🔻یک اقتصاددان: تا تحریم‌ها رفع نشود هم ناترازی داریم، هم گرانی

دکتر آلبرت بغزیان، اقتصاددان:

▪️دولت چهاردهم هم با مشکلات پیشین دست و پنجه نرم می‌کند و با مشکلات جدید. واقعیت این است که کشور همچنان درگیر تحریم است و دسترسی ما به بازارهای جهانی وجود ندارد. در این شرایط به راحتی نمی‌شود مشکل ناترازی‌ها را حل کرد. تا زمانی که تحریم‌ها رفع نشود و تا زمانی که جذب سرمایه‌گذاری رخ ندهد نباید انتظار داشته باشیم که مشکل ناترازی‌ها حل شود و البته تا وقتی تحریم‌ها به قوت خود باقی است، چشم‌انداز روشنی برای کاهش قیمت‌ها هم دیده نمی‌شود.

▪️مسئله اصلی تحریم‌هایی است که دست و پای اقتصاد ایران را بسته است. تحریم‌ها هم به این سادگی‌ها رفع نمی‌شود و نیاز به مذاکره دارد و باید ببینیم دولت جدید آمریکا چه رویکردی دارد. رفع تحریم‌ها اگر همه‌چیز خوب پیش برود در میان‌مدت به نتیجه می‌رسد.| نامه نیوز




♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔴 کاهش تورم؛ پیش نیاز حذف چهار صفر از پول ملی
دکتر مرتضی افقه: نیاز طرح یاد شده به لایحه یا طرح تکمیلی است تا پیش از اجرا،‌ بتوان نرخ تورم را تا حدودی کنترل کرد. مرتضی افقه درباره این موضوع به اقتصادنیوز گفت: «این لایحه موخر اقدامات عملی است که به کاهش تورم بینجامد و پس از آنکه اقدامات یاد شده انجام شود و تورم تک رقمی شود،‌ اقداماتی از قبیل حذف صفر از پول ملی معنادار خواهد بود. در واقع این طرح باید مکمل طرح دیگری باشد.»

او در همین راستا ادامه داد: «در حال حاضر تلاش‌ها برای کاهش تورم از عهده دولت به معنای قوه مجریه خارج است و ریشه تورم بیش از موضوعات اقتصادی، ناشی از تحریم‌ها و تنش منطقه‌ای است و تا تکلیف این موضوعات روشن نشود هیچ اقدام اقتصادی که بتواند تورم را مهار کند راهگشا نیست. کما اینکه در چهار سال گذشته و دوره آقای رئیسی تلاش شد تا نقدینگی کاهش پیدا کند، اما نتیجه بخش نبود. چرا که ساختارهای اقتصادی ایران نقدینگی ساز است و برای مهار معضلات اقتصادی ساختارها باید تغییر کند.»

اما و اگرهای بازگشت به میز مذاکره
افقه همچنین با اشاره به احتمال بازگشت ایران و آمریکا به مذاکرات و اثرگذاری آن بر وضعیت اقتصادی ایران،‌ تاکید کرد: «معتقدم توافق درباره کاهش تحریم‌ها، عضویت ایران در گروه ویژه اقدام مالی (FATF) و کاهش سطح تنش‌های منطقه‌ای پس از سقوط بشار اسد،‌ مولفه‌های مهم و اثرگذاری هستند که تا مرتفع نشوند،‌ هر اقدام دیگری اتلاف وقت دولت و مجلس است و فواید حسابداری آن هم به وقت و هزینه آن نمی‌صرفد. مگر اینکه دولت در پشت پرده امیدوار به توافق با ترامپ باشد. البته من معتقدم اگر ترامپ با ویژگی‌های سال ۹۷ بر سر کار بیاید، بعید است زیر بار توافق جدید برود و مطمئنا امتیازهای بیشتری طلب می‌کند و افق روشنی برای توافق نیز مدنظر نیست که بتواند بستر لازم را برای اموری چون کاهش تورم فراهم کند.»

نسخه‌های جهانی حذف صفر از پول ملی
با این همه، با انتشار خبر لایحه «حذف چهار صفر از پول ملی» بار دیگر نام کشورهایی که پیش از این تجربه حذف صفر از پول ملی داشته‌اند را در اذهان عمومی متبادر کرد. اما کدام کشورها برای حل معضل تورم به سراغ این اقدام رفتند؟

کشور ترکیه یکی از نمونه‌های بازر و موفقی است که توانست با حذف ۶ صفر از لیر در سال ۲۰۰۴،‌ عملکرد موفقیت آمیزی در کاهش تورم داشته باشد و نرخ آن را به زیر ۱۰ درصد برساند و ارزش پول ملی خود را نیز حفظ کند. برزیل،‌ ونزوئلا،‌ بولیوی و آرژانتین دیگر کشورهایی هستند که توانستند تجربه موفقی از حذف صفر داشته باشند.

اما این تجربه همواره برای همه کشورها نتیجه مثبت در پی نداشته است. مصداق بارز این موضوع بولیوی است که بارها دست به حذف صفر از پول ملی خود زد اما به دلیل عدم انجام اقدامات ضدتورمی، حذف صفر نتوانست دردی را از اقتصاد این کشور درمان کند./متن کامل


مطلب مرتبط: تبعات مثبت و منفی حذف صفر از پول ملی

♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔴 وقتی هر چهارچرخ توسعه پنچر است!
✍️دکتر حسین عباسی . اقتصاددان و استاد دانشگاه مریلند


♈️دنی رادریک،‌ اقتصاددان و استاد دانشگاه هاروارد، به‌طور خلاصه چهار اصل را در حوزه اقتصاد توسعه برمی‌شمارد که برای دستیابی به توسعه لازمند:

➖«ثبات اقتصاد کلان»
➖«حقوق مالکیت و نفوذ قرارداد»
➖«روابط بین‌الملل»
➖«اعتماد عمومی به نهادها»
این چهار اصل هستند هر کدام را کمی بیشتر توضیح می دهیم.

♈️برای بهبود شرایط وجود ثبات نسبی در اقتصاد کلان ضروری است. در اقتصاد ایران مهم‌ترین مشکل در همین حوزه است، یعنی تورم که ناشی از کسری بودجه دولت است. دولت کسری بودجه‌اش را از طریق چاپ پول تامین کرده و می‌کند. هر زمان که شرایط برای صادرات نفت مهیا و قیمت آن در بازارهای جهانی بالا بوده، چاپ پول برای تامین کسری کمتر و تورم هم حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد در نوسان بود. این تعادل بد برای نزدیک به نیم‌قرن از اوایل دهه ۵۰ تا همین چند سال اخیر شکل گرفته و پابرجا بود. وقتی تحریم‌ها شدت گرفت و درآمدهای نفتی از این معادله حذف شد، چاپ پول بالا رفت و تورم را هم به حوزه بالای ۴۰ درصد کشاند.

♈️ترجمه ساده مساله حقوق مالکیت و نفوذ قرارداد این است که اگر دولت از فعال اقتصادی انتظاری دارد و برای کسب‌وکارها تعیین تکلیف می‌کند، باید توجیهی از جایی غیر از دولت برای صاحب کسب‌وکار وجود داشته باشد که مثلاً نظام مجوزدهی، استانداردگذاری و سایر مداخلات ریز و درشت دولت را بپذیرد. در عین وجود این توجیه، باید حق شکایت برای او محفوظ باشد. ببینید دولت چه حقی دارد که یک روز صادرات مرغ و تخم‌مرغ را ممنوع و یک روز آزاد کند؟ اگر مصرف‌کننده از افزایش قیمت در بازار داخلی ناراحت است، حقی برای دولت ایجاد نمی‌شود که در کار تولیدکننده مداخله کند.

♈️تولیدکننده با طرف خارجی قرارداد بسته و موظف به ایفای تعهداتش در برابر اوست و دولت نمی‌تواند با ایجاد ممنوعیت صادرات به دلیل تنظیم بازار داخل، تولیدکننده و صادرکننده را از حق خودشان محروم کند. این مصداق بی‌توجهی و به رسمیت نشناختن حق مالکیت و نفوذ قرارداد است.

♈️هیچ اقتصادی بدون ارتباط تجاری با دنیا نمی‌تواند در دنیای امروز توسعه پیدا کند. در چند ماه گذشته و با روی کار آمدن دولت بایدن، از سختی تحریم‌ها اندکی کاسته شده و همین موجب رشد تجارت خارجی، بهبود فروش نفت و رشد اقتصاد شده. همین رخداد خود حجتی است بر اینکه ماندگاری این تحریم‌ها طی سال‌های گذشته تا امروز شرایط اقتصاد را سخت کرده و شواهد آن هم مشخص است. حتی اگر بهترین سیاست‌های اقتصادی در داخل کشور پیاده شود اما روابط خارجی بد باشد و تحریم پابرجا بماند، باز هم اقتصاد از توسعه باز می‌ماند. روابط خارجی صرفاً فروش کالا به خارج یا وارد کردن کالا از خارج نیست؛ مهم‌تر از آن مساله «یادگیری» است که طی این بده‌بستان‌ها حاصل می‌شود و تقریباً یک دهه است که در اقتصاد ایران اندک بوده و به سمت صفر میل کرده است. یعنی در یک بازه ۱۰ساله رشد اقتصادی ایران نزدیک به صفر بوده اما ترکیه تولیدش دو برابر و چین ۲.۵ برابر شده است.

♈️اصل چهارم مربوط به چفت‌وبست اجتماعی و سیاسی و مجموعه مبهمی از عواملی مانند اعتماد، اطمینان، خوش‌بینی به حاکمیت، امید به بهبود شرایط در آینده و... است.
وقتی میزان نومیدی مردم از آینده بالا برود، رفتار آنها تغییر می‌کند. این ناامیدی را با تبلیغات تلویزیونی و شعاردرمانی و سخنرانی نمی‌توان درمان کرد. اگر مردم احساس بی‌پناهی در برابر نهادهای حاکم داشته باشند، انتظاری به بهبود نخواهند داشت.

♈️در این شرایط باید سیستم تامین اجتماعی فعال‌تر شود، امنیت جانی و مالی و روانی مردم تامین شود و پوشش گسترده‌تری داده شود. خارج کردن مردم از شرایط بی‌اعتمادی و نومیدی و اقناع آنها به اینکه اقتصاد در مسیر درستی قرار گرفته، کاری است که دولت باید انجام دهد. نظام حکمرانی کشور باید اقدامات خود را در راستایی قرار دهد که ریسک زندگی مردم کمتر و کمتر شود.

🔰تجویز راهبردی

♈️اگر در جستجوی پیشرفت و عدالت باید حواسمان به هر چهار چرخ توسعه باشد باید:
پیش بینی پذیری را به اقتصاد و اجتماع برگردانیم با بودن در شرایط حساس کنونی به توسعه نمی رسیم.

♈️فعالان اقتصادی (از صادرکننده محصولات پتروشیمی یا خانمی که بوتیک شال و روسری دارد) باید مطمئن باشد که منافع فعالیت اقتصادی اش محترم است و به او می رسد.

♈️به جای گفتار درمانی برویم به سمت واقعیت درمانی. با گفتار نمی شود مشکل امید را برطرف کرد، مردم بر اساس واقعیت ها قضاوت می کنند نه گفتارها و سخنرانی ها و وعده های تکراری ما

♈️درهای کشور را باز کنیم. بگذاریم جهان ایران را کشف کند و ایران نیز جهان را. روابط بین الملل باید حداقل دو دهه در خدمت تام و تمام اقتصاد باشد.

🔴 ادعای دکتر صمصامی از پشت پرده گرانی ارز:

🔴 چطور ۱۰۰ همت عاید دولت شد

🔹هدف دولت از گران کردن ارز رسمی این بود که پنج میلیارد دلاری که از صندوق توسعۀ ملی گرفته را به بالاترین قیمت بفروشد و از این محل حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان و از جیب مردم درآمد کسب کند.

🔹سیاست تک نرخی کردن ارز بدون اجرای الزامات آن مثل اجرای قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مبارزه با پولشویی و فرار سرمایه موفق نخواهد بود.

🔹ادعای اصابت نکردن ارز اشتباه است. کالای وارداتی مثل روغن که کامل ارز ۲۸۵۰۰ می‌گیرد، قیمتش ثابت مانده ولی مرغ تولید داخل که یک سوم هزینه‌اش با ارز ۲۸۵۰۰ و دو سوم با ارز نیمایی و آزاد، در صورت گران شدن ارز نیما و آزاد (حتی به فرض ثابت بودن ارز ترجیحی) هزینۀ تولیدش افزایش خواهد یافت.

🔹ابتدای سال با حذف و گران کردن کالاهای مشمول ارز ۲۸۵۰۰، قیمتشان افزایش یافت. پس ادعای رانت در مورد آنها دروغ بود. هر هفته قیمت پایۀ محصولات بورس کالا با نرخ جدید نیما به روز می‌شوند. با جهش ارز رسمی توسط دولت، تا دو سه ماه آینده شاهد موج تورمی خواهیم بود./تسنیم



مطلب مزتبط: در باب تک نرخی کردن نرخ ارز



♦️ کانال تخصصی اقتصاد

‍ 🔻 آیا مالیات‌ستانی در راستای کاهش محرومیت‌های استانی عمل کرده‌ است؟

📍 توزیع ناکارآمد مالیات

🔹 یک گزارش پژوهشی با بررسی داده‌های نظرسنجی اتاق بازرگانی ایران عوامل موثر بر وضعیت کسب‌وکارها در کشور را معرفی کرده است. مطابق یافته‌های این پژوهش، رویه‌های ناعادلانه در مالیات‌ستانی یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در تضعیف وضعیت کسب‌وکارها بوده است.

🔹 بررسی آمارها نشان می‌دهد، رویه‌های ناعادلانه در مالیات‌ستانی خود را در شیوه نامتناسب توزیع درآمدهای مالیاتی مابین استان‌ها نمایان کرده است.

🔹 به نظر می‌رسد برخلاف ادعاها و شعارهایی که در رابطه با توزیع عادلانه درآمدهای مشاع مابین استان‌ها داده می‌شود یا سخنانی که در رابطه با اهمیت توجه دولت به مناطق محروم گفته می‌شود، برخی استان‌های توسعه‌یافته‌تر درآمدهای مالیاتی بیشتری را نسبت به استان‌های کمتر توسعه‌یافته از خزانه دولت دریافت می‌کنند.

مطلب مرتبط: مالیات های ابتر و ضد عدالت

♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔵 توسعه ایران به کجا میرود؟!

🔸 روند یازده سال گذشته نشان می‌دهد، افت شاخص ترکیبی ساده توسعه از سال ۱۳۹۶ یعنی در ابتدای دولت دوازدهم آغاز شده است و این روند کاهشی با تغییر دولت و شروع به کار دولت سیزدهم (دولت ابراهیم رئیسی) نیز اصلاح نشده است.

🔸 شاخص ترکیبی توسعه در دولت یازدهم حدود ۲ درصد افزایش داشته است و در دولت دوازدهم حدود ۵ درصد کاهش یافته است و در دولت سیزدهم (که سه ساله بوده است) نیز حدود ۲ درصد کاهش داشته است و همان مسیر افول ادامه پیدا کرده است.


مطلب مرتبط👈 الزامات توسعه اقتصادی ایران


♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔴 حاکمیت مسئول فقر و محرومیت است

📝من موظفم یادآوری کنم که پیامبر ما، حاکمیت و‌ دولت را مسئول مستقیم فقر فقیران و حرمان محرومان و بی‌اعتقادی و‌‌‌ بی‌ایمانی ساقط شدگان می‌داند.پیامبر «ص» در یک‌‌ سخنرانی بسیار مهم چنین فرمود:
✅و لم یفقرهم فیکفرهم
«حاکم اسلامی نباید مردم را فقیر کند تا کافرشان سازد»
(اصول کافی، ج ۱، ص۴۰۶)

اکنون می‌نگرید که پیامبر خدا موضوع را تا چه اندازه بزرگ می‌شمارد و‌ مسئولیت را تا چه اندازه سنگین؟
پس کسانی نمی‌توانند این باور نادرست را به خورد جامعه و‌ محرومان بدهند که فقر و‌ محرومیت،اصلی است ثابت و‌ حضور آن در جامعه به صورت یک‌ جریان مستمر قابل قبول است، و دین اسلام قبول دارد که فقیران و‌ مستمندان در جامعه بسر ببرند و‌ در کنار آن توانگران در ناز و نعمت غرق باشند؛ اینان هرچه می‌خواهند داشته باشند و آنان هرچه می‌خواهند نداشته باشند، حتی اندکی دارو‌ برای کودکی مشرف به مرگ؟
این وضعیت نه اسلام است نه آیین انبیایی و محمدی.

🖋محمدرضا حکیمی

🔴 قیام جاودانه ص۲۱۳



♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔺 چرا نرخ ارز در بلندمدت افزایشی خواهد بود؟

🔻دکتر محمدرضا منجذب
در تحلیل هر بازاری اشاره به شرایط عرضه و تقاضای آن بازار، تحلیلی کامل را در بر می گیرد. اینکه در سالهای اخیر نرخ ارز در ایران افزایشی بوده و خواهد بود، بدلیل محدودیت ها در عرضه ارز و افزایش مستمر تقاضای ارز بوده است. مختصری از عناوین و دلایل ذیلا ارایه می شود، و هر دلیلی قابل تفصیل است:
1-دلایل کوتاه مدت:
اخبار بد، منجمله جنگ ها و تنش های منطقه ای و نیز انتخاب ترامپ با سابقه فشار حداکثری در دوره قبل. شدت و ضعف اخبار هم بر عرضه و هم بر تقاضای ارز تاثیرگذار است. بعنوان مثال ورود ترامپ به کاخ سفید هرچه به تاریخ اش نزدیک تر شود، آثار انتظاری بر نرخ ارز خواهد داشت. برخی تقاضا برای ارز را به همین دلیل افزایش داده اند.
بلوکه شدن ذخایر ارزی خارج از کشور است. این تحدید کننده عرضه ارز بداخل کشور است.
2-دلایل بلندمدت:
تحریم ها که تبدیل به قانون شده و بطور مستمر صادرات بخارج و عرضه ارز به داخل را تحدید می نماید.
خود تحریمی، بعنوان مثال نپیوستن به معاهدات بین المللی چون اف ای تی اف و ...
عدم تمایل و رغبت کشورها برای تعامل اقتصادی با ایران بدلیل ترس از تحریم موجود ترازهای منفی (بودجه، بانکی، تراز پرداختها، و ...) که موجب افزایش کسری بودجه، گسترش نقدینگی، کاهش ارزش پول ملی و ... شده است. این هم موجب افزایش نرخ ارز می شود و هم تامین کننده کسری بودجه است.
3-نداشتن برنامه توسعه بلندمدت
عمل نکردن به مزیت نسبی در صادرات و تحدید صادرات و عرضه ارز
گسترش مستمر واردات یا افزایش مستمر تقاضای ارز
4-طبق نظریه PPP در محاسبه نرخ ارز، تفاوت تورم داخلی از تورم جهانی باضافه نرخ بهره وری داخلی (در ایران صفر است)، موجب افزایش طبیعی نرخ ارز است. تورم داخلی 45 درصدی و جهانی زیر 10 درصدی، بمعنای افزایش مستمر سی الی چهل درصدی نرخ ارز در سال است.
5-فشار مالیاتی، می تواند موجب تعطیلی تولید، گرایش بسمت فرار مالیاتی از طریق معاملات بوسیله ارز و غیر حساب بانکی و ... افزایش میدهد. بعضا موجب مهاجرت می شود. فشار مالیاتی روی بازارهای موازی ارز، مانند مسکن، خودرو، طلا، ... موجب سوق نقدینگی به بازار ارز می شود.
6-فشار مهاجرت، در نیروی کار ماهر و ساده ، و تحصیلکرده و ... تقاضای ارز را افزایش می دهد.
7-بازار پولی ناکارآمد و نرخ بهره پایین و غیر جذاب، نقدینگی را به بازارهای موازی و ارز سوق می دهد.
موارد چندی دیگر در این راستا قابل ذکر است. بدیهی است هر کدام از موارد مذکور راهکارهای خود را می طلبد. در کنار آنها مدیران شایسته و کاربلد لازمهٔ مقابله با مشکلات است.

‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌




🌐 کانال دکتر منجذب

♦️ از ابتدای سال تا کنون بر دلار چه گذشت؟!

🔹 دلار از ابتدای سال، تا ۱ دی ماه ١٤٠٣ پس از نوسانات بسیار بدلیل رخداد های سیاسی و اقتصادی، نرخ رشد آن حدود ۲۱ درصد افزایش داشته است./تیتر تجارت


مطالب مرتبط: همتی و مشاورش چگونه باعث التهاب بازار ارز شدند؟
۱۰ علت افزایش نرخ دلار در روزهای اخیر
♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔴 خطرسرمازدگی حکمرانان
🔵 دکتر مسعود نیلی


طی چند ماه اخیر، تعدد و تنوع مشکلات بزرگ به‌شدت افزایش پیدا کرده و از مرحله نگرانی عبور کرده‌ایم. آنچه درباره وقوع آن در آینده هشدار داده می‌شد، در زمان حال محقق شده است. در اینجا به فهرستی از این مسائل اشاره می‌کنم:

مسائل خارجی:
احتمالا ترامپ محدودیت‌هایی را که در دوره بایدن در زمینه صادرات نفت کشور کاهش پیدا کرده بود، تشدید کند و بازار ارز و بودجه و تولید و تورم ما را تحت تاثیر جدی قرار دهد.

همچنین در صورت تحقق مکانیزم ماشه، وضعیت سال آینده دشوارتر هم خواهد شد.

اتفاقاتی در خاورمیانه، باعث رودررویی مستقیم نظامی بین ما و رژیم اسرائیل شده که مطمئنا، پیامدهای اقتصادی تعیین‌کننده‌ای خواهد داشت.

تحولات سوریه نیز، احتمالا رابطه ایران و ترکیه را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

مسائل اقتصادی:
بحران انرژی، در شرایطی که دمای هوا هنوز کاملا زمستانی نشده، نیمی از کشور را به تعطیلی کشانده است.

آلودگی هوا، که برآمده از اقتصادی است که در تولید درجا می‌زند؛ در حال تخریب حال و آینده کشور است و بی‌رحمانه نسل‌کشی می‌کند.

فرونشست‌های خاک، آینده سرزمینی ایران را در معرض تخریب قرار داده است.

ابعاد کسری بودجه برای دولتی که در درون خود، بار سنگین ورشکستگی نظام بازنشستگی را هم به دوش می‌کشد، هشدار‌دهنده است.

در نهایت نوسانات بزرگ و مخرب بازار ارز، همراه با تورم بالا، علامت بی‌ثباتی و عدم قطعیت می‌دهد.

مسائل اجتماعی:
افزایش ۱۰میلیونی به جمعیت زیر خط فقر که در سال‌های اخیر اتفاق افتاده، واقعه‌ای بسیار مهم است. پیامد این اتفاق بزرگ را می‌توان در اعتیاد و طلاق و وقوع انواع جرم‌ها دید.

انتشار اطلاعاتی درباره فساد در زندگی مقامات کشور یا فرزندان آنها، در کنار بنگاه‌داری‌های رانتی غیرخصوصی و غیردولتی، همراه با فشارهای سنگین اقتصادی به زندگی مردم، بنیان سرمایه اجتماعی نظام حکمرانی را از این هم سست‌تر می‌کند.

گسست‌های اجتماعی- فرهنگی موجود میان جامعه به‌ویژه در میان جوانان، کاملا هشدار‌دهنده و آتش زیرخاکستر است.

جمع‌بندی
از نظر نگارنده، بزرگ‌ترین آفت نظام حکمرانی ما، وجود تحلیل‌های متفاوت راهبردی، همراه با دادن وزن‌های کاملا متفاوت به موضوعات، در میان مقامات اصلی تصمیم‌گیرنده کشور است.

نظام سازمانی حکمرانی در کشور ما طوری است که مرکز و نهادی برای بررسی یکجای همه این مسائل در آن پیش‌بینی نشده است.

فهرست ذکرشده در این نوشته، به معنی واقعی کلمه، لرزه بر اندام انسان می‌اندازد و خواب را از چشم‌ها می‌رباید. هر مقام مسوولی تا مطمئن نشود که چگونگی عدم مواجهه با برخی از موارد از طریق دور راندن آن و چگونگی مواجهه با برخی دیگر از طریق عبور از آن مشخص شده است، نباید آرام گیرد.

اما پررونق‌ترین بازار در کشور ما، همچنان، بازار دعواهای سیاسی است. در میانه این همه مشکلات هول‌انگیز، گروهی، همه تلاش خود را صرف ترغیب تصمیم‌گیرندگان به افتادن در عرصه درگیری‌های نظامی می‌کنند.

گروهی دیگر، در تلاش برای برکناری فلان مقام مسوول و استعفای فلان مقام دیگر مسوول هستند و عده‌ای دلواپسِ تاخیر در ابلاغ قانون حجابند.

از طرف دیگر، در سطوح بالای دولت، هنوز راجع به رشد ۸درصدی و اجرای برنامه هفتم صحبت می‌شود و مجلس با جدیت در حال بررسی بودجه‌ای است که احتمال محقق شدن فروض اصلی آن بسیار پایین است.

شدت دور بودن دغدغه‌های اکثر حکمرانان ما از مسائل مهم ذکرشده بعضا به اندازه‌ای است که گویی آنها در کشوری دیگر مسوولیت دارند.

سیاستمداران ما شبیه به کوهنوردانی شده‌اند که در سرمای کوهستان، گرفتار سرمازدگی شده‌اند و در پی آن، به خواب رفته‌اند. مردم حق دارند بدانند که نظام تصمیم‌گیری برای مواجهه با شرایطی که احتمال وقوع آن بسیار زیاد است و زندگی آنها را کاملا تحت تاثیر قرار می‌دهد، چه برنامه‌ای دارد.

اگر به همین صورت پیش برویم، جامعه دچار پاندمی یأس خواهد شد. لحظه به خواب رفتن در حالت سرمازدگی، مرگ قطعی را در پی خواهد داشت.



♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔴 ارزهايي با اسامي مختلف همگي در دالان صعودي


🔴 دکتر آلبرت بغزیان
وضعيت ارزي كشور مطلوب نيست و نرخ دلار در دالان ۸۰هزار توماني قرار گرفته است. مردم و فعالان اقتصادي در اين شرايط به وضعيت بازار نگاه كرده و نمي‌دانند اين نوسانات ارزي تا كجا آنها را با خود خواهد برد؟ اين در حالي است كه با نزدیك شدن به ماه‌هاي پاياني سال، احتمال افزايش نرخ ارز به نرخ‌هاي بالاتر، محتمل است.
حقيقت آن است كه امروز هيچ تحليلگر و كارشناسي نمي‌داند كه راهبرد دولت براي بازار ارز چگونه است و قرار است از دل اين تصميمات، دولت به چه نتيجه و وضعيتي برسد؟ هر اندازه كه بيشتر تصميمات دولت و بانك مركزي را بررسي مي‌كنم و احتمالات را كنار هم مي‌گذارم، كمتر به يك راهبرد معقول دست پيدا مي‌كنم. به هر حال قبل از اتخاذ تصميمات، دولت بايد به افكار عمومي توضيح دهد كه در اثر اين تصميم قرار است چه نتيجه‌اي حاصل شود.

در اين ميان، بانك مركزي اعلام كرده كه به دنبال تك نرخي كردن ارز است و به همين دليل، بازار ارز توافقي را راه‌اندازی كرده و نرخ ۶۵هزار تومان را براي بازار ارز توافقي در نظر گرفته است. اما همانطور كه بسياري از تحليلگران خطاب به بانك مركزي هشدار مي‌دادند نه تنها نظام تك نرخي ارز ايجاد نشد، بلكه نرخ بازار آزاد به اندازه‌اي كه نرخ ارز نيمايي تا توافقي افزايش پيدا كرد، بالا رفت. اساسا بايد ديد ايده تك نرخي كردن ارز براي چيست و هدف آن چيست؟ بر اساس اعلام مسوولان اين ايده براي اين دنبال مي‌شود تا فساد كاهش پيدا كند و رانت‌هاي ناشي از توزيع ارز ترجيحي متوقف شود. از سوي ديگر تك نرخي كردن باعث مي‌شود تا قيمت‌گذاري كالاها كه يكي با نرخ دولتي، ديگري با نرخ نيمايي و سومي با نرخ بازار آزاد است، متوقف شود. اين ايده در شكل بنيادين خود ايرادي ندارد، اما مساله اين است كه اگر دولت تصور مي‌كند با تك نرخي شدن ارز، نرخ ارز بازار آزاد كاهشي مي‌شود، اشتباه است. اقتصاد ايران براي ثبات و بهبود به رشد اقتصادي، رشد توليد و رشد صادرات نياز دارد. در غير اين صورت بازي با نرخ ارز و تغيير اسامي، تغييري در وضعيت اقتصادي ايجاد نمي‌کند./تعادل



مطلب مزتبط: در باب تک نرخی کردن نرخ ارز

♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔴 التهاب بازار ارز
🔴 دکتر علی دینی‌ترکمانی
چنانچه قابل پیش‌بینی بود بازار ارز بار دیگر متلاطم شده است. بخشی از این تلاطم مانند گذشته تحت‌تاثیر تورم افسار‌گسیخته و قانون ظروف به هم پیوسته قیمت‌هاست. قسمتی تحت‌تاثیر تشدید انتظارات تورمی از محل تشدید تنش‌های سیاسی منطقه‌ای و انتخاب ترامپ به عنوان رییس‌جمهور آمریکاست. بخشی نیز ناشی از تعدیل نرخ ارز مرکز مبادله توسط بانک مرکزی است.
برخلاف تصور بخشی از اقتصادخوانده‌ها، تعدیل نرخ ارز در هر موقعیتی، موجب ثبات بازار ارز و نیل به ارز تک‌نرخی نمی‌شود. چنین برداشتی ناشی از بی‌توجهی به عوامل اثرگذار بر طرف تقاضای ارز است که تجربه زیست شده ایران به خوبی موید آن می‌باشد. در موقعیت خاصی که انتظارات تورمی بسیار قوی است، تعدیل رسمی این نرخ، به بازار ارز علامت مثبت افزایش نرخ را می‌دهد. به بیانی دیگر، در چنین موقعیتی، تقاضا برای ارز به ویژه تقاضای سفته‌بازانه، تابع تصمیمات بانک مرکزی است. تحلیل کارگزاران این است که وقتی بانک مرکزی نرخ رسمی را افزایش می‌دهد و در این نرخ افزایش یافته دوباره توانایی تامین ارز مورد تقاضا را نداشته باشد، حتما بازار موازی برقرار خواهد ماند اما در نرخی بالاتر بنابراین وقتی نرخ رسمی تعدیل می‌شود تقاضا افزایش پیدا می‌کند در نتیجه محاسبات روی کاغذ اقتصادخوانده ما به هم می‌خورد. محاسبات روی کاغذ نشان می‌دهد در نرخ تثبیت شده یا سرکوب شده، شکافی بزرگ میان مقدار تقاضا و مقدار عرضه ارز وجود دارد. کل مقدار تقاضا در این نرخ، به دلیل کمبود عرضه ارز قابل پاسخگویی نیست بنابراین بازار موازی غیررسمی شکل می‌گیرد با نرخی بالاتر. بازار دو‌نرخی است. سیاستگذار تصمیم می‌گیرد که نرخ تثبیت شده را رها کند تا نرخ تعادلی میان نرخ تثبیتی و نرخ بازار آزاد برقرار و بازار ارز تک‌نرخی شود اما بر اثر انتظارات تورمی که در چنین موقعیتی وزن بالایی پیدا می‌کند، سیاست تعدیل موجب جابه‌جایی طرف تقاضای ارز می‌شود. نرخ تعادلی یا شبه تعادلی به نرخ تثبیتی جدید و نرخ بازار نیز به نرخ بالاتر تبدیل می‌شوند. بازار دوباره دو نرخی می‌شود و داستان ادامه پیدا می‌کند.
اقتصاددانان اگر به دستورالعمل‌های پزشکی توجه کنند در هر موقعیتی دست به تعدیل نرخ‌ها نمی‌زنند. دندانپزشکان دندان فردی که درد می‌کند و در عین حال درگیر عفونت است را در جا نمی‌کشند یا پر نمی‌کنند. ابتدا، با آنتی‌بیوتیک مشکل عفونت را رفع می‌کنند و بعد به درمان می‌پردازند. پزشکان سرطان در هر موقعیتی دست به جراحی نمی‌زنند. سرطان بدخیم با جراحی اشاعه پیدا کرده و وضع بیمار را بدتر می‌کند. بی‌توجهی به چنین امری، نشانه‌ای از عدم درک
موقعیت‌هاست.اگر سیاستگذار اقتصادی واقعا هدفش از تعدیل نرخ ارز نیل به ارز تک نرخی است، با اطمینان بالا می‌توان گفت چنین سیاستی شکست خورده است اما اگر هدف، برای مثال تعدیل نرخ تسعیر ارز و از این محل تامین بخشی از هزینه‌های دولت است، این بحثی دیگر است که البته جای نقد دارد چرا‌که چنین سیاست ارزی خیلی سریع، از طریق سازوکار شاخص‌بندی نرخ ارز با قیمت‌ها و دستمزدها، موجب تشدید فشارهای تورمی می‌شود بنابراین ممکن است حتی استقراض از بانک مرکزی در چنین موقعیتی موجه‌تر باشد چراکه رشد نقدینگی دست‌کم با وقفه اثر تورمی دارد.
مساله رانت نیز با سیاست تعدیل ارزی قابل رفع نیست. هم بازار در چنین موقعیتی دو‌نرخی می‌شود و رانت ارزی سر جای خود باقی می‌ماند. هم تا زمانی که مجموعه عوامل ساختارمند رانت‌جو باقی است فرم رانت‌جویی تغییر شکل پیدا می‌کند.
چالش‌های به هم پیوسته مذکور خروجی عملکرد بلندمدت اقتصادی ضعیف همراه با تشدید انتظارات تورمی بر اثر تنش‌های سیاسی منطقه‌ای و جهانی است. تا زمانی که شکاف بهره‌وری اقتصاد ایران و اقتصاد جهان و منطقه در سطح بالایی باقی بماند، امکان کنترل تورم ساختاری وجود ندارد. از این محل، فشار در بازار ارز پابرجا می‌ماند. در عین حال، وقتی به دلایل بلندمدت سیاست‌ورزی، تنش‌های سیاسی منطقه‌ای و جهانی نیز پررنگ و قوی باشد، امکانی برای کنترل انتظارات تورمی ذی‌ربط با این عامل نیز وجود ندارد بنابراین مجموعه عوامل ساختاری، در جهت تشدید فشارها در بازار ارز عمل می‌کند. در چنین شرایطی، تعدیل نرخ ارز موجب افزایش نرخ ارز بازار آزاد می‌شود و بازار را متلاطم‌تر می‌کند. استفاده از چنین سیاستی برای مواجهه با چالش‌هایی که ریشه‌های بلندمدت تاریخی در حوزه اقتصاد سیاسی دارند مانند آن است که پزشکی نیشتر بر غده بدخیم سرطانی بیماری می‌زند. نتیجه اشاعه سریع‌تر سلول‌های سرطانی است. تلاش برای کنترل عدم تعادل ساختاری بازار ارز از طریق افزایش نرخ ارز، در موقعیت‌های خاص، شبیه نیشتر زدن به غده بدخیم سرطانی است.
مطلب مزتبط: در باب تک نرخی کردن نرخ ارز

♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔵 دکتر مرتضی افقه، اقتصاددان به فرارو گفت:

♦️ «از دوره آقای رفسنجانی گفتند قیمت‌ها را باید آزاد کنیم. البته این در شرایط مطلوب خوب است و من موافقم که بازار باید در رقابت ازاد باشد و خصوصی سازی شود، اما وقتی بستر آن آماده نباشد، تمام فرمول‌های اقتصادی به ضدخود تبدیل می‌شوند. از دوره اقای رفسنجانی تا کنون، گروهی هستند که فقط دست گذاشته‌اند روی قیمت ها. به سراغ ارز که می‌رویم می‌گویند قیمت ارز را بالا ببریم، مشکلات حل می‌شود. بنزین را می‌گویند یارانه پنهان دارد. آقایانی که می‌گویند دولت از طریق بنزین یارانه پنهان می‌دهد، اشتباه است. اتفاقا این مردم هستند که در حال هزینه دادن در حوزه یارانه پنهان در سایه بی کفایتی‌ها هستند. برخی آقایان معتقدند عده‌ای از رانت تفاوت قیمت‌ها استفاده می‌کنند. خب نگذارید کسی استفاده کند. هر کشوری در شرایط بحرانی نظارت‌ها را تشدید می‌کند. شترسواری دولا دلا نمی‌شود. تا کنون از اصطلاحات زیادی استفاده شده که مردم را هم ترسانده؛ از «اصلاح اقتصادی» تا «جراحی اقتصادی» و اخیرا هم «ناترازی».»/فرارو



♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🎥 دکتر مهدی پازوکی:

🔸در زمین اسرائیل بازی نکنیم!

▪️ما باید تحریم‌ها را بزداییم. اسرائیل امروز دوست دارد ما در جهان منزوی شویم، ما نباید در زمین اسرائیل بازی کنیم چون اسرائیلی‌ها دوست دارند ایران را در جهان منزوی کنند.

بنابراین من فکر می‌کنم اگر این اصلاحات اقتصادی انجام گیرد، قطعاً این ناترازی‌ها از بین می‌رود. قطعاً وقتی بازارهای جهانی و حتی بازارهای منطقه‌ای... همین الان از عراق یاد بگیرید.




مطالب مرتبط👈 الزامات توسعه اقتصادی ایران
تعامل بین المللی رمز توسعه
♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🟢 دکتر معین: فقط ۱۶ درصد از ایرانی‌ها به مهاجرت فکر نمی کنند

🔹رئیس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری و رئیس همایش مهاجرت نخبگان علمی:تمایل استادان به مهاجرت؛ ۵۳ درصد، پزشکان و پرستاران ۴۵ درصد، دانشجویان و دانش‌آموختگان ۴۰ درصد است./ایرنا



♦️ کانال تخصصی اقتصاد

🔵 ارز توافقی؛ راهی برای اصلاح نظام ارزی یا چالش جدید؟

🔵 دكتر محمود جامساز /اقتصاددان

وي با اشاره به جایگزینی ارز نیمایی با ارز توافقی هشدار داد: این تغییر ممکن است منجر به نوسانات شدید نرخ ارز و افزایش تورم شود، همچنین، به استناد تجربیات گذشته و رویه فعلی بانک مرکزی برای دستیابی به ارز تک‌نرخی، این سیاست به افزایش نرخ ارز در بازار آزاد نیز منجر خواهد شد.
موضوع حذف ارز نیمایی و جایگزینی آن با ارز توافقی در اقتصاد ایران، قرار است منشأ تحولاتی در سیستم سیاست‌گذاری ارزی گردد که همین امر می‌تواند آثار مثبت و منفی بر اقتصاد کشور داشته باشد.

وی افزود: این سیاست ظاهراً در راستای اصلاح نظام ارزی است تا بتواند نیازهای فعالان اقتصادی را پوشش دهد. علت جایگزین ارز نیمایی با ارز توافقی را باید در شکست بازار ارز نیمایی جست‌وجو کرد. یکی از نقاط ضعف ارز نیمایی، عدم تعیین قیمت آن در بازار آزاد بود.
به گفته جامساز بهای دلار فاصله خود را با ارز نیمایی بیشتر کرده است، لذا معایب این طرح در کاهش شفافیت به دلیل وجود فاصله با نرخ آزاد و ایجاد فساد و محدودیت در تخصیص ارز نیمایی که فعالان اقتصاد را به خرید ارز در بازار آزاد با قیمت‌های بالاتر سوق می‌داد و این امر افزایش سطح قیمت‌ها را در پی داشت.

وی ادامه داد: کالاهای وارداتی با ارز نیمایی نیز به تبعیت از کالاهای وارداتی با ارز آزاد، با همان قیمت ارز آزاد به مصرف‌کنندگان عرضه می‌شد و رانت سنگینی را نصیب واردکنندگان با ارز نیمایی می‌کرد، البته یکی دیگر از معایب ارز نیمایی را می‌توان ایجاد اختلال در بازار ذکر کرد، زیرا فاصله زیاد ارز نیمایی با بازار آزاد که به طور مستمر سیر صعودی دارد، باعث سوءاستفاده واردکنندگان و دلالان می‌شد./متن کامل



مطلب مزتبط: در باب تک نرخی کردن نرخ ارز



♦️ کانال تخصصی اقتصاد