✅Iyyasuus ✅

'Maddi maqaa Iyyasuus jedhuu eessa? Hiikni isaa hoo maal jechuudha? Iyyesuus moo Yesuus tu sirriidha'❓

✅Maqaan kun duubatti deebinee yoo ilaallu seenaa baroota dheeraa kan qabudha. Kunis bu’uurri maqichaa maqaa Hibruu (Ibraayisxi) ‘Yehoshua/Joshua’ jedhu irraati. Hiikni maqaa kanaas ‘Yahweh saves-Waaqayyoo ni fayyisa/fayyisaadha’ akka jechuuti. Kitaaba Qulqulluu keessattis yeroo jalqabaaf hojiirra oolee kan argannu kakuu moofaa keessatti S.Bah. 17:9 irrattidha. ‘Museen yommus Iyyaasuudhaan, “Namoota fo'adhuutii dhaqii warra Amaaleq loli! Anis bor ulee Waaqayyoo qabadhee gaara gubbaa nan dhaabadha” jedhe’. Maqaan kun yammuu hayyoota 70n (Septuagint) gara afaan Giriikiitti hiikamu sababa sagaleewwan (vowels) hunda maqaa kana keessa jiran afaan Giriik keessaa argachuu hin dandeenyeef kaan keessaa baasuun, kaan immoo bakka buusuun (Greek transliteration) maqichi ‘Iēsous' (I-Suus jedhamee dubbifama) jedhame. Asirratti wanti hubatamuu qabu, hiikaan maqichaa gara Giriikiitti jijjiiramee osoo hin taane maqichatu gara barreeffama Afaan Giriikiitti jijjiirame.  Fakkeenyaaf maqaa Afaan Oromoo ‘Badhaasaa’ jedhu afaan Amaariffaan barreessuu osoo barbaadne “ባዳሳ-Badaasaa” jenna. Sababni isaa qubeen ‘Dh’ afaanicha keessa waan jirreeffidha. Kunimmoo seera afaanii keessatti “transliteration” jedhama.

✅Egaa Ilmi Waaqayyoo gaafa foon nama uffate maqaa kanaan akka waamamu Qulqulluun Gabri’eel gaafa Dubroo Maariyaamiitti missiraachoo hime dubbateera. “Ilma ni deessa Maqaa isaas Iyyesuus [Yehoshua/Joshua] ittiin jetta” Luq. 1:31. Kitaaba Qulqulluu keessatti maqaawwan jiran baay’een isaanii maqaawwan eenyummaati; kana jechuun waamichaaf qofa kan oolan osoo hin taane eenyummaa abaluu sanaa illee ni ibsu jechuudha. Fakkeenyaaf Abrahaam, Pheexiroos, Phaawuloos….

✅Haaluma kanaan Ilmi Waaqayyoo nama fayyisuuf dhufuu isaatiin fayyisaa waan ta’eef Yehoshua-Fayyisaa jedhame. Kunimmoo akkuma olitti ilaalleen gara Giriikitti yoo deebi’u “Iēsous” jedhameera. Isa booda akkuma Kitaabni Qulqulluu Giriik kun Afaan garaagaraatti hiikamaa deemeen maqichis haaluma afaan sanaaf mijatutti waamamaa deeme jechuudha. Fakkeenyaaf afaan Engiliffaatti ‘Jesus’, afaan Amaariffaatti/Gi’iiziitti ‘እየሱስ”; Afaan Oroomootti ‘Iyyasuus; Yesuus’. Asirratti wanti tuqeen darbuu barbaadu, dubbattoota Afaan Oromoo birati yeroo baay'ee falmiin maqichi 'Iyyasuus' moo Yesuus? jedhu ni ka'a; amma falmiin akkasii akka hin barbaachisne hubattaniittu jedheen amana! Garaagarummaan gidduu isaanii jirus yoo baay'ate loqoda ykn adeemsa hiika afaan tokko irraa afaan biraatti taasifamuutiin garaagarummaa uumame ta'uu mala, kanaaf ajandaa falmii ta'uu hin qabu!

✅Haala kanaan hiikni maqaa Iyyasuus jedhuu fi Iyyaasuu jedhu hiikuma wal-fakkaataa qabu. Kana yoo ibsu barreessaan kitaaba ‘Malkaa Iyyesuus’ buufata isa jalqabaa ‘selaam le zikre simike-nagaan yaadannoo maqaa keef” isa jedhurratti akkas jedha, “…uumaa koo yaa Iyyesuus Kiristoos akkeenya Daawit akkeenya kee kan godhatte, qabeenya keessoo Daawit kan ta’e ati Iyyaasuudha. Gonfoo Maqaa kee mataa isaarratti gonfachuun diina isaa mo’ee biyya ishee gaarii sana dhaale”  Garuu burjaajii akka hin uumneef afaanota hedduu keessatti waamicha irratti garaagarummaa xiqqoo qabu. Fknf Ingiliffaatiin Jesus  fi Joshua; Afaan gara keenyaatiinis Iyyasuus fi Iyyaasuu jedhama, hiikni lamaanuu garuu 'qoricha/fayyisaa' jechuudha.

Lammeessaa T. (Dn)
Mudde 28, 2017

╭══•|❀:✧๑♡๑✧❀|: ══╮
            @Kalabhiyahu
            @Kalabhiyahu
╰══•ೋ•✧๑♡๑✧•  ══