Telegram Web
🔸️بازخوانی فرهنگ شب‌نشینی؛
از دورهمی‌های سنتی تا تنهایی مدرن



🔸️شب‌نشینی‌های ایرانی، یکی از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین آیین‌های فرهنگی #ایران است که ریشه در تاریخ و تمدن کهن این سرزمین دارد. این سنت نه تنها به عنوان یک فعالیت اجتماعی، بلکه به عنوان بخشی از #هویت_فرهنگی ایرانیان شناخته می‌شود.

🔸️#شب‌نشینی به عنوان یک سنت دیرینه در فرهنگ ایرانی، یک پدیده‌ی فرهنگی چندوجهی است که در طول تاریخ، نقش مهمی در شکل‌دهی به روابط انسانی، انتقال دانش و حفظ هویت جمعی ایفا کرده است. این رسم در گذشته به عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های تعامل اجتماعی، فرصتی برای گفت‌وگو، تبادل‌نظر و تقویت پیوندهای خانوادگی و دوستانه بود که در عصر حاضر، این سنت با چالش‌های متعددی مواجه شده است.

🔸️شب‌نشینی‌های ایرانی، آیینی است که روح زندگی جمعی و صمیمیت را در جامعه زنده نگاه می‌دارد. این سنت نه تنها به عنوان یک فعالیت تفریحی، بلکه به عنوان ابزاری برای انتقال فرهنگ، تقویت روابط و ایجاد آرامش عمل می‌کرد.

🔸️تا چند دهه‌ی گذشته که هنوز خبری از مهاجر‌ت‌های دوجانبه‌ی مردمی از روستاها به شهرهای دور و نزدیک و سپس از شهرها به روستاهای اطراف نبود، معمول‌ترین رفت‌ وآمدهای خانوادگی، رسم شب‌نشینی‌های زمستانی بود که بین همه خانواده‌های دور و نزدیک رواج داشت. این رفت و آمدها از اوایل فصل پاییز، با گذاشتن کرسی، آغاز می‌شد و تا فرارسیدن عید نوروز با دید و بازدیدهای خانه به خانه با رسوم خاص، ادامه می‌یافت.

#الهام_کیانپور


ادامه‌ی مطلب را از طریق لینک زیر در سایت مرور مطالعه کنید.

https://mroor.org/m4v


آدرس مرور در تمامی شبکه‌های اجتماعی:

📌@moroororg
🔸آیین‌های پیش از نوروز در گیلان

نمایش سنتی عروس گولی
موضوع این نمایش میدانی شادی بخش، دعوای غول و پیربابو بر سر نازخانم است که به کشتی بین این دو می‌انجامد.
غول مظهر سیاهی و زمستان و پیربابو، نماد باغبانی و عروس گلی نماد بهار و طبیعت است.

زمان برگزاری نمایش در روستاهای مختلف متفاوت از هم و به طور تقریبی بین یک هفته تا یک ماه است و از حدود نیمه دوم اسفند ماه شروع می‌شود. گروه نمایش پس از غروب آفتاب از خانه‌ای به خانه‌ی دیگر می‌روند و در حیاط و فضای باز جلوی هر خانه، برنامه‌ی خود را اجرا می‌کنند. در هر خانه‌ای هم که این نمایش شادی بخش را انجام دهند، کولبارچی از صاحب‌خانه (خانه‌خواه) هدایایی مثل برنج، تخم مرغ، شیرینی و گاهی هم پول طلب می‌کنند.

🔹عکس: برگزاری نمایش عروس گولی در سال ۱۳۵۶ خورشیدی


@farhangmardom
سال نو بر همراهان خوب کانال فرهنگ و آداب و رسوم مردم ایران زمین فرخنده باد.
پایدار باشید و سرفراز.

@farhangmardom
بر‌اساس باورهایِ ايرانيان باستان، ماه فروردین متعلق به فَروَهَرهای پاکان یا روان درگذشتگان است.
در این ماه، روان درگذشتگان در آستانه‌ی فروردین، برای دیدار با خویشاوندان در قید حیات خود، به سوی زمین باز می‌گردند و پس از مدتی توقف و اطمینان یافتن از حال و روز آن‌ها دوباره به جایگاه خود باز مى گردند.

@farhangmardom
🔸سبزه گره زدن یکی از آیین‌های سیزده بدر

در «اوستا» چندین بار از کیومرث سخن به میان آمده و او را نخستین پادشاه و نیز نخستین بشر نامیده است.
در کتاب «بیرونی» در کتاب «آثار الباقیه» و چند منبع دیگر آمده است:
«مَشیه» و «مَشیانه» که دختر و پسر دو قلوی کیومرث بودند، روز سیزدهم فروردین برای نخستین بار در جهان با هم ازدواج کردند. در آن زمان چون عقد و نکاحی شناخته نشده بود! آن دو به وسیله ی گره زدن دو شاخه ی «موُرد»، پایه ی ازدواج خود را بنا نهادند.

چون ایرانیان باستان از این راز به خوبی آگاهی داشتند، آن مراسم را ویژه دختران و پسران دم بخت در روز سیزده بدر انجام می دادند، امروزه نیز دختران و پسران برای بستن پیمان زناشویی، نیت می کنند و علف گره می زنند. این رسم (سبزه گره زدن در روز سیزده بدر) از زمان «کیانیان» تقریبا فراموش شد و در زمان «هخامنشیان» دوباره آغاز شد و تا امروز باقی مانده است.

@farhangmardom
🔸سیزده بدر در عهد قاجار
به روایت عبدالله مستوفی

سیزدهم نوروز عید ورزش و تفرج بود. روز یا شب پیش، هر کس بقدر وسع و لزوم تدارکی برای این روز می دید. از صبح این روز خانواده های شهری با سماورهای کوچک و بقچه بسته‌هایی که در آن خوراکی روزانه را بسته بودند، خیابان‌هایی را که به بیرون شهر می‌رفت، پر می‌کردند.
آنهایی که از شهر که بیرون می‌رفتند، کنار نهر آب و سبزه زاری می‌نشستند. ناهار را در زیر طاق آسمان و اگر چند درختی گیر آورده بودند. در زیر سایه آن صرف میکردند. عصر کاهو با سرکه یا سکنجبین و یا سرکه شيره حتما باید بخورند. بعضی از خانواده‌های نسبتا تواناتر رشته بریده و نخود و لوبیای پخته و اسفناج خرد کرده شسته در دو سه کیسه و دوغ و کشک در یک کوزه و مقداری پیاز و روغن همراه برده و در یورتی که برای خود گرفته بودند، آش رشته‌ای هم ضمیمه سایر خوراکیها میکردند.
منظره بیرون شهر بسیار جالب بود، بچه‌ها و جوانها و کامل مردها دسته دسته به بازی‌های ورزشی مشغول بودند.
میمون‌بازها، خرس‌بازها و بز بازها و غول بیابانی با تنبک و تصنیف خواندنِ خود هم می‌آمدند و با ده شاهی پنجشاهی اسباب سرگرمی می‌شدند.‌‌..

@farhangmardom
۱۷ فروردین، روز سروشگان

سروش ایزدی است که زمزمه کردن (نیایش) را به مردم آموخت. او قبل از طلوع آفتاب بانگ زده و مردم را برای نیایش پروردگار فرا می­‌خواند.
او از ایزدان بزرگی است که بر نظم جهان مراقبت دارد. بر اساس روزهای ایرانیان باستان، هفدهمین روز از هر ماه به نام ایزد سروش نامیده شده است و جشنی به نام جشن سروشگان در این روز برگزار می‌شود.

روز سروش در ماه فروردین از اهمیت ویژه­‌ای برخوردار بوده و جشن سروشگان برگزار می­‌شده است. ایرانیان در این روز به عبادت و نیایش پروردگار پرداخته و به معابد می­‌رفتند.
ابوریحان بیرونی می‌نویسد: سروش اولین کسی است که مردم را برای ستایش پروردگار به زمزمه کردن امر کرده است. در این روز، زمزمه و نیایش بسیار نیک است.
فردوسی نیز درباره‌ی جشن روز سروش گفته است:
ز گیتی برآمد سراسر خروش
به آذر بد این جشن روز سروش

@farhangmardom
Forwarded from فرهنگ و آداب و رسوم مردم ایران زمین (الهام کیانپور)
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
به بهانه‌ی ۲۰ فروردین
سالروز سفر ابدی دکتر منوچهر ستوده پدر علم جغرافیای تاریخی ایران

@farhangmardom
به بهانه‌ی ۱۸ اوریل، روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی

از موزه‌ی اسقف اعظم آرداک مانوکیان تهران، معروف به موزه‌ی مردم‌شناسی ارامنه، بازدید مجازی داشته باشید.
برای بازدید مجازی کلیک کنید

@farhangmardom
همزمان با «روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی» در روز جمعه ۲۹ فرودین‌، بازدید از تمام بناها، محوطه‌ها، پایگاه‌ها و موزه‌های وابسته به وزارت میراث فرهنگی در سراسر کشور رایگان است.

@farhangmardom
عزیزان همراه،
درود بر شما
این کانال را به دوستان‌ علاقه‌مند به حوزه‌ی فرهنگ معرفی کنید.

🔸در صورت تمایل می‌توانید آداب و رسوم و فرهنگ بومی منطقه‌ی خود را برای دبیر کانال ارسال کنید تا در این کانال با نام خودتان درج شود.

✔️ ارتباط با دبیر کانال:
@E_kianpour


@farhangmardom
تصویری تاریخی از نقشه‌ی هوایی تهران در عصر قاجار.
کاخ گلستان در مرکز شهر واقع شده است.
سال ۱۲۵۰ خورشیدی

@farhangmardom
به بهانه اول اردیبهشت، روز تولد و بزرگداشت سعدی شیرازی؛

از آرامگاه سعدی بازدیدی مجازی داشته باشید. کلیک کنید.


شرح عکس: آرامگاه سعدی در دهه‌ی ۳۰ خورشیدی

ز خاک سعدی شیراز بوی عشق آید
هزار سال پس از مرگ وی گرش بویی


@farhangmardom
Forwarded from فرهنگ و آداب و رسوم مردم ایران زمین (الهام کیانپور)
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
معلم ایل

بخشی از مستند قدیمی «محمد بهمن بیگی»
بنیانگذار آموزش و‌ پرورش عشایری در ایران

@farhangmardom
🔸عروسی درخت بهارنارنج
آیین سورگانی مردم شیراز

در شيراز رسم بر اين است که اگر درخت نارنجِ خانه، بارش کم شود و‌ يا اصلاً بار ندهد، آن را عروس می‌کنند و برايش مراسم عروسي می‌گيرند.
براي اين کار، ابتدا زن صاحب‌خانه، زنان همسايه را به جشن عروسي درخت دعوت مي‌کند، وقتی همه در خانه، جمع  شدند، زن صاحب‌خانه اره‌اي برداشته، تا شاخه‌هاي درخت را ببرد. در این زمان يکي از زنان همسايه جلو آمده و ضامن درخت نارنج مي‌شود.
سپس، شرکت‌کنندگان در جشن، تور بسيار نازکي روي درخت می‌اندازند و حین پاشیدن شکرپنير روي درخت، کِل مي‌کشند و واسونک (ترانه‌ی فولکلور پیوند زناشویی مردم فارس) می‌خوانند و شادي مي‌کنند.
آن‌ها بر اين باورند که درخت  با این مراسم، سال بعد در فصل بهار، بارِ نارنج بسیاری خواهد داشت.

@farhangmardom
🔶به بهانه‌‌ی ۱۶ اردیبهشت، سالروز خاموشی افراشته؛
افراشته به روایت شعر، سیاست و تبعید



🔶#ادبیات همواره به‌عنوان #ابزاری قدرتمند در فرآیند #تحولات_اجتماعی، عمل کرده است.

🔶در هر دوره‌ای، #روشنفکران با آثار خود، نه تنها به #بازنمایی #واقعیت_های_اجتماعی می‌پردازند، بلکه با #نقد و #تحلیل شرایط موجود، #افکار_عمومی را به #چالش می‌کشند و زمینه‌ساز #تغییر می‌شوند.

🔶ادبیات به‌عنوان زبان #اعتراضی و ساختاری #نو، نقشی مهم در شکل‌دهی حرکت‌های #اجتماعی ایفا می‌کند.

#الهام_کیانپور

ادامه‌ی مطلب را از طریق لینک زیر در سایت مرور مطالعه کنید.
https://mroor.org/mt1


@farhangmardom
کفش‌های دوره‌ی هخامنشی به روایت نقش‌برجسته‌ها

در همان زمان در یونان، از صندل‌های چوبی به‌عنوان کفش استفاده می‌شد.

@farhangmardom
.
🔹۱۹  اردیبهشت و مراسم سنتی پنجاه به‌در در قزوین

 پنجاه به‌در از آیین‌های قدیمی  است که  فقط در بین مردم قزوین رواج دارد و  هرساله  نوزدهم اردیبهشت برگزار می شود.
مراسم سنتی پنجاه به‌در چیزی شبیه همان سیزده به در است که البته به آن اندازه شناخته شده نیست اما در میان مردم قزوین هنوز هم پابرجاست.

قزوینی‌ها در این روز که به عبارتی پنجاهمین روز از سال جدید است، از خانه بیرون می‌زنند و به دامان طبیعت می‌روند تا آیین شکرگزاری را به جا آورند.
در واقع پنجاه به‌در رسم دینی، آیینی است که هم با باورهای مذهبی مردم و هم با اعتقادات آیینی و سنتی شان گره خورده است.
مردم قزوین  در این مراسم به طبخ  غذاهایی چون  آش رشته و دُیماج می پردازند. انواع تنقلات چون شیرینی، هندوانه، آجیل مشگل گشا و میوه نیز، بخشی از خوراکی‌های آیین پنجاه به‌در در قزوین است.

@farhangmardom
2025/05/12 06:50:26
Back to Top
HTML Embed Code: