- Telegram Web

1.2K views06:59

توهمی به نام «بی‌طرفی»

📝 محمد بن حامد

تا زمانی که انسان، انسان است، حتما به عقیده‌ای پایبند است که آن‌را مقدس می‌داند، و از آن الهام می‌گیرد و از آن دفاع می‌کند و به دنبال گسترش و افزایش پیروان آن است. او به «نیکی‌ها» امر می‌کند و از «بدی‌ها» باز می‌دارد و در راه آن «جهاد» می‌کند.

هیچ انسان نرمال و طبیعی وجود ندارد مگر اینکه مسلّماتی قطعی دارد که آن‌را بزرگ داشته، و آن‌را به پای میز محاکمه نمی‌کشاند، بلکه آن‌را معیار داوری قرار می‌دهد...

تا وقتی که انسان، انسان است، در برابر رویدادهای بزرگ و کسانی که او با مخالف هستند، موضعی اخلاقی خواهد گرفت... حتی عدم سوگیری (بی‌طرفی) خودش نوعی سوگیری است!

نظرها، رفتارها، ارزش‌ها، و مرزهای فردی و اجتماعی انسان اینگونه نیست که بدون هیچ سیستم کنترلی به پرواز در آیند و یا سخنانی در هوا باشند، بلکه بنیادها، و اصول و مرجعیتی دارند که در هنگام مواجه شدن با رویدادهای زندگی به آن رجوع می‌کند، و اینجاست که «دعوت» یک ویژگی انسانی است، نه صرفا شعیره‌ای خاص به دین اسلام!

هر آنچه در واقعیت زندگی انسان‌ها مشاهده می‌کنید نمی‌توان آن‌را از محدودهٔ دعوت، امر به نیکی‌ها، جهاد، اجرای حدود، تقدیس، معیارهای اخلاقی و دیگر لوازم طبیعت وجودی انسان و پیوستگی طبیعی او با مسلّماتی که به آن‌ها استناد می‌کند جدا دانست.

هر کسی که می‌پندارد در نظام‌های فکری، سیاسی، قومی و اجتماعی، و حتی در سطح گرایش‌های فردگرایانه و مادی که غرق در لذت جویی هستند می‌تواند بدون موضع باشد، در توهم زندگی می‌کند.

کسی که انسان‌های متعهد به مواضع اخلاقی و اعتقادی را به سخره می‌گیرد و گمان می‌برد خودش مبرا بوده و هیچ موضع‌گیری و یا تقدسی ندارد، و دوری گزیدن او از جانبداری و تعهد به بنیادهای خاص دلیل بر رهایی او از هر نوع تعصب است، وی در واقع تا اعماق وجودش غرق در جانبداری و طرفداری از خدای درونش یعنی هوای نفس است. او هواپرست است، در راه خواهش‌های نفسانی مبارزه می‌کند و از کسی که با امیال او مخالف باشد کینه به دل می‌گیرد و از کسانی که با گفته‌ها و باورهای او مخالف باشند متنفّر می‌شود، و در مقابل، اگر گفته‌هایش رواج یابد شاد می‌شود، و هر کسی که پذیرای اندیشهٔ او باشد را یاری می‌کند.

او می‌تواند این باورها را شایستهٔ مقام قدسی بداند، به خود او ربط دارد، اما نباید فراموش کند که به یک اعتقاد و دیدگاه، و موضع اخلاقی پایبند است، و هیچ انسان کاملا بی‌طرفی و هیچ موضعی که قادر به بی‌طرفی مطلق باشد وجود ندارد. عدم سوگیری جز یک رؤیای گذرا نیست. هیچ انسانی بدون بنیادهای اصولی، تعصبات اخلاقی و اعتقادی، مسلّمات اولیه که معیار تعیین دوستی‌ها و دشمنی‌ها، تأیید‌ها و مخالفت‌ها و معیار تفکیک و داوری ارزشی گفتارها و رفتارهای اطرافیانش است وجود ندارد. «ما بر اساس زندگی هر انسان ایمان‌هایش را درمی‌یابیم، و این ایمان‌ها ارزش‌هایی را شکل می‌دهند که رفتار او را هدایت می‌کنند».

این بخشی از مقالهٔ «خرافهٔ انسان بدون سوگیری» بود. برای خواندن مقاله بر روی لینک بزنید.

1.2K viewsedited 17:21