تحریریه‌ی دوات نیز خود را در سوگ نامایاد ساره سلیمی شریک می‌داند.

سک‌سک‌های عاشقانه
نویسنده: علی‌رضا پنجه‌یی
انتشارات چشمه، چاپ اول 1403
137 صفحه، رقعی، شومیز
قیمت: 190.000 تومان

#شعر_نو_فارسی
#چاپ_اول
#انتشارات_چشمه

@cheshmehdis
www.cheshmehdis.com
www.instagram.com/cheshmehdis

«مجله ادبی چامه ـ شماره ۳۸ ـ سپاس‌نامه‌ی علی‌رضا پنجه‌يی

دوات، خبری، تحلیلی(فرهنگی_هنری)، پیشخوان: «مجله‌ی ادبی چامه ـ شماره ۳۸ ـ سپاس‌نامه‌ی علی‌رضا پنجه‌يی با آثار برجسته‌يی از چهره‌های فرهنگ، هنر و ادبیات، در ۱۷۰ صفحه، تابستان ۱۴۰۴» را از طاقچه دریافت کنید. قیمت ۵۰‌هزارتومان.
https://taaghche.com/book/234679
https://www.tgoop.com/davat1394/17867

تازه‌ترین ترجمه‌ی شهلا آزاد از انتشارات ارجمند چاپخش شد
دوات، خبری، تحلیلی،(فرهنگی_هنری)، یارمهربان:
این کتاب، کتابی است بسیار کاربردی؛ برای کودکان، و حتی نوجوانانی که مدام در تلاش برای یافتن حقیقت و سرگرمی سرشان مدام بر گوشی تلفن خم شده است.
https://www.tgoop.com/davat1394/17868

اين کانال تلگرام آرشيو  دوهفته‌نامه‌ی دوات و دو مجله‌ی ویژه‌ی ادبی، هنری،نوروزی  کاغذی‌ست،  همه‌ی نسخه‌های قابل چاپ دوات رااین‌جا بیابید.
https://www.tgoop.com/+p_ObYLzrwGcwYzU0

برادر ز جان برادر
دوات، خبری_تحلیلی(فرهنگی_هنری)، مقاله‌ی آرشیوی:
شماره‌ی اول تکاپو، مدیر مسوول و صاحب امتیاز نامایاد منصور کوشان ،صفحه‌ی ۵۲ جستاری از مظفر رویایی در باره‌ی
《هفتاد سنگ قبر》 و در صفحه‌ی ۵۳ و ۵۴
تعداد ۱۲ شعر  به انتخاب او چاپ شده است.
https://www.tgoop.com/davat1394/17873

‍ تاب‌گاه

            پیشکش به پیشگاهِ "شعر"


شیوا به درکِ واقعه، می‌پرورانم‌ات
بر قلّه‌یِ بلندِ زبان می‌نشانم‌ات

تا دوردستِ جلوه‌ی تاویلِ هر پدید-
تا ناکجای بالِ جهان، می‌پرانم‌ات

گاهی سوالِ واسطه هشدار می‌دهد:
هر جا به کشفِ نکته چرا می‌دوانم‌ات!؟

من کیستم که با سرِ پر شورِ خود تو را-
دنبالِ آشیانه‌ی دل می‌کشانم‌ات؟

عطری‌ست در وجودِ تو من هم به این جهت-
بر دامِ دیدِ منتقدان، می‌دَمانم‌ات

از چاهِ چاک‌نایِ زبان‌ورزی‌ام تو را-
در عمقِ زخمِ بازِ سخن، می‌چکانم‌ات

نامِ تو را که شربتِ تسکین دردهاست-
گهگاه اندکی به خودت می‌خورانم‌ات

هنگامِ روح‌بخشی وُ آفت‌زدایی‌ات-
با شعله‌ی شرارِ گمان؛ می‌تکانم‌ات

من، کاشفی فرانگرم، رهنما تویی!
از ترسِ شرّ ِ راهزنی، می‌رَمانم‌ات!...

دیوان غزل دِژِ بهانه
#محسن_آریاپاد
https://www.tgoop.com/davat1394/17874

بهرام بیضایی؛ زبان،  هویت و قدرت
تالیف دکتر رضا ترنیان
چاپ دوم
انتشارات روزنه
                    چاپ دوم کتاب
دوات، خبری_تحلیلی (فرهنگی_هنری) یارمهربان:
رضا ترنیان شاعر و پژوهشگر در اینستاگرام خود نوشته است: با همه‌ی بازخوردها و استقبال خوبی که از سوی خوانندگان این کتاب در بازار نشر صورت گرفت، اما به دلیل  بحران‌ها و روزهای قرنطینه‌ای که در دوره کرونا پشت سر گداشته شد، این اثر چندانکه شایسته بود در محافل ادبی و هنری و جلسات و نشست های رونمایی و نقد مجال نمایان شدن نیافت.
خوشحالم که این کتاب با همه این پستی و بلندی‌ها، و با همه مشغله‌های کاری من در  پژوهش اخیرم #عیاران_کوچان_یاران_رستم ، توانست مسیر خود را در میان کتابخوان ها و پژوهشگران روشن نگه دارد و به چاپ دوم برسد.
این کتاب را می‌توانید از کتاب فروشی‌های کشور و وبسایت های معتبر فروش کتاب از نشر روزنه، پخش های معتبر و ایران‌کتاب تهیه نمایید.

@rowzanehnashr

منبع: صفحه‌ی شخصی مولف
https://www.instagram.com/p/DKHIPxeNGSo/?igsh=MXJheXFjeDlqbDh1Yw==
•○●
https://www.tgoop.com/davat1394/17875

فریدون رهنما؛ میان میراث و مدرنیته،
بازخوانی یک تجربه فراموش‌شده

✔️بابک شاکر
دوات،خبری_تحلیلی(فرهنگی_هنری)،یادایاد:
فریدون رهنما یکی از آن چهره‌های کم‌توجه شده اما سرنوشت‌ساز در تاریخ هنر و ادبیات معاصر ایران است؛ کسی که نه صرفاً یک کارگردان فیلم بود، نه فقط شاعری سنتی، بلکه هنرمندی چندوجهی و فراتر از جریان‌های رایج زمان خود که پلی میان گذشته‌ی کهن و معاصر نوین ساخت. سالمرگ او فرصتی است برای تأملی تازه و دقیق‌تر بر تجربه زیسته و هنری او؛ تجربه‌ای که در تقاطع دو جهان، شرق و غرب، اسطوره و واقعیت، تاریخ و نوآوری قرار داشت.
https://www.tgoop.com/davat1394/17880

از مهم‌ترین ویژگی‌های رهنما، تأکیدش بر مفهوم «بازآفرینی» بود؛ بازآفرینی میراث فرهنگی و ادبی ایران که در آثارش همواره در حرکت و تحول بود و به هیچ‌وجه به شکل ایستا و محافظه‌کارانه به آن نگاه نمی‌کرد. این رویکرد در اشعارش به خوبی دیده می‌شود؛ جایی که رهنما، به رغم تأثیرات آشکار از شاهنامه و دیگر متون کلاسیک، از تکرار مستقیم پرهیز می‌کرد و آن‌ها را در قالب استعاره‌ها و تصاویر سوررئال به زبان امروز برمی‌گرداند.
در «سیاوش در تخت‌جمشید»، اثر شاخص سینمایی او، با تلفیقی پیچیده از تصویر، اسطوره و تاریخ مواجه‌ایم. این فیلم نه تنها بازسازی صرف یک قصه کهن نیست، بلکه پرسش‌هایی بنیادی درباره تعلق فرهنگی، تاریخ‌نگاری و معنای اسطوره در جهان مدرن طرح می‌کند. رهنما به گونه‌ای عمل می‌کند که مخاطب نه تنها در مقام تماشاگر، بلکه به عنوان یک پرسشگر درباره تعلقات فرهنگی و هویتی خود قرار می‌گیرد. نکته قابل توجه، بهره‌گیری او از نمادهای بصری خاص و تمرکز بر فضا و سکوت است که به فیلم بعدی‌اش در پروژه‌ی شکست‌خورده «فیلم بدون بازیگر انسانی» پیوند می‌خورد؛ پروژه‌ای که اگر اجرا می‌شد می‌توانست انقلابی در سینمای تجربی ایران به شمار آید.
همچنین، دست‌نوشته‌ها و یادداشت‌های منتشر نشده رهنما، تصویری تازه از دغدغه‌های او ارائه می‌دهد؛ دغدغه‌هایی فراتر از ساخت فیلم یا سرودن شعر. او دغدغه‌ی زبانی داشت که به وسیله آن بتواند مفاهیم کهن را به گونه‌ای تازه و موثر به مخاطب معاصر منتقل کند. این دغدغه، در کارهایش به شکل واضحی دیده می‌شود؛ چنانکه رهنما به ترجمه شعر فارسی به زبان‌های اروپایی به چشم بازآفرینی نگاه می‌کرد، نه ترجمه صرف.
در شعر، رهنما به هیچ روی تابع قالب‌های خشک و رسمی نبود. او زبان را به مثابه یک فضای تجربی می‌دید که در آن هم می‌توان پیچیدگی‌های اسطوره‌ای را حفظ کرد و هم نوآوری‌های زبانی را به کار بست. ترکیب لحن حماسی با استعاره‌های مدرن و گاه سوررئال در اشعارش، نه تنها انعکاس موقعیت خاص او میان سنت و مدرنیته است، بلکه راهی نو برای مخاطب امروز در فهم شعر کلاسیک باز می‌کند. از این منظر، می‌توان رهنما را جزو پیشگامان «شعر میان‌فرمی» دانست که پیش از جریان‌های شناخته شده، به دنبال بازتعریف مرزهای زبان و معنا بود.
این ویژگی چندوجهی و میان‌فرمی رهنما، او را در تاریخ هنر و ادبیات ایران به نمونه‌ای کم‌نظیر تبدیل کرده است؛ هنرمندی که در سالمرگش نباید تنها به عنوان یک چهره تاریخی یاد شود، بلکه باید به عنوان یک نگاه و مسیر بازخوانی فرهنگی که هنوز ظرفیت‌های زیادی برای کشف دارد، مورد توجه قرار گیرد.
امروز که جهان با پیچیدگی‌های هویت فرهنگی، پرسش‌های جدید و چالش‌های بازنمایی مواجه است، بازگشت به میراث رهنما و نگرش او به فرهنگ و هنر، می‌تواند الهام‌بخش بازاندیشی‌های نوین و خلاقانه باشد؛ بازاندیشی‌هایی که میراث را نه به عنوان باری سنگین بر دوش، بلکه به عنوان دریچه‌ای زنده و پوینده برای خلق آینده‌ای نو بکار گیرد.
https://www.tgoop.com/davat1394/17880
https://www.tgoop.com/davat1394/17880

چامه‌خوانی از سُک‌سُک‌های عاشقانه
تازه‌ترین کتاب علی‌رضا پنجه‌یی، نشرچشمه،زمستان۱۴۰۳،تهران:
دوات،تحلیلی_خبری(فرهنگی _هنری )،چامه‌‌‌‌:
https://www.instagram.com/stories/ar_panjeei/3695413928347633418?igsh=MjF2YjhpOGZlcGFx
•○●
https://www.tgoop.com/davat1394/17881

🔹️ احیای جهان‌های نامحتمل و ناممکن در اسطوره
دوات، خبری_تحلیلی(فرهنگی _هنری )،چالش:
▫️به گزارش گروه شعر فارسی خانه‌ی فرهنگ گیلان؛ نقد و بررسی سُک‌‌سُک‌های عاشقانه مجموعه‌ای چامک‌ها و چامه‌های علی‌رضا پنجه‌یی عصر یکشنبه دوازده اَمرداد یک هزار و چهارصد و چهار در هوای گرم و تابستانی خانه‌ی فرهنگ گیلان همراه با تنی چند از علاقه‌مندان و هنرمندان برگزار شد. در ابتدا اعظم اسعدی، دبیر نشست، ضمن خیر مقدم به حاضران، به معرفی علی‌رضا پنجه‌یی و مجموعه آثار وی پرداخت و سپس با توجه به تأخیر دکتر مظفر رویایی منتقد میهمان، از  دکتر رضا چراغی  مدرس دانشگاه گیلان برای سخنرانی دعوت کرد،. چراغی در ابتدای سخنان خود گفت: ایشان شاعری تمام‌‌وقت است. یعنی در این چهل[و اندی] سال به کار شعر پرداخته است. «بعضی از اشعار حالت هجومی و پرتابی دارند. یعنی از ساحت یک تجربه‌ی عادی روزمره، ما را به ساحت تجربه‌ای غریب و ناآشنا پرتاب می‌کنند. فضایی رعب‌انگیز و لحنی آخرالزمانی به خود می‌گیرند که شاعر آگاهی معمول و متعارف را رها می‌کند. یعنی سوژه تجربه‌ی عمومی، انباشت ‌شده، پایدار و قراردادی را پس می‌زند و با تجربه‌ی زنده، آنی و خودانگیخته به سوی واقعیت می‌رود.» چراغی در ادامه  افزود اگر شعر از تجربه‌‌ی عادی روزمره باشد، شعر با حالت توصیفی شروع می‌شود.  وی سپس به قرائت چند شعر از پنجه‌یی پرداخت.
در ادامه این منتقد افزود که هنر به هیچ‌وجه آینه‌ی تمام‌نمای واقعیت نیست؛ بلکه وظیفه‌اش دفرمه کردن و دگرگون کردن واقعیت اجتماعی است و هنر شعر مدرن، به تعویق انداختن واقعیت است. سپس به موضوع بازی و آیرونی پرداختند. «این بازی‌های زبانی گاهی حالت فرمالیستی صرف دارند و بعضی‌اوقات کارکرد ذاتی و وجودی. بازی اصولاً در ذات خودش آزادی دارد، سیال و سبک است؛ یعنی با بازی می‌توان، واقعیت استعلایی را به زیر آورد.»  چراغی به موضوع اسطوره، احیای امر غایب، پدیدارشناسی مکان و بدنمندی پرداخت و اینکه چگونه پنجه‌ای با بدن، هستی خود را تجربه می‌کند. «اسطوره، ما را به ذخیره‌ی انرژی جمعی بر می‌گرداند. احیای جهان‌های نامحتمل و ناممکن در اسطوره وجود دارد و حتی کارکرد سرکوبگر هم در آن می‌بینیم. حتی با کمک برخورد آیرونیک با اسطوره و آفرینش آن، جهان کوچک‌مان را به جهان‌های بزرگتر پرتاب می‌کنیم که حدومرزی ندارد.»
این منتقد افزود: بعضی از شاعران ما، به صورت دانشنامه‌ای با اسطوره برخورد می‌کنند، مانند استاد شفیعی کدکنی. یعنی اسطوره را از آن خود نمی‌کنند، در حالی ‌که پنجه‌یی موقعیت‌های انضمامی را با موقعیت‌های اسطوره‌ای ترکیب می‌کند و از این ترکیب، جهانِ معنای خودش را می‌سازند. وی به قرائت چند نمونه از این مجموعه به عنوان شاهد مثال پرداخت.
در ادامه اعظم اسعدی از منتقد میهمان، دکتر مظفر رویایی، استاد دانشگاه دعوت کرد.
رویایی در ابتدای سخنان خود بیان داشت که پنجه‌یی شاعری چندوجهی است و شعری از ایشان قرائت کرد. «همان‌طور که پنجه‌یی نشان داده است، اهالی آفرینش، مدیران بهتری در عرصه‌ی مدیریت فرهنگی هستند. به همین دلیل ابداعات در شعر پنجه‌ای زیاد است.»
رویایی پیرامون کارکرد خانه‌ی فرهنگ گیلان و نقش علی‌رضا پنجه‌ای و کارگاهایش در این خانه بسیار شنیده‌ام؛  و شاهد شاعران خوبی در خطه‌ی گیلان هستیم که متأثر از این کارگاه‌ها رشد کرده و بالنده شده‌اند. رویایی در ادامه گفت: این مجموعه شعر شامل تعدادی اشعار کوتاه و بلند است. تعدادی اشعار بی‌نام و تعدادی با نام؛ تعدادی چامک و تعدادی چامه. «این کتاب برخاسته است از محیط، سنت‌ها و واژه‌هایی است که میان مردم برقرار است. او تکه‌های گوناگون از عشق را دوست دارد؛ او نمی‌خواهد با عشق‌ها مراوده‌ی کامل داشته باشد یا شاید هم نمی‌تواند. شاعر حکم پرنده‌ای را دارد که از نُک زدن به چینه‌ی غذایی خویش، گاه سیر نمی‌شود و از سُک‌سُک کردن در آشیانه برای طلعت بخشیدن به طینت‌های غریزی‌اش سود می‌جوید.»
رویایی افزود که پنجه‌یی مانند بسیاری از شاعران دیگر، کتاب‌های عاشقانه‌ی بسیاری نوشته است. و پیرامون ساده‌نویسی هم گفت با تئوری و نظریه‌پردازی نمی‌توان اهلِ خلق و آفرینش شد.
وی ادامه داد: ساده‌نویسی در ایستگاه شعریت کجا قرار دارد؟ «ساده‌نویسی از نقص نثر در می‌آید. شاعری که نثر زیبا نداشته باشد، ممکن است ساده‌نویسی کند. وقتی می‌خواهیم واژه‌ای را که اول انتخاب کرده‌ایم تغییر دهیم، در اینجا صنعت اتفاق می‌افتد. اما تا تخیل پیش ما است، همه کار می‌توانیم با آن انجام دهیم. زبانیت و تخیل در یک شاعر حرفه‌ای با هم اتفاق می‌افتد.» در انتها این منتقد طبقه‌بندی‌ای را برای حاضران خواند که از کتاب سُک‌‌سُک‌های عاشقانه اقتباس شده بود.
https://www.tgoop.com/davat1394/17887
بقیه 👇پست پایین
https://www.tgoop.com/davat1394/17886

سپس دبیر نشست از دیگر منتقد کتاب، سحر یحیی‌پور، دانشجوی مقطع دکترای دانشگاه گیلان، دعوت کرد. یحیی‌پور در ابتدا به بحث تجربه‌گرایی پرداخت. «این تجربه‌ها گاهی در زبان اتفاق می‌افتد و گاهی در حوزه‌ی شعر دیداری. موضوعی که
مزدک: خیلی اهمیت دارد این است که موضع بازی را با شعر بسنجیم.» سپس او افزود که وقتی پنجه‌یی تغییراتی واژه‌ای در کلمات ایجاد می‌کند، مانند «کژاکژ»، «رشارش»، شاید به ‌نوعی آن بازی‌ها در شکل دیگری انجام می‌شود. «ابتدا اینکه بازی یک کنش خودانگیخته است که انسان آزادانه واردش می‌شود. نکته‌ی بعدی قانونمندی بازی است و بعدش متافیزیکی بودن آن که یعنی از زندگی روزمره بیرون‌زدگی دارد و جهان تازه‌ای را خلق می‌کند و به ما ارائه می‌دهد. گادامر هم به ‌نوعی بازی را مشابه شعر می‌داند. سپس این منتقد به تشابه میان بازی و شعر تأکید کرد و به هم‌پوشانی این دو صحه گذاشت. «در لحظه‌ی سُک‌‌سُک چه اتفاقی می‌افتد؟ در بازی قایم ‌باشک، سُک سُک نقش واژه‌ای را دارد که بعد از پیدا کردن شخص پنهان شده، ما به آن اشاره می‌کنیم. شخصی که چشم گذاشته، بعد از اینکه فرد پنهان را پیدا می‌کند، با گفتن واژه‌ی «سُک‌سُک» و لمس جایگاهی که چشم گذاشته‌اند، به یافتن حقیقت اشاره می‌کند.» حالا چرا شاعر از نقش بازی استفاده می‌کند؟ «زیرا کودکانگی بسیاری در افکار پنجه‌یی وجود دارد. اگر بخواهیم به صورت روان‌شناختی به آن بنگریم می‌توانیم بگوییم که وقتی کودک بودند، نتوانستند کودک بودن را به ‌خوبی تجربه کنند. کودکانگی در آن لحظات برایشان اتفاق نمی‌افتاد.» سپس او افزود که شاید در یک نسل از شاعران ما، کودکانگی اتفاق نیفتاد.
یحیی‌پور افزود که مفاهیم در اشعار پنجه‌یی به صورت کلی ظاهر می‌شوند و به دنبال انتقال تجربه‌ی کلی خود هستند. «اما این باعث می‌شود که برداشت‌های متناقض و گوناگونی از یک مفهوم شاعر ببینیم. البته اگر هر شعر را جداگانه ببینیم، این تناقض اتفاق نمی‌افتد.» سپس او بیان کرد که شاعر تجربه‌گرا سمت چیزهایی می‌رود که از پیش به آنها پرداخته نشده است؛ سعی می‌کند جهان‌های جدیدی را تجربه کند و روی مرز شعر و ناشعر حرکت می‌کند تا مرز شعر را گسترش بدهد. خود این میل به ابداع، می‌تواند به ادبیات و شعر ما کمک کند.
در انتهای نشست از علی‌رضا پنجه‌یی دعوت شد. پنجه‌یی در ابتدا از یکایک منتقدان و حاضران تشکر کرد و به میزان دقت نظر مظفر رویایی در قرائت و نقد شعر اشاره کرد. نقد دکتر چراغی و سحر یحیی‌پور را نیز هر یک دارای نکات ممیزه‌ی مربوط به نگاه  ویژه‌ی منتقدان دانست.
در انتهای نشست به تبادل نظر درباره‌ی کتاب سُک ‌سُک‌های عاشقانه پرداختند.
@kfgil
🔻

تصاویر دیگر این نشست:👇