بذار یک نمودار خیلی ساده و مفهومی برات بکشم:


نمودار تأثیر تکنیک‌های پیشرفته بر SNR و زمان اسکن

|
| compressed sensing
| .
| parallel imaging .
| .
| . multichannel coils
| SNR ↑ .
| .
| . motion correction
| .______________________________
| زمان اسکن →



⸻

توضیح ساده این نمودار:

• محور عمودی (بالا به پایین): SNR → هر چی بالاتر باشیم، کیفیت سیگنال بهتره.

• محور افقی (چپ به راست): زمان اسکن → هر چی به راست بریم، زمان بیشتره.

نکات مهمی که نمودار نشون میده:

• Parallel Imaging → زمان رو خیلی کم میکنه، ولی کمی SNR کم میشه (اما نه زیاد).

• Multichannel Coils → هم SNR رو زیاد میکنن، هم کمک میکنن اسکن سریع‌تر بشه.

• Compressed Sensing → هم SNR عالی حفظ میشه، هم زمان خیلی کم میشه (به شرط دستگاه پیشرفته).

• Motion Correction → باعث میشه در زمان برابر، نویز حرکتی کمتر بشه → SNR بالاتر.

⸻———————————————

خلاصه ‌:

تکنیک‌های پیشرفته کمک میکنن که تصویر خوب با زمان کوتاه بگیری، بدون اینکه افت کیفیت خیلی زیاد داشته باشی.

چندتا از نکات طلایی و عملی برای بهبود SNR تو MRI که معمولاً تکنولوژیست‌های باتجربه انجام میدن:

⸻

نکته‌های طلایی بهبود SNR در عمل:

۱. همیشه بیمار رو تا حد ممکن نزدیک کویل بگذار!
• فاصله بیشتر = سیگنال ضعیف‌تر = SNR پایین‌تر.

• مثلاً اگر MRI مغزه، سر بیمار باید درست وسط کویل Head قرار بگیره، شل یا کج نباشه.

⸻————————————————

۲. از سایز مناسب کویل استفاده کن.

• برای تصویربرداری زانو، حتماً Knee Coil.

• برای دست یا مچ، Small Extremity Coil.

• بدترین کار: استفاده از Body Coil برای اعضای کوچک → SNR خیلی پایین میاد.

⸻————————————————

۳. NEX (یا NSA) رو افزایش بده وقتی نویز بالاست.

• هر بار که NEX رو ۲ برابر می‌کنی، نویز حدوداً نصف میشه (البته زمان هم دو برابر میشه).

• این ترفند مخصوص وقتی خوب بی‌حرکت نشستن یا در اسکن‌های خیلی دقیق لازمه.

⸻————————————————

۴. Slice Thickness رو معقول نگه دار.

• اگر خیلی نازک بگیری (مثلاً 1mm)، تصویر قشنگ میشه ولی SNR افت می‌کنه.

• گاهی بهتره برش ۳–۴ میلی‌متر باشه تا هم وضوح خوب باشه، هم نویز کم.

⸻————————————————

۵. FOV (Field of View) منطقی انتخاب کن.

• خیلی کوچیک کنی → ممکنه آرتیفکت‌های Aliasing بیاد.

• خیلی بزرگ کنی → سیگنال پخش میشه، SNR پایین میاد.

⸻————————————————

۶. از Pre-scan یا Adjustments استفاده کن.

• قبل شروع اسکن، همیشه از Auto Prescan یا Manual Shimming استفاده کن.

• این کار باعث میشه دستگاه تنظیمات ایده‌آل برای میدان مغناطیسی و فرکانس بده → کیفیت بهتر.

⸻————————————————

۷. Sequence مناسب انتخاب کن.

• مثلاً برای جایی که SNR حساسه، از TSE (Turbo Spin Echo) استفاده کن، چون نسبت به SE معمولی SNR بهتری داره.

• Gradient Echo (GRE) سریع‌تره ولی SNR کمتری داره.

⸻————————————————

۸. بیمار را خوب فیکس کن.

• حرکت = افت شدید SNR.

• با پد، تسمه یا رول‌های نرم بیمار را ثابت کن که نفس عمیق یا تکون خوردن تصویر را خراب نکنه.

⸻————————————————

۹. از Fat Saturation با احتیاط استفاده کن.

• Fat Sat میتونه باعث کاهش SNR بشه (چون چربی سیگنال قوی داره).

• وقتی لازمه استفاده کن (مثلاً در MRI مفصل‌ها)، ولی بدون که ممکنه تصویر کمی نویزی‌تر بشه.

⸻————————————————

خلاصه:

با مدیریت دقیق کویل، فواصل، تنظیمات NEX/FOV/Slice و آماده‌سازی بیمار میشه حتی بدون دستگاه خیلی پیشرفته هم SNR عالی گرفت.

چک‌لیست بهینه‌سازی SNR در MRI

✅ ۱. انتخاب کویل مناسب:
• آیا کویل مخصوص عضو موردنظر را انتخاب کرده‌ام؟

✅ ۲. قرارگیری بیمار در مرکز کویل:
• آیا بدن/عضو دقیقاً وسط کویل قرار دارد؟
• فاصله بین عضو و کویل کم است؟

✅ ۳. ثابت کردن بیمار:
• آیا بیمار خوب فیکس شده و احتمال حرکتش کم است؟
(مثلاً با پد، بند، یا تکیه‌گاه)

✅ ۴. Prescan و Shimming انجام شده؟
• آیا دستگاه قبل از اسکن Prescan یا Manual Adjustments انجام داده؟

✅ ۵. پارامترهای تصویربرداری چک شده:
• NEX (تعداد Averaging) کافی است؟
• Slice Thickness مناسب انتخاب شده (نه خیلی نازک نه خیلی ضخیم)؟
• FOV درست و منطقی تنظیم شده؟
• ماتریس رزولوشن خیلی بالا نیست که SNR را خراب کند؟

✅ ۶. Sequence مناسب انتخاب شده:
• برای کیفیت بالا، از Turbo Spin Echo (TSE) یا Spin Echo (SE) استفاده شده؟
• آیا Gradient Echo فقط در مواقع سریع لازم استفاده شده؟

✅ ۷. Fat Sat درست استفاده شده:
• آیا Fat Saturation فقط زمانی که لازم است فعال شده؟

✅ ۸. بیمار در زمان اسکن خوب راهنمایی شده:
• آیا به بیمار گفته شده “نفس عادی بکشد”، “تکان نخورد”، و به چه مدت زمان نیاز است؟

⸻———————————————

نکته طلایی:

اگر بعد از اولین اسکن تصویر نویزی یا بی‌کیفیت شد، حتماً:
• اول کویل و فیکس بودن بیمار را چک کن
• بعد NEX و FOV و پارامترها را اصلاح کن
• در نهایت Sequence را در صورت لزوم تغییر بده

بذار برات یه نمونه واقعی و ساده‌شده از پروتکل MRI زانو (Knee) بیارم که ببینی چطور چک‌لیست SNR توی کار عملی به کار میره:

⸻————————————————

نمونه پروتکل MRI Knee - High SNR

۱. کویل انتخابی:
• Dedicated Knee Coil (کویل مخصوص زانو)

۲. پوزیشن بیمار:
• بیمار به پشت (supine)، پای مورد نظر صاف در وسط کویل
• استفاده از پد و تسمه برای فیکس کردن زانو (کاهش حرکت)

۳. تنظیمات تصویربرداری:

پارامتر مقدار پیشنهادی
میدان دید (FOV) حدود 160-180 میلیمتر
ضخامت برش (Slice Thickness) 3-4 میلیمتر
فضای بین برش‌ها (Gap) 0.3-0.5 میلیمتر
ماتریس تصویر (Matrix) حدود 320x320 یا 256x256
NEX (تعداد سیگنال) 2-3 (بسته به نویز محیط)
TR/TE (برای TSE) TR: 3000-4000 ms / TE: 30-60 ms
تکنیک Fat Sat فعال (برای دید بهتر لیگامان‌ها)



⸻————————————————

۴. Sequences پیشنهادی:
• TSE PD Fat Sat در پلان‌های Coronal و Sagittal → برای لیگامان‌ها و منیسک.
• TSE T1 بدون Fat Sat در Axial → برای ارزیابی استخوان و خونریزی‌ها.
• STIR یا FS T2 در Coronal → اگر مشکوک به التهاب یا ادم هستیم.

⸻————————————————

۵. نکات کلیدی اجرایی:
• قبل از شروع، Auto Prescan انجام بده (یا حداقل Manual Adjust Field).
• حتماً قبل از Fat Sat، کویل رو Re-Tune کن (چون Fat Sat حساسه به تنظیمات فرکانس).
• اگر بیمار نمی‌تواند پایش را ثابت نگه دارد → NEX را بیشتر کن (مثلاً 3).
• اگر نویز زیاد شد → Slice Thickness کمی افزایش بده یا FOV را کمی بزرگ‌تر کن.

⸻————————————————

چک نهایی قبل از شروع:
• [✅] کویل درست و نزدیک است؟

• [✅] Prescan انجام شده؟

• [✅] فیکس و بی‌حرکتی خوب است؟

• [✅] پارامترها مطابق هدف تنظیم شده؟

⸻————————————————

یعنی: اینطوری با همین اصول ساده میشه یک MRI زانو خیلی باکیفیت و با SNR عالی گرفت!

یک نمونه‌ی کاربردی دیگه از پروتکل MRI مغز (Brain MRI)، طوری که روی SNR بالا تمرکز داشته باشه:

⸻———————————————-

نمونه پروتکل MRI Brain – High SNR

۱. کویل انتخابی:
• Head Coil (کویل اختصاصی مغز، ترجیحاً 8 کاناله یا بیشتر)

۲. پوزیشن بیمار:
• بیمار به پشت (supine)، سر در مرکز کویل، استفاده از پد دور سر برای جلوگیری از حرکت.

۳. تنظیمات تصویربرداری:

پارامتر مقدار پیشنهادی
میدان دید (FOV) 220-240 میلیمتر
ضخامت برش (Slice Thickness) 4-5 میلیمتر
فاصله بین برش‌ها (Gap) 0.5 میلیمتر
ماتریس تصویر (Matrix) 256x256 یا 320x320 (بسته به دستگاه)
NEX (تعداد سیگنال) 2 (در موارد خاص 3)
TR/TE برای T2 TR: 4000-6000 ms / TE: 90-120 ms
TR/TE برای T1 TR: 400-600 ms / TE: 10-20 ms



⸻———————————————-

۴. Sequences پیشنهادی:
• T2 TSE Axial (مقطع افقی) → برای خونریزی، ادم یا ضایعات سفید.
• FLAIR Axial → مخصوص ضایعات ماده سفید (مثل MS).
• T1 SE Axial → قبل و بعد از تزریق گادولینیوم (در صورت درخواست).
• DWI (Diffusion Weighted Imaging) → برای تشخیص سکته حاد.
• Sagittal T1 → برای بررسی ساختارهای میانی مغز.
• Coronal FLAIR یا T2 → برای دیدن Hippocampus و Temporal Lobes (مخصوص بررسی صرع یا MS).

⸻———————————————-

۵. نکات کلیدی اجرایی:
• Prescan Adjustment:
همیشه قبل شروع MRI مغز Prescan دقیق انجام بده (فیلدهای مغناطیسی مغز خیلی حساس هستند).

• فیکس سر بیمار:
حرکت سر حتی در حد میلی‌متر تصویر مغز را خراب می‌کند → حتماً از پدهای جانبی استفاده کن.

• استفاده صحیح از FOV:
خیلی کوچک نباشه (Aliasing) و خیلی بزرگ هم نه (کاهش SNR).

• Fat Saturation:
معمولاً روی مغز نیازی به Fat Sat نیست، مگر در Orbit MRI یا در اسکن‌های خاص مثل گوش داخلی.

⸻———————————————-

چک نهایی Brain MRI:
• [✅] Head Coil درست بسته شده؟
• [✅] Prescan کامل و دقیق انجام شده؟
• [✅] سر بیمار کاملاً فیکس شده؟
• [✅] پارامترهای اسکن (TR/TE/NEX/FOV) بهینه انتخاب شده؟

⸻———————————————-

نکته اضافه:

اگر بیمار خیلی مضطرب یا تکان خور بود، گاهی استفاده از یک Sequence سریع‌تر (مثل FSE Rapid Brain) میتونه مفید باشه، البته با کمی افت کیفیت.

⸻———————————————-

پایان 🤍

آیا سی‌تی‌اسکن و آنژیوگرافی می‌توانند خطرناک باشند؟


مرور پژوهش‌های علمی درباره آثار اشعه X
تصویربرداری پزشکی با اشعه X (مثل سی‌تی‌اسکن و آنژیوگرافی) یکی از ابزارهای مهم و ارزشمند پزشکی مدرن است، اما مطالعات علمی هشدار می‌دهند که استفاده بی‌رویه و غیرضروری از این ابزارها ممکن است خطراتی جدی برای سلامت بیماران به همراه داشته باشد.
در ادامه، خلاصه‌ای از چند پژوهش مهم و مستند در این زمینه آورده شده است:
۱. سهم قابل‌توجه CT اسکن در افزایش ریسک سرطان (مطالعه JAMA)
مطالعه‌ای منتشر شده در JAMA Internal Medicine نشان داد که انجام بی‌رویه‌ی سی‌تی‌اسکن ممکن است سالانه تا ۱۰۳٬۰۰۰ مورد سرطان جدید در ایالات متحده ایجاد کند، یعنی حدود ۵٪ از کل سرطان‌ها.
این خطر به‌ویژه در افراد جوان و کودکانی که بافت‌های حساس‌تری دارند بیشتر است.
منبع:
https://www.health.com/ct-scans-could-cause-5-of-cancers-11717550

۲. افزایش خطر سرطان در کودکان پس از CT (مطالعه News Medical)
مطالعات نشان داده‌اند که کودکان پس از انجام چند نوبت سی‌تی‌اسکن بیشتر در معرض سرطان خون و مغز قرار دارند. این یافته‌ها نقش حیاتی پزشک را در ارزیابی ضرورت اسکن پیش از تجویز آن برجسته می‌کند.
منبع:
https://www.news-medical.net/news/20250415/Radiation-from-CT-scans-linked-to-future-cancer-risks-in-children-and-adults.aspx

۳. هشدار دانشگاه هاروارد درباره تکرار بی‌رویه تصویربرداری پرتوی
سایت دانشکده پزشکی دانشگاه هاروارد هشدار می‌دهد که دوز پرتوی دریافتی از یک سی‌تی‌اسکن شکمی معادل ۵۰۰ برابر عکس قفسه سینه معمولی است و تکرار مداوم آن خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد، به‌خصوص اگر نظارت پزشکی دقیق صورت نگیرد.
منبع:
https://www.health.harvard.edu/cancer/radiation-risk-from-medical-imaging


چه باید کرد؟
پزشکان، سیاست‌گذاران سلامت و بیماران باید در برابر این یافته‌ها هشیار باشند:
انجام تصویربرداری پرتوی باید بر اساس اندیکاسیون دقیق و شفاف باشد.
استفاده از MRI یا سونوگرافی، زمانی که ممکن است، به‌عنوان جایگزین ایمن پیشنهاد می‌شود.
تجهیزات جدید باید دارای تکنولوژی کاهش دوز اشعه (Dose Reduction) باشند.
آموزش عمومی و تخصصی در مورد عوارض پرتوی باید جدی گرفته شود.

نتیجه‌گیری:
علم به ما هشدار می‌دهد که تکنولوژی، در عین توانمندی، اگر بدون تفکر و دقت به کار رود، می‌تواند آسیب‌زا باشد.
درمان مؤثر و اخلاقی، با بینش علمی و پرهیز از افراط آغاز می‌شود.


منبع : کانال"نه به عوام فریبی"

https://www.tgoop.com/irsa_news

📚 یه جزوه خوب و خلاصه در مورد سی‌تی اسکن تری‌فازیک کبد

✨ امیدوارم مفید باشه براتون 🤍

📣انجمن علمی رادیولوژی با همکاری معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه برگزار میکند :

🛑 کارگاه آموزش تزریقات 💉

🔴با تدریس استاد مرام کارشناس ارشد پرستاری
🔴 با ارائه‌ی مدرک معتبر از سوی دانشگاه پس از گذراندن دوره

📎 تاریخ برگزاری ۴ خرداد ۱۴۰۴
📍در محل سالن پراتیک دانشکده پرستاری دانشگاه علوم پرشکی ارومیه
🕙 زمان برگزاری ۱۰:۳۰

با ظرفیت ۲۵ نفر

⭕️ شرکت برای دانشجویان تمامی رشته های علوم پزشکی دانشگاه ارومیه آزاد است
✅همراه با ارائه‌ی تجهیزات و اقلام آموزشی کارگاه از طرف انجمن

⭕️با هزینه ۸۷ هزار تومان به ازای هر نفر

✅ مهلت ثبت نام تا ۳ خرداد ماه ✅
#انجمن_رادیولوژی
#اداره_فوق_برنامه
#مهارت_آموزی_بالینی
#nex_ray


جهت ثبت نام و دریافت اطلاعات با آیدی زیر در ارتباط باشید :
@salar_0o

آخرین مهلت ثبت نام

⚡️💥 تصاویر معمولی را به شاهکار تبدیل کن💥⚡️

🗞 کمیته دانشجویی توسعه آموزش دانشکده پیراپزشکی دانشگاه جندی شاپور اهواز برگزار می‌کند:

📷 دوره ادیت عکس با فتوشاپ📷

👨🏻‍💻مدرس : مهندس علیرضا چهارلنگ

مدرس آموزشگاه سینمایی سیمرغ و شبکه آموزشی سیمرغ
مدرس مرکز مهارت آموزی بندر ماهشهر
منتخب مسابقات طراحی عکس استان خوزستان
عکاس و دستیار جلوه های ویژه فیلم مثلث عشق
طراح و گرافیست موسسه ی تبلیغاتی فروغ ایران
برگزاری نمایشگاه انفرادی عکس ماهشهر شهر صنعت و پتروشیمی
مدرس دانشگاه های تهران ، علوم پزشکی تهران، صنعتی اصفهان و ....


⌚️ تاریخ و زمان برگزاری:
📆۱۵ و ۱۶ خرداد ماه ۱۴۰۴
ساعت ۲۰

🪩به‌صورت مجازی در بستر اسکای‌روم

💳 هزینه ثبتنام دوره :
به صورت انفرادی ۱۲۵ هزار تومان
به صورت گروهی بالای ۳ نفر ؛ ۹۰ هزار تومان

♨️همراه با صدور گواهی از دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ♨️


⚡️✨ در انتهای دوره، فیلم ضبط شده در اختیار شرکت کنندگان قرار می‌گیرد ✨⚡️

🔴همراه با پکیج هدیه

📝برای ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیشتر:

@Hadizavareghi

🌐با ما همراه باشید:

تلگرام اینستاگرام

💢کارزار اعتراض به ورود دانشگاههای آزاد اسلامی به حوزه علوم پرتونگاری ، جهت تاسیس رشته کارشناسی رادیولوژی در دانشگاه آزاد کازرون ، علیرغم اشباع این رشته شغلی و بیکاری فارغ التحصیلان این رشته در استانهای جنوبی کشور .

انجمن صنفی پرتوکاران استان فارس.

🔻به ما بپیوندید

https://www.karzar.net/222045

Contrast Media & Safety in Radiology

✅ماده حاجب و ایمنی در رادیوگرافی

📙 جزوه کم حجم و جذاب آموزش موارد حفاظت در رادیوگرافی و ایمنی مواد حاجب در رادیوگرافی

💟 بیان فقط نکات مهم بصورت موردی و پرهیز از توضیحات طولانی از مزایای این جزوه کم حجم به حساب میاد

✅ هرچیزی که لازمه در مورد ام ار آی مغز بدونین!

📚 مطلب جالب و ارزشمندیه، به دردتون میخوره

⭕ پوستر آموزشی OPG

🩻 Radiology_mui
🌐 Instagram

✅جزوه فیزیک رادیولوژی

✅ Review of Radiologic Physics

🟧 از منابع ازمون پرومتریک و پیرسون کشورهای عربی

💟 کتاب مناسب حاوی بخش های مختلف جهت تسلط بر مباحث فیزیک تشعشع و پدیده مختلف آن

🟧 دارای ۴ فصل خلاصه و مجزا در انتهای کتاب برای یادگیری اصول اولیه ۴ مدالیته سی تی اسکن ، ام آر ای ، پزشکی هسته ای و سونوگرافی

یه وبینار رایگان برای سیتی انژیو قلب به صورت رایگان حتما توصیه می شود در این دوره شرکت کنید،همراه با سرتیفکت از سوی zoom👌

تاریخ برگزاری