر مربع از زمین های اهدایی نهاده شد.
و در فروردین ماه سال ۱۳۲۱ خورشیدی آذر دیر سال و دیر پای فرنبغ، در آتشگاه نوبنیاد آن، « تخت نشین » گردید.

پژوهش و گردآوری : بردیا بزرگمهر
۲
@khashatra
پایان🔺🔺
وُهومَن اَمشاسِپَند
#امروز به روز، پیروز ‌و فرخ روز دی به آذر از تیر ماه به سال ۳۷۶۱ مزدیسنی برابر با : دو شنبه ۵ تیر ماه سال ۱۴۰۲ خورشیدی ۲۶ (ژوئن)  سال ۲۰۲۳ (ترسایی) ✔️ دی به آذر = آفریدگار ✔️ روز آرامش و نیایش همگانی زرتشتیان ✔️ چهارمین روز دیدار در پیر نارستانه @khashatra
#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز آذر ایزد از  تیرماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

چهار شنبه ۶ تیر ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۲۶ ژوئن سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ آذر = آتر ، آدر ، آگر ، آتش.

✔️ آخرین روز دیدار در پیر نارستانه.


@khashatra
#آذر_ایزد

ایزد آذر از بزرگ ترین ایزدان دین زرتشتی است و آن نگهبان آتش است.
آذر از آفریده‌های بزرگ اهورامزد است. زرتشتیان، در تاریخ خود «آتش» را به مانند پرچم سپندینه می‌دانند و آذر ایزدی است نگهبان این نماد پایداری و استواری دین زرتشتی. در فرهنگ ایران، آتش یکی از پدیده‌های طبیعی با ارزش است چون گرمای زندگی را در کالبد دیگر پدیده‌های هستی جاری می‌سازد.

«آذر» در اوستا «آترَ»، نهمین روز از هر ماه سی‌ روزه و نهمین ماه در سال نمای زرتشتی به این نام است. آذر ایزد نگاهبان آتش و فروزه‌ی اهورامزدا است از این رو گاه او را در شمار امشاسپندان آورده‌اند. آذر به چم آتش و گرما و نیروی داخلی برای جنبش و حرکت است. ایزد آذر از بزرگ ترین ایزدان دین زرتشتی است و آن نگهبان آتش است. آذر از آفریده‌های بزرگ اهورامزد است. زرتشتیان، در تاریخ خود «آتش» را به مانند پرچم سپندینه می‌دانند و آذر ایزدی است نگهبان این نماد پایداری و استواری دین زرتشتی. آتش یكی از آخشیج‌های چهارگانه طبیعت است كه ایرانیان همواره آن‌را پاس می‌داشته‌اند. چه نیکوست در این روز آتش نیایش خواندن و نیایش به درگاه اهورامزدا.

در فرهنگ ایران، آتش یکی از پدیده‌های طبیعی با ارزش است چون گرمای زندگی را در کالبد دیگر پدیده‌های هستی جاری می‌سازد و با نور خود که نشانی از آذر اهورایی است جان و دل یاران اهورامزدا را روشنایی می‌بخشد پس سوی پرستش اهورامزدا است. هر زرتشتی برای نیایش باید رو به سوی روشنایی و پشت بر تاریکی کند. آتش پرستاران در آتشکده از آن پرستاری می‌کنند. جشن آذرگان از جشن‌های ویژه آتش در فرهنگ ایران است.



سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

ای خرامنده سرو تابان ماه
روز آذر می چو آذر خواه

شادمان كن مرا به مِی كه جهان
شادمان شد به فر دولت شاه

گل آفتاب گردان نماد آذر ایزد است.

@khashatra
#فرهنگ_زرتشتی_نو_کردن_و_تازه_کردن_جهان_است

به نام اهورا مزدا

فرهنگ زرتشتی نو کردن و تازه کردن جهان و پویا کردن ارزش های فرمانروا بر هستی است.

فرهنگ و ادب پارسی گوهرهای گران بهای فراوانی از دانش های مینوی،
در گنجینه ها دارد مانند ؛
آزادی و مردی و مهرورزی و بردباری و بخش توازن زندگی (:قناعت) و پرهیز از تعصب ها و گزافه ها و خشکه مغز اندیشه ها و کوردلی ها، که باید با ژرف نگری و تیزبینی در بیان گذشته های راست و درست، تاریخ گفتار و نوشتار بیان گردد.
چون گنج خانه های فرهنگ و ادب نیز نیاز به خانه تکانی و غبار روبی و زدودن ناراستی ها و گمراهی ها دارد.

باید کوشید در پرتو چراغ خرد و دانش آن دانش گم شده، یا پنهان مانده را بازیابی کرد و رواج داد تا هویت ملی ما پیوسته جلای شایسته ای داشته باشد.
استوارترین پیوند ایرانیان تکیه بر هویت زبان و ادب پارسی و برتری مینوی فرهنگ ترادادی (:سنتی) خودمان است.
استقلال دراز مدت کشور باستانی ایران در گرو همبستگی ملی و رستاخیز فرهنگی است.
باید کوشش همگانی باشد.
پدران و مادران و آموزگاران و دولت مردان می توانند، نیکی ها و ویژگی های فرهنگ کهن سال ما را خوب تر جلوه گر کرده و بکار گیرند چون در این زمان هم تازه و نو است.
و باید در میان نونهالان و نوجوانان رواج دهند.
۱
@khashatra
پیروان و دوست داران آموزش اشوزرتشت باید بدانند که، آن چه نشان برجستگی و پیشرفت و بالندگی آنان بوده، همین بینش و عرفان راستین و والای آن هاست که به نیاز، درد و درمان درست مرتوگان پی برده و کنکاش ها برپا نموده است.
اشوزرتشت، دست اندر کار بنیادگزار دینی بود که می خواست همه جهانی و همه زمان و گامی بوده باشد.
اندیشه ی نیک زرتشتی در را بروی خود بستن و در چهار دیواری خانه نشستن
و به کسی آزار رساندن نیست.
دگرگون کردن جهان است (:فرشکرد) جهان است.
نو کردن و تازه کردن و پویا کردن ارزش های فرمانروا بر هستی است.
مهر و مهربانی گستراندن است.
و دین مزدیسنا را سراسر گیتی گسترش دادن و شکوفا نمودن است.
۲
@khashatra
اشوزرتشت در گاتاها هات۴۸ چنین سروده است :

ای مزدا اهورا :

اگر دانا و توانایی که پیرو راستی است و به درستی زندگی می کند و بر پایه ی دین اهورایی یا از راه مهر، دروغ کاری را که از او یاری می جوید به گرمی بپزیرد،
با خرد خود می تواند او را از گمراهی و تباهی برهاند و به خود شناسی برساند.
اما اگر آن توانا به کسی که برای یاری به سوی او آمده است یاری نکند، او خود به دام و فریب کار خواهد افتاد.
زیرا بر پایه ی این دین که اشوزرتشت بنیان نهاده است ؛
کسی که برای تبه کار بهترین را بخواهد خود تبه کار است.
و آن که راستان را ارجمند بدارد از راستان است.
اشوزرتشت هیچ گاه نامی از ایران نبرده است.
نه تنها این بلکه از زادگاه خود هم نامی به میان نبرده است.
از همین روست که می بینیم هنوز هم زادگاه خود را برخی از آذربایجان و برخی از خراسان بزرگ آن زمان می دانند.
و گفتگوهای بسیار در میان است می دانید چرا؟
برای این که ایران برای او کوچک بود.
چون که دینی که او بنیان گذاشته بود سرزمینی قبیله ای و وابسته به یک تیره و تبار نبود، او دست اندر کار شبان گزاری دینی بود که می خواست همه جهانی و همه زمانی و همگانی باشد.
این اندیشمند تک دانه ی بزرگ تاریخ ؛
بسی اندیشه اش ژرف تر از آن بود که در یک روستا یا در یک شهر یا در یک کشور و یا یک قاره بگنجد و سیمرغ وار بال های ستبرش را بر پهنه و بام جهان و در سراسر تاریخ گسترانیده بود.
۳
@khashatra
او می خواست و می خواهد ما از خانه های مان بیرون بیایم.
او می خواهد ما همواره دیوارها ی تنگ و تيره را فرو ریزیم. و دست افشان و پای کوبان و ترانه خوان ترانه های شادی بخش او را به گوش جهانیان برسانیم از آن روست که در بند ۷ نخستین سروده ی خود می گوید :

❇️ ای مزدا :

به ما توانایی بخش تا پیام تو را به همگان برسانیم.

و در بند ۱۴ سروده ۴۳ چنین می سراید ؛

❇️ ای اهورا مزدا :

همان گونه که مرد دلیر و توانا به دوست خود شادمانی می رساند،
تو نیز با شهریاری خود در پرتو راستی به پیروان من شادمانی ارزانی دار.
من به پا خواهم خواست همراه با همه ی آن هایی که سراینده ی، سخن اندیشه برانگیز تو هستند پشتیبان آموزش های تو خواهم بود.
فرهنگ مزدیسنا یعنی فرهنگ و دین زرتشت که در (گاتاها)، این فرهنگ و دین و کوشش و کار و شادی است که ؛ ساختارش بر آفرینش و تلاش و گسترش و شادی ها و آرامش هاست.
فرهنگ دین زرتشتی فرهنگ جهانی است و به آسایش و خوشی و سامان بخشی در این جهان ارج می نهد.
و بر بنیاد چنین فرهنگی مردم در این جهان خاکی باید با کار و کوشش و منش نیک و کردار درست و دادگری از داده های اهورایی بهره گیرند.
تا بتوانند در آسایش و آرامش زیست کنند.

📚 بن مایه :
برگرفته از نوشتارهای روان شاد موبد جهانگیر اشیدری.

پژوهش و گردآوری : بردیا بزرگمهر
۴
@khashatra
پایان🔺🔺
#آبان_ایزد

دهمین  روز ماه در گاهشمار مزدیسنی آبان ایزد نام دارد. نام ماه هشتم از سال خورشیدی و نام روز دهم، از هر ماه زرتشتی را آبان می‌نامند. در اوستا آپ در پارسی باستان آپی و در فارسی آب گفته می‌شود. در اوستا بارها «آپ» به چم فرشته‌ی نگهبان آب، گفته شده و همه جا جمع آمده است.

آبان نام پارسی شده‌ی ایزد آب ها یا آناهیتا است. در اوستا (اردی‌ویسور آناهیتا) به چم رودخانه‌ی نیرومند بی‌آلودگی نامیده شده است. آناهیتا که کوتاه شده این نام اوستایی است، نام الهه‌‌ی نماینده بر این آب‌های روان بوده و یَشتی که در اوستا به مناسبت این الهه سروده شده آبان یشت نام دارد.

آب یكی از آخشیج‌های چهارگانه و بسیار گرامی در نزد ایرانیان بوده و نیاكان ما ستایش ویژه‌ای برای آب داشته‌اند، به‌ گونه‌ا‌ی كه آتشكده‌ها را نزدیک چشمه‌سارها یا جویبارها می‌ساختند تا هم ایزد آذر و هم ایزد آب، این دو آفریده‌ی نیک اهورایی را بستایند.

در ایران باستان، آلودن آب از گناهان بزرگ به‌شمار می‌رفته‌ به‌گونه‌ای كه بر روی رود، گذری می‌ساختند، تا هنگام رفت‌و ‌آمد، آب را گل‌آلود نكنند. هم چنین ایرانیان برای شست شوی بدن در محفظه‌ای به نام «آبزن» كه به اندازه‌‌ی اندام انسان بود، آب ریخته و خود را می‌شستند. آبزن، چیزی هم چون وان حمام است كه این‌روزها از آن، بهره می‌جوییم.

آب مایه‌ی  زندگی است، انسان نخستین شهرنشینی بشری را در کنار چشمه‌ها و رودها به وجود آورد، سپس آبادانی آغاز شد و به ستایش خداوند پرداخت. آبان، نام دیگر ارِدْوی سورَ اَنَهیتَه (اَناهیتا)، نماد آب‌های پاک و بالنده روی زمین و نگاهبان پاکی و بی‌آلایشی در جهان هستی است. آناهیتا در استوره‌های ایرانی، از جایگاه ارزشمندی برخوردار بوده است به همین روی نیاکان ما نیایشگاه‌هایی در کنار رودخانه‌ها و آب‌های روان برای بزرگ داشت آب ساخته بودند که نمونه‌ی آن در کنگاور کرمانشاه و بیشاپور هم چنان پابرجا است.

گل نماد این روز #گل_نیلوفر است.

 ” بخش‌هایى از اردویسور نیایش یا آبزور”

و توانایى و زور و آفرین باد به اهورامزداى فروغمند،
با شکوه و به امشاسپندان، به آب هاى خوب مزدا داده،
به آب اردویسور آناهیتاى پاک، به همه‌ی آبهاى مزدا داده،
به همه‌ی گیاهان مزدا داده، به همه‌ی ستودگان مادى و مینوى،
و به فروهرهاى پاکان و راستان که پیروز و پرتوان هستند.


سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش ؛

آبان‌روز است روز آبان
خرم گردان به آب رز جان
بنشین به نشاط و دوستان را
ای دوست به عز و ناز بنشان


اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

از آب پرهیز کن و آب را میازار


اندرزنامه  ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار  :

به (آبان) بپرهیز از آب و ای جوان/میالای و میازار آب روان

@khashatra
#آبان‌_یشت

آبان‌یشت یکی از قسمت‌های یشتها در اوستاست که، به ستایش ناهید یا #آناهیتا ایزد بانوی آبها اختصاص دارد.

آبان‌یشت یکی از یشتها یا قصاید بسیار بلند اوستا ست، و دارای ۳۰ کرده و ۱۳۳ بند است. #آبان‌_یشت از نظر ترتیب یشت پنجم و از لحاظ تفصیل، پس از فروردین‌ یشت و مهریشت قرار دارد. و سومین یشت بزرگ به شمار می‌آید.

- در بند ۱–۱۵ در مدح و ثنای ناهید سخن رفته‌است.
- در بند ۱۶–۸۳ از پادشاهان و نامدارانی که پیش از اشو زرتشت؛ ناهید را ستودند، یاد می‌کند.
- در بند ۸۴–۹۶ از مینوی نژاد بودن ناهید، و نزول وی از کره ستارگان به طرف زمین  سخن می‌گوید. و حاوی دستوری است که خود ناهید به اشو زرتشت می‌دهد. از آن که چگونه مردم او را بستایند.

- در بند ۹۷–۱۱۸ دگرباره از ستایش پادشاهان، و نامدارانی سخن می‌راند که معاصر اشوزرتشت بودند.
- در بند ۱۱۹–۱۳۲ در تعریف و توصیف ناهید است.

در آبان‌یشت نیز همانند یشتهای دیگر باورها پیش از، اشو زرتشت با باور زرتشتی درآمیخته‌است.
در بندهای ۳ تا ۵ و ۹۶ و ۱۳۲ مشخصات پیش زرتشتی (Pre-Zoroastrian)،
ایزدبانوی #آناهیتا و نیروی زندگی بخشی او دیده‌می‌شود.
در بندهای دیگر خصوصیت زرتشتی شده او آشکار است. و به گونه‌ای اهورامزدا به او زندگی بخشیده‌است. تا در ستیز آفریدگان نیک با بدی یاور آنان باشد، مانند بندهای ۱، ۶، ۷، ۹۴، ۹۵، ۱۰۴ و ۱۱۸.
این بندها همه قدیمی است و شاید به دوره‌های پیش از هخامنشیان تعلق دارد.

#کریستن_سن ذکر نام بابل را در این یشت (بند ۲۹) قرینه‌ای می‌داند. که این یشت در دروه هخامنشی تدوین نهایی یافته‌است.


#ایرانویج_در_آبان‌_یشت

در بند ۱۰۴ نام  ایرانویج آمده است:
«او را بستود اشوزرتشت پاک در آریاویچ در کنار رود دائیتیا، با هوم آمیخته به شیر با بَرسَم با زبان خرد، با اندیشه و گفتار و کردار نیک با زَور و با کلام بلیغ»


📚بُن مایه
- ابراهیم پورداوود ؛ یشت ها، جلد اول
- تفضلی، احمد.
کهن نگاره‌ی ادبیات ایران پیش از اسلام.

@khashatra
4_6019224235291967818.zip
71.2 MB
اَرِد وی‌سوره نیایش (آبزور)
با نوای اهورایی موبد مهربان فیروزگری

@khashatra 🌷🍃
📣 برترین‌های علمی و فرهنگی و هنری در تلگرام
---------
🎞 مرجع فیلم و سریال و مستند تاریخی:
📺 @Tarikh_TV 👈

🌾 فنگشویی، قانون جذب، سابلیمینال
@Mossbatt_Andishan

🌾 من و کتاب: |پی‌دی‌اف|
@Aramesh13577

🌾 دنیای نویسندگان برتر
@Nevisandbdonya

🌾 بازخوانی تاریخ ایران‌زمین
@Khonjibook

🌾 کارگروه پژوهشی ایران‌بان کُرد
@Iranban_Kord

🌾 الفبای توسعه درگرو مطالعه و خرد
@Alefbaietousee

🌾 تاریخ و فرهنگ ملل جهان
@Tarikhe_Melal

🌾 اینفوگرافی‌های تاریخی و سیاسی
@Infographicer

🌾 بهترین گروه (درخواست کتاب)
@Darkhaste_Ketab_Parshangbook

🌾 منابع و مآخذ تاریخ پادشاهی ماد
@TheMedes

🌾 هنر شراب زندگی است
@Geraf_Art

🌾 پویش ملی‌فرهنگی سیمرغ
@Pooyeshesimorgh

🌾 کوئیز تاریخ: پرسش و پاسخ روزانه
@HistoQuiz

🌾 اشتادان
@Eshtadan

🌾 لایف‌استایلتو عوض کن!
@MaryamTeam

🌾 فرهنگ مردم خوروبیابانک
@Hatefta

🌾 دنیای آرامش
@Donyayeaaramesh

🌾 بک‌گرآند کارتونی | تِم فآنتزئ مود
@ThemeMood

🌾 ایرانویج (تاریخ و فرهنگ و زیبایی ایران)
@Iran_Vijeh

🌾 آهنگ‌های شاد و اشعار جان‌فزای پارسی
@BazmeParviz

🌾 دین زرتشتی (مزدیسنا)
@Echoesofgataha

🌾 جامعه شناسی و ادبیات و هنر
@R_Kordbacheh

🌾 درگاه وهومن امشاسپند
@Khashatra

🌾 آلبوم جنگاوران تاریخ (میلیتاریسم تاریخی)
@Marzupan

🌾 شاهنامه‌پژوهی از دیدگاه روانشناسی
@Anjomanshahnameh

🌾 تاریخ و فرهنگ بلوچستان
@Balochs_History

🌾 دل‌واژه‌های تنهایی
@Gandomzaran

🌾 پارسی سخن بگوییم و زیبا بنویسیم
@Farzandan_Parsi

🌾 موسیقی غذای روح
@We010101
---------
📣 شرکت در تبادلات یا رزرو تبلیغات:
👤 @FiruzMehr
وُهومَن اَمشاسِپَند
#امروز به روز، پیروز ‌و فرخ روز آبان ایزد از  تیرماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی پنج شنبه ۷ تیر ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی ۲۷ ژوئن سال ۲۰۲۴ (ترسایی) ✔️ آبان = آب ها ، فرشته ی نگهبان آب. @khashatra
#امروز


به روز، پیروز ‌و فرخ روز خور ایزد از  تیرماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

آدینه ۸ تیر ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۲۸ ژوئن سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ خور = خیر ، خورشید.

✔️ گاهان بار چهره میدیو شهیم گاه.


@khashatra
#خور_ایزد

خور یا هْوَر به چم (: معنی) خورشید، نام یازدهمین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است. آفتاب‌خوان خور، خوان خور در گاتها به چـم خورشید آمده و اوستا هْوٓر آمده در پارسی خُور و هور یا خورشید مى‌گویند. هَورَخْشَئِتَو در پهلوى خْوَرَشتٓ در گاتها بدون شئت آمده است.

خراسان  نیز از واژه‌های كهن و سرزمین‌ های خاوری بوده و به خورآسان مى‌خواندند به چم بر آینده و بالا رونده همان خورشید را گویند.

«ویس و رامین نوشته‌ی فخرالدین گرگانی»

بر آمدن گاه خورشید هركس سر آید،
خراسان آن بود كز وی خور آید.

خراسان پهلوی باشد خور آید،
عراق و پارس را زو خور بر آید.

خراسان هست معنی خور آبان،
كجا زو خور بر آید سوی ایران.


«سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش»

روز خور است ای به دو رخ هم چو خور،
تافت خور از چرخ فلک باده خور.

باده خور و نیز مرا باده ده،
افسوس احوال زمانه مخور.

اندرزنامه ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) :

کودک به دبیرستان کن تا دبیر فرزانه بود.

اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

به (خور) روز، کودک به استاد ده،
که گردد دبیری خردمند و به.

گل مرو سپید نماد خور ایزد است.

@khashatra
#زندگانی_زرتشت

در زندگانی پیامبر بزرگ آریایی آن چه همه شرح حال نوسیان را گیج کرده قدمت اوست.

❇️ متون اوستایی در باره ی این که اشوزرتشت در چه عصر و در چه دوره ای می زیسته ساکت است.

❇️ نویسندگان یونانی این موضوع را مطرح کرده اند ولی هر کدام تاریخ معینی را تعیین کرده است.

◀️ برای نمونه ارستو هرمیپوس ۶۰۰۰ سال پیش از مرگ افلاتون تعیین کرده است.

◀️ دیوژن لائرت از قول هرمودو روس و گزنتوس همین تاریخ را تایید کرده.

 ◀️ آنی بیزانت در نسک zoroastrianism می نویسد : هندویسم و آئین زرتشت در تاریخ به بی عصری تعلق دارد که می توان آن را (شب زمان) خواند. آیین هندو قدیمی تر و آیین زرتشت دومین در تاریخ تحول و تکامل نژاد آریاست.
۱
@khashatra
◀️ دکتر میلز که گاتاها را ترجمه و تفسیر نموده تولد اشوزرتشت را خیلی قدیمی می داند و دلیلی هم که برای اثبات ادعای خود می آورد آن است که (گاتاها) به زبانی نوشته شده که به گونه ی آشکار با زبان ودائی رابطه داشته است.
ریگ ودا ۴۰۰۰ سال پیش از زایش مسیح نوشته شده و اگر این تاریخ را پایه ی پژوهش های خود قرار دهیم، گاتاها باید حدود سال ۱۰۰۰ پیش از زایش مسیح و شاید هم ۱۵۰۰ سال پیش از زایش مسیح به وجود آمده باشد. «ولی میلز اضافه می کند : ممکن است گاتاها  هتا کهن تر از این هم باشد.»

◀️ دکتر هاوگ ( Dr.Haug ) خاور شناس آلمانی با اشاره به آتش زدن کتاب خانه بزرگ پرسپولیس به دست اسکندر گجستگ به سال ۳۲۹ پیش از زایش مسیح می نویسد :
اینک یک چنین کتاب خانه ی بزرگی وجود داشته، نشان می دهد که تالیف کتاب در ایران سابقه ای بسیار دراز داشته است. بنابراین قدمت گاتاها نباید دیرتر از ۱۰۰۰ پیش از زایش مسیح باشد بلکه تاریخ آن را ۲۸۰۰ پیش از زایش مسیح تعیین کرد حال آن که ممکن است هتا کهن تر از تاریخ هم باشد.!

◀️ یلینی نویسنده معروف رومی که به مقایسه موسی و اشوزرتشت پرداخته خیلی دورتر می رود و اظهار باور می کند که اشوزرتشت چندین هزار سال پیش از موسی زندگی می کرده است.

◀️ استاد ذبیح الله بهروز با بیان دلایلی زادروز اشوزرتشت را در حدود ۱۵۰۰ پیش از زایش مسیح می داند.

◀️ این بود نمونه هایی از زادروز پیامبر بزرگ ایرانی، آن چه مسلم است این است که اشوزرتشت آن قدر قدیمی است که می توان فقط حدسی درباره ی زادروز او زد.
۲
@khashatra
و اما شرح احوال او گفته می شود در اوستای باستانی شرح مفصلی از زندگانی  اشوزرتشت وجود داشته است که شوربختانه اکنون گم شده و در دست نیست.

❇️ در گاتاها اشوزرتشت به صورت شخصی جلوه می کند که سرد و گرم روزگار را چشیده و پس از گذراندن دوران یادگیری از آن چه از گذشتگان یاد گرفته خشنود نبوده خود در صدد کشف حقیقت بر آمده است.

❇️ برای تفکر ژرفش درباره ی اسرار هستی اشوزرتشت به کوه پناه برده و در آن جا در خلوت و تنهایی با اهورامزدا گفتگوها داشته، تا این که سرانجام از طریق وهومنه (:اندیشه ی نیک) از سوی پروردگار جهت راهنمایی و آموزش مردم به پیامبری برگزیده شد.

❇️ اشوزرتشت پس از کشف یک نظم نوین اخلاقی، با پیام امیدی برای آدمیان مصیبت ‌زده از پناهگاه کوهستانی خود فرود آمده ولی هم چنان که انتظار می رفت در ترویج آیین نوین با دشواری های زیادی روبرو گردید که از آن جمله دشمنی و مخالفت کاراپن ها بود. آن چه دشمنانش را ناراحت می کرد، بی اعتنایی اشوزرتشت و هتا نفرت او از اجرای مراسم فدیه (:قربانی) بود.

❇️ اشوزرتشت قلب پاک و یکتاپرستی را پایه و اساس دین می دانست در حالی که پیروان دین مرسوم آن روزگار یعنی دیوه یسنی ها به تعدد خدایان باورمند بودند و مراسم توخالی مذهبی را اجرا می کردند.
۳
@khashatra
 روحانیون آیین دیویسنی از نفوذ آیین مزدیسنا در بین مردم بیمناک شده، کوشیدند از طریق مباحثه به جنگ اشوزرتشت بروند ولی چون در مباحثات خود شکست خوردند، در صدد آزارش برآمدند و مردم را بر علیه او برانگیختند علت این دشمنی هم بیشتر به خاطر آن بود که آن ها از طریق اجرای مراسم خونین، از در آمد سرشاری برخوردار می شدند و آموزش های اشوزرتشت سبب می شد که مردم دیگر گَرد این گونه مراسم ها نگردند و در نتیجه آنان از به چنگ آوردن ثروت باد آورده محروم می گشتند.
در بین بدترین دشمنان اشوزرتشت (*کاوی‌ها) و (گَرهما) و (بندوا) بودند نام هر سه در گاتاها آمده است.

❇️ سرانجام از دشمنی روحانیون از زندگی در زادگاه خود خسته شده و برای تبلیغ دین بهی به خاور ایران یعنی بلخ ( به یونانی Becteria ) روی می آورد. بلخ در آن زمان مرکز فرمانروایی پادشاهان کیانی بود. کی‌گشتاسب و همسرش هوتئوسا Hutuosa اشوزرتشت را با آغوش باز می پذیرند و تحت تاثیر سخن او قرار می گیرند و به او می گروند.
مردم چون دیدند فرمانروای کشور، زرتشتی شده آنان نیز فوج فوج به دین زرتشتی گرویدند و بدین سان اشوزرتشت سراسر بلخ را زیر پرچم آیین مزدیسنا درآورد با برقرار شدن آیین زرتشت در بلخ، مردم به سرعت به پیشرفت پرداختند.
این موضوع همسایگان تورانی را ناراحت کرد و در نتیجه جنگ های متعدد را باعث گردید.
اگر چه یکی از رهبران تورانی یعنی فریانا (Fryana) که نامش هنوز در اوستا هست، به اشوزرتشت گرویدند تورانیان دیگر، به دشمنی خود ادامه دادند تا این که سرانجام در طی جنگ عده ای از تورانیان غارتگر در پایتخت بلخ راه یافتند و اشوزرتشت را در حالی که با ۷۲ تن از پیروانش در آتشکده سرگرم نیایش بود در ۷۷ سالگی کشتند.
کشته شدن اشوزرتشت نه تنها از قدرت مزدیسنا نکاست بلکه سبب گسترش دین مزدیسنی در سراسر ایران زمین گردید.

---------------------------------
* جالب آن است که در هند عصر ودائی (کاوی) به روحانی دین ودائی اطلاق می شد و در ایران کاوی  (هم روحانی بود و هم پادشاه) چنان که واژه ی کیانیان از همین (کاوی) نشات می گیرد.

📚 بُن مایه :
برگرفته از نسک آیین راستی یا یکتا پرستی زرتشت.
نوشته ی مهرداد مهرین.
انتشارات فروهر.

پژوهش و گردآوری ؛ بردیا بزرگمهر
۴
@khashatra
ادامه دارد...
2024/06/30 01:09:24
Back to Top
HTML Embed Code: