Telegram Web
برگی از تقویم تاریخ

۱۲ آذر سالروز درگذشت بهرام صادقی

(زاده ۱۵ دی ۱۳۱۵ نجف آباد -- درگذشته ۱۲ آذر ۱۳۶۳ تهران) نویسنده

او نویسنده داستان کوتاه و از مهم‌ترین چهره‌های جُنگ اصفهان بود. از وی یک مجموعه داستان کوتاه به‌نام سنگر و قمقمه‌های خالی و همچنین یک داستان بلند به‌نام ملکوت باقی‌مانده است. اغلب داستان‌های وی نمایانگر فروپاشی و بیهودگی زندگی شهری است. وی دوران ابتدایی را در دبستان دهقان نجف‌آباد گذراند و سپس به همراه خانواده به اصفهان نقل مکان کرد و در دبیرستان ادب اصفهان مشغول به تحصیل شد. در آن‌جا بود که با افرادی چون منوچهر بدیعی، محمد حقوقی و رامین فرزاد و ایرج باقرپور آشنا شد و به تدریج توانست برخی از اشعارش را در مجلات به‌چاپ برساند. در سال ۱۳۳۴ و پس از قبولی در رشته پزشکی دانشگاه تهران، اصفهان را ترک کرد و مقیم تهران شد.
او از ۲۰ سالگی هم‌زمان با تحصیل در رشته پزشکی، داستان‌هایش را در مجلات ادبی به‌چاپ رساند. وی پس از سی سالگی کمتر می‌نوشت. اولین داستان کوتاهش وقتی ۲۰ ساله بود منتشر شد و «ملکوت» تنها داستان بلندش، را در ۲۵ سالگی منتشر کرد. برخی منتقدان ملکوت را با رمان بوف‌کور صادق هدایت مقایسه می‌کنند. مجموعه داستان «سنگر و قمقمه‌های خالی»، داستان بلند «ملکوت» و چند داستان کوتاه پراکنده، کل آثار او را تشکیل می‌دهند. همین دو کتاب چاپ شده آن‌قدر بود که او را از بزرگ‌ترین داستان نویسان معاصر ایران و صاحب سبکی پیشرو بدانند.

از نگاه دیگران:
گلشیری در  مراسم درگذشت بهرام صادقی، مرگ او را یکی دیگر از بازیهای عجیب و شوخی‌های متفاوت صادقی می‌خواند و می‌گوید: او همچنان دارد با ما شوخی می‌کند. من می‌دانم که این هم یکی از شوخی‌های اوست.
خسرو گلسرخی می‌گفت: «نوشته‌های بهرام صادقی کارنامه دو دهه از تاریخ زندگی اجتماعی ما است.

کتاب‌شناسی:
سنگر و قمقمه‌های خالی ناشر کتاب زمان (۱۳۴۹)
ملکوت - تنها داستان بلند بهرام صادقی

🆔 https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976

#برگی_از_تقویم_تاریخ


#بهرام_صادقی
برگی از تقویم تاریخ

۱۲ آذر سالروز درگذشت احسان‌اله نراقی

(زاده ۲۲ شهریور ۱۳۰۵ کاشان – درگذشته ۱۲ آذر ۱۳۹۱ تهران) مشاور فرح پهلوی و پژوهشگر  حوزه فلسفه و جامعه‌شناسی

او که نیاکان و بستگانش روحانی بودند، در دانشگاه تهران به تحصیل حقوق پرداخت و برای ادامه تحصیل به سویس رفت و لیسانس جامعه‌شناسی از دانشگاه ژنو دریافت کرد.
وی پس از دوسال اقامت در تهران، موفق به گرفتن بورس تحصیلی در مقطع دکترا از دانشگاه سوربن فرانسه شد.
او در مدت تحصیل و اقامت در سویس به‌عنوان یکی از عناصر فعال در فعالیت‌های کمونیستی شهرت یافت و در سال ۱۳۲۸ در فستیوال جوانان کمونیست در بوداپست شرکت کرد و در سال ۱۳۲۰ ریاست هیئت ایرانی شرکت‌کننده در برلین شرقی را برعهده داشت. وی پس از فراغت از تحصیل، به‌عنوان کارشناس خاورمیانه و ایران در یونسکو مشغول کار شد و ضمن اعلام انزجار از نظرات و عقاید توده‌ای و کمونیستی خود، اعلام کرد که ترویج مرام کمونیستی در ایران ممکن نیست و بهترین حکومت در ایران مشروطه سلطنتی است.
او در جریان ملی شدن صنعت نفت روابط خود را با ابوالقاسم کاشانی "که از اقوام وی بود" گسترش داد و به‌نوعی عامل دولت دکترمصدق در سویس شد.
بازگشت او به ایران در سال ۱۳۳۱ در اوج اقتدار ملیون، وی را به رابط غیررسمی میان مصدق و کاشانی و گاهی مترجم کاشانی در برخورد با خبرنگاران تبدیل کرد. وی با ورود به‌حلقه قدرت توانست از طریق دکتر صدیقی در دانشگاه تهران مشغول به کار شود و همزمان با کمک او و دکتر سیاسی موفق شد مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی را بنیانگذاری کند و مدت ۱۲ سال مدیریت آن را برعهده داشته باشد. این مؤسسه علاوه بر انتشار کتاب‌های متعدد به‌خصوص در زمینه علوم اجتماعی، در تهیه و تدوین طرح جامع کلان‌شهرهایی همچون تهران و شیراز نقش داشت.
او که از منسوبان فرح پهلوی بود و با وی نسبت خانوادگی داشت، سال‌ها به‌عنوان مشاور فرح دیبا فعالیت می‌‌کرد. حمایت حکومت پهلوی از او در آن مقطع برای مقابله با افکار چپ بود. او در اواخر دوران پهلوی هشت نشست خصوصی نیز با محمدرضاشاه پهلوی داشت و به مشاوره او پرداخت. عمده‌ترین مسئولیت‌های وی پیش از انقلاب به این شرح بوده‌است.
مدیریت «مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی»
تصدی «اداره جوانان» سازمان آموزش علمی و فرهنگی ملل متحد «یونسکو»
ریاست «مؤسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی کشور»
معاونت علمی‌فرهنگی سازمان ملل "یونسکو".
وی همکاری‌اش را با سازمان جهانی یونسکو از سال ۱۳۳۶ و در قالب فعالیت‌های پژوهشی آغاز کرد. ابتدا طرح استقرار مؤسسات علوم اجتماعی را در کشورهای خاورمیانه مورد بررسی قرار داد، سپس در سال ۱۳۴۶ گزارش فرار مغزها را در سطح جهانی برای سازمان ملل متحد و سازمان یونسکو به انجام رسانید. به‌دنبال انجام چنین همکاری بود که وی با پیشنهاد رنه مائو رئیس وقت یونسکو به‌عنوان اولین ایرانی، به ریاست بخش جوانان یونسکو انتخاب شد.
او در مصاحبه‌ای اظهار داشت که در دوران زندگی در غرب، دوبار نشان لژیون دونور را از رؤسای جمهور فرانسه شارل دوگل و فرانسوا میتران دریافت کرده بود.
وی قرار بود با موافقت امور فرهنگی وزارت ارشاد، در قطعه نام‌آوران به‌خاک سپرده شود، اما به‌دلیل مخالفت "چمران" رئیس شورای شهر، در قطعه ۲۳۳ به‌خاک سپرده شد.

🆔 https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976

#برگی_از_تقویم_تاریخ

.
#احسان_نراقی
برگی از تقویم تاریخ

۱۲ آذر سالروز درگذشت حیدرعلی هومن

(زاده ۲ مهر ۱۳۱۱ شیراز -- درگذشته ۱۲ آذر ۱۳۹۱ تهران) روانشناس و پدر روان‌سنجی ایران

او را پیش‌کسوت برجسته کاربرد آمار در علوم تربیتی و روانشناسی می‌دانند.
پژوهش‌های او عمدتاً در حوزه آمار و روش تحقیق کیفی بود و به‌دلیل استاندارد کردن «هوش‌آزمای ملی تهران، استنفورد و بنیه» برنده جایزه خوارزمی شد.
سه کتاب از او با نام‌های «شناخت روش علمی» «تحلیل داده‌های چند متغیری» و «آمار استنباطی» به‌عنوان کتاب برگزیده سال معرفی شده‌اند.
مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل "با اصلاحات" حیدرعلی هومن، ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها "سمت"
راهنمای عملی پژوهش کیفی، حیدرعلی هومن، ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها "سمت"
تحلیل داده‌های چند متغیری در پژوهش رفتاری، حیدرعلی هومن، ناشر: پیک فرهنگ
استنباط آماری در پژوهش رفتاری، حیدرعلی هومن، ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها "سمت"
شناخت روش علمی در علوم رفتاری، حیدرعلی هومن، ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها "سمت"
آمار توصیفی در علوم رفتاری، حیدرعلی هومن، ناشر: پیک فرهنگ
اندازه گیریهای روانی و تربیتی "فن تهیه تست و پرسشنامه" حیدرعلی هومن، ناشر: پارسا
راهنمای عملی تدوین پایان‌نامه تحصیلی، حیدرعلی هومن، ناشر: پیک فرهنگ
ریاضیات پایه آمار و احتمال، حیدرعلی هومن، ناشر: پیک فرهنگ
راهنمای عملی تهیه و نمایش جدولهای آماری در پژوهش رفتاری، آدلها ید ا.ام. نیکول، پنی ام. پکسمن، علی عسگری "مترجم" حیدرعلی هومن "مترجم" ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها "سمت"
راهنمای عملی فراتحلیل در پژوهش علمی، حیدرعلی هومن، ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها "سمت"
پایه‌های اساسی تئوری سؤال پاسخ، نظریه جدید روان سنجی، علی عسگری، حیدرعلی هومن، فرانک بی‌بیکر، ناشر: پارسا - ۱۳۸۱
آمار توصیفی در علوم رفتاری، حیدرعلی هومن، ناشر: پیک فرهنگ
تهیه و استاندارد ساختن مقیاس سنجش رضایت شغلی، حیدرعلی هومن، ناشر: مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی - ۱۳۸۱
اندازه گیریهای روانی و تربیتی "فن تهیه تست و پرسشنامه" حیدرعلی هومن، ناشر: پارسا
تحلیل تناظر و کاربردهای آن، حیدرعلی هومن، ناشر: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها "سمت"
تحلیل داده‌های چند متغیری در پژوهش رفتاری، حیدرعلی هومن، ناشر: پیک فرهنگ
تأثیر اصوات موسیقی بر میزان تمرکز حواس و توجه دانش‌آموزان پیش‌دبستانی مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD). حمیده جهانگیری، علیرضا نوروزی، پریرخ دادستان، هاراطون داویدیان، میرتقی گروسی فرشی و حیدرعلی هومن، تهران: انتشارات البرز فرجاد ۱۳۸۹
بررسی نقش آموزش روش‌های شناختی - رفتاری و آموزش آرامسازی بر کاهش اضطراب رابطه جنسی. پریرخ دادستان، حمیده جهانگیری، علیرضا نوروزی، سیامک نقشبندی و حیدرعلی هومن، تهران: انتشارات البرز فرجاد ۱۳۸۷
بررسی وضعیت سلسله مراتب ارزش‌ها در بین دانشجویان تحصیل کرده با قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور. پریرخ دادستان، حمیده جهانگیری، علیرضا نوروزی و حیدرعلی هومن، تهران: انتشارات البرز فرجاد ۱۳۸۶
بررسی میزان اختلالات عملکرد جنسی در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی با دارو درمانی در شهر تهران. پریرخ دادستان، حمیده جهانگیری، علیرضا نوروزی، هاراطون داویدیان و حیدرعلی هومن. تهران: انتشارات البرز فرجاد ۱۳۸۵
مطالعه کیفیت زندگی، ادراک بیماری و سبک‌های دلبستگی بیماران سالمند مبتلا به‌دیابت. پریرخ دادستان، حمیده جهانگیری، علیرضا نوروزی، هاراطون داویدیان، سعید شاملو و میرتقی گروسی فرشی و حیدرعلی هومن، تهران: انتشارات البرز فرجاد ۱۳۸۳

جوایز:
جایزه خوارزمی: استاندارد کردن «هوش‌آزمای ملی تهران، استنفورد و بنیه
کتاب برگزیده سال: کتاب شناخت روش علمی‌کتاب برگزیده سال: کتاب تحلیل داده‌های چند متغیری
کتاب برگزیده سال: کتاب آمار استنباطی

🆔 https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976

#برگی_از_تقویم_تاریخ


#حیدر_علی_هومن
‍ ‍ برگی از تقویم تاریخ

۱۲ آذر سالروز درگذشت نصرت‌اله کریمی

(زاده ۱ دی ۱۳۰۳ تهران – درگذشته ۱۲ آذر ۱۳۹۸ تهران) کارگردان، فیلمنامه‌نویس، دوبلور، بازیگر، چهره‌پرداز و تندیس‌ساز 

او تحصیلاتش را در هنرستان صنعتی و هنرستان هنرپیشگی گذراند و سپس به­­ یادگیری در زمینه هنرهای نمایشی، چهره‌پردازی، و طراحی صحنه، در تنها آموزشگاه تئاتر تهران پرداخت. مهم‌ترین استاد و راهنمای او در آن سال­­ها، عبدالحسین نوشین، بنیان­گذار تئاتر مدرن ایران بود." کریمی از سال ۱۳۱۹ به­ بعد به­‌عنوان بازیگر، چهره‌پرداز و طراح صحنه در تماشاخانه‌های مختلف تهران به کار پرداخت.
وی در سال ۱۳۲۳ به گروه­ تئاتر نوشین پیوست و تا سال ۱۳۳۱ همچنان در این گروه عضویت داشت و درنمایشنامه­­‌های گوناگونی از جمله "دختر شکلات­­ فروش" و "اوژنی گرانده" به ایفای نقش پرداخت. در سال ۱۳۳۹ پس از ازدواج، به اتفاق همسرش برای تکمیل تحصیلات خود به ایتالیا رفت و آنجا با کمک سفیر ایران، دستیار سوم ویتوریو دسیکا شد. پس از آن برای آموختن عروسک‌گردانی به پراگ رفت و پس از گذراندن دوره پنج‌ساله رشته کارگردانی سینما و تلویزیون، یک سال نیز دوره فنی فیلم‌های عروسکی را گذراند و با مدرک کارشناسی ارشد فارغ‌التحصیل شد.
او پس از چند سال کار تئاتر و دوبله فیلم‌های خارجی، به همراه حسین سرشار و فهیمه راستکار در اردیبهشت ۱۳۴۳ به ایران بازگشت و رشته عروسک‌گردانی را در دانشکده هنرهای دراماتیک دانشگاه تهران بنیان نهاد و در همان سال به دعوت وزارت فرهنگ و هنر مسئولیت کارگاه نقاشی متحرک "پویانمایی"را به‌عهده گرفت و در آنجا فیلم‌های زیاد پویانمایی و عروسکی ساخت که در بایگانی وزارت ارشاد موجود هستند. این فیلم‌ها «دل موش پوست پلنگ» نخستین فیلم عروسکی ایران «شکار ماه» «باباکرم» «تعصب» «سلسله مراتب» «خروس بی‌محل» «آدم شاخ درمیاره» « پیدایش آتش» و «آقای شاکی» هستند. از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۸ نیز با ساخت مجموعه تلویزیونی در تلویزیون مشغول به کار بود و بعد به ساخت فیلم سینمایی روی آورد و با فیلم‌های درشکه‌چی و محلل وارد سینمای ایران شد. خود او فیلم درشکه‌چی را بیش از فیلم‌های دیگر دوست داشت.
ساخت فیلم محلل، مرتضی مطهری را برآن داشت که در همان زمان اکران جوابیه‌ای بر این فیلم در مجله زن روز منتشر کند.
کریمی در فیلم‌های خود به نقد باورهای خرافه‌ برخاسته، از عرف و دین در خانواده‌های ایرانی با زبان طنز می‌پرداخت.
اما بیشتر شهرت وی به‌دلیل بازی در سریال دایی‌جان ناپلئون در نقش «آقاجان» و نیز آثار سینمایی است که با سه عنوان نویسنده، کارگردان، و بازیگر در آن‌ها حضور داشته‌است. او در سریال دایی جان ناپلئون بیشتر مایل بود که نقش مش‌قاسم را بازی کند. همچنین هنرمندانی مثل غلامحسین نقشینه، خیراله تفرشی آزاد و میراحمد ایروانلو را او به ناصر تقوایی برای بازی در این سریال پیشنهاد داد.
کریمی پس از انقلاب "بیشتر به دلیل فیلم محلل" از کار و تدریس در عرصه سینما منع شد و چند ماه را در زندان سپری کرد. در جریان انقلاب فرهنگی ایران، برای او حکم قطع دست برای نگارش فیلمنامه محلل و اعدام برای ساخت آن صادر شد. اما به‌دلیل محبوبیت و نداشتن فعالیت ‌سیاسی، حکم او به ممنوعیت کاری در سینمای ایران تا پایان عمر کاهش یافت، اما با این حال، او در ایران ماند.
او پیش از انقلاب ۶۰ تندیس ساخته‌بود، ولی پس از انقلاب که فرصت بیشتری داشت ۵۰۰ تندیس و صورتک ساخت و ده نمایشگاه برای آنها برگزار کرد. در اواخر زندگی به نویسندگی و ساخت آگهی‌های فرهنگی برای تلویزیون پرداخت که فیلم‌های یک‌دقیقه‌ای برای مبارزه با آلودگی هوا، صرفه‌جویی در مصرف آب و تنظیم خانواده از جمله این کارها بودند. در کنار این کارها به پرورش کاکتوس، به‌صورت تجاری، پرداخت و همچنین فیلم‌نامه برخی از آثار پیشین خود، مانند درشکه‌چی را منتشر کرد. مراسم بزرگداشت او در سال ۱۳۸۶ در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
وی دست‌کم سه فیلم مستند ساخت. «صورتک‌ها» محصول ۱۳۷۳ با کارگردانی ناصر زراعتی، دومین فیلم با نام «سیاه سبز سفید» محصول ۱۳۸۳ با کارگردانی مهرداد شیخان و سومین فیلم محصول ۱۳۸۴ با کارگردانی علا محسنی است.
آرامگاه وی در قطعه هنرمندان است.

🆔 https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976

#برگی_از_تقویم_تاریخ


#نصرت_کریمی
‍ ‍ ‍ برگی از تقویم تاریخ

۱۲ آذر روز جهانی معلولین

روز جهانی معلولین، سال ۱۹۹۲ از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد اعلام شد و هرساله در ۱۲ آذر یا ۳ دسامبر برگزار می‌شود. هدف از تعیین این روز رشد اذهان عمومی درباره مسائل مربوط به معلولیتهای مختلف و افزایش آگاهی‌ است که بایستی از مسئله پیوستن افراد معلول در تمامی جنبه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زندگی منتج شود. این وضع به همین منوال طی شد تا در سال ۱۹۹۹ شعاری با مضمون "امکان دسترسی برای همه در هزاره جدید" برگزیده شد و سرلوحه امور قرار گرفت. بیش از پانصد میلیون نفر به‌دلیل نقص در سیستم روحی و مغزی جسمی و حسی از معلولیت رنج می‌برند. اینان هر کجا که باشند و در هر نقطه‌ای از دنیا که به سر برند به‌دلیل موانع ظاهری یا اجتماعی با محدودیت‌هایی در زندگی خود مواجه می‌شوند. در طی بیست سال اخیر کوششهای چشمگیری در شناساندن و معرفی اشخاص معلول به جامعه انسانی صورت پذیرفته است. یکی ازمواردی که می‌توان از آن به عنوان نقطه عطفی در این زمینه نام برد اعلام سال ۱۹۸۱ به‌عنوان سال جهانی معلولین است که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد صورت پذیرفت. در سال بعد، فاصله سالهای ۱۹۹۲ – ۱۹۸۳ میلادی دهه جهانی معلولین نام گرفت تا کیفیت و شرکت فعالانه و همه‌جانبه افراد معلول را در زندگی اجتماعی و گسترش و پیشرفت آنها ارتقاء بخشد. از معروف ترین معلولان می‌توان به استفان هاوکینگ اشاره کرد.


https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
#برگی_از_تقویم_تاریخ


#روز_جهانی_معلولین
.
شوربختانه واژه‌ی تازی «وظیفه» برای ۳ چم گوناگون به‌كار می‌رود و زبان ما را كم‌مایه كرده است.

۱. بایستگی (Duty)
وظیفه‌ی هر پدر، تربیت اولاد است =
بایستگی هر پدر، پرورش فرزندان است

٢- وامداشت (تعهد، Obligation)
وظیفه‌ی من نسبت به وطن، خدمت بدان است=
وامداشت من به میهن، یاری بدان است

۳- خویشكاری(تكلیف، Task-Function)
وظیفه‌ی یک سلطان، مبارزه با خصم است=
خویشكاری یک پادشاه، جنگ با دشمن است

وظیفه = بایستگی، وامداشت، خویشکاری، فِریج(برخی «فریضه» را برگرفته از آن دانند)
وظایف = خویشکارها
وظیفه‌دار = درگیر، گرفتارمند
وظیفه شخصی = خویشکارک
وظیفه شناس = خویشکاره
وظیفه شناسانه = خویشکارانه
وظیفه شناسی = خویشکاری
وظیفه ناشناس = ناخویشکار
وظیفه ناشناسی= ناخویشکاری

#جایگزین_پارسی

https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
.
«يه» پسوندی پارسی‌ست كه از اوستايی به پهلوی و پس از آن به پارسی دَری رسيده است.

از آنجا که اين پسوند به شمار فراوانی از واژه‌های تازی افزوده شده است، شاید برخی به‌نادرست گمان ببرند كه تازی است.

اين پسوند را در واژه‌های تازی زير می‌توان ديد، كه بايد آن‌ها را واژه‌های آميخته‌ی تازی–پارسی به‌شمار آورد. مانند:
اخطاريه، ابلاغيه، اطلاعيه، احضاريه، مهريه، بلديه، عدلیه.

اين پسوند در واژه‌های پارسی نیز فراوان دیده می‌شود. مانند:
فرمانيه، باداميه، فُرغانيه، دستوريه، زنديه، سغدیه، تكيه، بُنيه، شميرانیه، سايه (سا = مانند + يه)

#دستور_زبان

https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
.
«علامت» واژه‌ای تازی‌ست که جایگزین‌های پارسی زیبا و کارامدی دارد.

علامت = نشانه، نشانی، نشان(فرهنگ پهلوی)، شناسه، آرنگ، ماریک(فرهنگ پهلوی، واژه‌ی مارکMark در انگلیسی و Marque در فرانسه با این واژه‌ی پهلوی پیوند دارند)، دُرَفش

علامت اختصاری = کوتاهواره

علامت اولیه = نشان نخستینی

علامت حاملگی = نشانه بارداری

علامت تجارتی = اَنگ(معین)

علامت تشدید = نشانه سخت‌گویی، نشانه دوباره‌گویی

علامت تعجب = نشانه شگفتی

علامت حیات = نشان زیست

علامت سؤال = نشانه پرسش

علامت‌گذاری = نشانه‌گذاری

#جایگزین_پارسی

https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
نگاهی به جلال آل احمد

به مناسبت زاد روز این نویسنده

آل احمد نویسنده ای  مردمی بود.

به قول شاملو در دورترین راهها پوزار (کفش )کشیده بود.

هرجا سفرمی کرد
با محرومین ترین طبقات هم نشین و همدرد می شد.
سرنترسی داشت.
خانه اش میعادگاه اهل قلم بود.

صاحبان همه ی اندیشه ها بدون حاجب ودرگاه به خانه اش می شتافتند.

تندی جلال را آرامش سیمین دانشور تعادل می بخشید.

جلا ل همانگونه که زندگی می کردمی نوشت .
زندگیش شاهکارش بود.

گویا تعهدتغییر همه عالم را به دوش می کشید.
برای قلم و ادبیات به تعهد فراگیری معتقد بود.
.وقتی در زمان  حکومت  پهلوی در سالهای سی تا چهل وپنج حزبی یا نشریه
یا گروه مستقلی نبود که رنجها و دردهای
مردم را فریادبزند.
نویسندگان و متفکران جامعه این نقش رابه عهده می گرفتند.

به همین دلیل آل احمد قصه نویس
مقاله  هم  می نویسد
فریاد دردمندان هم می شود‌.
و درهمه امور اجتماعی هم به اجبار یا ازروی تعهد قلم می زند.

ممکن است اشتباه هم داشته باشد.

واین اشتباه هم عمدی نیست و ازروی
درد وتعهداست .

باید اندیشه های ال احمد را با ظرفیت آن دوران  نقدوبررسی  کرد
وهنروعیبش را دریافت.

قلم آل احمد درنوشته هایش به گونه ای بود که مرتب  درذهن خواننده سوال ایجادمی کرد.

شیوه نثری  آل احمد  درقصه و گزارشها
شیوه ای  مقطع  .باحذف قرینه ها معروف به شیوه ی تلگرافی بود.

ال احمد از سفرنامه ی ناصرخسرو وتاریخ بیهقی بیشترین بهره را درنثرش می برد.

نقطه ی قوت ال احمد درداستان نویسی
کتاب مدیر مدرسه است.
.که دران مردی حساس مدیر مدرسه شده است.
و دربرابر هر واقعه ای زود از خود عکس العمل نشان می دهد.
وبه معرفی مشکلات اجتماعی می پردازد.

آل احمد درکتاب خسی در میقات
اوضاع اجتماعی و مراسم حج آن روز
را با نگاهی تیز بین بررسی می کند.

ممکن است مقالات ال احمد امروزه  قابل  نقد باشد و داستانهایش جاذبه ی گذشته را نداشته باشد
ولی جوانمردی  .شجاعت  و.
تعهد اجتماعی
و وجدان بیدارزمانه خودش  و نثر ممتاز او.
حادثه ها می آفرید.
نثری که  به قول  سیمن دانشور

.(تلگرافی ،حساس ،منزه طلبد خشمگین،   .افراطی، خشن،  صریح،
صمیمی وحادثه افرین) بود.

نثر آل احمد بسیاری از نویسندگان را شیفته و پیرو خود کرده بود.

و هنوز هم مقلدان  فراوانی دارد
.وسایه اش برسر بسیاری سنگینی می کند.

نثر هر نویسنده نشانی از خلق و خوی او داردونثر آل احمد هم همینگونه بود.



نامه های جلال به سیمین دانشورونامه های دانشور به جلال واقعا خواندنی است.

این نامه ها  از عشقی متعالی وآگاهانه سخن می گویند
و تاریخ اجتماعی آن دوران هستند.

نوع  برداشت ها و دیدگاههای این زوج نویسنده و مقایسه ی آنها در این نامه ها
جذاب و شیرین وآموزنده است

ل.بهرامیان

مطلب ازکانال ؛گردش قلم

https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
به مناسبت دوازدهم آذرماه سالروز تولد دکتر ژاله آموزگار

نگاهی به کتاب
ازگذشته های ایران
مولف ،ژاله آموزگار،تهران ،معین ،۱۳۹۶
قیمت ۳۵۰۰۰۰ریال

دکتر آموزگار ،هفتاد مقاله  وخطابه ومصاحبه را دراین کتاب جای داده است.
این مقاله ها وخطابه هاپیرامون  ایران وتاریخ واسطوره ی آن  است.
این مقاله ها از نشریات گوناگونی چون بخارا،کاروان،جهان کتاب و....
جمع آوری شده است.

وقتی با بال های اندیشه وشوق نویسنده دانشور این کتاب برفراز سرزمین باستانی ایران پرواز می کنیم.

هرمکان وهرپدیده ای که در سربلندی ایران زمین نقش داشته اند.
خود را به ما نشان می دهند.
دراین کتاب فردوسی  ،بهار، جمشید، دهخدا، اوستا، تخت جمشید.اساطیر ایرانی ،خودرا به ما نشان می دهند.

گویا همه ی این مکانها واشخاص از عظمت ایران سخن می گویند.
دکتر آموزگار نجیبانه ودوراز هیاهوی زمانه با تحقیق وجستجوی خود
برای بیان تاریخ وسربلندی ایران
می کوشد.
برای آشنایی بیشتر با این کتاب عبارتهایی را از دکتر آموزگار مرور می کنیم.

"فرهنگ ماندگار ما مجموعه ای است یک پارچه که درسفالینه های منقوش متعلق به هزاره ی چهارم پیش از میلاد .
درتپه های سیلک ،درسروده های گات ها،
دراندیشه های انسانی زردشت،درلابه لای شاهنامه،درکاشی های آبی رنگ مسجد شیخ لطف الله،درستون بندی های مسجد جامع یزد،درارگ تبریز،درسادگی سفره ی هفت سین .
این ها همه آیتی از فرهنگ ایرانی است  که درتداوم آن همه ی ما نقش داشته ایم"

ل ‌بهرامیان

کانال ؛گردش قلم
https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
بامداد سه شنبه (بهرام شید آریایی) دوستان عزیزم به نیکی و شادی
هدیه امروز حافظ شیرین سخن به شما مهربانان

دیوان‌حافظ غزل شماره ۱۳۶

    🍏🍒🍏🎹🍏🍒💐🍒🍏🎹🍏🍒🍏

دست در حلقه آن زلف دوتا نتوان کرد
تکیه بر عهد تو و باد صبا نتوان کرد

آن چه سعی است من اندر طلبت بنمایم
این قدر هست که تغییر قضا نتوان کرد

دامن دوست به صد خون دل افتاد به دست
به فسوسی که کند خصم رها نتوان کرد

عارضش را به مثل ماه فلک نتوان گفت
نسبت دوست به هر بی سر و پا نتوان کرد

سروبالای من آن گه که درآید به سماع
چه محل جامه جان را که قبا نتوان کرد

نظر پاک تواند رخ جانان دیدن
که در آیینه نظر جز به صفا نتوان کرد

مشکل عشق نه در حوصله دانش ماست
حل این نکته بدین فکر خطا نتوان کرد

غیرتم کشت که محبوب جهانی لیکن
روز و شب عربده با خلق خدا نتوان کرد

من چه گویم که تو را نازکی طبع لطیف
تا به حدیست که آهسته دعا نتوان کرد

بجز ابروی تو محراب دل حافظ نیست
طاعت غیر تو در مذهب ما نتوان کرد

معنی لغات غزل:

زلف دوتا: زلف خمیده ، زلف دو بخش ، زلف منحنی.
نتوان کرد: نتوان زد ، نتوان فرو برد.
تکیه کردن: کنایه از اعتماد و پشت گرم بودن .
تغییر کردن : تغییر دادن ، عوض کردن.
قضا: سرنوشت آسمانی، حکم الهی ازلی که تا ابد تغییر ناپذیر است.
صد خون دل: با خون دل خوردنِ بسیار ، با رنج و مشقّت فراوان.
فسوس: سرزنش ، استهزاء ، مسخرگی حیله و تدبیر.
به مَثَل: به عنوان مثال ، برای مثال و نمونه.
بی سروپا: ولگرد و دوره گرد ، کنایه از ماه بلند.
سرو بالا: قامت بلند ، کنایه از محبوب.
سماع: پایکوبی و دست افشانی و وجد و سرورر صوفیان ، کنایه از رقص.
چه محل: چه ارزشی ، چه جایِ نگهداری.
قبا کردن: از جلو نا پایین دریدن ، چاک دادن ِیخهِ جامه تا پایین ، منظور از جامه ، پیراهن است و سابقاً پیراهن ها جلو بسته بوده و از سر شانه تا یکطرف گردن شکافی داشته که با تکمه باز وبسته می شده است.
نظر پاک: نگاه بی آلایش و دور از حسِ شهوانی ، با چشم پاک.
مشکل عشق نه در حوصله دانشِ ماست: حلّ مسئله دشوار عشق در حیطه قدرت دانش و علم مانیست.
فکرِخطا: در اینجا منظور دانش و معلومات ناقص و نارساست.
نکته: جمع عربی آن نُکَت و به معنای سخن تازه و لطیف ودقیق.
غیرتم کشت: رشک و حسد و تعصّب مر از پای در آورد.
عربده: صدای ناهنجار از روی اعتراض برآوردن، ستیزه وتند خویی با فریاد اعتراض.
نازکی طبع: مزاج نازپرورده وحسّاس.
دعا: مدح و درود و درخواست از روی ادب.
طاعت: عبادت، پرستش.

https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
معنی غزل شماره ۱۳۶


(۱) دست در حلقه آن زلف خمیده و اعتماد بر پیمان تو و بادصبا نمی توان کرد.

(۲) به هر اندازه سعی وکوشش دارم در راه رسیدن به تو کار می بندم اما چه می شود کرد که نمی توان سرنوشت را تغییر داد.

(۳) دست ما با رنج و مشقّت فروان به دامن دوست رسیده ، با شماتت و جفای دشمن نمی توان آن را رها کرد.

(۴) چهره او را نمی توان به ماه آسمان تشبیه و دوست را با هر بی سروپای ولگردی مقایسه کرد.

(۵) آنگاه که یار خوش اندام خوش رفتار من به رقص در آید اگر جامه جان را برتن نَدَرَم چه ارزشی دارد.

(۶) با نگاه پاک می توان چهره جانان را تماشا کرد همانطور که چز در فضای پاک و با صفا نمی توان در آیینه نگریست و تصویری را دید.

(۷) حلّ مسئله دشوار عشق در حیطه قدرت دانش ما نیست و دسترسی به این امرِ دقیق با دانش نارسای ما میّسر نمی باشد.

(۸) این رنج حسد و حمیّت که تو مورد علاقه همه مردمی مر از پای در آورد اما پیوسته اوقات نمی توان با همه مردم به ستیزه برخاست.

(۹) چه بگویم که طبع نازک تو آنقدر لطیف و حسّاس است که زیر لب هم نمی توان زبان به دعایت گشود.

(۱۰) دل حافظ سوای قبله و محراب ابروی تو به سوی دیگری توجه ندارد زیرا مذهب ما عبادت دیگری غیر از تو جایر نیست.

https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
شرح غزل شماره ۱۳۶


وزن غزل: فاعلاتن فعلاتن فعلاتن فع لان
بحر غزل:رمل مثمّن مخبون اصلم مُسبغ
*
خواجو :

پشت بر یار کمان ابرو ی ما نتوان کرد
خویشتن را هدف تیر بلا نتوان کرد

قـامتـش را بـه صنـوبر نـتـوان خـوانـد ازآنـک
نسبت سرو خرامان به گیا نتوان کرد

این غزل در زمان شاه شجاع و به هنگامی سروده شده که حافظ خود را به شاه نزدیک کرده و در راه تقرب به سلطان بین او وحاسدان رقابت و چشم و هم چشمی و سعایت بر قرار بوده است.

حافظ این غزل را به استقبال از غزل خواجو، در بزرگداشتِ شاه شجاع سروده و با وجود اینکه به سلطان دسترسی داشته از اینکه شاعر تسلّط مطلق بر او پیدانکرده و وعده های سلطان بعضاً به مرحله عمل نمی رسیده است گله مند است.

شاعر در بیت هفتم از اینکه نمی تواند با صّراحت خواسته های خود را با شاه در میان گذارد و امید قبول قبول داشته دل نگران و از اینکه دیگران درصد نزدیکی به شاه برآمده و توّجه شاه را به خود معطوف داشته اند علناً در بیت نهم اظهارات غیرت و حسادت می کند و به این نکته اقرار دارد که کاری از دستم بر نمی آید و در بیت مقطع مراتب وفاداری خود را به شاه شجاع ابراز می دارد.

در پایان ، مفاد بیت دوم اشاره یی است به مفاد آیه ۴۳ سوره فاطر : فَلَن تَجِد لِسُنَّتِ اللهِ تَبدیلاً وَ لَن تَجِد لِسُنَّتِ اللهِ تَحویلاً پس هر گز روش خدا را تبدیل پذیر نخواهی یافت و هرگز روش خدا را تغییر پذیر نخواهی یافت.

https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
نظر پاک

بجز ابروی تو محراب دل حافظ نیست طاعت غیر تو در مذهب ما نتوان کرد

روح غزل:

چشم بصیرت بینش صحیح و تشخیص آنکه باید به که دل بست و برای «چه» دل بست، هنر مهم انسان آگاه است.

البته در طول تاریخ تکامل خود، به تدریج از پرستش اشیاء به پرستش ارباب انواع رب النوع ها و در نهایت به پرستش یک پروردگار پرداخت ولی در قرون حاضر نیز متأسفانه بسیارند کسانی که دل به غیر خدا بسته اند و نسبت دوستی به هر بی سر و پایی داده و می دهند.

در این غزل حافظ ما را به تشخیص حق از باطل و خدا از غیر خدا می خواند و ما را از طاعت غیر خدا به توحید راستین دعوت می کند.

رهنمود فال:

صاحب گرامی فال.شما هم اکنون با ذوق و شوق فراوان به شخص مقام و یا موضوع خاصی دلبسته اید اما اشکال در این است که در صحت آن تردید دارید.

به راستی یقین ندارید که چه کنیدگاه در تصمیم و نظرتان سست می شوید و به چیزها، اشخاص و موضوعات دیگر می پردازید.

حافظ بزرگ شما را نصیحت می کند که اولاً در دوست یابی دقت بیشتری کنید چون از این جهت آسیب پذیر هستید و ثانیاً به آنچه به دست آورده اید بیشتر اهمیت دهید و قدر آن را بدانید زیرا همیشه شرایط مورد قبول نیست و خطر در کمین آنچه دارید هم هست.

و بالاخره این که با اهل تجربه مشورت کنید تا نسبت به ادامه برنامه هایتان کمتر تردید داشته باشید.توفیق شما در گرو ارتباط شما با خداست.

📚آیات نور در سفینه غزل
✒️دکتر مصطفی بادکوبه ای

https://www.tgoop.com/amirnormohamadi1976
Audio
فایل صوتی غزل شماره ۱۳۶
با صدای استاد موسوی گرما رودی
Qazal 136 Hafez
Modares Zadeh
فایل صوتی غزل شماره ۱۳۶
با صدای مهربانو مدرس زاده
Audio
فایل صوتی غزل شماره ۱۳۶
با صدای مهربانو فرزانه جمشیدی
Audio
🌸🌺
غزل ۱۳۶ حافظ شیرازی
با اجرای عباس احمدی
Audio
غزل شماره ۱۳۶ حضرت حافظ

دست در حلقه آن زلف دوتا نتوان کرد
تکیه بر عهد تو و باد صبا نتوان کرد

#فاطمه_زندی
2024/12/03 00:05:54
Back to Top
HTML Embed Code: