.
پوشه شنیداری نشست
متروی تهران در بزنگاه بحران‌ها

زهرا صفرلو
پژوهشگر و فعال حوزه حمل‌ونقل شهری

یکشنبه ۱۲ اسفند ۱۴۰۳

به میزبانی مدرسه مطالعات فضا (معماری و شهر) باشگاه اندیشه

#مطالعات_فضا #معماری_و_شهر #مترو #صفرلو #باشگاه_اندیشه

@fazaschool | @bashgahandishe

.
🔰مدرسه مطالعات دیالوگ و مدرسه مطالعات دین باشگاه اندیشه برگزار می‌کنند:

سال چهارم لیالیِ لیلی
الهیات گشوده

👤با حضورِ
رسول رسولی‌پور
دین‌پژوه و دانشیار فلسفه دانشگاه خوارزمی

📅شنبه تا دوشنبه، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ اسفند ۱۴۰۳
🕰از ساعت ۱۷:۳۰

☘️پایان نشست‌ها با ضیافت مختصر افطار همراه خواهد بود.

🧭خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه ناییی، پلاک ۲۳، شبستان باشگاه اندیشه

💡حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

📝درباره‌ی نشست‌ها را این‌جا بخوانید.

#مطالعات_دیالوگ #الهیات_گشوده #رسولی‌پور #باشگاه_اندیشه

@dialogeschool | @diinschool | @bashgahandishe

.
دربارۀ نشست‌های سال چهارم لیالیِ لیلی: الهیات گشوده

📝رسول رسولی‌پور

الهیات گشوده در سپهر الهیات فلسفی و فلسفه دین، رویکرد نوینی است که در میان گونه‌های خداباوری، چالش‌های فراوانی را برانگیخته است. خدای توصیف شده در الهیات گشوده، تغییرپذیر، انفعال‌پذیر، زمان‌مند، ریسک‌پذیر و فاقد علم پیشین به افعال اختیاری انسان است. در فلسفه و کلام اسلامی، هر چند این عنوان (الهیات گشوده) سابقه ندارد، اما دیدگاه برخی از متفکران مسلمان؛ به‌ویژه صدرالمتألهین، در موضوع مشیت و عنایت الهی، و در تبیین چگونگی رابطه خدا با جهان، نفیا و اثباتا به نتایج این رویکرد جدید پهلو می‌زند. وجه تسمیه الهیات گشوده را می‌توان از طرفی، در گشودگی خدا نسبت به جهان و مخلوقات آن خصوصاً انسان جست‌وجو نمود، و از طرف دیگر، در گشوده بودن آینده؛ به این معنا که آینده، حتمی و از پیش تعیّن یافته نخواهد بود و این مخلوقات هستند که با انتخاب‌های آزاد خود آینده را شکل می‌دهند.به اعتقاد خداباوران گشوده، خدا با قدرت مطلقش مخلوقات را آفرید و بر تمام مخلوقات نظارت و حاكمیت دارد. او با آزادی و اختیار تصمیم گرفت موجوداتی را خلق كند كه بتوانند عشق و محبت خدا را تجربه كنند. خدا به ما عشق و محبت دارد و تمایل دارد كه انسان وارد یک ارتباط عاشقانه، دوسویه و متقابل با او شود و اینكه انسان با آزادی و اختیار خود برای برآورده كردن اهداف خدا، با او مشاركت داشته باشد. به اعتقاد نظریه‌پردازان الهیات گشوده، خدا و جهان رابطه‌یی دوسویه و پویا دارند و با هم در تعامل هستند. این‌گونه نیست که فقط خدا بر مخلوقات تأثیرگذار باشد بلکه مخلوقات نیز می‌توانند خدا را تحت تأثیر قرار دهند. خدا به خواست و اراده خودش جهانی را آفریده که در آن، انسان‌ها آزادی عمل و اختیار چشمگیری دارند.

#مطالعات_دیالوگ #الهیات_گشوده #رسولی‌پور #باشگاه_اندیشه

@dialogeschool | @diinschool | @bashgahandishe

.
انجمن زنان پژوهشگر تاریخ با همکاری باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

ضیافت افطار و گفت‌وگو دربارهٔ

رازهای شگفت‌انگیز تاریخ‌خوانی که مدرسه به نوجوانان نمی‌گوید
علی‌اکبر زین‌العابدین

کارگران زن در کمپانی ابریشم لاسقاریدیس در گیلان
نادیا ره

دوشنبه ۲۰ اسفند ۱۴۰۳
ساعت ۱۶

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

@zananepazhoheshgartarikh1396 | @bashgahandishe

.
مدرسه مطالعات اتوپیای باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

شهر بانوان؛
مروری بر اتوپیانیسم زنانه‌نگر

با ارائه‌ی
روح‌الله طالبی توتی
عضو شورای علمی مدرسه‌ی مطالعات اتوپیا؛ پژوهشگر مطالعات جنسیت و زنان

میزبان:
رضوان ولی‌زاده
دانشجوی علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

شنبه ۱۸ اسفند ۱۴۰۳
ساعت ۱۹

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، باشگاه اندیشه

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش زنده از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

◀️به اطلاع گرامیان می‌رسانیم که ضیافت مختصر افطار پیش از نشست و از ساعت ۱۸:۳۰ برقرار است، سپس از ساعت ۱۹ نشست آغاز خواهد شد.

📝درباره‌ی نشست را اینجا بخوانید.

#مطالعات_اتوپیا #اتوپیانیسم_زنانه‌نگر #۸مارس #باشگاه_اندیشه

@bashgahandishe

▫️
📖 دگرگونی سخن عاشقانه در ادبیات نوگرای ایران
(چرخش اجتماعی در نگرش به ادبیات‌ـ۴)

یکی از پی‌آمدهای چرخش اجتماعی در ادبیات، به تکاپو درآوردن زنان برای فراگیریِ خواندن و نوشتن بود. اعتصام‌الملک در این راه، کتاب تربیت نسوان را به فارسی برگرداند و در آن از زبان نویسنده، پیش‌نهاد کرد که آموزش زنان «موافق اصول دین قویم و قواعد محکمهء ادب، و شرایط حجاب مراعات شود.»
کشاندن نیمی از جامعه به گستره‌ی شهروندی، نیازمند دگرگونی بنیادی در نگاه به زن بود. نگرشی که زن را تنها برای زادن و بچه‌داری می‌خواست، آموزش زنان را به چیزی نمی‌شمرد. از دریچه‌ی مرده‌ریگِ شعر فارسی نیز در آن روزگار، زن ایزدبانوی نیاز و نگاه بود، و در او به غنچه‌ی عشق حقیقی می‌نگریستند. نویسندگان پیش‌رو در پی دگرگونی هر دو نگاه رفتند.

در آغاز برآمدن ادبیات نوگرای ایران، چگونگی نگاه به زن، یکی از مایه‌های دگرسانی نگرش نویسندگان و شاعران بود. نیما یوشیج، پس از پشت سر گذاشتن روزهای دل‌دادگیِ جوانی، قصه‌ی رنگ پریده و افسانه را نوشت. در نخستینْ دفتر، هنوز از شیوه‌ی نوشتنِ «وصف‌الحالی» کنده نشده بود؛ درون‌مایه‌ی آن پُر است از ناله و گلایه از رنج دل‌دادگی و زندگی در شهر. اما در افسانه توانست به طبیعت برگردد. به جای بازگو کردن فراز و فرودهای دل‌دادگی خود، کوشید تا از خودِ عشق بنویسد، گذرندگی را ببیند و توان‌های انسان برای بازگویی عشق دگرسان را بازجوید و به جست‌وجوی راه‌های دیگری برای نوشتن غزل برآید که به کارِ همگان بخورد، نه تنها به کار خود گوینده.
نیما در نامه‌ای نوشت، «یک چیز را گوینده‌ی غزل می‌بازد، اگر تمام عمرش غزل‌سرایی بیش نباشد، و آن همه‌ی دنیاست و همه‌ی طبیعت.» (درباره‌ی شعر و شاعری، ص۱۲۸)، و بار دیگر نوشت، «می‎خواهید فقط غزل بگویید؟ ... این خودکشی است» (هم‌آن، ص۲۰۶). زیرا دلتنگی‌های شاعر از چیزها و جاهایی است که تنها بخش کوچکی از آن‌ها در غزل می‌گنجد. از دید نیما، غزل تنها ساختار آرایه‌بندی بیت‌ها و قافیه‌ها نبود؛ یک روش به سر آوردن در جهان و نوشتن شعر بود. در نگاه او، «افسانه» هم در روشِ پردازش و نگارش، یک غزل بود.
محمدرضا میرزاده‌ی عشقی در ایده‌آل، گفت‌وگوی مریم عاشق را در برابر جوان خودسر، مو به مو بازمی‌گوید و پرده‌ی غم‌انگیزی از فریب می‌گشاید. مریمِ هم‌زادِ مشروطه در بستر نیرنگ فرومی‌پیچد و سرانجام بر سر ناآزمودگی و آزرم، جان می‌دهد. در نگاه عشقی، مرگِ مریمِ عاشق، پایان امید به جنبش مشروطیت بود. هم‌‌سرشتی مریم با مشروطه، نشانه‌های نمادپردازی اجتماعی را در شعر عشقی پررنگ می‌کند.
صادق هدایت در بوف کور، چهره‌ی زن اثیری را از پرده‌ی نقاشی بیرون می‌کشد و در خواب به جست‌وجوی‌اش می‌پردازد، تا بگوید که آن چهره، دیری است از زندگی رخت برون کرده، و سخن از رمز و رازهای‌اش، و پیچیدگی‌های نگاه کردن به او، اکنون بخشی از جست‌وجویِ پاره‌هایِ سپری شده‌ی روزگار است.

در برابر نگاه نیما، عشقی، هدایت و دیگران به پدیده‌ی زن در شعر و جامعه، شاعران هم‌گرا با سنت‌های ادبی، همه‎ی «دردها و دلتنگی‌ها و بغض‌های» (هم‌آن، ص۲۰۶) خود را به یک روش بازگو می‌کردند. نیما چند روز پس از «خودکشی خواندن»ِ کارِ شاعری که پیکره‌ی برگزیده‌ی شعر او تنها در غزل تن‌آور شده باشد؛ نامه‌ای برای شهریار نوشت، و آن را به هم‌راه «منظومه به شهریار» برای او فرستاد. نیما در نامه‌اش از روش کار خود، به‌ویژه «شکل به کار بردن کلمات» می‌گوید که در آن، «اطاعتی مانند اطاعت غلامی زرخرید، نسبت به قواعد زبان در کار نیست» (نامه‌ها، ص۶۳۸). روش نیما، نشانه‌ی شکافی در زبان یک‌دستِ سخن عاشقانه بود.
نزدیکی سخن نیما درباره‌ی غزل، و نامه به شهریار، یادآور یک هم‌بستگی پنهانی است. شهریار نمونه‌ی شاعران سنت‌گرایی بود که در شعر خود، غزل را برای بازگویی سرنوشت رنج‌بار دل‌دادگی برگزیده بودند. چشم‌انداز سخن شهریار در غزل‌‌های عاشقانه از رنج دل‌دادگی فراتر نمی‌رود. این نگرش در شعر نوگرای ایران از بن دگرگون شد. در غزل نوگرای ایران، شاعران در زن، سوژه‌ی زندگی، هم‌زیستی، یگانگی و هم‌سرایی را بازجستند:
من و تو یکی دهان‌ایم
که با همه آوازش
به زیباتر سرودی خوانا ست.
...‏
یکی دیدگان‌ایم
که دنیا را هر دم
در منظرِ خویش
تازه‌تر می‌سازد.
‎(شاملو، آیدا در آینه)

دگرگونی نگرش به زن در شعر فارسی از جنبش مشروطیت مایه می‌گرفت و کارِ نویسندگانی مانند یوسف آشتیانی (اعتصام‌الملک) در بارآوری آن مایه‌ها از هر نگاه، فراموشی‌ناپذیر است.

‎👉اعتصام‌الملک در تکاپوی بازشناسی ادبیات

● در پویه‌ی زبان فارسی⁦
گزیده‎ی یادداشت‌ها در فرهنگ، زبان و ادبیات
https://www.tgoop.com/OnPersianLanguage/

.
🔰مدرسه مطالعات دیالوگ و مدرسه مطالعات دین باشگاه اندیشه برگزار می‌کنند:

سال چهارم لیالیِ لیلی
الهیات گشوده

👤با حضورِ
رسول رسولی‌پور
دین‌پژوه و دانشیار فلسفه دانشگاه خوارزمی

📅شنبه تا دوشنبه، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ اسفند ۱۴۰۳
🕰از ساعت ۱۷:۳۰

☘️پایان نشست‌ها با ضیافت مختصر افطار همراه خواهد بود.

🧭خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه ناییی، پلاک ۲۳، شبستان باشگاه اندیشه

💡حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

📝درباره‌ی نشست‌ها را این‌جا بخوانید.

#مطالعات_دیالوگ #الهیات_گشوده #رسولی‌پور #باشگاه_اندیشه

@dialogeschool | @diinschool | @bashgahandishe

.
دربارۀ نشست‌های سال چهارم لیالیِ لیلی: الهیات گشوده

📝رسول رسولی‌پور

الهیات گشوده در سپهر الهیات فلسفی و فلسفه دین، رویکرد نوینی است که در میان گونه‌های خداباوری، چالش‌های فراوانی را برانگیخته است. خدای توصیف شده در الهیات گشوده، تغییرپذیر، انفعال‌پذیر، زمان‌مند، ریسک‌پذیر و فاقد علم پیشین به افعال اختیاری انسان است. در فلسفه و کلام اسلامی، هر چند این عنوان (الهیات گشوده) سابقه ندارد، اما دیدگاه برخی از متفکران مسلمان؛ به‌ویژه صدرالمتألهین، در موضوع مشیت و عنایت الهی، و در تبیین چگونگی رابطه خدا با جهان، نفیا و اثباتا به نتایج این رویکرد جدید پهلو می‌زند. وجه تسمیه الهیات گشوده را می‌توان از طرفی، در گشودگی خدا نسبت به جهان و مخلوقات آن خصوصاً انسان جست‌وجو نمود، و از طرف دیگر، در گشوده بودن آینده؛ به این معنا که آینده، حتمی و از پیش تعیّن یافته نخواهد بود و این مخلوقات هستند که با انتخاب‌های آزاد خود آینده را شکل می‌دهند.به اعتقاد خداباوران گشوده، خدا با قدرت مطلقش مخلوقات را آفرید و بر تمام مخلوقات نظارت و حاكمیت دارد. او با آزادی و اختیار تصمیم گرفت موجوداتی را خلق كند كه بتوانند عشق و محبت خدا را تجربه كنند. خدا به ما عشق و محبت دارد و تمایل دارد كه انسان وارد یک ارتباط عاشقانه، دوسویه و متقابل با او شود و اینكه انسان با آزادی و اختیار خود برای برآورده كردن اهداف خدا، با او مشاركت داشته باشد. به اعتقاد نظریه‌پردازان الهیات گشوده، خدا و جهان رابطه‌یی دوسویه و پویا دارند و با هم در تعامل هستند. این‌گونه نیست که فقط خدا بر مخلوقات تأثیرگذار باشد بلکه مخلوقات نیز می‌توانند خدا را تحت تأثیر قرار دهند. خدا به خواست و اراده خودش جهانی را آفریده که در آن، انسان‌ها آزادی عمل و اختیار چشمگیری دارند.

#مطالعات_دیالوگ #الهیات_گشوده #رسولی‌پور #باشگاه_اندیشه

@dialogeschool | @diinschool | @bashgahandishe

اقتصاد تئاتر کاربردی
کلیدی ترین عیارِ تسهیل‌گری

📝 علی‌ظفر قهرمانی‌نژاد


هنرهای مردمی و عام المنفعه (از جمله تئاتر شورایی) نمدی نیست که بخواهیم از آن کلاهی برای خود بسازیم.

وظیفه یک تسهیلگر این است که طبق پروتکلهای مختص به این نوع تئاتر، حمایت مالی بگیرد و با انجام پروژه های متنوع در اجتماعات مختلف، هر چه بیشتر و بیشتر آن را ترویج کند، تا بلکه هر چه زودتر و زودتر به دست صاحبان اصلی آن، یعنی خود مردم، به ویژه کم برخوردارها/سرکوب شدگان بیفتد، تا بلکه با آن خود را توانمند کنند و از درد و رنج برهانند.

پس نه تنها لازم است که آن را به کالایی تجاری و قابل فروش تبدیل نکنیم، بلکه باید به گروه هایی که ناآگاهانه این کار را انجام می دهند، گوشزد کنیم که اگر تئاتر شوایی/سرکوب شدگان هم پولی شود، پس خودِ اقشار سرکوب شده چگونه به آن دسترسی پیدا کنند؟

به جای حمایت از چنین گروه‌هایی، باید آنها را آگاه کرد.

تئاتر شورایی/سرکوب شدگان (مانند همه تئاترهای کاربردی و کل هنرهای عام المنفعه) تابع این اصل اخلاقی است:

کار درست، درست است
حتی اگر هیچکس انجامش ندهد.

کار غلط، غلط است،
حتی اگر همه انجامش دهند.

صرف اینکه در تنگنای اقتصادی هستیم و همه از هر راهی دارند پول در میاورند، یا اینکه فلان گروه در بهمان کشور این تئاتر را گیشه ای کرده، دلیل درستی برای تبدیل تئاتر شورایی به تئاتر حرفه ای نیست.

حتی اگر قصد داریم درآمد حاصل از این تئاتر را صرف امور خیریه کنیم، به جای تعیین پول بلیط، باید صندوق اعانه بگذاریم و روی آن بنویسیم بابت چیست، تا هر کس هرقدر توانست (البته اگر خواست) به آن صندوق، و نه به گروه اجراگر، کمک کند.

ضمناً برای جلب اعتماد، لازم است پیجی ایجاد کنیم و ریز مستندات استفاده از آن اعانات را جهت اطلاع عموم در آن قرار دهیم.

اما اگر صرفاً هدف ما درآمدزایی از راه گیشه است، بهتر است شرافتمندانه برویم تئاتر حرفه ای کار کنیم، نه تئاتری را که متعلق به همهٔ مردم است، خودخواهانه خرج خودمان کنیم.

تئاتر کاربردی (و از جمله تئاتر شورایی) اقتصاد خاص خود را دارد که با اقتصاد تئاتر حرفه ای متفاوت است.

متن کامل این جستار را اینجا بخوانید.

#مطالعات_اجرا #تئاتر_کاربردی
#اقتصاد_تئاتر_کاربردی
#تئاتر_شورایی
#باشگاه_اندیشه

| @ejraaschool | @bashgahandishe |

.
📝درباره‌ی نشست شهر بانوان

ژرفای رابطه‌ی پیچیده و پرابهام زنان با جهانِ آرمان‌شهرها نیازمند تاملی افزون است.

پرداختن به این موضوع، نه تنها فرصتی است برای واکاوی نقش زنان در خلق و تصویرسازی اتوپیاها، بلکه زمینه‌ای است برای تأمل در اندیشه‌ها و رویاهای زنانی که خود، آفریننده‌ی جهان‌های آرمانی بوده‌اند. از دل تاریخِ پرفرازونشیبِ اتوپیانیسم، صدای زنانِ خالق و کنشگر به گوش می‌رسد؛ زنانی که با قلم و اندیشه‌های خود، مرزهای واقعیت را درنوردیده‌اند و جهانی عاری از ستم و سرشار از برابری را تصویر کرده‌اند.

نشست «شهر بانوان» مروری است بر تاریخِ پرفرازونشیبِ اتوپیانیسم زنانه‌نگر، و تلاشی است برای فهمِ این که چگونه زنان، با خلق جهان‌های اتوپیایی، نه تنها به تامل در وضع موجود پرداخته‌اند، بلکه راه‌هایی نو برای اندیشیدن به آینده گشوده‌اند.

در این مسیر، به این پرسش‌ها نیز می‌پردازیم: آیا اتوپیاهای زنانه‌نگر، ماهیتی متفاوت از اتوپیاهای مردانه دارند؟ چگونه زنان، با استفاده از ابزار ادبیات و فلسفه، به بازتعریف مفاهیمی چون قدرت، برابری و عدالت پرداخته‌اند؟ و در نهایت، آیا اتوپیانیسم زنانه‌نگر می‌تواند الهام‌بخش ما باشد؟

این نشست، فرصتی است برای گفت‌وگو، تأمل و کشفِ دوباره‌ی صدای زنان در تاریخِ اندیشه‌ی اتوپیایی. با هم قدم در این راه خواهیم گذاشت و به تماشای جهانی خواهیم نشست که زنان، نه تنها ساکنان آن، بلکه معمارانش بوده‌اند. جهانی که در آن، رویاهای برابری‌طلبانه و عدالت‌محور، به واقعیتی نو تبدیل می‌شود.

#مطالعات_اتوپیا #اتوپیانیسم_زنانه‌نگر #۸مارس #باشگاه_اندیشه

@bashgahandishe