tgoop.com/Pishnahadable/1595
Last Update:
«نه از زبان حسین»
#پیشنهاد #سخنرانی #محرم
👤جواد:
✅ سخنرانی‌ها و کتاب‌های مرحوم #داود_فیرحی در سال‌های اخیر، برای آنها که دنبال تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی از حرکت امام حسین (ع) و واقعه عاشورای سال ۶۱ هجری قمری می‌گردند، منبعی قابل تأمل و گران‌قدر است. فیرحی استادعلوم سیاسی دانشگاه تهران بود و عمر درازی را هم در حوزه‌های علمیه گذارنده بود و علاوه بر درک عمیق منابع دست اول تاریخ اسلام، از دانش اجتماعی‌اش برای توصیف سازوکارهای علت و معلولی در رخدادهای تاریخی صدر اسلام بهره می‌برد. عاشورای فیرحی از زمین رو به سوی آسمان داشت و می‌خواست بدون قدسیت‌زدایی، از این رخداد عظیم تاریخی، راززدایی کند و تصویری عینی از تاریخ اجتماعی جهان اسلام ارائه دهد.
🔸 فیرحی در سخنرانی «عاشورای ۶۱ هجری و آستانه سرنوشت» که محرم ۹۸ در مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم ارائه داده، به بیان روایتی از تاریخ صدر اسلام و جامعه مسلمین از زمان حکومت نبوی تا سال ۶۱ و حکومت یزید و تغییر و تحول حکومت‌داری حاکمان در این دوران می‌پردازد:
🔸 سال ۱ تا ۱۱ هجری، زمان حکومت پیامبر (ص) است؛ یکی از آرمانی‌ترین و زیباترین حکومت‌های تاریخی که حسین (ع) هم بارها اشاره می‌کند که من می‌خواهم به سنت جدم برگردم. سال ۱۱ تا ۱۳ هجری، دوره خلیفه اول است و دولت پیامبر به هم ریخته و از لحاظ نظامی به قریش متکی می‌شود. بنابراین دولت دارد خصلت اولیگارشیک یا اشرافیت پیدا می‌کند.
🔸 سال ۱۳ تا ۲۳ هجری دوره فتوحات بزرگ است؛ زمان خلیفه دوم که دو امپراتوری بزرگ در برابر مسلمین شکست می‌خورند و ثروت‌شان وارد مدینه می‌شود و دولت رانت درست می‌کند. در زمان خلیفه دوم فرمولی پیدا می‌شود که براساس آن غنائم را تقسیم می‌کنند. سهم هر فرد برابر است با درجه نزدیکی قبیله‌ای یا نسبی به پیامبر یا قریش ضرب در سابقه در اسلام. هر کس به قبیله پیامبر نزدیک‌تر بوده یا زودتر اسلام آورده، سهم بیشتری می‌گیرد. در این معامله مکه برنده می‌شود؛ ترکیبی از اشرافیت قریش و ثروت بسیار مهم غنیمت و در نهایت قدرت.
🔸 سال ۲۳ تا ۳۵ هجری نشانه‌هایی از فساد در دوره خلیفه سوم شکل می‌گیرد. خصوصی‌سازی سنگینی اتفاق می‌افتد و ثروت عظیم دولتی، خصوصی می‌شود و ثروتمندان بزرگی سروکله‌شان پیدا می‌شود؛ مثلا می‌گویند عبدالرحمن بن عوف هزار هزار هزار سکه دارد.
🔸 سال ۳۵ تا ۴۱ هجری حکومت حضرت امیر (ع) است و یک تلاش ناموفق برای اصلاح که سه جنگ بزرگ داخلی را در پی دارد. به گزارش یعقوبی حداقل ۷۰ هزار مرد جوان فقط در جنگ صفین کشته می‌شوند و در نتیجه تعداد بسیار زیادی یتیم و بیوه، گریبان‌گیر جامعه اسلامی می‌گردد.
🔸 سال ۴۱ تا ۶۰ هجری دوارن خلافت معاویه، اوج انباشت نابرابر قدرت و ثروت و بازگشت به سنت خلیفه سوم است. اینجاست که عاشورای ۶۱ می‌شود آستانه سرنوشت، به این معنی که باید تلاش کرد تا دولت به سنت پیامبر برگردد، وگرنه بعد از آن دیگر تیر از چله رها شده و قابل بازگشت نخواهد بود.
🔸 معاویه که به خلافت می‌رسد، حکومت به اولیگارشی یا اشراف‌سالاری برمی‌گردد. این حکومت ادغامی‌ست از سه سنت اشرافی مکه، شاهی ایران و دین‌سالاری روم. برخی معاویه را نه خلیفه، بلک مَلِک (پادشاه) صدا می‌کنند. معاویه مخزنی برای خریدن صحابه و عایدات سلطانی دارد. او نه امین بیت‌المال، بلکه مالک آن شده است.
🔸 معاویه کار بسیار مهم دیگری نیز در پیش می‌گیرد. تا آن زمان در سنت اسلامی، سلسله مراتب روحانی و مرکز رسمی جمع‌آوری و توزیع روایت وجود ندارد. این سنتی عیسوی‌ست که از امپراتوری روم به شام منتقل می‌شود و معاویه با این حربه می‌تواند بیشتر صحابی را در شام جمع کند و یک اشرافیت مذهبی را بنیان گذارد؛ به گونه‌ای که شام کانون حدیث، روایت و تفسیر می‌شود. شام است که پشت سر هم از دولت اموی حمایت مذهبی می‌کند و در توجیه مشروعیت معاویه حدیث می‌سازد. قریش به شام مهاجرت می‌کند و شام تبدیل می‌شود به مرکز مذهب و ثروت و سیاست. مکه و مدینه و عراق هم در حاشیه قرار می‌گیرند.
🔸 حسین (ع) در چنین آستانه سرنوشتی است. می‌گوید دنبال اصلاح هستم و می‌خواهم به سیره جدم برگردم. حسین (ع) می‌داند که پدرش در سال ۳۵ هجری نتوانست این قطار قرارگرفته در سراشیبی سقوط را نجات بدهد و الآن سرعت سقوط این قطار بیشتر شده، اما جامعه نیاز به یک مدل و آرمان دارد که هر زمان بتواند بازتولید شود. حسین (ع) این کار را می‌کند و تکنیک او نیز جالب است: نه بیعت می‌کند، نه خودش به سمت جنگ می‌رود و نه دعوت دیگران را رد می‌کند که تاریخ بعدها بگوید اگر دعوت کوفیان را می‌پذیرفت به نتیجه می‌رسید. کاری می‌کند که هر کس از هر زاویه نگاه می‌کند، او را قهرمان تاریخ و سرچشمه عدالت و آزادگی می‌بیند.
@Pishnahadable
BY پیشنهاد‌های فوری مهم
Share with your friend now:
tgoop.com/Pishnahadable/1595