ميراث حديث شيعه: عصر امامان باقر و صادق (ع)، دکتر حسن انصاری

جلسه نهم: در اين جلسه درباره روند تدريجی و شرایط تاريخی تثبيت مذاهب فقهی در اسلام پرداختيم و مراحل مختلف آن را به بحث گذاشتيم. سهم قدرت سياسی از يک سو و همچنين مراحل مختلف مرجعيت دينی مکاتب فقهی را از دیگر سو از نقطه نظر تحول ادبی بحث کرديم. در اين راستا به مراحل تدوين کتاب های حديثی و فقهی اماميه از دوران امام صادق (ع) به بعد پرداختيم؛ از مرحله اصول اوليه تا کتاب های مصنّف تا کتب جامع و همچنين تدوين "مختصر" های فقهی و کتاب های شرائع. به سهم کوفه، قم و بغداد پرداختيم و نقش اصحاب اجماع در تثبيت حديث و فقه امامی. (۸ دسامبر، ۲۰۲۴)

#عصر_امامان_باقر_و_صادق
@azbarresihayetarikhi
https://sites.mit.edu/zekrmit/
@zekrMIT

متن شرح المقدمة تصحيح شده و در نوبت چاپ است. از ميراث ناشناخته کلامی اماميه در حلب

تصحيح متن کتاب شرح المقدمة (شرحی از سده ششم قمری بر مقدمه شيخ طوسي در اصطلاحات علم کلام)

اين نسخه را سال 89 شمسی در استانبول پيدا کردم و همان زمان يادداشت زير را درباره آن نوشتم. بعدا هم چاپ عکسی آن را با مقدمه ای انگليسی منتشر کرديم. اينک با همکاری دوست فاضل آقای احمدی تصحيح متن را بعد از سه سال کار نهایی کرده ايم و از سوی انتشارات بريل به چاپ خواهد رسيد. آدرس مقاله در کاتبان اين است:

https://ansari.kateban.com/post/1698

https://www.tgoop.com/azbarresihayetarikhi

🔺ادعا و واقعیت در خاورمیانه!

در زمانه و منطقه‌ای زندگی می کنیم که ادعاها با واقعیت فاصله نجومی دارد. یکی نظام سابق سوریه است که ادعای حمایت از مظلومِ فلسطینی و مبارزه با اسرائیل را داشت؛ اما به ملت خود ستم می‌‎کرد و اسد وقتی دید هوا پس است بی‌خیال «کشور» و «مقاومت» شد و در تاریکی شب فرار کرد، اما با سقوط او روز به روز پرده‌ها از دست پخت وحشتناک نظامش در زندان‌ها می‌افتد که مو به تن آدمی سیخ می‌شود.

نمونه آن زن داروسازی است که فیلم او در فضای مجازی خارجی وایرال شده است. او ۴۰ سال پیش به دوستش نصیحت می‌کند که دخترش را به خواستگاری که افسر امنیتی است ندهد؛ اما آن شخص داستان را برای آن افسر تعریف می‌کند و ناگهان از سال 1983 آن زن ناپدید می‌شود که اخیرا با گشودن درب زندان بدنام صیدنایا در سن ۸۵ سالگی با وضعیت جسمانی نامناسب پیدا شده و وحشت‌زده آزاد می‌شود.

دیگری اسرائیل و نخست‌وزیرش بنیامین نتانیاهو است که در داخل به اتهام خیانت در امانت، دریافت رشوه و کلاهبرداری محاکمه می‌شود و در خارج نیز به علت ارتکاب جنایت علیه بشریت در غزه تحت تعقیب بین‌المللی است و کارخانه نسل‌کشی او همچنان در این باریکه دایر است، اما برای مردم ایران پیام «زن؛ زندگی؛ آزادی» می‌فرستد و ادعای «دوستی» و «خیرخواهی» دارد!

ارتش و دولتی که به گفته موشه یعلون وزیر دفاع قبلی اسرائیل و نهادهای حقوق بشری در حال اجرای سیاست پاکسازی نژادی در نوار غزه است و تا به حال بنا به نهادهای بین‌المللی بیش از 12 هزار زن، نزدیک به 18 هزار کودک، بیش از 1000 پزشک، پرستار و نیروی درمانی، نزدیک به 200 خبرنگار و روزنامه‌نگار را در 14 ماه کشته است و آوارگان بی‌دفاع را زنده زنده در چادر می‌سوزاند، نمی‌تواند حامی «زن»، «زندگی»، «آزادی» و «انسانیت» باشد.

کسی که 85 هزار تن بمب بر سر مردم عادی غزه فرو می‌ریزد و شهرهای آن‌ها را چنان ویران می‌کند که به گفته مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا فراتر از ویرانی‌های آلمان در جریان جنگ جهانی دوم است و بیمارستان‌ها را بر سر مجروحان و بیماران آوار و بنا به اعلام دادگاه بین‌المللی لاهه از گرسنگی به عنوان سلاح استفاده و از ورود دارو و غذا جلوگیری می‌کند یا این بلا را هم بر سر لبنان می‌آ‌ورد و یک هفته است که کل سوریه را بمباران و توان نظامی آن را بدون شلیک یک گلوله از آنجا نابود و بخشی از این سرزمین را اشغال می‌کند، روشن است که به دنبال چه خاورمیانه‌ای است.
#صابر_گل_عنبری
@Sgolanbari

🎥 محمد قوچانی، روزنامه‌نگار در برنامۀ سینمایی «هفت» شبکۀ نمایش صداوسیما:
چطور ممکن است که ترکیه، تاریخ دورۀ عثمانی را که فقط ۶۰۰ سال قدمت دارد با این شکوه روایت کند و ما نسبت به ۲۵۰۰ سال تاریخ و تمدن رسمی و ثبت شده و مستند کشور خودمان غافل باشیم

🇺🇸 @US_REVIEW 📍پایش آمریکا 📍

ایران سرزمینی تنهاست، یعنی به هیچ سرزمینِ دیگری در جهان شبیه نیست. نیچه می‌گفت: «مرد تنها بزرگ است» و سنائیِ خودِ ما گفته است:
«مُلکِ عالَم به زیرِ تنهایی‌ست
مـردِ تنها، نشانِ زیبایی‌ست»؛
بنابراین از یاد نبریم که او را با این کیفیّت باید سنجيد.
این توقّع هرگز نبوده است که کشور خود را -برای آنکه کشور ماست- بیش از آنچه هست ارزیابی کنیم و به آن بها بدهیم. وطن‌خواهیِ خام، نشانه‌ی سبک‌مایگیِ ناهنجاری است. حرف بر سر آن است که او را آنگونه که هست بشناسیم، با عیب‌ها و حُسن‌هایش در کنار هم، و از نظر دور نداریم که این مرز و بوم اگر در دورانهایی کانونِ مصائب بوده است، بزرگ هم بوده است. بهای نازنینیِ خود را پرداخته.
من این خوش‌باوری را داشته‌ام که در هیچ موقعیّتی از این کشور امید برنگیرم. یک نیروی مرموز، یک هسته‌ی زایا -که نگفتنی است- در قعرِ فرهنگِ این سرزمین و مردمِ آن می‌بینم که دلم را قرص نگاه می‌دارد:
«تو عمر خواه و صبوری که چرخِ شعبده‌باز
هــزار بازی از ایـن طُرفه‌تر برانگیـزد»
@kharmagaas
محمدعلی اسلامی ندوشن

🔴 آیت‌الله سیدعلی محقق داماد: با قوانین و برخوردهای چکشی نمی‌توان حجاب را درست کرد، بلکه باید دین مردم را درست کرد. عمده اعتقادات مردم است.

🔴 قانون باید قابلیت اجرا داشته باشد و قابل پذیرش در بین مردم باشد

🔴 اقدام بعضی از کسانی‌ که سردمدار چنین قضایایی شده‌اند، برای این است که حجاب را چهره خودشان کنند و خرابی‌های خودشان را بپوشانند. قانون باید قابلیت اجرا داشته باشد و قابل پذیرش در بین مردم باشد./ جماران



@azbarresihayetarikhi

در این مقطع خطرناک برای ایران، شاید قدرتمندترین ابزار بازدارندگی، وحدت و انسجام داخلی باشد. اجرای قانون عفاف و حجاب وحدت و انسجام ملی را نه تنها تضعیف، بلکه می تواند مورد سوء استفاده نیروهای خارجی قرار گرفته و به امنیت ملی کشور ضرر هم بزند.

🖋 محسن میلانی

@ArchiveRoom

زبان ما

۱. استرابون که در حدود میلاد مسیح می‌زیسته سخنی دربارهٔ زبانهای ایرانی از پیشینیان خود نقل کرده که ظاهراً نمودار وضع زبانی در زمان فتوحات اسکندر است. محققان امروز این سخن را مکرر بازگفته‌اند (از جمله استاد ارانسکی در مقدمهٔ فقه‌اللغهٔ ایرانی، ترجمهٔ مرحوم کشاورز، ص ۱۳۷). می‌گوید: ساکنان پارس و ماد و بلخ و سغد با جزئی تفاوت همزبانند، یعنی در واقع یک زبان دارند.

۲. مقدسی در احسن التقاسیم، ضمن آنکه متوجه اختلافات میان زبانها و گویش­های مناطق مختلف ایران بوده و سعی کرده این اختلافات را شرح دهد، گفته است که زبان اقلیمهای هشتگانهٔ عجم عجمی است، بعضی دری و فصیح و بعضی گنگ، و همه را «فارسی» می‌نامند. جز این، مقدسی از فارسی در یمن نیز یاد کرده است (از جمله رجوع فرمایند به تاریخ زبان فارسی استاد خانلری، ۱ / ۲۷۳؛ مقالهٔ مرحوم آیت‌الله‌زادهٔ شیرازی در مقالات و بررسیها، ش ۴۵-۴۶).

۳. عزیز استرآبادی، که بزم و رزم خود را در قرن هشتم هجری در آناطولی نوشته، دربارهٔ رواج و تداول فارسی در بین «همهٔ» («همگنان» یعنی «همگان») اهل روم، یعنی ترکیهٔ امروز، در کار دیوانی و در زبان خاص و عام، و سبب تألیف کتاب خود به فارسی می‌گوید (ص ۵۳۷، چاپ استانبول):
«خواستم که مضمون کتاب به زبان تازی تقریر کنم، اما چون جمهور اهالی ممالک روم به زبان پارسی مایل و راغب بودند و اغلب سُکّان و قُطّان آن بلاد به لغت دری قائل و ناطق و جمیع امثله و مناشیر و مکاتبات و محاسبات و دفاتر احکام و غیر آن بدین لغت مستعمل و متداول و دواعی و خواطر همگنان به نظم و نثر پارسی مصروف و مشغول، مبنی بر این مصلحت، فرمان مطاع لازم‌الاتّباع ... بر آن جمله بارز شد که این کتاب به زبان پارسی مسطور گردد و این درّ طری در سلک عبارت دری انتظام پذیرد تا فواید آن میان خاص و عام شایع و مستفیض شود و منافع و مستودعات آن جمله را مفهوم و مستفاد گردد.»

۴. آقا نجفی قوچانی، که کم از یک قرن قبل درگذشته، و برای تحصیل در ایران سفر کرده و به نجف رفته، می‌گوید (سیاحت شرق، چاپ امیرکبیر، ص ۲۰۷): «تمام نقاط ایران، که غالباً یک زبان هستند، کأنّهُ خانهٔ خود انسان است؛ سهل بود رفتن از طرفی به طرفی و هم به واسطهٔ وحدت جامعهٔ هیئتِ دولت و ملت یک اُنس ارتکازی بود بین افراد، ولو ملتفت الیهِ افراد نبود.»

نشر این یادداشت همزمان شد با درگذشت استاد برت فراگنر. خداوند او را بیامرزاد که خدمات شایان به ایرانشناسی کرد.

@YaddashtQaemmaqami

و زبان فارسی در صحار و ايرانيان در عدن و جده، به گواهی مقدسی


أهل هذا الإقليم لغتهم العربيّة الّا بصحار فانّ نداهم وكلامهم بالفارسيّة وأكثر أهل عدن وجدّة فرس الّا ان اللغة عربيّة (احسن التقاسيم از مقدسی)

@azbarresihayetarikhi

#سجاد_آیدنلو:

ما به زبان محلی و مادری‌مان افتخار می‌کنیم، چنان‌که به زبان ملی‌مان فارسی. همۀ زبان‌های محلی و مادری در پیوند با زبان ملی ارزشمند هستند. اما اگر زبان دست‌مایه‌ی هویت‌سازی و ملت‌سازی بشود اشتباه است. یعنی کردی‌زبانان عزیز ایران، هویت و ملیت و فرهنگ‌شان ایرانی است، اما اگر با استناد به زبان کردی بگویند «ملت کرد» این اشتباه است. کردی‌زبان‌های عزیزِ ما ایرانی هستند؛ چه‌این‌که به‌لحاظ هویتی هیچ تفاوتی میان کردی‌زبان و تبریزی و سنندجی و اصفهانی و شیرازی وجود ندارد. حالا اگر زبان ترکی هم دست‌مایه کسانی بشود و بگویند «ملت ترک» و درپی آن یک تبریزی را از یک اصفهانی و سنندجی و کرد و شیرازی جدا کنند اشتباه است. زیرا زبان‌های مادری در قالب هویت و فرهنگ ایرانی مطرح می‌شوند؛ و این یک نکته‌ی علمی است. اگر کسی مخالف این‌ها است، این نظر شخصی اوست، اما ما نمی‌توانیم نظر شخصی را به‌عنوان بیانیه و گزاره اعلام کنیم. تمامِ اهالی ایران ایرانی‌اند و هویت مشخص و پُرپیشینه ایرانی با زبان ملی ارزشمند فارسی و زبان‌های ارزشمند مادری دارند. یک ملیت، یک فرهنگ و یک هویت به نام ایران و ایرانی.


@shahnamehpajohan

📹 تخت جمشید زیر بارش برف

@Mehrnews

ايران؛ تاريخ، ملت، فرهنگ و تمدنش، سرزمينی که هزاران سال است وحدت ملی خود را حفظ کرده و دارای کهنترين دولت- ملت به معنای تاريخی آن است را با يک نماد در طبيعتش می شناسم: با شکوه دماوندش.