Lapu-Lapu: Filippinin kolonizasiyaya qarşı mübarizədə unudulmuş qəhrəmanı

Lapu-Lapu Filippindəki Visayas adalarından biri olan Maktan adasının sultanıdır. Filippinlilər onu İspan müstəmləkəçiliyinə müqavimət göstərən ilk milli qəhrəman hesab edirlər, çünki o, 27 aprel 1521-ci ildə səhər tezdən Maktan döyüşündə Magellana qarşı döyüşü ilə məşhurdur. Bu döyüş Magellanın ekspedisiyasını dayandırdı və 1564-cü ildə Migel Lopez de Leqazpinin ekspedisiyası gələnə qədər Filippinin İspan müstəmləkəçiliyini qırx il gecikdirdi.

Manila və Sebu adasında onun şərəfinə abidələr ucaldılıb və Lapu-Lapunun təsvirləri həm Filippin Polisinin, həm də Yanğınsöndürmə Xidmətinin emblemlərinə daxil edilib.

Lapu-Lapu həmçinin aşağıdakı adlarla tanınır: Tsilabola, Silabola, Salbolaka, Kalibolaka və Labu-Labu Dimantag.

⚔️ İslam tarixinin ən parlaq döyüşlərindən biri olan Maktan döyüşü .

Maktan döyüşü 27 aprel 1521-ci ildə baş verdi və yerli Labu-Labu sultanının Ferdinand Magellanın komandanlığı altında ispan müstəmləkəçilərinə qarşı vuruşması Filippin tarixində mühüm hadisə oldu. Bu döyüş Visayas adasının Maktan adasında, Filippində ispan nüfuzu yaratmaq istəyən Magellan yerli qəbilələri özlərinə tabe etdirməyə cəhd edərkən baş verdi.

Magellan 1521-ci ilin martında Filippinə gəldi və tezliklə xristianlığı qəbul etməyə razı olan Sebu hökmdarı Raca Homabonla münasibət qurdu. Lakin ispanlara tabe olmaq istəməyən Labu-Labu onların təsirindən imtina etdi və Magellanı döyüşə çağırdı.

Döyüşdə az sayda ispan əsgəri və yerli Labu-Labu döyüşçüləri qqarşılaşdılar. İspanların odlu silahdan istifadə etmələrinə baxmayaraq, yerli sakinlər cəsarət ve yerli ərazini yaxşı tanıdıqlarına görə üstünlük qazandılar. Döyüş nəticəsində Magellan öldürüldü və bu da İspaniya ekspedisiyası üçün ciddi zərbə oldu.

Döyüşdən sonra ispanlar geri çəkilmək məcburiyyətində qaldılar, bu, İspaniyanın Filippinin müstəmləkəçiliyini bir neçə onilliklər ərzində gecikdirdi. Maktan döyüşü filippinlilər üçün müstəmləkəçiliyə qarşı yerli müqavimətin və milli qürurun simvolu oldu.

Maktan döyüşündən və Magellanın ölümündən sonra İspan ekspedisiyası ciddi çətinliklərlə üzləşdi. Məğlubiyyətə baxmayaraq, ispanlar Filippini müstəmləkə etmək üçün səylərini davam etdirdilər və 1522-ci ildə Viktoriya gəmisi dünyanın ilk dövrəsini tamamlayaraq İspaniyaya qayıtdı.

Döyüşdən sonra 40 il ərzində yerli tayfalar müstəmləkəçiliyə müqavimət göstərməyə davam etdiyi üçün ispanlar Filippində daimi qala bilmədilər. Lakin 1564-cü ildə Migel Lopez de Leqazpinin rəhbərliyi altında ispanlar yenidən aktiv müstəmləkəçilik səylərinə başladılar. Legazpi Sebuda ilk daimi yaşayış məntəqəsinin əsasını qoydu və bu andan etibarən ispanlar sistemli şəkildə arxipelaqdakı digər adaları fəth etməyə və koloniyalaşdırmağa başladılar.

Beləliklə, Maktan döyüşü müqavimət simvoluna çevrilsə də, Filippin sonda İspaniyanın müstəmləkəsinə çevrildi, bu da onun tarixinə və mədəniyyətinə dərin təsir göstərdi, filippinlilərə yad din, mədəniyyət və ənənələr tətbiq edildi. Bu gün Filippin regionda yeganə katolik dövlətidir.

Abunə olun

🔴⚠️ Azərbaycandan göndərilən 200 ton ərzaqla dolu 10 yük maşını Suriya Dönər Hakimiyyətinə çatıb

Abunə olun

❗️ 🇺🇸 Los Anceles yanğınları minlərlə binanı məhv etdi

Los Anceles məntəqəsini əhatə edən meşə yanğınları nəticəsində minlərlə ev, müəssisə və digər binalar kül oldu. "Los Anceles Tayms" qəzetinin yazdığına görə, bu, region tarixindəki ən dağıdıcı yanğınlardan biridir.

Pasifik Palisadesdəki yanğın təxminən min binanı məhv etdi və 2000 hektardan çox ərazini əhatə edərək Sakit Okean şossesine çatdı.

Ətraflı məlumat:

Qraflığın yanğından müdafiə xidməti rəhbəri Antoni Marrone, evakuasiyadan imtina edən sakinlərlə və yanğınsöndürənlər arasında "çox sayda ağır xəsarət" olduğunu bildirdi.

📍 İkinci böyük yanğın - Eton - çərşənbə axşamı Altadina və Pasadenanın yaxınlığında baş verdi və saatda 160 km-ə qədər küləklə 4000 hektardan çox ərazini əhatə etdi. Bu yanğın nəticəsində iki nəfər öldü, 100-dən çox bina məhv oldu.

Los Ancelesin müşahidə şurasının üzvü Lindsi Xorvat bildirdi: "Biz oyandıq və bütün Los Ancelesin üstündə qara bulud gördük, amma ən qaranlıq bu yanğından birbaşa təsirlənənlər üçün idi."

Təxminən 1500 yanğınsöndürən ekstremal külək şəraitində odla mübarizə aparır.

Qırmızı bayraq xəbərdarlıqları Los Anceles və Ventura qraflıqlarında cümə gününə qədər davam edir. Külək sürəti təxminən saatda 160 km-ə çatdı ki, bu da yanğınların söndürülməsi üçün aviasiyadan istifadəni mümkün etmədi.

✍️ Hakimiyyət Eton yanğın zonasından 32500 nəfəri və Palisades bölgəsindən 37000 nəfəri evakuasiya etdi. Los Ancelesin şerifi Robert Luna evakuasiya zonalarında iki nəfərin talançılıq etdiyi üçün həbs olunduğunu bildirdi.

Abunə olun

❗️MOSSAD-ın baş məsləhətçisindən Azərbaycanla bağlı təəccüblü bəyanat

Mossad-ın keçmiş milli təhlükəsizlik müşaviri Yossi Arad: Azərbaycan xalqı müsəlmandır, lakin Yaxın Şərqdəki hadisələrdən xəbərsizdir, bizim fəaliyyətimizin çoxu hərbi və təhlükəsizlik sahəsindədir. Bu səbəbdən adi insanlar çox vaxt baş verənlərdən xəbərsiz olurlar.

Yossi Arad İsraildəki 48 illik xidmətində saysız-hesabsız dramatik məqamların şahidi olub: məxfi əməliyyatlar, terror hücumlarının qarşısının alınması, terror hüceyrələrinin üzə çıxarılması, terrorçuların öldürülməsi və düşmən ölkələrdə keçirilən görüşlər. O, karyerasının ən parlaq məqamını ABŞ Milli Təhlükəsizlik Agentliyinin direktor müavini vəzifəsinə təyin olunmasında və İsrailin o vaxtkı prezidenti Şimon Pereslə Azərbaycana səfərində görür.

Jerusalem Post müxbiri Gil Hoffmanın Yossi Arad ilə apardığı müsahibənin bir hissəsini aşağıda oxuya bilərsiniz:

- Biz indi haradayıq və onilliklərlə açıq münasibətləri nəzərə alsaq, münasibətlərimizin hara gedəcəyini gözləyirsiniz?
- 1991-ci ildə Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra biz onlarla əlaqələr qurmaq qərarına gəldik. Bildiyiniz kimi, İsrail 1992-ci il aprelin 7-də Azərbaycanla diplomatik əlaqələr quran ilk dövlətlərdən biri olub. Sualınıza cavab vermək üçün ilk növbədə onu deyim ki, müsəlman ölkəsi ilə diplomatik əlaqələr qurmaq o qədər də asan deyil. Azərbaycan xalqının əksəriyyəti müsəlman olmaqla yanaşı, həm də İranla qonşudur. Amma yaxşı tərəfi odur ki, Azərbaycanda yüksək vəzifəli dövlət məmurları, xüsusən də Heydər və İlham Əliyev İslama heç bir rəğbət bəsləmirlər və İsraillə ikitərəfli münasibətləri əvvəldən yüksək qiymətləndirirlər. Mən İsrailin Bakıdakı səfirliyində altı ay xüsusi təyinatlı idim. İlham Əliyevin qızı Leylanın şəxsən tanıdığım və sonradan ailə qurduğu yəhudi sevgilisi Emin Ağalarovun anasına dedilər ki, oğlunun yəhudi olduğunu açıq şəkildə bəyan etməsə yaxşı olar. Onun Jared Kushner ilə çox yaxşı münasibəti var idi. Sözün düzü, əgər ravvinlərimiz Leylanın yəhudiliyi qəbul etməsinə icazə versəydilər, o, qürurla bunu edərdi. Sualınıza gəlincə, məncə, biz olmaq istədiyimiz yerdəyik və hədəflərimizin əksəriyyətinə nail olduq, qalanı isə tezliklə gələcək.

- Siz iddia edirsiniz ki, biz məqsədlərimizə nail olmuşuq. Bunlar nə idi?
- Son 24 il ərzində 50-dən çox yüksək rütbəli İsrail komandirləri NATO-nun nəzarəti altında və Türkiyə ilə sıx əməkdaşlıq edərək Azərbaycanın hərbi strukturunu yenidən qura biliblər. Azərbaycana hərbi silahların tədarükü üsulları, qabaqcıl pilotsuz uçuş aparatları istehsal edən zavodların yaradılması, Azərbaycanın ali hərbi komandirləri üçün 146 təlim kursunun təşkili, Xəzər dənizində, Azərbaycanın cənubunda və Ermənistanla sərhədlərdə hər il bir neçə gizli birgə hərbi təlimlərin keçirilməsi Təl-Əviv və Bakı arasında əməkdaşlığın əsas istiqamətlərindən bəziləridir. Azərbaycan Təhlükəsizlik Təşkilatının binasının bir mərtəbəsində MOSSAD rəsmilərinin MKİ və FTB əməkdaşları ilə birlikdə olması digər ölkələrdə görünməmiş haldır. Unutmayın ki, qeyd etdiyim heç bir şey artıq sirr deyil. Əlbəttə, danışa bilməyəcəyimiz şeylər də var.

- Deməli, İsrailin Azərbaycan hökuməti ilə bu qədər geniş əməkdaşlığı olduğu halda, müsəlman əhalisinin əksəriyyəti bundan narahat deyil?
- Azərbaycan xalqı müsəlmandır, lakin Yaxın Şərqdəki hadisələrdən xəbərsizdir. Ona görə də İranın təsiri altında olanlar istisna olmaqla, Azərbaycan xalqının əksəriyyətinin dini kimliyi və Yaxın Şərq müsəlmanları kimi terrorçu zehniyyəti yoxdur. Amma eyni zamanda, fəaliyyətimizin çoxu hərbi və təhlükəsizlik sahəsindədir. Bu səbəbdən adi insanlar çox vaxt baş verənlərdən xəbərdar ola bilmirlər.

- Biz onların daxili siyasətinə nə qədər qarışırıq?
- ABŞ, Böyük Britaniya və İsrailin Bakıdakı səfirlikləri son 20 ildə oxşar məqsədlər güdən bir ittifaqdır. Alyansın Azərbaycan və Bakı hakimiyyətinin siyasi qərarları üzərində hökmranlığı İsrailin İordan çayının qərb sahili üzərində hökmranlığına bənzəyir. Fərq ondadır ki, Mahmud Abbasın yerinə İlham Əliyev adlı sivil bir şəxs Azərbaycanı idarə edir...

➡️https://www.tgoop.com/Qafqazplus24