ادبیات در ایران باستان!

در این دوره که به صورت آنلاین و آفلاین برگزار می‌شود، به متون ایرانیِ پیش از اسلام پرداخته خواهد شد. در این ۸ جلسه آشنایی خوبی با انواع متن از نظر زبانی و محتوایی پیدا خواهید کرد. باهم نمونه متن‌هایی از فارسی‌باستان، اوستایی و پهلوی می‌خوانیم و آمادهٔ ورود به دنیای متن‌های ایرانی و زبان‌های ایرانی خواهیم شد.

کلاس از پنج‌شنبهٔ همین هفته (۲۸ تیر) آغاز خواهد شد. کسانی که در این روز و ساعت نمی‌توانند شرکت کنند نگران نباشند. فایل آفلاین جلسات در گروه تلگرامی قرار می‌گیرد.

برای ثبت نام و اطلاعات بیشتر به شمارهٔ زیر در تلگرام یا واتس‌آپ پیام دهید:
(+98) 09154527564

مدرس دوره دکتر مصطفوی کاشانی هستند که دکتری خودشون رو در رشتهٔ فرهنگ و زبان‌های باستانی ایران از دانشگاه تهران دریافت کرده‌اند.

برای ایرانیان داخل کشور با تخف٪یف: ۵۳٠
برای ایرانیان خارج از کشور:  ۱ و ۲٠٠

@nimruz_ir

«آذربایجان» به خط پهلوی کتابی و زبان فارسی میانه، خط و زبان رایج در دوران ساسانی
حرف نویسی (شیوهٔ نگارش):
ʾtwrpʾtkʾn'
آتورپاتکان
آوانویسی (شیوهٔ خوانش):
Ādurbādagān
آدوربادَگان
ترجمه:
آذربایجان
این جای‌نام در متون کهن ایران ساسانی مانند «کارنامهٔ اردشیر بابکان» و کتیبه‌های شاهان ساسانی مانند «کتیبهٔ شاپور یکم ساسانی در نقش رستم» به عنوان نام یکی از استان‌های ایران ذکر شده است.

خوشنویسی از میلاد عابدی

@Pahlavinotes

@nimruz_ir

به مناسبت ثبت جهانی هگمتانه!
نام همدان در متن پهلوی «شهرستان‌های ایرانشهر» ذکر شده است.

«شهرستانِ همدان» به خط پهلوی کتابی و زبان فارسی میانهٔ زرتشتی

حرف نویسی (شیوهٔ نگارش):

štr’stʾn‘ Y hmdʾn‘

آوانویسی (شیوهٔ خوانش):

šahrestān ī hamadān
شَهرستانی هَمَدان

ترجمه:
شهرستان همدان

خط از میلاد عابدی


@pahlavinotes

بازتاب سرگذشت انسان در #داستانهای_شاهنامه

سخنی از استاد #فریدون_جنیدی

تاجیکستان 2004

(بخش نخست)

برگرفته از:
https://www.youtube.com/@masoudsepand


🆔 @XeradsarayeFerdosiYazd

ریشه‌های تاریخی #داستانهای_شاهنامه

سخنی از استاد #فریدون_جنیدی

تاجیکستان 2004

(بخش دویُم)

برگرفته از:
https://www.youtube.com/@masoudsepand


🆔 @XeradsarayeFerdosiYazd

بازتاب سرگذشت انسان در #داستانهای_شاهنامه

سخنی از استاد #فریدون_جنیدی

تاجیکستان 2004

(بخش سه‌یُم)

برگرفته از:
https://www.youtube.com/@masoudsepand


🆔 @XeradsarayeFerdosiYazd

«سیستان»
به خط پهلوی کتابی و زبان فارسی میانهٔ
زرتشتی
“Sistan” in Book Pahlavi script and Zoroastrian Middle Persian language

آوا/واج نویسی (شیوهٔ خوانش):
Transcription:
sīstān
سیستان

حرف نویسی (شیوهٔ نگارش):
Transliteration:
sgstʾn’

س‌گ‌س‌ت‌ا‌ن'

خوشنویسی از میلاد عابدی، دانشگاه زوریخ و پاریس

Calligraphy by Milad Abedi, University of Zurich and Paris

@Pahlavinotes

به وقت ایران‌شهر
@pahlavinotes

💠آیا ریشه واژه ادب ایرانی است؟💠



✨(واژه ادب از زبان پهلوی به عربی راه یافت)


🔴این نظریه ای است که آقای محیط طباطبائی در ضمن مقاله ای که در موضوع ادب و ادیب منتشر ساخته اظهار داشته است. نویسنده پس از تفصیل عقاید و آراء مختلفی که در خصوص اشتقاق این را لغت اظهار شد چنین احتمال میدهد که ادب و ادیب از ریشه دب و دیپ فارسی که به معنی نوشتن است گرفته شده.دلایلی که در تأیید نظر خود ذکر کرده اند به شرح زیر خلاصه می شود:


✨۱ - دیپ یک استعمال باستانی و دیرینه ای در زبانهای ایرانی داشته و دیپی در کتیبه داریوش به معنی نوشته آمده و نویسنده را در روزگار ساسانیان دیپیر گفتند و خط را دپیریه می گفتند چنان که محل نگارش را دیوان گفتند و آنجا که کودکان را دبیری می اموختند دبیرستان یا دبستان نامیدند.

💥۲.اعراب همان طور که پس از استیلای بر کشور ایران روش کشورداری را از ایرانیان آموختند الفاظ دیوان و دفتر را نیز در زبان خود راه داده اند و بر اسلوب دبستان و دبیرستان اماکنی برای آموزش کودکان خود اختصاص دادند که گویی نام آنها را به طور تحت اللفظی از فارسی ترجمه کرده مکتب و «کتاب» گفتند؛ آموزگاری هم که در دبستانها دانش و فرهنگ می آموخت ادیب و مؤدب و عمل او را تأدیب اصطلاح کردند.

✨۳- همان طور که مکتب و کتاب را از دبستان و دبیرستان تقلید کردند و دیوان و دفتر را به صورت اصلی خود برگزیدند.


🟠بنابراین مفهوم ادب در نخستین دوره استعمال آن یک مفهوم ایرانی بوده و مواد آن غالبا از ادبیات پهلوی گرفته شده و از ادبیات پهلوی به عربی راه یافته است.


📚منبع

📗فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و آثار در تمدن اسلامی و ادبیات عربی، محمد محمدی ملایری، ۱۳۹۶، ص ۳۱۷ و ۳۱۸


🌹@HistoriumClub🌹