کلیلی هەرە گەورەی نوێژ بۆ دروستبوونی خشوع، بریتیە لە سوڕەتی "الفاتحة".
ئەگەر مانای ئەو سوڕەتە نەزانی و قوڵ نەبیەوە تێیدا، تەنها خەیاڵێکە خشوع، مەڵێ بەخشوعەوە نوێژم کردووە!!!

ئەگەر بە پارەش بوو، هەوڵدە سوڕەتی "الفاتحة" بەجوانی بزانی و فێربی بە تەفسیر و تەدەبورەوە.
(بەتەنها کردنە کوردیەک قایل مەبە، چونکە ئەو سوڕەتە بەتەنها جیهانێکە و دایکی هەموو سوڕەتەکانی ترە، پەیامی هەموو سوڕەتەکانی تری لەناوە، بەڵام چۆن؟ دەی قوڵبەوە لەناوی تا بزانی چۆن)...

واجبە لەسەر زانایان مانای ئایەتەکان ڕوونبکەنەوە بۆ خەڵکی، و تەفسیری بکەن، داوای بکەن و بگەڕێن لەو شوێنانەی دەست دەکەوێت، فێری ببن و فێریش بکەن.
هەروەک چۆن خودای پەروەردگار دەفەرمووێ:

وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُۥ لِلنَّاسِ وَلَا تَكۡتُمُونَهُۥ فَنَبَذُوهُ وَرَآءَ ظُهُورِهِمۡ وَٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلٗاۖ فَبِئۡسَ مَا يَشۡتَرُونَ.
(سورة آل عمران - اية 187)

واتە:
(یادیان بهێنەوه‌) کاتێک خوا په‌یمانی وه‌رگرت له‌وانه‌ی کتێبیان پێ به‌خشراوه‌ که‌ ڕوونی بکه‌نه‌وه‌ بۆ خه‌ڵکی و مه‌رامه‌کانی باس بکه‌ن و نه‌یشارنه‌وه‌، که‌چی خستیانه‌ پشت خۆیان و به‌ نرخێکی هه‌رزان فرۆشتیان، ئای که‌ شتێکی بێ نرخیان کڕیوه‌ و ده‌ستیان که‌وتووه‌.

خودای پەروەردگار زەم و سەرزەنشتی خاوەن کتێبەکانی کرد لەپێش ئێمە بە پشتکردنیان لە کتێبی خودای کە بۆیان دابەزێنراوە، و ڕووکردنیان لە دونیا و هەوڵدان لەپێناوی و فرۆشتنی کتێبەکە لەپێناوی.
بۆیە ئەی موسڵمانان لەسەرمانە ئێمەش توشی ئەو دیمەنە نەبین کە خودا سەرزەنشتی کردووە، و ملکەچی فرمانی پەروەردگار بین بە فێربوونی کتێبەکەی و فێرکردنی.

مقدمة تفسیر ابن کثیر - ص 16

إبن القیم دەفەرمووێ:
ئەگەر خەڵک بیانزانیایە چی هەیە لـە خوێندنەوەی قورئـان بـە تەدەبورەوە، ئەوا وازیان لــە هەمــوو شتێک دەهێنا لەپێناوی و پێوەی مەژغوڵ دەبوون.

دوای حەوت سوڕەتە حوامیمەکەی کە بەدوای یەکدا هاتن و قورئانی تێدا ڕوونکرایەوە لەقۆناغی مەککی و کافران پشتیان تێیکرد، ئیماندارانیش سەبریان گرت و هەڕەشەی لەناوچوونیش درایە کافران دوای پیشاندانی چەندین نمونەی لەناوچوونی قەومانی پێشتر، پاشان سوڕەتی محمد و قۆناغی مەدەنی هات کە سوڕەتی قیتال و جەنگە و فەرمانی جیهادی جەستەیی و ماڵ و سامانی لەسەرەتا و کۆتایی سوڕەتەکەی تێدا کرا.
پاشان سوڕەتی فەتح دێت کە بەدوای سوڕەتی محمدەﷺ و دابەزی کاتێک ڕێککەوتنی حودەیبیە کرا لەمەککە و نەهێڵدرا عومرە بکەن و موسڵمانان لەوپەڕی ناڕەحەتی بوون،
خودای پەروەردگار لە سەرەتای سوڕەتەکە
سەرئەنجامەکانی بەم جۆرە نیشاندا لە ئایەتی 1 تا 6:

- پێغەمبەر ﷺ:
1- لێخۆشبوونی گوناهەکانی ڕابردوو و داهاتووی.
2- فەتح و سەرکەوتنی بەسەر کافران و ئازادکردنی خەیبەر و مەککە و چەند شوێنی تر.
3- دەرکەوتنی موعجیزەی پێغەمبەرایەتی بە هاتنەدی سەرکەوتنەکەی بەڵێنی دابوو.
4- هیدایەت درانی بۆسەر ڕێگەی تەواوی ڕاست و دروست.

- ئیمانداران(پاداشتی دونیا و قیامەت):
1- ئارامی و سەکینەت بۆ سەر دڵ و دەرونیان.
2- زیادبوونی ئیمانیان.
3- موژدەی بەهەشت
4- لێخۆشبوونی تاوانەکانیان(بەهۆی ڕاستگۆییان لە جیهادی نەفس و ماڵ).

- مونافیقان و بێباوەڕان:
1- سزا و شکستیان لە دونیا.
2- بەلەعنەت بوونیان.
3- توڕەبوونی خودا لێیان.
4- ئاگری دۆزەخی هەمیشەیی.

تەفسیرێکی سوڕەتی حوجوراتمان پێویستە
تەنها بە تطبیقکردنی ئادابەکانی ناوی بەسەر سۆشیال میدیا:
1- لێکۆڵینەوەی هەواڵ و بڕوانەکردن بە فاسق و پارچە ڤیدیۆ.
2- گاڵتەنەکردن بە یەکتری، (کۆمەڵێک بە کۆمەڵێک، مامۆستایەک بە مامۆستایەک).
3- تانەو تەشەر و ناونەنانی خراپ لە یەکتری.
4- زەننی خراپ بەیەکتر بردن.
5- جاسوسیکردن بەسەر یەکتر (بەسەر مامۆستایان تا هەڵەیەکی لێ بدۆزیەوە و بڵاوی بکەیەوە).
6- زەمکردن و غەیبەت.

مامۆستام بینیە لە ڤیدیۆیەکەی هەموو ئەو شەش خاڵەی پێکەوە کۆکردووەتەوە:
- لەسەر پارچە ڤیدیۆیەک، لایڤێک لەسەر مامۆستایەکی تر دەکاتەوە، خوا دەزانێت ئەو پارچە ڤیدیۆیە کێ بڕیویەتی و قسەکانی پاش و پێشی چین.
- تێر گاڵتەی پێدەکات.
- ناو و ناتۆرەی لێدەنێ و تانەی شەخسی لێدەدات لەجیاتی وەڵامی زانستی.
- زەننی خراپی پێدەبات و قسەکانی یان نوسینەکانی مانا دەگۆڕێ و بەخراپ تەفسیری دەکات بۆ خەڵکی.
- قوتابیەکانی جاسوسی بۆدەکەن و وتارەکانی مامۆستای بەرامبەر دەگەڕێن تا هەڵەکانی بۆ بدۆزنەوە و کەرتی بکات و لەکەسایەتی بدات.
- لەناو لایڤەکە، لە سنوری وەڵامدانەوەی زانستی دەچێتە دەرەوە و دەبێتە مەجلیسی غەیبەت و خواردنی گۆشتی برایە موسڵمانەکەی.

پێویستمان بە دووبارە لەفلتەردانەوە و پەروەردەکردنەوەی تاکەکان هەیە بە سوڕەتی الحجرات.
پەروەردگار بمان پارێزێت لەو سیفەتە ناشرینانە، لەکاتێک کەم تا زۆر زۆرینەمان تێی کەوتووینە...

2 سوڕەت، هەریەکەیان جیهانێکن،
بە 50 تەفسیریش لەسەری کیفایەت مەکە و هەردەم لە خزمەتی بە و ئەوەندە تەدەبوری تێدا بکە تا دەبێتە مەنهەجی ژیانت:
1- سوڕەتی الفاتحة.
2- سوڕەتی العصر.

ئەوەندە مانایەی ئێستا لەمێشکتە لەسەریان، مێروستانێکە لە جیهانێک.

کەسێکی تازە هاتوویتە ناو زانست و ئەو هەموو زنجیرەیەت لەپێشە، دەپرسی بەکامەی دەستپێبکەم؟

ئەم زنجیرانە بخوێنە بۆ ئاستی سەرەتات:
(کلیک لەسەر ناونیشانەکە بکە کە ڕەنگی شین کراوە، زنجیرەکانیت بۆ دەکاتەوە)👇

1- زنجیرەکانی زانستناسی:
پێنج لینکی یەکەم سەیربکە و بخوێنە.

2- تەجوید:
تەواو مەزبوتی بکە، (بۆ تطبیقات دەبێت مامۆستایەکیش گوێت لێبگرێت و هەڵەکانت بۆ چاک بکاتەوە، بۆ لایەنی نەزەریش زنجیرەکانی سەرەوە دانراوە).

3- عەقیدە:
مەتنی الاصول الثلاثة لەسەرەوە دانراوە.
شەرحی یەکەم و دووەم هەردووکی بەدوای یەک بخوێنە.
(یەکێکیان زۆر کورت، و یەکێکیان ڕوونکردنەوەی تەواو).

4- فقــــــه:
یەکەم زنجیرەی دانراوە سەیری بکە، کە شەرحی مەتنی ئەبی شوجاعە.


5- تەفسیر:
سەیری زنجیرەی دووەم و سێیەم و چوارەم بکە کە تەفسیری (فاتیحە و جوزئی عەممەیە).

6- فەرموودە:
شەرحی ئەربەعینی نەوەوی،
یەکەم و دووەم شەرح بەدوای یەک بخوێنە.
(یەکێکیان زۆر کورت، و یەکێکیان ڕوونکردنەوەی تەواو).

3 خەسلەت
لە هەرکەسدا هەبێت، خۆشبەختی دونیا و قیامەتی پێ بەدەست دەهێنێت:

1- ئەگەر نیعمەتی لەگەڵ کرا، شوکری پەروەردگار بکات.
2- ئەگەر توشی ناخۆشی بوو و تاقیکرایەوە، سەبربگرێت.
3- ئەگەر تاوانی کرد، داوای لێخۆشبوون بکات...

ئەگەر دەتەوێت بگەیە پلە بەرزەکان لەگەڵ قورئاندا، نابێت زۆر ڕەچاوی کاتژمێر بکەی، بەڵکو دەبێت خۆت لەبیربکەی لەناو جیهانی ئایەت و سوڕەتەکاندا و نوقم ببی لەناویدا.
هاوەڵان مەنهەجیان ئەوەبوو زۆر قورئانیان پێکەوە وەرنەدەگرت، بەڵکو دە ئایەتیان وەردەگرت تا تێی نەگەیشتبان و قوڵنەبوبانەوە تێیدا و کاریان پێی نەکردبا، نەدەچوونە سەر دە ئایەتی تر.
ئەی ئێستا ئێمە ئامانجمان چیە کە قورئانمان لەدەستە؟
هەموو ئامانجمان ئەوەیە زوو بگەینە کۆتایی سوڕەتەکە، یان زوو بە ساڵێک یان چەند مانگێک هەمووی لەبەر بکەین بەبێ وردبوونەوەش...

ئوممەتی ئیسلامی حاڵی ناگۆڕێت ئەگەر ئامانجی گەنجە نوخبەکانیان تەنها تەجوید و حفظی قورئان بێت!
بەس حفظ و تەجوید بەس نیە،
ڕێبازی قورئان دەبێت تەفسیر و تەدەبور و عەمەلیشی تێدابێت، گەرنا شەلە و ناگاتە ئامانج!

دووبارە بگەڕێنەوە بۆ ڕێبازە دروستەکەی کۆمەڵگەی هاوەڵانی گۆڕی، ئەوەبوو ڕێبازی هاوەڵان:
(تیلاوە و تەجوید - حفظ - تەفسیر - تەدەبور - عەمەل) هەمووی پێکەوە.

ئەو یاسایە جوان لەبەربکە، چونکە ڕێژەیەکی زۆر لەخەڵکی کەوتوونەتە داوی:

الحب مع الله = الشرک
الحب لله = التوحید

1- کەسێکت لەگەڵ خودا و بەئەندازەی خودا خوشبوێ(کوڕێک یان کچێک یان خزمێک یان سەرۆکێک یان حیزبێک یان ڕێبازێک یان وڵات و شارەکەت یان یاریزانێک یان....) = شیرکە

2- کەسێکت لەپێناو خودا خۆشبووێ = تەوحید و یەکتاپەرستیە

تێبینی:
خۆشویستن تەنها بەزار ناپێورێ، کردارەکانت دەری دەخەن کامیان خۆشەویستترینە لەلات.
گوێڕایەڵی تەواوت بۆ کێ بوو، تەنازولات و ژمارە یەکت کێبوو، زۆرترین کاتی ژیانت بۆ کێبوو، ئەوە خۆشەویستترینە.
تێبینی:
کاتێک دەگوترێ شیرک، یەکسەر بت و سوجدە و نوێژکردنت نێتە خەیاڵت، ئەو دیمەنانەی سەرەوە پیشاندرا بەهەمان شێوە شیرکن و هاوتا بۆ خودا دانانە و(شیرک شێوە و دیمەنی جۆراوجۆری هەیە).

دەستت بەرز بکەوەو بڵێ خودایە لەگەڵ گۆرانی بێژەکان حەشرم بکە!
چیبوو؟ بۆچی نەتگووت؟
بڵێ خودایە لەسەر گۆرانی گوتن و گوێگرتن بممرێنە؟
بۆچی دیسان نەتگووت؟

ئەوجارە بڵێ خودایە لەسەر قورئانخوێندن بممرێنە و لەگەڵ ئەهلی قورئان حەشرم بکە!!!
چیبوو ئەوجارە هەمووان گوتیان ئامیـــــــــن...

ئەوەیە کاتێک خۆت فتوا بۆ نەفسی خۆت دەدەیت، ئەگەر گۆرانی و مۆسیقایەکە حەڵاڵ با، ئامینت دەکرد...
بۆیە ئاگاداربە کاتت لە چی سەرف دەکەی، گرێنتیت چیە لەوکاتە لەسەر ئەو کارە نامری؟!!!!