Амир Темурнинг Ҳалаб шаҳрини забт этиши: сабаблари ва оқибатлари

Амир Темурнинг Ҳалаб шаҳрини забт этиши ҳақида манбаларда анча кенг ва атрофлича маълумотлар келтирилган.
Амир Темур қўшинлари Ҳалабга томон юзланиши арафасида, Темиртош Миср ҳукмдорига ўз аҳволи ҳақида хабар юборди.
"Миср волийсидан Дамашқ, Тароблис, Ҳўмс, Ҳамо, Баалбак, Сафд, Калъат ар-Рум ва атрофдаги ўзга амирлар унинг ёрдами учун Ҳалабга жам бўлсинлар" деган ҳукм бўлади (Шомий..., -Б. 292.)
Жуда катта қўшин Ҳалабда тўпланди.
Шундан кейин Ҳалабда Амир Темурга қандай қарши курашиш бўйича катта маъмурлар ўртасида маслаҳат ва машварат ўтказилган. Бири шаҳарни қўрғон билан мустаҳкамлашни маслаҳат берса, бошқаси девор атрофини халқа қилиб ўраб олишни маъқул кўрарди. Бу машваратда жуда кўп тўғри ва нотўғри фикрлар бўлган.

Батафсил ўқиш:👉https://telegra.ph/Amir-Temurning-Ҳalab-shaҳrini-zabt-ehtishi-sabablari-va-oқibatlari-10-29

Бўри итдан сўрабди:
– Одамларнинг болаларини ҳеч тишладингми?
Ит жавоб берибди:
– Йўқ.
– Уларга ҳеч хиёнат қилдингми?
– Йўқ.
– Мен уларга ҳужум қилганимда, сен уларни қўриқлаганинг ростми?
– Рост.
– Эй, амакиваччам, энди айтчи, улар шижоатли ва ақлли кимсаларни нима деб атайдилар?
– Улар бундай инсонларни мақтаб "бўри" дейдилар.
– Нодон ва паскаш кимсаларни ким деб атайдилар?!
– ......
– Сендан биз билан бирга бўри бўлиб қолишингни сўрагандик! Унамадинг! Мен уларнинг болалари ва чорва молларига бир неча бор ҳужум қилдим... Натижада улар ўзларининг қаҳрамонларини бўри деб таърифладилар! Сен одамлар ўз жаллодларига сиғинишини, ўзларига содиқ бўлганларга эса, паст назар билан қарашларини тушунишинг керак!


👉 @Kadrdagi_Tarix

​MЕNGA NЕ G‘AM!

Usmonli turk sultonlaridan bo‘lmish Sulton Sulaymon Qonuniyni juda ko‘p o‘ylantiradigan bir savol bor edi: davlatlarni tanazzulga uchratuvchi sabablar nima?
Sulton bu savolga o‘zining «aql ustozi» - yetuk olim Shayx Yahyo hazratlaridan javob olmoq istab, unga maktub yozadi va uni bosh vaziri orqali yuboradi. Vazir maktubga javob keltirmaydi.
- Yahyo hazratlari maktubingizni o‘qidilar va birgina gap aytdilar, xolos, - deydi vazir Sultonga.
- Nima dedilar?
- «Menga ne g‘am», deyilgan zamon... – dedilar.
Sulton Sulaymon bu javobning mag‘zini chaqmoq uchun ko‘p o‘ylanadi. Oradan bir necha kun o‘tgach, Shayxga yana bir maktub yozib, aytgan jumlasini sharhlab berishini iltimos qiladi.
«Men bu jumlaning mag‘zini chaqishga ko‘p urindim, o‘zimcha ba’zi xulosalarga ham keldim. Lekin maqsadim – Sizning fikringizni bilmoqdir. Iltimos, menga ochiq-oydin anglating» - deydi.
Shayx Yahyo hazratlari maktubga shunday javob yozadi:
«Qaysi bir davlatda zulm kuchaysa;
qator-qator haqsizliklar yuz bera boshlasa;
adolat oyoqosti qilinsa va buni ko‘rib turganlar «menga nima» deya sukut saqlasa;
arboblar yetim-yesirlarning, beva-bechoralarning, kambag‘allarning ahvoli bilan qiziqmasa;
muhtojlarning ohini toshlar eshitsa-yu, odamlar eshitmasa;
amaldoru ulamo bularning barini anglab, bilib tursa-yu, «menga ne g‘am» deya o‘z nafsi bilan ovora bo‘lsa;
hokimlar hukmdorni aldash yo‘liga o‘tsa...
Ana o‘shanday davlatda fuqarolarning hukumatga ishonchi va hurmati yo‘qoladi. Xalqda osoyishtalik qolmaydi. Bunday davlatlar tanazzulga mahkumdir!»
Sulton Sulaymon Qonuniy bu javobni o‘qib, yig‘lab yuborgan ekan...
Shayx Yahyo hazratlarining bu maktubi hozirda Istanbuldagi To‘pkapi saroyi muzeyida saqlanmoqda.

©Turk tilidan Farangiz ISOMIDDIN tarjimasi

👉 @Tarix_Kanal