Telegram Web
​​💠 حدیث‌شناسی: علت تقطیع حدیث

دفاع از وثاقت شیخنا صدوق رضوان الله علیه

سوال: چرا شیخ صدوق این حدیث(تصویر شماره۱) را از کتاب کافی مرحوم کلینی(تصویر شماره ۲) به طور کامل نقل نکرده و تقطیع کرده است؟! او با ناقص نقل کردنِ این حدیث دچار تحریف شده! لذا نمی‌توان به او و سایر کتب حدیثی‌اش اعتماد کرد!

پاسخ:
اولاً هر تقطیعی را نمی‌توان ذیل عنوان «تحریف» قرار داد. زیرا تقطیع اگر مخلّ معنا نباشد منعی ندارد و این نوع تقطیع را همه فقهاء و محدثان و مولفان انجام می‌دهند. هر مؤلفی می‌تواند فقط موضع حاجت(یعنی آن قسمتی را که نیاز دارد و موضوعِ بحثش است) را از یک حدیث طولانی انتخاب کند و در کتابش وارد کند و لزومی ندارد تمام حدیث را ذکر کند. و اینجا هم شیخ صدوق تنها آن قسمتی که به بیان حکم شرعی اشاره داشته، ذکر کرده و نیازی نمی‌دیده داستانی که منجر به این حکم شده را هم ذکر کند.

ثانیاً شما زمانی حکمت این کار صدوق را درک می‌کنید که بدانید کتاب «من لایحضره الفقیه» شیخ صدوق با «فروع کافی» مرحوم کلینی ماهیتاً متفاوت است. شيخ صدوق اين کتاب را به عنوان يک توضيح المسائل همراه تأليف کرده، لذا تقطيعات متعدّد، اضافه کردن قيود توضيحی، اضافه کردن فتوای خودش به روايت بدون هيچ گونه علامتی، ترکيب دو روايت با هم و نقل آن به صورت يک روايت و.... را روا می‌داند. و کسی هم از قدماء بر او خرده نمی‌گيرد، زیرا اين کتاب، یک کتاب روائی محض نیست لذا از یک جایی به بعد احادیث را نیز مرسل و بدون سند نقل می‌کند.

ثالثاً گاهی یک محدث یک حدیث را با تقطیع نقل می‌کند، زیرا قسمتی از حدیث نیاز به توضیح و تفصیل دارد. و‌ در این مورد نیز -با فرض پذیرش تقطیع- در کتابی مثل «من لایحضره الفقیه» که یک کتاب فقهی است جای بحث‌های اعتقادی و عصمت و... نیست؛ لذا برای اینکه شبهه‌ای در ذهن مخاطب ایجاد نشود که بعداً نیاز به توضیح و تفصیل هم نباشد، فقط به ذکر موضع حاجت اکتفا کرده و از بیان صدر حدیث -که یک شبهه اعتقادی وجود دارد- خودداری شده است. و حتی اگر کتاب فقهی هم نمی‌بود منعی ندارد که یک محدث قسمتی از یک حدیث را به دلیل شبهه‌ای که ممکن است ایجاد شود و نیاز به توضیح و تفصیل دارد و جایش در آن کتاب نیست، تقطیع کند.

رابعاً اینجا معلوم نیست و هیچ قرینه و دلیلی نداریم که این حدیث را صدوق از کافی نقل کرده باشد. شاید صدوق از یک اصل و کتاب دیگری این حدیث را نقل کرده باشد و در آن اصل، این حدیث به همین شکل ذکر شده باشد[این دیدگاه از آنجا تقویت می‌شود که در نقل کافی آمده "النظر" ولی در نقل صدوق آمده "النظرة"]؛ بنابراین اصل تقطیع ثابت نیست! باید دانست از کتب و اصول اولیه حدیثی نُسَخ متعددی وجود داشته و یکی از مهمترین علل تفاوتِ نقل حدیثی واحد در کتب بعدی به جهت اعتماد هریک از محدثین به نسخه‌ای مجزّاست.

خامساً حتی اگر فرضاً صدوق این حدیث را از کتاب کلینی نقل کرده باشد، باید دانست که از خود کافی نیز نسخه‌های متعددی وجود داشته و امروزه می‌دانیم که نسخه قمی کافی با نسخه بغدادی آن دارای تفاوت‌هایی بوده. و شیخ صدوق از نسخه قمی آن استفاده کرده که به دست ما نرسیده و تنها نسخه بغدادی آن به دست ما رسیده، لذا محتمل است که این حدیث در نسخه قمی کافی به همین شکلی که صدوق نقل کرده آمده باشد(و تقطیع از جانب صدوق نباشد). و این نیز محتمل است که تقطیع‌های نسخه‌ی قمیِ کتاب کافی توسط نسخه‌بردارها انجام شده باشد نه خود صدوق.

📌توضیح درباره صدر حدیث

#حدیث_شناسی #دین_شناسی #تقطیع #صدوق #شیخ_صدوق #وثاقت_صدوق #تقطیع_صدوق #وثاقت_شیخ_صدوق #رفع_اتهام_تقطیع_صدوق

🆔 @ShiaOmari
​​💠 حدیث‌شناسی: تصحیف

دفاع از وثاقت شیخنا صدوق رضوان الله علیه

یکی از غالیان مدعی شده: شیخ صدوق در حدیث زیر -که آن را از کافی نقل کرده- عامدانه دست به تحریف زده است:

نقل کلینی در کتاب کافی: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَلَقَ اسْماً بِالْحُرُوفِ غَیْرَ مُتَصَوِّتٍ....(تصویر شماره ۱)

ترجمه: همانا خداوند نامی را با حروف آفرید که صدا و آوایی ندارد


نقل صدوق در کتاب توحید: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَلَقَ اسْماً بِالْحُرُوفِ وَ هُوَ بِالْحُرُوفِ غَیْرُ مَنْعُوتٍ....(تصویر شماره ۲)

ترجمه: همانا خداوند نامی را با حروف آفرید، و آن حروف قابل توصیف نیست.


پاسخ:
اولاً معلوم نیست این حدیث را صدوق از کافی نقل کرده باشد، شاید از کتاب دیگری از کلینی نقل کرده و نقل کلینی در آن کتاب به همین شکلی بوده که صدوق در کتابش آورده است(همه کتب کلینی به ما نرسیده)

ثانیاً بین صدوق و کلینی واسطه و نسخه‌برداری وجود دارد که شاید تغییر و تبدیل واژه توسط او اتفاق افتاده باشد(واسطه میان صدوق و کلینی: عَلِیُّ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ الدَّقَّاقُ) - یادآوری: نسخه‌ای از کافی که نزد صدوق بوده با نسخه‌ای که امروزه نزد ماست متفاوت است.

ثالثا واژه «غیر منعوت» که صدوق نقل کرده با واژه «غیر متصوت» که در کافی آمده، از جهت ظاهری و نوشتاری بسیار شبیه یکدیگر است و لذا محتمل است که هنگام نسخه‌برداری تصحیف و خطای غیرعمدی رخ داده باشد. مخصوصاً در گذشته که ابزار نگارش ابتدایی و کاغذ اندک بود، از این قبیل خط خوردگی‌ها و تصحیف‌ها و اشتباهات غیرعمدی در نگارش، بسیار اتفاق می‌افتاد.

رابعاً ناقد که از غلاة است، در اینجا مدعی شده: «صدوق عمداً "غیر صدادار بودن اسم خدا" را حذف کرده و منکر شده چون می‌دانسته که الاسماء الحسنی که در قرآن ذکر شده مراد اهل بیت علیهم السلام هستند و به این طریق خواسته منکر فضیلت اهل‌بیت شود!» پاسخ: در این حدیث در نقل کلینی نیر اشاره‌ای به این معنا از الاسماء الحسنی نشده و درباره حروف سخن به میان آمده است(کامل حدیث را در اینجا بخوانید)

خامساً در کتب فهرست برای شیخ صدوق بیش از ۲۵۰ عنوان کتاب ذکر شده که در عصر طوسی و نجاشی وجود داشته، اما از این میان، تنها حدود ۳۰ اثر از تألیفات او باقی مانده و به ما رسیده است. و از جمله کتبی که شیخ صدوق تألیف کرده کتاب‌هایی در فضائل پیامبر و اهل بیت علیهم السلام است( از جمله: كتاب أوصاف النبي صلى الله عليه وآله، كتاب دلائل الأئمة و معجزاتهم، كتاب نوادر الفضائل، كتاب الفضائل، كتاب فضل العلوية و... که نام این کتب را نجاشی و طوسی در فهرست خود ذیل معرفی شیخ صدوق ذکر کرده‌اند) بنابراین با صِرف تفحّص در چند اثر معدود‌ باقی مانده از صدوق نمی‌توان عقاید او را نسبت به اهل بیت علیهم السلام و ذکر فضائل، تنقیص نمود و به ایشان تهمت زد.

#حدیث_شناسی #دین_شناسی #تقطیع #صدوق #شیخ_صدوق #وثاقت_صدوق #تقطیع_صدوق #وثاقت_شیخ_صدوق #رفع_اتهام_تقطیع_صدوق

🆔 @ShiaOmari
💠 نقدی بر حدیثگرایی بی‌قاعده و نقل احادیث از منابعی که اعتبارشان ثابت نیست و اطمینانی به صدورشان نداریم

🔹حمزة بن طیّار گوید: بخشی از خطبه‌های امام باقر علیه السلام را بر امام صادق علیه‌السلام عرضه می‌کردم و می‌خواندم تا اینکه به بخش‌هایی رسیدم که امام صادق علیه‌السلام فرمود: «بس کن و سکوت کن». سپس فرمود: «آنچه به شما می‌رسد و درستی آن را نمی‌دانید، لازم است از نقل آن خودداری کنید و تحقیق کرده و آن را به امامان هدایت بازگردانید؛ تا مقصود آن را برای شما بازگو کنند و ابهام را از شما برطرف کنند و حق را به شما بشناسانند. خداوند متعال فرموده است: پس از اهل ذکر بپرسید اگر نمی‌دانستید»(النحل:۴۳ - الأنبیاء:۷)

🔹ابوسعید زُهری از امام باقر صلوات الله علیه نقل می‌کند که حضرت فرمود: «توقف هنگام شبهه(امور مشکوک) بهتر از افتادن در ورطه نابودی است. و ترک کردن نقلِ حدیثی که روایت نشده، بهتر است از نقل کردنِ حدیثی که آن را به‌ خوبی نفهمیده‌ای»

📗الکافی، ج۱، ص۵۰

📌مطلب مرتبط(۱) - مطلب مرتبط(۲)

#حدیث_شناسی #فهم_دین #دین_شناسی #اعتبار_احادیث

🆔 @ShiaOmari
💠 هر روز مبتذل‌تر از دیروز

متاسفانه با گذر زمان همه چیز به ابتذال کشیده شده است از جمله هنر! هرچه زمان می‌گذرد بر ابعاد و وسعت این ابتذال نیز افزوده می‌شود. در گذشته مردم از لابه‌لای اشعار فاخر و زیبا، معارف اخلاقی و انسانی را می‌آموختند و به این مسائل اهتمام داشتند، امروزه رپِرهای بی‌محتوا و ضدارزش، الگوی جوانان ما شده‌اند.


فیض کاشانی:

زین جهان پیروی آلِ نبی ما را بس
در قیامت ثمرِ حبّ علی ما را بس


نیست ما را که کم و کیف از ایشان پُرسیم
ما و تسلیم، که آن نصّ جلی ما را بس


اگر اعمال نکوهیده وگر نانیکوست
اعتقاداتِ خوش ما به وصی ما را بس


شُکرِ لله که ما با همه عالم صلحیم
جنگ با وسوسه‌ی نفسِ دَنی ما را بس‏


ذرّه‏ای بغض کسی در دل ما کی گنجد
بغض هر سه لعین ابدی ما را بس


ما نخواهیم در این نشأه که سلطان باشیم
لذتِ بندگی از دارِ دَنی ما را بس


فیض از مال و بزرگی و ریاست بگذر
کنجی و ذوق حدیثِ نبوی ما را بس



پی‌نوشت‌:
✓ هنر فاخر به این می‌گویند. چه قدر زیبا مرحوم فیض کاشانی در این شعر، عقایدِ حقّه را بیان کرده است:

- کافی بودن پیروی از اهل‌بیت علیهم‌السلام برای سعادت
- محبت امیرالمومنین علیه السلام نجات‌بخش آخرت
- تسلیم اهلبیت بودن و تردید نداشتن در حکمی که ایشان بیان می‌کنند
- تقدّم و اهمیت صحت عقیده بر ظاهرگرایی
- در صلح و صفا بودن با همگان و دشمنی با هوای نفس خود
- برائت و بیزاری نسبت به غاصبان حقِ اهل بیت علیهم السلام
- زهد و بی‌رغبتی به دنیا و مال و ثروت و حکومت و ریاست
- شیفتگی به عبادت و بندگی خداوند و عزلت و انس با احادیث اهل بیت علیهم السلام

✓ دین و اخلاق و ادب نیاز به آموزش دارد. نباید آموزش این موارد را از دولت‌ها و نهادها انتظار داشت. سعی دولت‌ها بر آن است که مطابق خواست و نیاز خود پرورش دهند‌. بنابراین باید خودتان دست به کار شده و مطالب آموزنده و اخلاقی را به فرزندان و عزیزانتان آموزش دهید و یا محتوای صحیح را در اختیارشان بگذارید و آنان را به مطالعه تشویق کنید. متاسفانه خانواده‌ها عموماً به فکر جسم و درس و اشتغال فرزندانشان هستند ولی نسبت به معنویت و دین و اخلاق و روح و روان آنان توجهی ندارند.

✓ شعر از کتاب شوق مهدی علیه‌السلام

#هنر_فاخر #هنر_مبتذل #دولتگرایی #سوسیالیسم #نقد_سوسیالیسم #حدیثگرایی #فیض_کاشانی

🆔 @ShiaOmari
💠 فرصت سوزی غیرقابلِ جبران رهبر ایران در حوزه اقتصاد و انرژی

طی این چهار پنج دهه‌ای که حاکمان ایران به برکت اندیشه‌های چپ کمونیستی و اخوانیگری در حال نزاع با مغرب‌زمین بودند و تحریم‌ها را به جان خریدند و سپس با انگاره فریبنده‌ی "خودکفایی" و "حمایت از تولید داخل و ممنوعیت واردات" عملاً یک خودتحریمی دیگر بر تحریم‌ها افزودند و از اقتصاد جهانی حذف شدند، کشورهای عربی خلیج فارس از این نعمتِ خدادادی نفت و گاز نهایت بهره را بردند و با فروش آن‌ها و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های غیرنفتی مسیر توسعه را به سرعت طی کردند به نحوی که هر روز وابستگی‌شان به اقتصادِ نفتی کاهش می‌یابد و اگر طی سال‌های آینده تقاضای جهانی نفت کاهش یابد، اقتصادشان پابرجا مانده و آسیب چندانی نمی‌بیند. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در گزارش World Energy Outlook 2023 پیش‌بینی کرده است که تقاضای جهانی نفت تا سال ۲۰۳۰ به اوج رسیده و پس از آن شروع به کاهش تدریجی می‌کند. به‌ویژه از ۲۰۳۵ (یعنی ۱۰ سال بعد) به دلیل «الکتریکی‌شدن گسترده حمل‌ونقل»، «تغییر سبد انرژی جهانی» و «مالیات‌های کربنی و ممنوعیت سوخت‌های فسیلی در کشورهای پیشرفته» تقاضای جهانی نفت به شدت کاهش می‌یابد.

آن وقت رهبر حکومت ایران در یکی از سخنرانی‌های خود در چند سال گذشته به این می‌بالید که ایران تا ۸۰ سال آینده نفت دارد و جهان محتاج آن است!

نفتی که آن زمان خریدار و ارزش چندانی ندارد، فایده‌اش چیست؟! چند دهه‌ی آینده مملکت چه چیز ارزشمند دیگری دارد که بتواند به کمک آن توسعه یابد؟!
همچنین «سوء مدیریت منابع آبی و به دنبال آن خشک شدن حوزه‌های آبخیز و سفره‌های زیرزمینی» و «پیر شدن جمعیت» از دیگر بحران‌های غیرقابل جبران تحت مدیریت داهیانه رهبر معظم است.

آ.خامنه‌ای! با این علم و سیاستگذاری و پیش‌بینی‌هایت بد فرصت‌سوزی کردی! بد.

#نفت #خلیج_فارس #اقتصاد_نفتی #فتنه_اخوانیگری #اخوانیگری #خامنه‌ای #رهبر_انقلاب #انرژی #گاز

🆔 @ShiaOmari
💠 حکومت در خدمت دین | دین در خدمت حکومت

تعامل علامه مجلسی با حکومت صفویه از جنس تعامل وهابیت با آل سعود است. وهابیون به آل سعود نزدیک شدند برای نشر و گسترش عقاید و اندیشه‌های خود.‌ یعنی از قدرت و امکانات پادشاه برای پیشبرد مذهب استفاده کردند و پادشاه را در خدمت دین در آوردند، نه دین را در خدمت پادشاه.[هر چند در این مدل، ادعاهای گزافی چون "ولایت مطلقه" و "خلافت اسلامی" مطرح نمی‌شود و "فساد حاکم و حکومت به نام خدا و مذهب" چندان نوشته نمی‌شود، ولی به نظر امروزه این مدل در شیعه جوابگو نیست و مفاسد دیگری دارد که در اینجا اشاراتی شد]

در مدل "حکومت اسلامی" بر عکس است؛ دین در خدمت حکومت و حاکم و افکار اوست.[اینجا]

#حکومت_اسلامی #صفویه #علامه_مجلسی #اسلامگرایی #نقد_ولایت_فقیه  #دین #مذهب

🆔 @ShiaOmari
💠 قصه نابودی ایران و تشیع(۱)

پس از دوره ساسانی، دیگر چیزی به نام کشور و ملت ایران در واقع وجود نداشت جز آنکه تفسیری ماورایی و فانتزی از مفهوم ایران داشته باشیم. آنچه بود خلافت اسلامی و سپس حکومت‎های مغولان و ترکان بود. بخش‌هایی از فرهنگ ایرانی هرچند زنده مانده بود اما چنان دگرگون شد که به سختی می‌توان نام ایرانی بر آن گذاشت.

پس از چند قرن برای اولین بار این شیعیان صفوی بودند که کشور ایران را احیا کردند و با کمک علما و محدثین شیعه با هویت و فرهنگی متمایز برای ایران، ملت‌سازی کردند. امروزه وقتی از ایران صحبت می‎کنیم باید بدانیم که این ایران به پشتوانه مذهب شیعه از دوره صفویه و در تضاد با فرهنگ متجاوزِ اسلامِ سنّی احیا شده است. پروسه ملت سازی بر پایه تشیع در اواسط دوره قاجار به کمال خود رسید و فرهنگ ایرانی غنایی دوباره یافت و کشور ایران ثباتی به خود دید.

مهمترین دشمن این ایران جدید از همان ابتدا خلافت مسلمانان سنّی بود که از هیچ اقدامی برای بازگرداندن ایران به خلافت یا نابود کردن ایران از صحنه روزگار دریغ نمی‎کردند. خلافت عثمانی یکی از سه ابرقدرت آن زمان بود که امروزه کمتر نامی از آن به عنوان یکی از دشمنان تاریخی ملت ایران شنیده می‎شود. هیچ قدرتی به اندازه عثمانی برای دستبردن در سرنوشت ملت شیعه‌ی ایران انگیزه نداشت. ردپای دخالت عثمانی از جنبش تحریم تنباکو تا مشروطیت در تاریخ ایران دیده می‌‎شود. عثمانی که شاه شیعه را مانع اصلی اتحادِ جهان اسلام تحت خلافت عثمانی در جنگ با قدرت‎های اروپایی می‎دید اولین ضربه را وارد ساخت. ناصرالدین شاه که دوره‎ای از ثبات و رشد اقتصادی و فرهنگی و سیاسی را برای ایران رقم زده بود و ایران را به دور از چالش‌های استعمار و مدرنیته و تهدیدهای روسیه و عثمانی به پیش می‎برد، با هدایت جمال الدین اسدآبادی(جاسوس دستگاه خلافت عثمانی) ترور شد. تیری که بر قلب ناصر الدین شاه خورد در واقع تیری بود که به قلب ایران نوین خورد.

اما مهمتر از قتل شاه، نقشه نابودی زیربنای ایران جدید یعنی مذهب تشیع بود. با مشروطه، نهادهای سنتی یکی پس از دیگری فرو ریخت و تنها "مذهب" باقی ماند که یک نهاد فرهنگی بود و با تغییرات سیاسی و اقتصادی آسیب نمی‌دید. نابودی مذهب تشیع در ایران که ضامن قوام و دوام این ملت بود با ایجاد انحراف در روحانیون شیعه ممکن بود. در آن وقت مجتهدین شیعه پس از سال‌ها فترت با حمایت قاجار دوباره قدرت نهاد دین را به دست گرفته و توانستند اخبارگرایان شیعه را از صحنه خارج کنند. برخلاف شاهان قاجار که مذهب شیعه را به عنوان قوام ملت ارج می‎نهادند، مشروطه‌خواهان در مقام منتقد مذهب ظاهر شدند و شاهان پهلوی در رویای بازگشت به دوران کوروش بودند. بدین ترتیب ارتباط دربار با مذهب گسسته شد و نهاد دین راه خود را جدا کرد. دیگر نه شاه از حمایت نهاد دین برخودار بود و نه نهاد دین از حمایت شاه، بلکه هر یک به سمتی رفتند. شاه به سمت ایران‌گرایی و روحانیت به سمت اسلام‌گرایی گرایش یافت؛ که هر دو درونمایه‌ای چپ و مارکسیستی داشتند. غافل از اینکه در ایران جدید که از دوره صفویه بازسازی شده بود ملت و مذهب "یکی" بودند.

ادامه در پست بعدی


🆔 @ShiaOmari
💠 قصه نابودی ایران و تشیع(۲)

ادامه از پست قبلی

پروژه عثمانی برای مقابله با قدرت‎های غربی، استفاده از نیروی مسلمین با تشکیل گروه‎های سیاسی و مذهبی در جهان اسلام بود. این الگوی عملی و خط فکری که با ابتکار جمال الدین اسدآبادی آغاز شده بود پس از فروپاشی عثمانی هم ادامه یافت. موفق‌ترین نمونه این تشکیلات جماعت اخوان المسلمون مصر بود. تفکرات این جریان در جهان اسلام بخشی از روحانیون شیعه(از جمله نواب صفوی در ایران) را تحت تأثیر قرار داد. گروهی جدید که با افکار جهان وطنی و آرمان‎های اسلامی پر شدند. این گروه با کمک روشنفکران چپ دانشگاهی و با الگوگیری از اسلام‌گرایان سنّی، تفسیری انقلابی از مذهب تشیع ارائه دادند. مذهب جدیدی ساخته شد که هیچ شباهتی به سنت شیعی نداشت و در خدمت ملت ایران نبود. تشیع که تا دیروز به عنوان قوام دین و دولت بود به عنوان سلاحی برای دگرگونی جامعه و انقلاب سیاسی به کار گرفته شد. در نتیجه متولیّان مذهب قدرت سیاسی را در دست گرفتند و شد آنچه شد...

امروزه مردم ایران با مشاهده مفاسد بی‌شمار دولت منتسب به اسلام از مذهب گریزان شده‌اند و عده‌ای دیگر نیز با بزرگداشت انقلاب مشروطه و دولت پهلوی بر مذهب ایران حمله می‎برند. ولی باید آگاه بود که این ملت هیچگاه در طول تاریخ بدون مذهب نبوده است. کسانی که با کوبیدن مذهب به دنبال نجات ایران هستند قدم در راهی ظلمانی می‎گذارند. ایران به تنهایی می‎تواند جولانگاه هر نوع حکومتی باشد، اما این سنت شیعی است که توصیه‎های روشنی برای مدارا با جهان و حفظ حقوق مالکیت دارد و ایرانِ بدون هویت شیعی درباره این مسائل مهم ساکت است. ایرانِ بدون نظام ارزشی و هویت فکری راهی به نجات نخواهد یافت. چیزی که ایران را به ورطه نابودی کشاند همین بود.

منبع: کانال هویت امامیه

📌 مطلب مرتبط: اضمحلال تشیع در ایران

#صفویه #قاجار #پهلوی #ایران #اسلام #شیعه #حکومت_اسلامی #اخوانیگری #اخوان_المسلمین #مشروطه #نقد_ولایت_فقیه  #دین #مذهب #ایرانگرایی

🆔 @ShiaOmari
​​💠 ابن عربی، مولوی، ملاصدرا، سید قطب، زید و بکر و عَمرو فهمیدند ولی اهل‌بیت پیامبر نفهمیدند؟! این محال است

🔹صاحب دیلم گوید: از جعفر بن محمد(امام صادق علیه السلام) شنیدم که در حضور جمعی از اهل کوفه می‌فرمود: «شگفتا از مردم! که تمام علم خود را از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) گرفتند و به آن عمل کرده و هدایت شدند، ولی گمان می‌کنند اهل بیت او علمش را نگرفته‌اند؟! در حالی که ما اهل بیت او و ذریه‌ی او هستیم. در خانه‌های ما وحی نازل شد و از نزد ما علم به سوی مردم خارج گشت. آیا گمان می‌کنند آنان دانستند و هدایت شدند، ولی ما جاهل و گمراه ماندیم؟! قطعاً این محال است!»

🔹حکم بن عُتیبه نقل می‌کند: مردی در منطقه «ثعلبیه» با حسین بن علی(علیها السلام) که عازم کربلا بود، ملاقات کرد. بر آن حضرت وارد شد و سلام کرد. امام علیه السلام به او فرمود: «از کدام شهر هستی؟» گفت: «از اهل کوفه‌ام»
امام فرمود: «به خدا قسم ای برادر اهل کوفه! اگر تو را در مدینه ملاقات می‌کردم، اثر جبرئیل در خانه‌ی ما و نزول وحی بر جدّم را به تو نشان می‌دادم! ای برادر اهل کوفه! آیا مردم علم را از نزد ما اخذ کنند و بدانند ولی ما جاهل بمانیم؟! این چیزی است که شدنی نیست»

📗الکافی، ج۱، ص۳۹۸-۳۹۹


پی‌نوشت‌:
این که باید دین را منحصراً از اهل‌بیت پیامبر و احادیث ایشان اخذ نمود امری بدیهی است و بسیار جای شگفتی دارد که این امر بدیهی و آشکار برای برخی منتسبان به تشیع هنوز روشن نیست یا در آن تردید دارند، و یا شاید هم پذیرشِ این حقیقت با اقتدارشان در تضاد بوده و به تنزّل جایگاهشان منجر خواهد شد.

دین خود را از احادیث کتب معتبره اخذ کنیم

الحمدلله آن قدر از میراث اهلبیت علیهم السلام باقی مانده که نیازی به قیل و قال دیگران نداریم

راه برون رفت از سنّی‌زدگی

#دین_شناسی #فضائل_اهل_بیت #حدیث_شناسی #نقد_تصوف #نقد_عرفان_ابن_عربی‌ #مولوی #ملاصدرا #حدیثگرایی #سیدقطب

🆔 @ShiaOmari
​​💠 دشمنی اهل رأی و اجتهاد با احادیث و علت آن

🔹از امیرالمؤمنین علیه‌السلام منقول است که فرمود: «ای گروه شیعیان ما و ای دوستداران ما! از اهل رأی[یعنی کسانی که بر اساس نظرات خود و بدون استناد به سخنان پیامبر و امامان معصوم دین را ارائه می‌دهند] بپرهیزید، زیرا آنان دشمنان سنت‌اند. احادیث از دستشان گریخته و نتوانسته‌اند آن را حفظ کنند، و سنت برایشان سنگین آمده و نتوانسته‌اند آن را فرا گیرند؛ پس بندگان خدا را به بردگی گرفته و اموال خدا را بین خود دست به دست می‌کنند؛ در نتیجه مردم در برابر آنان خاضع شده و شبیه سگ‌ها از آنان اطاعت می‌کنند. اصحاب رأی با اهل حق[یعنی کسانی که به آثار اهلبیت تمسک می‌کنند] به ستیز برخاسته و خود را به جای امامان راستین نشانده‌اند، در حالی که از کافران ملعونند. سؤال‌هایی از آنان می‌شود که پاسخش نمی‌دانند، اما شرم دارند اعتراف کنند که نمی‌دانند، پس با نظرات خود به مقابله با دین می‌پردازند(و در دین نظر شخصی می‌دهند)، پس گمراه شده و دیگران را نیز گمراه می‌کنند. بدانید که اگر دین با قیاس شناخته می‌شد، مسح کف پا در وضو از مسح روی پا شایسته‌تر بود»

📗التفسير المنسوب إلي الإمام العسكريّ عليه السلام، ص۶۵

📌 مطلب مرتبط

#حدیث #احادیث #اجتهاد #نقد_اجتهاد #اهل_رأی

🆔 @ShiaOmari
کدام گروه در تاریخ بیشتر از همه باعث بدنامی مذهب و ضربه به تشیع شده است؟
Anonymous Poll
3%
محدثین سنتی و اخباریون
10%
غالیان منتسب به تشیع
87%
مجتهدین علی الخصوص انقلابیون قائل به حکومت و خلافت
💠 ترک کننده‌ی تقیه‌ هیچ ایمانی ندارد و از شیعیان نیست

🔹امام رضا صلوات الله علیه فرمود: «آن که در مقابل گناهان و شبهات خویشتنداری نمی‌کند، هیچ دینی ندارد. و آن که تقیه نمی‌کند هیچ ایمانی ندارد. قطعاً گرامی‌ترین شما نزد خداوند کسی است که تقیه را بیشتر به کار می‌بندند. گفته شد: ای پسر رسول خدا تا کی؟ فرمود: تا روزِ وقت معلوم، که همان روزِ خروج قائم ما اهل‌بیت است. پس هر کس تقیه را پیش از قیام قائم ما ترک کند از ما نیست»

📗کمال الدین و تمام النعمة، تألیف شیخ صدوق، ج۲، ص۲۴۵

صَدَقَ مولانا الرضا علیه السلام. کسی که تا پیش از قیام قائم علیه السلام، انقلاب می‌کند و حکومت و خلافت تشکیل می‌دهد و با اندیشه صدور انقلاب با سایر قدرت‌ها‌ درگیر می‌شود و آن‌ها را تحریک به واکنش می‌کند، به فرمایش اهل‌بیت علیهم‌السلام و خبر دادن‌های متعدد ایشان ایمان و اعتقادی ندارد؛ ایمان ندارد که قیام و انقلاب باعث بدتر شدن اوضاع شیعیان می‌شود. ایمان ندارد که إِنَّ الْأَرْضَ لَا تَصْلُحُ إِلَّا بِإِمَامٍ «زمین جز با امام اصلاح نمی‌شود»(کافی، ۲: ۲۱)

#تقیه_صبر_انتظار
#تقیه #صدور_انقلاب #جمهوری_اسلامی #اسرائیل

🆔 @ShiaOmari
​​من حق دارم از کسی که با رویکردی تهاجمی و ترک تقیه، منافع و جان و مال و دین و دنیای من و نزدیکانم و شیعیان را به خطر انداخته‌ انتقاد کنم و از او عصبانی باشم. مخصوصاً اینکه با نام دین و اهل بیت و امامان من این کار را کرده است.

هیچ کس جنگ را دوست ندارد.‌ هیچ کس از کشته شدن مردم عادی خوشحال نمی‌شود. و اصلا این همه تلاش ما در ترویج فرهنگ تقیه و صبر و صلح و انتظار همه در جهت همین جنگ‌زدایی و آغاز نشدنِ جنگ بود. اما کو گوش شنوا!

به هر حال من نمی‌توانم از کسی که عاملِ اصلی این بدبختی‌ها بوده و با سخن و عملش جنگ را به ارمغان آورده حمایت کنم!


🔹رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند زبان را با عذابی عذاب می‌کند که هیچ یک از اعضا و جوارح را آن گونه عذاب نمی‌کند. زبان گوید: پروردگارا! مرا به گونه‌ای عذاب کردی که چیزی را این گونه عذاب نکرده‌ای؟ خداوند به او می‌فرماید: کلمه‌ای از تو خارج شد و به شرق و غرب عالم رسید و به واسطه‌ی آن خونی که خداوند ریختن آن را حرام کرده بود، ریخته شد، و مالی به حرام چپاول شد، و به ناموسی تجاوز شد. به عزّت و جلالم سوگند تو را با کیفری عذاب می‌دهم که هیچ یک از اعضا و جوارحت را آن گونه عذاب نکرده باشم (الکافی ۲: ۱۱۵)

#تقیه_صبر_انتظار #تقیه #جنگ_جمهوری_اسلامی_اسرائیل #جمهوری_اسلامی #اسرائیل

🆔 @ShiaOmari
روانشناسی این تصویر برای شناخت اینکه بسیاری از مردم ما چطور بار اومدن کافیه!

انسان‌ها معمولاً در صدد جبران کمبودها و نواقص خود هستند.
اگر نتوانی کمبودها و خلأها و تحقیرها را با امور ارزشمند و واقعی جبران کنی احتمالا به سراغ دروغ، شعار، حرف‌ها و حرکات احساسی، فریب دادن با بزرگنمایی در داشته‌های خود و نمایش و پز دادن خواهی رفت.
مرضی که بسیاری به آن مبتلا هستند!

🆔 @ShiaOmari
​​💠 حماقت یا عداوت ؟

یکی از انقلابیون ذوب شده در تصوّف و اجتهاد به مطلبی که ما در گذشته درباره علت کشته شدن امامان معصوم نوشته‌ایم، نقدهایی را مطرح کرده است که در تصویر می‌توانید ملاحظه کنید.

اما پاسخ ما:

اولاً در خلافت اسلامی بحث جانشینی رسول خدا مطرح می‌باشد لذا نزد عموم مسلمین این یک اصل است که کسی سزاوار جانشینی رسول خداست که اشبه‌ الناس(شبیه‌ترین مردم) به ایشان باشد چه در علم به احکام دین و تفسیر قرآن و شناخت وحی، چه در مکارم اخلاقی و طهارت باطنی، چه در فصاحت و بلاغت و شجاعت و...! بحث پزشک و معمار و بقال و نجّار نیست! بنابراین طبیعی است که خلفای بنی عباس با پزشک و معمار کاری نداشته باشند چون این مشاغل برای خلافت در آن دوران از اساس مطرح نبودند؛ اما با امامان شیعه کار داشته باشند و حسادت ورزند.

ثانیاً حسادت حاکم به عالم هیچ هم مضحک نیست. در حکومت‌های شخص‌محور و توتالیتر(تمامیت‌خواه) بسیار طبیعی است که با افراد مشهورِ محبوب نزد مردم مقابله شود و آنان را حصر و حبس و سرکوب کرده و یا لا اقل تریبون را از آنان بگیرند. کما اینکه در حکومت ایران نیز هر فرد مشهورِ محبوبی را یا حذف می‌کنند یا حصر می‌کنند و یا فراری می‌دهند!

ثالثاً در آموزه‌های اهل‌بیت علیهم‌السلام آنچه فراوان است و شاید مجموعِ احادیث آن بالغ بر ۴۰۰ حدیث برسد، یکی «تقیه» است و دیگری «نهی از قیام و انقلاب». که این‌ها دقیقاً خلاف انقلابی‌گری و قیام و مبارزات نظامی و معارضات سیاسی است. به ضرس قاطع می‌توان گفت در موضوعات انگشت‌شماری است که این میزان حدیث از ائمه طاهرین صادر شده است. شما از آن هزاران شاهد ادعایی خود تنها دو مورد از کتب معتبره حدیثی، مطلبی بیاورید دالّ بر مثلا قیام و حرکت انقلابی امام باقر علیه السلام!

رابعاً امامان ما بزدل و ترسو نبودند بلکه دارای عقلانیت و منطق بودند، دقیقاً بر خلاف رهبران و امامان اِخوانی و زیدی مسلک شما. امامان ما چون می‌دانستند جز برای قائم آل محمد شرایط فراهم نمی‌شود لذا مسیر خودکشی را انتخاب نکردند(وَلَا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ: خود را به دستان خود، به هلاکت نیفکنید). برای امامان ما خون و جان شیعیانشان بسیار مهم بود و نمی‌خواستند شیعیان خود را وارد کارزاری کنند که شکست در آن حتمی است و جز ویرانی و فلاکت و بدبختی و فقر آورده‌‌ی دیگری ندارد. امامان ما بر خلاف بعضی به دنبال اسکی روی خون بی‌گناهان و شیعیان نبودند.

جدا از این اگر شما در ادعایتان صادق هستید و بر ضرورت مبارزه با حاکم سفاک و ظالم پافشاری دارید، پس چرا نسبت به ظالم کنونی خفه‌خون گرفته‌ و تا کنون لب به انتقاد از او نگشوده‌اید؟! اما بارها به علم و عصمت ائمه طاهرین به دید تردید و انکار نگریسته‌اید!

🆔 @ShiaOmari
​​💠 چرا مصیبت شهادت امام حسین علیه السلام از مصیبت همه روزها -حتی شهادت پیامبر و امیرالمومنین علیهما الصلاة و السلام- عظیم‌تر است؟

🔹عبدالله بن فضل گوید: به امام صادق علیه السّلام عرض کردم: یا ابن رسول الله! چرا روز عاشورا روز مصیبت و غم و بی‌تابی و گریه است ولی روزی که پیامبر در آن قبض روح شد و روزی که حضرت فاطمه از دنیا رفت و روزی که امیرالمؤمنین کشته شد و روزی که امام حسن با سم کشته شد مثل روز عاشورا نیست؟!
فرمود: روز شهادت امام حسین علیه السلام از سایر روزها مصیبتش بزرگتر است؛ زیرا اصحاب کساء که گرامی‌ترین مخلوقات خدا به شمار می‌روند پنج نفر بودند. هنگامی که پیامبر صلّی الله علیه و آله از میان ایشان رفت، حضرت علی و فاطمه و حسن و حسین علیهم السّلام باقی ماندند، مردم به ایشان تسلیت می‌گفتند و دل مردم از دیدن ایشان تسلی و تسکین پیدا می‌کرد. هنگامی که حضرت زهرا از دنیا رفت مردم به امام علی و امام حسن و امام حسین علیهم السّلام تسلیت می‌گفتند و دل مردم با دیدن ایشان آرام می‌گرفت. وقتی حضرت علی علیه السلام از دنیا رفت، مردم به امام حسن و امام حسین علیهما السّلام تسلیت می‌گفتند و دل مردم به این دو خوش بود. وقتی که امام حسن علیه السلام را شهید کردند، مردم به امام حسین علیه السلام تسلیت می‌گفتند و دل مردم با ایشان آرامش می‌یافت.
اما هنگامی که امام حسین علیه السلام کشته شد، کسی از اصحاب کساء باقی نمانده بود که مردم به وی تسلیت گویند و دلشان به او آرام گیرد. پس رفتنِ امام حسین علیه السلام مانند این بود که همه اصحاب کسا رفته باشند، و زنده بودن آن حضرت مثل این بود که همه ایشان زنده هستند. به خاطر همین مصیبت روز عاشورا از مصیبت همه روزها عظیم‌تر است.
راوی گوید: به امام صادق علیه السّلام گفتم: یا ابن رسول الله! چه مانعی داشت که بعد از امام حسین علیه السلام، مردم با وجود امام سجاد علیه السّلام تسلی یابند، همان طور که به پدران آن بزرگوار تسلی می‌یافتند؟ فرمود: آری، امام سجاد علیه السّلام بعد از پدران خود سرور عبادت‌کنندگان و امام و حجت بر خلق بود، ولی در عین حال با پیامبر ملاقاتی نداشت و چیزی از آن حضرت نشنیده بود و علمش را از پدرش از پدربزرگش از پیامبر به ارث برده بود. ولی مردم حضرت علی و فاطمه و حسن و حسین علیهم السّلام را پیوسته با رسول خدا صلّی الله علیه و آله مشاهده کرده بودند و هرگاه به یکی از آنان نظر می‌کردند به یاد آن زمانی می‌افتادند که او با رسول خدا بود و رسول خدا با او و درباره او چه می‌گفت و چه سفارشاتی می‌کرد. هنگامی که همه ایشان شهید شدند، مردم از مشاهده این گرامی‌ترینِ افراد نزد خدا محروم شدند. و در شهید شدن هیچ یک از آنان این مصیبت نبود که همگی از دست رفته باشند، غیر از شهادت امام حسین علیه السّلام؛ زیرا آن حضرت بعد از همه‌ی آنان شهید شد. بدین علت است که مصیبت روز شهادت امام حسین علیه السلام از همه روزها بزرگ‌تر است.

📗علل الشرائع، ص۳۰۳-۳۰۴

#محرم #عاشورا #عاشوراء #امام_حسین #سیدالشهداء #عزا

🆔 @ShiaOmari
قضیه ایران و اسرائیل در ادامه چه می‌شود؟

هدف اسراییل از بین بردن ابزارهایی است که اصل موجودیت او را تهدید می‌کند. در قضیه ایران، آنچه اصل موجودیت اسرائیل را تهدید می‌کند چند چیز است؛ ۱- قدرت موشکی ۲- توان هسته‌ای ۳- فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و مسئولان ارشد فناوری هسته‌ای ۴- رهبری سیاسی

به جز مورد آخر(یعنی رهبران سیاسی) در جنگ ۱۲ روزه، اسرائیل به اهدافی که مدنظر داشت به طور کامل دست یافت. یعنی در کمتر از دو هفته تاسیسات هسته‌ای ایران را با کمک آمریکا از بین برد. بسیاری از فرماندهان ارشد سپاه را ترور کرد. بیش از نیمی از لانچرهای پرتاپ موشک و برخی از تونل‌های زیرزمینی موشکی و حدود ۸۰ درصد از پدافندها را نابود کرد. همچنین برتری هوایی و اختیار آسمان ایران را از غرب تا مرکز و حتی برخی نقاط شرقی به دست آورد.

اسرائیل تا زمانی که تمامی تهدیدها را خنثی نکند و خیالش از این بابت راحت نشود، کوتاه نخواهد آمد. از کسی که ۹۰ درصد مسیر را طی کرده انتظار کوتاه آمدن نداشته باشید! این آتش بس هم ظاهراً دو علت داشت: ۱- فرصت به رهبری سیاسی ایران برای تغییر موضع و پیمودن مسیر صلح و سازش ۲- تجدید قوا


آیا جنگ ادامه خواهد داشت؟

آنچه در ادامه رخ خواهد داد پیش‌بینی دقیق آن سخت است، اما تاکید یکصدای رهبران سیاسی ایران بر ادامه تنش و عدم سازش، حمله مجدد اسرائیل و آمریکا در آینده‌ی بسیار نزدیک را محتمل می‌سازد. این دفعه احتمالاً با نیت حذف رهبران سیاسی و از بین بردن باقی‌مانده توان موشکی و پدافندی.


آیا نظام سیاسی ایران به واسطه این جنگ تغییر می‌کند؟

هدف اولیه اسرائیل و آمریکا در این جنگ تغییر نظام سیاسی ایران نبوده است. حتی هدفشان ایجاد آشوب داخلی یا تجزیه نیست. تجزیه ایران یا آشوب داخلی برای اروپا و کشورهای حاشیه خلیج فارس و عراق و ترکیه چیز خوشایندی نیست؛ چون دودش به چشم آنان نیز می‌رود؛ مثلا یکی از بحران‌ها مهاجرت‌های غیرقانونی است! برای آمریکا نیز تغییر نظام سیاسی یک کشور از طریق مداخله نظامی هزینه سیاسی سنگینی دارد.
هدف آنان از این جنگ دقیقاً همان بلایی بود که بر سر حزب‌الله لبنان آوردند. یعنی از بین بردن توان تهاجمی و نظامی! حزب الله هنوز هم وجود دارد و به حیات سیاسی خود ادامه می‌دهد ولی توان ضربه زدن به اسرائیل را دیگر ندارد. و هر وقت اسرائیل اراده کند تحرکات نظامی حزب‌الله را بمباران می‌کند.

به هر حال پاسخ به این سوال بستگی به مسیر و تصمیمی دارد که رهبران سیاسی ایران اتخاذ می‌کنند. اگر پس تضعیف کامل قدرت نظامی و حذف رهبری سیاسی، مجموعه‌ی حاکمیت تصمیم بر این بگیرند که با روی کار آوردن یک چهره معتدل‌ مثل #حسن_روحانی یا #حسن_خمینی مسیر سازش را طی کنند، اصل جمهوری اسلامی باقی خواهد ماند، جنگ پایان خواهد یافت، تجزیه‌ و آشوبی در کوتاه مدت صورت نخواهد گرفت و حتی احتمال بهبود شرایط اقتصادی نیز وجود دارد. اما اگر با روی کار آوردن چهره‌ای تندرو مانند #محمدمهدی_میرباقری بر ادامه‌ی تنش پافشاری کنند، ایران زمینِ سوخته شده و احتمالا به سرنوشت یمن دچار خواهد شد. حتی احتمال ورود زمینی آمریکا و غرب وجود خواهد داشت. همچنین احتمال آشوب داخلی و حتی تجزیه! در کل پیش‌بینی در این شرایط سخت است و به عوامل متعددی بستگی دارد و معادله چند مجهولی می‌شود.

#تحلیل_جنگ #ایران #اسرائیل #آمریکا #ادامه_جنک #اخبار_جنگ
#جنگ_اسرائیل_جمهوری_اسلامی

🆔 @ShiaOmari
💠 انقلابی‌گری و ترک تقیه؛ وجه تمایز غالیان نُصیریه با شیعیان امامیه

یکی از وجوه تمایز غالیان نُصیریه با شیعیان امامیه عدم پایبندی آنان به تقیه در قبال حکومت‌ها است. جریانی که توسط «محمد بن نُصیر نمیری» و «حسین بن حمدان خصیبی» در قرون سوم و چهارم هجری پایه‌گذاری شد در بسیاری از قیام‌ها نقش فعالی داشتند. از جمله شرکت در قیام قرامطه علیه عباسیان، همچنین همکاری با غلاة خطّابیه در شورش‌های کیسانیه و حسینیه. در قرون بعدی نیز پس از آنکه پایگاه غلاة در مناطق شام تثبیت شد، آنان در شورش‌های محلی علیه حاکمان سنی‌مذهب از جمله در قیام‌های علویان جبل‌صهیون (۴۲۰–۴۵۰ق) به عنوان نیروی نظامی عمل کردند. حتی در برپایی دولت صفویه نیز قزلباش‌ها که به عقاید غالیانه‌ی آمیخته با تصوّف شناخته می‌شوند به عنوان نیروی نظامی این جنبش در به قدرت رسیدن صفویه نقش کلیدی را ایفا کردند.

از جمله علمای غلاة نُصیریه ابن شعبه حرّانی(مولف کتاب تُحَفُ العقول) است. انتساب او به غالیان نُصیری تا همین اواخر پوشیده بود. علمای شیعه از جمله علامه مجلسی به خاطر نظم کتاب تحف العقول می‌پنداشتند که مولف آن عالمی برجسته است و چون اکثر کتاب شامل موعظه و محتوای درست است، نیازی به سند ندارد. توضیح آنکه اکثر احادیث این کتاب به صورت مُرسَل و بدون ذکر سلسله سند نقل شده است(کلمات علامه مجلسی: نظمه یدل علی رفعة شأن مؤلفه و أکثره فی المواعظ و الأصول المعلومة التی لا نحتاج فیها إلی سند)

امروزه با آشکار شدن منابع باطنی نصیریه انتساب ابن شعبه به فرقه نصیریه قطعی است. (برای مطالعه بیشتر این مقاله را ملاحظه کنید)

اما اینکه چرا امثال علامه مجلسی و برخی علمای متأخر شیعه متوجه‌ی مذهب و عقاید ابن شعبه نشدند علت آن است که غالیان نصیریه دارای دو نوع تألیفات هستند؛ تالیفات عام(با تاکید بر احتراز از بیان عقاید باطنی و غالیانه) و تألیفات خاص و باطنی و غالیانه. تحف العقول از جمله تألیفاتِ عام ابن شعبه محسوب می‌شود.

نتیجه آنکه در مواجهه‌ با اخباری از این کتاب که در تعارض با احادیث کتب معتبره‌ی امامیه است، باید پرهیز و دقت شود. ولی آن دسته از احادیثی که مضمون آن در کتب معتبره شیعه ذکر شده، نقل آن به عنوان شاهد منعی ندارد.

همانطور که می‌دانید دست آن دسته از منتسبان به تشیع که قائل به قیام و انقلاب و ترک تقیه هستند از احادیث کتب معتبره شیعه خالیست. و این مطلب را از آن جهت نوشتم که دیدم یک انقلابی صوفی‌مسلک با استناد به اخباری از کتاب تحف العقول در صدد نمایش چهره‌ای انقلابی از ائمه طاهرین است.

#نقد_نصیریه #غلو #غالیان #نقد_غلاة #نقد_غالیان #ترک_تقیه #انقلابیگری #تحف_العقول #ابن_شعبه #ابن_شعبه_حرانی

🆔 @ShiaOmari
2025/06/29 16:43:13
Back to Top
HTML Embed Code: