مُهر ساسانی با نگاره یک سر گاو در کانون نگاره، و دو سر شیر پیرامون نگاره میانی، و فرشته پیروزی( نیکه) در بالای مهر، و یک بال گشوده ( شاید نماد ایزد بهرام) در زیر نگاره دیده می‌شود. بر روی مُهر با دبیره ناپیوسته پارسیگ( پارسی‌میانه/ پهلوی ساسانی) نوشته است.
ترانوشت:

nlsky YWM ŠPYL

آوانوشت:

nersak rōz weh.

پارسی نو:

نرسک روزِ به (خوش).

با سپاس از دکتر حمیدرضا ظهوریان خوانش نبشته پارسیگ از ایشان است.



اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔════  💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare

اینستاگرام👇👇
instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

پیرامون برنامه خنک جوکر:

از برنامه بی مزه سبک و بی‌مایه‌جوکر هرچی بگویم کم گفتم !

که مشتی آدم خنک و بی ریشه دور هم گرد می‌آیند و در سپهر سیاسی صدا و سیمای بگیر و ببند ایران وانمود میکنند که، مردم خوش و خرم و در کنار خانواده می‌آسایند و برنامه می‌بینند!
ناخواسته بخشی از برنامه را در یک میهمانی دیدم که هنربندان(= هنرمندان بی‌هنر) کمبوجیه شاهنشاه هخامنشی را ریشخند گرفته‌اند.
نباید ساده از کنار این رخداد تلخ گذشت! همه این ها برنامه ریزی شده است!
کمبوجیه فرزند کوروش بزرگ، شاهنشاه ایران و فرعون مصر بوده است، که یافته‌های نوین باستانشناسی نشان می‌دهد دروغ‌هایی که پیرامون خو و منش نادادگرانه وی در رویدادنامه‌های یونانی آمده است سراسر دروغ پردازیست و واژگون گفته آنان، این شاهنشاه هخامنشی به مصریان بسیار نیکی ورزیده و فرعون دادگستری نیز بوده است.
اکنون بی گمانم که جز نابودی تاریخ ایران هیچ آماج و برنامه ای در سپهر سیاسی کنونی ایران دنبال نمی‌شود! و این نیز لکه سیاه دیگری درکارنامه آنان خواهد بود.

اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

جشن سده بر همه ایرانشهریها فرخنده باد.

برگفته از تاربرگ عارف
@arefartgallery

اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

تندیس اشکانی.

اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

نگار برجسته از روزگار اشکانی یافت شده از بردنشانده.


اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

تندیس اشکانی.

اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

سردیس اشکانی، یافت شده از تپه ملیان پارس.

اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

یکی از دغدغه‌های اصلی مشارکت مردمی برای حفاظت از محیط زیست، نبود بودجه است. زیرا جوانان دلسوز برای پیاده‌سازی ایده‌ها و تفکرات سازنده خود به پشتوانه مالی نیاز دارند و حمایت از سوی دولت با موانع متعددی روبروست و اینجاست که صاحبان کسب و کار و خیرین می‌توانند نقش خود را به خوبی ایفا نمایند تا امیدها برای حفاظت از محیط زیست رنگ نبازد.
امیدوارم پروژه «هما» فتح بابی باشد برای شروع یک مسیر در ایفای مسولیت اجتماعی همگانی.
اگر ایده‌ یا طرحی برای حفظ محیط زیست دارید اینجا ثبتش کنید:
https://homa.divar.news/

ایشون گرداننده( رئیس) فرهنگستان زبان و ادب پارسی هستند.


اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

موزا کنیزی رومی بود که اکتاویوس٬ قیصر(امپراتور) روم (۳۵۱ تا ۵۷۲ شاهنشاهی )(۲۷ پیش از زایش مسیح تا۱۴ ترسایی) او را در ازای واپسداد درفش‌های روم که کراسوس  در جنگ حران در سال ۵۰۵ شاهنشاهی( ۵۳ پ از زایش مسیح )از دست داده و هنوز در ایران مانده بود، به فرهاد چهارم به شاهنشاه اشکانی پیشکش کرد.او پس از کوته زمانی در دربار ایران توانست رشد کند و شهبانوی اشکانی همسر فرهاد چهارم و سپس مادر فرهاد پنجم (فرهادک) اشکانی بشود . وی برای ۷ سال در زمان همسرش فرهاد چهارم شاهیار شاهنشاهی (=نایب السلطنه امپراتوری) بود، و ۶ سال تا هنگام مرگ خویش، درکنار پسرش فرهاد پنجم، در شاهنشاهی همباز(= شریک) بود. شهبانو موزا بسیار فریبکار و زهرگُسار بود او شوهر خود را که وی را از کنیزی به شهبانویی رسانیده بود در کهنسالی زهر خوراند و از سر راه پسرش برداشت!
سردیس شهبانو موزا، از شوش یافت و در دیرینسرای ایران‌باستان نگهداری می‌شود. بر روی تاج شهبانو نام سازنده سردیس با دبیره و زبان یونانی کنده‌کاری شده است.

Αντίοχος, γιος του Δαρείου

آنتیوخوس پسر دریاس؟

🔥 اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔════  💐 💎══╗
@azhfandakhovaxshatare
╚═💥💫═════╝

نگاره‌ای زیبا و‌ شگرفت بر روی نگینی از سنگ مَها( کورانز)، از روزگار ساسانی، که شاهنشاه ساسانی را (که بنا بر تاج آن می‌تواند شاهپور دوم شنایایی کرد) هنگام رزم با یک شیر ژیان نشان می‌دهد، شاهنشاه یک نیزه بزرگ را به درون شکم یک شیر فرو کرده است. هنرمند ساسانی بسیار ریزبینانه آذین روی جامه و‌ گوهر افزار، تاج و دیهیم شاهنشاه‌ را نمودار و کنده کاری کرده است.


اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

همانا
پیرامون ریشه پارسی واژه «تخمین» در عربی:

گفته‌اند که  ابوعبدالله خوارزمی در مفاتیح العلوم گفته است که «تخمین» عربی از« خمانای »پارسی گرفته شده است. این را هنگامی بهتر می‌توان دریافت که« خمانا» ، معنای همان واژه شناخته شده، « همانا»،  که «به تخمین» و «تخمیناً» و «تقریباً» و «در حدود» و «برآورد» ..." نیز داشته باشد، و دارد.

در زبان پارسیگ( پهلوی ساسانی) «همانا» به همین معنای «تخمین» و « برآورد» باید گرفته شود:
چنانکه در این گزاره می‌بینیم:

ka ruwān ī ahlawān pad ān puhl widirēd, ē frasang humānāg ān puhl pahnāy bawēd.

اگر روان نیکوکاران از پل چینود بگذرد، آن پل را پهنای همانا (تقریباً )یک فرسنگ بوَد.


ēč ēr ud āzād passux nē dād bē ān pus zarērān kōdak haft-sālag humānāg frāz ō pāy estād ud gōwēd ku man rāy asp zēn sāzēd tā man šawam ud razm Ērān wēnam.

"هیچ ایرانی پاسخ نداد جز آن پسر زریر، کودک همانا (تقریباً) هفت‌ساله؛ بر پای ایستاد و گوید³ که مرا اسب زین سازید تا من شوم و رزم ایرانیان بینم.
چیزی که نمایان است واژه همانا (humānāg) گذار از زبان پارسیگ( از روزگار ساسانی) به پارسی دری( روزگار پساساسانی) و پارسی نو، دگرگونی معنایی یافته است. وانگهی تا روزگار سرایش شاهنامه ( ۱۱۰۰سال پیش) در کنار واژه فرگشت یافته «همانا » در چم( معنی) امروزی «گو که ، گویا » هنوز ریختیارِ کهن این واژه نیز، در زبان پارسی دری دیده می‌شده است. دست کم در سه لخت(=بیت) از شاهنامه می‌توان واژه همانا را در چم( معنی) برآورد، تخمین ، و تقریبا دریافت:

- سپاهی و جنگی و شهری سوار
همانا که بودند سیـــــــــصد هزار

- در داستان جنگ مازندران (چاپ استاد خالقی، سخن، بخش یکم، ص ۲۱۸):

ز بَرگوش تا شاه مازنــــــدران
رهی زشت و فرسنگهای گران

پراگنده در پادشــــــــایی سوار
همانا فزون است ششصد هزار

- در داستان رفتن کاووس به هاماوران به کشتی (همان، بخش یکم، برگ ۲۳۶):

همانا که فرسنگ بودی هزار
اگر پای با راه کردی شمــــار

🖊مهدی زمانیان
با نگاهی به یادداشت دکتر قائم مقامی.

اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔═💐 💎═╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚═💥💫═════╝

عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات:

به تازگی چند دستنویس به زبان پارسی، از انبار گردگرفته نبیک‌خانه ( کتابخانه) دانشگاه لایدن هلند یافت شده است.
این یافته یک دانشنامه است که، به گفته پژوهشگران، «از کوچک‌ترین زیستاران، مانند کک‌ها، کرم‌ها و شپش‌ها، گرفته تا جانوران شگفت و دیده نشده، در پوششی رازآمیز و افسانه‌ای، سخن می‌گوید».
زکریای قزوینی برای نمونه از یک جانور دریایی گزارش می‌دهد که: «چهره‌ای مانند آدم دارد، ریش آن سفید است، بدنش مانند غوک(قورباغه)، موهایش مانند گاو و پیکرش به اندازه یک گوساله است».
در نگاه نخست، این گفته سرار شگفت و باور ناکردنی به نگر می‌رسد، وانگهی با نگاهی ژرف درخواهیم یافت که این گزارش به درستی از خوک‌دریایی سخن می‌گوید.
در میان نو یافته‌ها دستنویس‌هایی هم از دیوان حافظ و چارانه‌های(= رباعیات) خیام نیز یافت شده است.


🖊پارسی نگاری از مهدی زمانیان

اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔💐 💎╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚💥💫╝

بدتر و فاجعه‌بارتر از شیوۀ صحبت کردن این خانم و امثال ایشان آن است که در آینده احتمالاً این افتضاح گسترش و عمق بیشتری خواهد یافت. پایین‌تر، یکی از دلایل پیدایی چنین پدیده‌ای را عرض خواهم کرد ولی پیشتر بگویم که در برابر این سیل ویرانگر نه تنها نهادهای مسؤول «هیچ» کاری نمی‌کنند، بلکه گویا صورت مسأله و دلیل چنین وضعی چندان هم برای ایشان و البته برای بسیاری دیگر روشن نیست.
بعد از  «ادا» و خودنمایی و فریب، یکی دیگر از دلایل این طرز سخن گفتن اهالی برخی از رشته‌ها که البته در دانشگاه‌های ایران تحصیل کرده‌اند آن است که از مدت‌ها پیش در خیلی از رشته‌های دانشگاهی خواندن کتاب‌های درسی به زبان انگلیسی تشویق و مایۀ فضل شمرده می‌شود، حتی اگر ترجمۀ خوبی از آن کتاب‌ها در بازار باشد. خواندن کتاب‌ها و مقاله‌های خوب به انگلیسی یا زبان‌های دیگر نه تنها نشانۀ فضل است، بلکه در این شتابی که در نوشتن کتاب‌ها و مقاله‌های خوب در جای جای جهان عمدتاً به انگلیسی پدید آمده، ناگزیر و بایسته است. مسألۀ مهم آن است که ترجمۀ این منابع به فارسی و استفاده از آن ترجمه‌ها در کلاس‌های دانشگاهی هم البته به همین درجه از بایستگی است.

دنبالۀ مطلب👇

دنبالۀ مطلب:

دانشجویی که تمام مدت منابع انگلیسی می‌خواند چطور می‌تواند موقع حرف زدن و نوشتن به فارسی از اصطلاح‌هایی فارسی که هیچ وقت نخوانده استفاده کند؟
عیب بزرگ دیگری که در این میان هست آن است که دانش‌آموختگان این رشته‌ها مطمئن خواهند بود اصلاً به فارسی نمی‌شود چنین چیزهایی گفت و از این ناحیه نوع بدی از بی‌اطمینانی و بدگمانی نسبت به زبان فارسی پدید می‌آید که بی‌درنگ به از میان رفتن شأن این زبان نزد صاحبانش می‌انجامد.
عیب دیگری که به همین اندازه بد است و بدبختانه ظاهرش این‌طور نشان نمی‌دهد آن است که این سو و آن سو می‌شنویم می‌گویند «مطلبی تخصصی است و ناگزیر باید با اصطلاح‌های انگلیسی بیان شود»! شگفتا! بیست سال دانش‌آموزی و دانشجویی در مدرسه‌ها و دانشگاه‌های ایران فرصتی برای کتاب‌های درسی فراهم نکرده تا این معنی را به شهروندان این کشور منتقل کند که فارسی زبان آموزش و به این ترتیب زبان علم و فن یعنی زبان تخصصی رشته‌های تحصیلی در دانشگاه‌های ایران است؟ این پرسش جدی است! اگر مطلبی در کتاب‌های درسی به‌ویژه در دورۀ مدرسه تکرار و به آن تصریح شود، به احتمال خیلی زیاد آن مطلب در ذهن دانش‌آموز جزء اصول دسته‌بندی خواهد شد. برای این منظور البته لازم است در کتاب‌های زبان و ادبیات فارسی برای نمونه از حجم عظیم مطالب صوفیانه و عارفانه و عمدتاً شعر کاسته شود تا روزی این خیال اشتباه از ذهن مردم این سرزمین زدوده شود که «فارسی فقط زبان شعر و خیال است». به جای آن، باید نمونه‌هایی از متن‌های علمی و فنی فارسی از هزار سال پیش تا به امروز در این کتاب‌ها گنجانده می‌شد تا صاحبان این زبان بیاموزند که فارسی از کهن‌ترین زبان‌ها در میان زبان‌های موجود جهان است که به آن از دیر باز متن علمی و فنی و رسمی نوشته می‌شده است. نباید فراموش کرد که جمعیت بزرگی از مخاطبان این کتاب‌ها قرار است در آینده مهندس و پزشک شوند. آنچه آنها از زبان فارسی به مثابۀ ابزار در رشته‌های خود آموخته‌اند کم‌وبیش هیچ بوده! یعنی نه اصطلاح فارسی یاد گرفته‌اند و نه از طرز بیان و نوشتن و البته از شأن این زبان چیزی به گوششان خورده. حالا چرا باید وقتی می‌بینیم یکی از همان دانش‌آموزانِ سال‌های گذشته به این شیوۀ فاجعه‌بار فارسی حرف می‌زند و آدم‌های اطراف او سرِ تأیید می‌جنبانند، تعجب کنیم؟

بِه‌واژه‌ی دستشویی dast-šōy  یک کاربرد کهن در زبان پارسیک :

در دانش زبان‌شناسی پدیده‌ای داریم  که  "بِه گویی" یا "پرهیزگویی" (Euphemism) نام دارد.
بِه‌گویی یا پرهیزگویی به فرایندی گفته می‌شود که در آن، زبانوران به جای بکار بردن از دُژواژه‌ها (واژگان رُک و بی پرده)، از به‌واژه‌ها( واژه‌های نرم‌تر، نهفته و گنگ) بهره می‌برند تا از ناپسند بودن، بی‌ادبی یا شرمگینی آن واژگان بکاهند. برای نمونه :

بجای "شاش" → "ادرار"

بجای "آروغ" → "بادگلو"

واژگان اندام :

بجای "کپل یا ک.." → "نشیمن/ باسن"

بجای "پستان" → "سینه"

واژه‌هایی پیرامون مرگ:

بجای "مردن" → "فوت کردن" یا "دار فانی را وداع گفتن"

بجای "کُشتن" → "حذف فیزیکی"

این پدیده یک بخش جدایی‌ناپذیر از زبان است و در بیشتر فرهنگ‌ها هست. در زبان پارسی نو نیز بسته به جایگاه،  زبان‌وران از واژه‌های نرم‌تر (غیرصریح) بهره می‌برند.
در زبان پارسی امروز بجای واژه آبشتنگاه که در پارسی دری کهن کاربرد داشته است.
از واژه توالت، مستراح( کم کاربرد)، دست به آب( در پارسی امروز کم کاربرد شده است ) سرویس بهداشتی و واژه دست شویی به کار می‌رود. چیزی که نمایان است. این واژه در زبان پارسیگ ( پارسی میانه/پهلوی ساسانی) نیز گواه داشته است، چنانکه در شایست ناشایست آمده است:

yašt ǰāmag wind-ohrmazd guft kū nō šabag māh drahnāy andar abāyēd, dibīr guft kū hād! ka dast-šōy kunēnd ud be šōyēnd andar zamān pāk be bawēd. (Davar, 1912, p.9)

[درباره] جامۀ یشت، وند هرمزد گفت که [گذشتن] مدت نُه شب [یا] یک ماه [بر آن] ضرور است. دبیر گفته است که هان! چون دستشوی [بر آن] کنند [و] بشوید، در زمان پاک بشود. (مزداپور، 1369، ص20)

این واژه در پارسی دری دست کم در فرهنگ دهخدا و معین گواهی برایش آورده نشده است.


نوشته شد در روز شنبه ۲۰ بهمن (بهرام‌ روز) ۲۵۸۳شاهنشاهی برابر با۱۳۹۳یزدگردی،
۱۴۰۳ خورشیدی.

🖊مهدی زمانیان.

دانش‌آموخته باستان شناسی و کارشناس ارشد فرهنگ و زبانهای باستانی.

بن مایه :

فرهنگ دهخدا
فرهنگ معین
دست‌نویس شایست ناشایست ( کتایون مزداپور)

کتاب «زبان و تابو» نوشتهٔ کیت آلن (Keith Allan)
مقالهٔ «تابو و پرهیزگویی در زبان» نوشتهٔ استیون پینکر (Steven Pinker)

«زبان‌شناسی اجتماعی» نوشتهٔ پیتر ترادگیل (Peter Trudgill)



اندیشکده  آژفنداک هوَخشَتَره  🔥
╔💐 💎╗
@azhfandakhovaxshatare

instagram.com/korosh_waspuhr_sasani
╚💥💫╝