بنیاد علم و فناوری بهیارصنعت سپاهان

🎙پانزده نکته در جایگاه تاریخی "عقل تکنیک"
💎 #استاد_طاهرزاده

📅 چهارشنبه‌ ۲۲ دی ماه ۱۴۰۰
🔰 جلسه هشتم

243 viewsedited 16:24

220 views07:57

تأملی در مهاجرت نخبگان⚪️⚫️🔴

فرار مغزها و مهاجرت نخبگان مسئله اي تاريخي است و فرع و نتيجه عدم تعادل در شئون توسعه است. وقتي تعداد تحصيلكرده بيش از ميزان نياز است گروهي از آنان و البته بهترين هايشان به جايي كه علم در آنجا آسان تر و راحت تر نفس مي كشد مي روند و بعضي از آنان ممكن است در زمره دانشمندان بزرگ جهان قرار گيرند. از اين مهاجرت نه اخلاقاً و نه عملاً نمي توان جلوگيري كرد. اگر مي گويند كه اين مهاجرت خسراني بزرگ براي كشور است راست مي گويند ولي با اين سخن راست چه مي توان كرد؟ اولين كاري كه مي توانيم بكنيم اين است كه به وضع جهان كنوني و در روابط و مناسباتي كه اقتضايش محروم شدن جهان توسعه نيافته از بهترين داشته-هايش به سوي قدرت هاي جهاني است، بينديشيم.

مسئله مهاجرت نخبگان، مسئله سياسي نيست. سياستمداران بهترين تصميمي كه مي توانند بگيرند اين است كه در طراحي برنامه هاي توسعه هماهنگ، براي هماهنگ سازي شئون توسعه بكوشند. كشور هر چه در راه توسعه پيش رود نيازش به دانشمند بيشتر مي شود و تحصيلات دانشگاهي نيز صورتي كم و بيش متعادل پيدا مي كند.
اگرها بايد دور انداخت و كاش مي توانستيم از شر اين همه اگر كه هر روز در حل مسائل خرج مي كنيم رها شويم.آيا ما اكنون براي همه دانشمندان داوطلب خدمت در كشور شغل مناسب و وسايل رفاه و شرايط آسودگي تن و جان و خاطر آماده داريم يا مي-توانيم در كوتاه مدت اينها را فراهم كنيم؟ فرض كنيم كه فردا بيست هزار دانشمند ايراني از خارج بيايند و داوطلب خدمت در كشور شوند. كشور به آنها چه نيازي دارد و دانشگاه ها و مراكز علمي-پژوهشي چه پاسخي به آنها مي توانند بدهند. مسائل واقعي با اگرهاي بي وجه و بيجا حل نمي شود.

اينكه دانشمندان ما در مجلات و نشريات علمي آثار و پژوهش هاي خود را عرضه كنند يك فضيلت است اما الزام دانشمندان به نوشتن مقاله در مجلات خارجي را مي توان تأييد ضمني و البته نادانسته جواز مهاجرت دانشمندان دانست. زيرا اگر نتايج كار علمي در كشور به كار نمي آيد و بايد به خارج فرستاده شود معني اش اين است كه كشور به دانشمند و دانشش نياز ندارد. اگر دانش را مي توان صادر كرد چرا مهاجرت دانشمند را منع كنند.
مي گويند اين قبيل مطالب بوي اعتقاد به ضرورت تاريخي (دترمينيسم) و اضطرار اجتماعي مي دهد و با اختيار منافات دارد. اختيار را با توهم همه تواني اشتباه نبايد كرد. تاريخ ضرورت ها، اضطرارها و امكان ها دارد و اختيار موكول به درك ضرورت ها و اضطرارها و كوشش براي يافتن امكان هاست. ضرورت ها و اضطرارها چه بخواهيم و چه نخواهيم وجود دارد و با انكار آنها مشكل ها حل نمي شود. ضرورت و اضطرار را بايد تصديق كرد تا راهي به اختيار يافت. اين اضطرارها و ضرورت ها لازمه امور تاريخي اند و تعلق بي واسطه به سياست ندارند.

اگر از آنچه گفته شود نتيجه بگيرند كه پس به رفتن مستعدان از كشور تن بايد داد مراد نويسنده را درنيافته اند. زيرا آنچه گفته شد دعوت به تأمل بيشتر و انديشيدن به اين پرسش است كه چاره ها و درمان ها تاكنون چه اثر داشته است. اگر مؤثر بوده و اميد مي رود كه باز هم مؤثر باشد قدرشان را بايد دانست و بر صاحبانش درود فرستاد اما تدبيري را كه اثر ندارد يا اثرش پوشاندن و پنهان ساختن غفلت هاست رها بايد كرد تا مجال و فرصتي براي انديشيدن به درد و مسئله پيدا شود.

دکتر رضا داوری اردکانی

https://instagram.com/gravitytvshow?igshid=49ziojvrvbk6

239 views07:57