🔻پارسی‌انجمن: «فرهنگهای فارسی به فارسی و فارسی به زبانهای دیگر و فرهنگهای موضوعی و گویشهای محلی و فرهنگِ گونه‌ها» گردآورده‌ی استادِ زنده‌یاد محمد دبیرسیاقی است.

🔻استاد دبیرسیاقی در پیشگفتارِ چنین نوشته‌اند: «آن چه خوانندگانِ گرامی پیش روی دارند … بهترین نمودارِ قلمروِ زبانِ فارسی از کرانه‌های دریای چین تا سواحلِ دریای روم است و مهم‌تر از آن بیان‌کننده‌ی کوششها و وابستگیهای مردمانِ این سرزمینهای گسترده به زبانِ فارسی و اهمیت دادن به گنجینه‌ی ادب و شعرِ فارسی و توجه به سرزمینِ اصلی این گنجها، یعنی ایران، است. … پس، خوانندگانِ عزیز سوای آگاهی بر محتوا و مشخصاتِ شماری فرهنگ در این کتاب از چند نکته‌ی مهم نیز آگاه می‌شوند: یکی قلمروِ زبانِ فارسی و پهنای و دوامِ آن است، از دیرباز تا به امروز به نیروی معنویتِ زبان؛ دوم عنایتِ ساکنانِ آن قلمروها به زبانِ فارسی و ارزشِ والاداشتن و کارگشا بودنش در همه‌ی سویه‌های زندگی از ذوقی و فکری و اجتماعی و سیاسی و غیره؛ و سرانجام توجه یافتن یا توجه دادنِ نسلِ حاضر، به ویژه اولیای امورِ فرهنگی، به حقیقت و واقعیتِ این قلمروِ وسیعِ دورتر از سرنیزه‌ی پارسی رفته و درکِ بایستگیِ نگهداشتِ آن به شیوه‌های موثر و معقول و ادای دَین وجدانِ خود نسبت بدان و حق‌شناسی نسبت به گسترش‌دهندگانِ این سرمایه‌ی بزرگ از خویش و بیگانه.»

👈 «فرهنگهای فارسی به فارسی»ِ دبیرسیاقی را از «این جای» بارگیرید.

پارسی‌انجمن ⚡
@Parsi_anjoman

🔻پارسی‌انجمن: احمدِ کسروی کافنامه را در سالهای ۱۳۱۴ و ۱۳۱۵ در ماهنامه‌های پیمان و ارمغان چاپ کرد و با آن که ۹ دهه‌ای است که از چاپخشِ آن می‌گذرد، هنوز ریزبینیهایی بسیار در آن هست که پژوهشگران بی نیاز از خواندن و بررسیِ این گفتار نیستند.

🔻یحیی ذکاء که پس از کشته شدنِ کسروی نوشته‌های ایشان، مانندِ همین کافنامه، را یک‌یک گرد آورد و چاپ کرد، در پیشگفتار این نبیگ (کتاب) نوشته است: «کتابی که اینک در دسترسِ خوانندگانِ گرامی نهاده می‌شود از نوشته‌های ارجدار و دانشمندانه‌ی شادروان احمدِ کسروی در پیرامونِ یکی از پسوندهای مهمِ زبانِ فارسی است. این کتاب در زمینه‌ی خود برایِ کسانی که به استقلال و استواری و تواناییِ زبانِ فارسی دلبسته‌اند و در این راه می‌کوشند راهنمای بزرگ و سودمندی تواند بود.»

🔻کسروی خود در پیشگفتارِ این نبیگ نوشته: «در این هنگام که در ایران جنبشی درباره‌ی زبانِ فارسی برخاسته و کسانی می‌خواهند این درختِ کهن را بارِ دیگر سرسبز و بارور گردانند یکی از بهترین راههای این کار همانا پیشوندها و پسوندها را که به جای رگهای آن درخت می‌باشد، زنده گردانیدن است.

🔻زبانهای آریایی که فارسیِ ما نیز یکی از آنها است، رُست آنها از دو راه است: یکی به‌ هم پیوستنِ واژه‌ها و دیگری افزوده شدنِ پیشوندها یا پسوندها به واژه‌ها. به سخنِ دیگر، واژه‌های نخستینِ یک زبان بسیار اندک‌اند ولی سپس از راهِ به هم پیوستنِ دو یا چند واژه و یا به دستیاریِ پیشوند و پسوند شماره‌ی واژه‌ها چندین برابر می‌شود. چنان که در پارسی چه بسا که از یک واژه ده واژه بیشتر پدید می‌آید. چنان که از راه، راهرو، راهنما، راه‌شناس، راهبر، راهزن، راهدارخانه، راهوار، شاهراه، همراه، گمراه، بیراه، راهگذر، راهنمون، راهی، راهسپار، چهارراه، سربراه، راه‌آورد و دیگر مانندهای اینها.

🔻هر زبانی که روی به مُردن می‌گذارد نخست راههای رُست را گم می‌کند و سپس کم‌کم روی به نابودی می‌گذارد. زبانِ ایران نیز در این چند سده که گرفتارِ درآمیختگی با واژه‌های عربی بوده نیروی رُست آن بسیار سست گردیده و از جمله پیشوندها و پسوندها برخی از آنها فراموش گردیده و از میان رفته و برخی که بازمانده بسیار کم به کار می‌رود و نویسندگان و گویندگان کم به آنها می‌پردازند. کسان، اگر در نگارشهای امروزه باریک‌بین شوند، خواهند دید که نویسندگان کمتر آگاهی از پیشوندها و پسوندها دارند و دستور به کار بردنِ آنها را نمی‌شناسند و از این جای است که بیشتر عبارتهای ایشان نکوهیده و زشت است. برایِ نمونه به جایِ عبارتِ «غیر قابلِ تحمل» که ترجمه‌ی یک عبارت اروپایی است و امروز در نگارشها و گفت‌وگوها رواج گرفته اگر پاسِ شیوه‌ی زبانِ فارسی را نگاهداریم باید به جایِ آن «برنتافتنی» گفت که بسیار ساده‌تر و آسان‌تر است. یا به جایِ «غیرِ قابلِ اشتعال» «نسوزا» یا «نسوز» می‌توان گفت.»

🔻به دنباله‌ی این پیشگفتار، کسروی به ۱۸ گونه کاربردِ پسوندِ کاف در پارسی پرداخته و آنها را یک به یک برشمرده است.

👈 «کافنامه‌»ی احمدِ کسروی را از «این جای» بارگیرید.

پارسی‌انجمن ⚡
@Parsi_anjoman

📄 آرسام محمودی

⭐«زعم المنجّمون أنّها لا تصیبها من الترک آفة، لأن طالعها عقرب و المریخ صاحبها. فکان الامر إلی الآن کمآ قالوا. ما سلم من بلاد أذربیجان مدینة من الترک غیر تبریز.» (زکریا بن محمد بن محمود قزوینی (قرن هفتم هجری)، آثار البلاد و اخبار العباد، ص ۳۳۹، چاپ ۱۹۹۸، بیروت)

ترجمه: «منجمین گفته‌اند که تبریز را از ترکان آفتی نخواهد رسید، چرا که طالع تبریز عقرب است و مریخ صاحب آن است. و تا کنون حرف ایشان راست درآمده است. چه از جمیع بلاد آذربایجان، هیچ شهری از دستبرد ترکان محفوظ نمانده است، جز تبریز.»

🔻یاوه‌گویی و گستاخی اردوغان درباره تبریز مَثَل عِرض خود بردن و زحمت ما داشتن است. اگر در دنیا سه شهر باشد که در برابر حملات ترکان ایستادگی کرده باشد، تبریز به قطع یکی از آن‌هاست. تبریز با وجود اینکه زبانش در اثر تحولات قرون متأخر اسلامی به زبان کنونی تغییر پیدا کرده، در طول تاریخ، حتی زمانی که دولت ملی و مقتدری در ایران بر سر کار نبوده، همواره در برابر ترکان، مقاومت کرده و همان طور که زکریای قزوینی روایت کرده، بارها لشکر ترکان را دفع کرده و به همین جهت از نمادهای ایستادگی جهان ایرانی است. متأسفانه عادت غلط ترک خطاب کردن مردم تبریز و آذربایجان (که هم از نظر تاریخی و هم از نظر تباری خطاست و باید از بین برود)، اردوغان را به اشتباه انداخته و او گمان کرده که خبری است! اجداد اردوغان (ترکان عثمانی) بارها در سودای تصرف آذربایجان به تبریز لشکر کشیده و هر بار از مردم تبریز سیلی خورده و بازگشتند. خود او که حقیرتر از این حرف‌هاست.

🔻امیدوارم تبریز به جای استانبول که هیچ سنخیتی با آن ندارد، با شهرهایی چون وین (که نماد ایستادگی اروپا در برابر ترکان عثمانی است) خواهرخوانده شود.

پارسی‌انجمن ⚡
@Parsi_anjoman

🔻پارسی‌انجمن: پارسیِ پرکاش فرهنگِ گزیده‌ی سانسکریت به پارسی است که در زمانِ پادشاهی اکبرشاه، پادشاهِ فرهنگ‌دوستِ گورکانیِ هندوستان، فراهم آمده است.

🔻این فرهنگ که در سده‌ی دهمِ اسلامی نوشته شده از نخستین فرهنگهای سانسکریت به پارسیِ دری است و شاید تنها از این رو شایانِ نگرش.

🔻نویسنده‌ی این واژه‌نامه هندویی است که کریشنا داس نام داشته و در سایه‌ی اکبرشاهِ بزرگ، شاهِ آزاده‌ای که بسیار به فرهنگ و آیین و زبانِ ایران ارج می‌نهاد، نوشته شده است. در زمانِ اکبرشاه بر آن شدند که برجسته‌ترین نبیگهای سانسکریت را به پارسی بگردانند و در این راه نیز گامهایی ارزشمند برداشتند و نبیگهای پرشماری همچون رزم‌نامه‌ی مهابهارت و پنچا کیانه را به پارسی گرداندند که شوربختانه بیشتر آنها هنوز در ایران چاپ نشده‌اند.

🔻گفتنی است که داس در روزگاری می‌زیست که زبانِ پارسی در اوجِ شکوفایی خود در هندوستان بود، آن هم در زمانی که این زبان در سرزمینِ خود، ایران، زیرِ تر‌ک‌تازیِ صفویان، روزبه‌روز نزارتر می‌شد.

👈 پارسیِ پرکاش (فرهنگِ سانسکریت – پارسی) را از «این جای» بارگیرید.

پارسی‌انجمن ⚡
@Parsi_anjoman