📜  ما و پرسش از "چیستی فلسفه"

فلسفه شاخه‌ای از دانش است که به پرسش‌های اساسی درباره #هستی، واقعیت، دانش، ارزش‌ها و #اخلاق می‌پردازد. فلسفه رشته‌ای است که به دنبال درک ماهیتِ جهان و جایگاه ما در آن است. فلسفه با طرح پرسش‌هایی درباره معنای زندگی و جهان و نیز کشف ماهیت تجربه و آگاهی انسان سروکار دارد.
تعاریف زیادی از فلسفه در اندیشه وجود دارد. یک تعریف این است که فلسفه مطالعه سؤالات اساسی در مورد هستی، واقعیت، دانش، ارزش ها و اخلاق است. تعریف دیگر این است که فلسفه روشی است برای تفکر انتقادی درباره جهانِ پیرامون و جایگاه ما در آن. برخی از فیلسوفان، فلسفه را روشی برای درک واقعیت از طریق عقل و منطق تعریف می‌کنند.
فلسفه کاربردهای زیادی دارد. اول و مهمتر از همه، به ما کمک می‌کند تا خود و جایگاه خود را در جهان درک کنیم. فلسفه با طرح پرسش‌های اساسی در مورد هستی، واقعیت، دانش، ارزش‌ها و اخلاق، به ما کمک می‌کند تا نسبت به باورها و مفروضات خود بینش پیدا کنیم. همچنین با آموزش نحوه تجزیه و تحلیل استدلال‌ها و ارزیابی شواهد به ما کمک می کند تا مهارت‌های #تفکر_انتقادی را توسعه دهیم. فلسفه علاوه بر کاربردهای عملی خود، نقش مهمی در شکل دادن به تاریخ بشر نیز داشته است. بسیاری از متفکران بزرگ در طول تاریخ فیلسوفانی بوده اند که به درک ما از جهان پیرامون کمک کرده اند.
فیلسوفان دغدغه مسائل اساسی را درباره هستی، دانش، ارزش ها، عقل و زبان دارند. و فیلسوفان به دنبال درک ماهیت واقعیت و تجربه انسانی از طریق تفکر انتقادی و تحلیل هستند. ایشان در جستجوی دانش، اغلب مفاهیم عینی و انتزاعی را بررسی می کنند. مفاهیم عینی آنهایی هستند که مستقل از ادراک یا تفسیر انسان وجود دارند؛ مانند اصول ریاضی یا قوانین فیزیکی. از سوی دیگر مفاهیم انتزاعی، ایده‌هایی هستند که تجلی فیزیکی ندارند، اما همچنان برای انسان معنادار هستند؛ مانند عدالت یا عشق. فیلسوفان بسته به مکتب فلسفی خود با این مفاهیم به شیوه‌های مختلفی برخورد می‌کنند. به همین ترتیب، فیلسوفان در مورد مفاهیم انتزاعی و عملی دیدگاه‌های متفاوتی دارند.
جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:

📕در مسیر خرد

مؤلف: کارل یاسپرس
ناشر: مهرگان خرد
مترجم: مسلم بخشایش

📘 راه‌هایی به تفکر فلسفی: درآمدی به مفاهیم بنیادین

مؤلف: یوزف‌ماری بوخنسکین
ناشر: پرسش
مترجم: پرویز ضیاء‌شهابی

📒 آموزه‌های اساسی فیلسوفان بزرگ

مؤلف: اس‌.تی. فراست
ناشر: حکمت
مترجم: غلامحسین توکلی

📘 پرسیدن مهم‌تر از پاسخ دادن است: درآمدی بر فلسفه

مؤلفان: دنیل کلاک، ریموند مارتین
ناشر: شرکت نشر کتاب هرمس
مترجم: حمیده بحرینی

@goftman_ir

🎥 علوم انسانی و توجه به تاریخ
🔺دکتر میثم #سفید_خوش

@goftman_ir

📜 علوم انسانی و توجه به تاریخ

علوم انسانی و تاریخ در طول زیست بشر در هم تنیده شده اند. علوم انسانی اصطلاح گسترده ای است که شامل مطالعه فرهنگ بشری از جمله ادبیات، فلسفه، هنر، موسیقی و زبان می‌شود. از سوی دیگر، تاریخ مطالعه رویدادهای گذشته و اهمیت آنها است. رابطه بین علوم انسانی و تاریخ را می‌توان در تمدن‌های باستانی مانند یونان و روم جستجو کرد. در این جوامع مطالعه ادبیات، فلسفه و هنر برای شناخت گذشته و حال ضروری تلقی می‌شد. آثار هومر، افلاطون، ارسطو و دیگر متفکران بزرگ نه تنها به دلیل ارزش ادبی، بلکه به دلیل اهمیت تاریخی مورد مطالعه قرار گرفتند. در طول قرون وسطی در اروپا، مطالعه علوم انسانی عمدتاً بر الهیات و متون دینی متمرکز بود. با این حال، با رنسانس در قرن چهاردهم، علاقه دوباره به ادبیات و هنر کلاسیک افزایش یافت. این امر منجر به تأکید بیشتر بر اومانیسم - اعتقاد به ارزش انسان - شد که به یک موضوع اصلی در علوم انسانی و تاریخ تبدیل شد. در دوران مدرن، علوم انسانی به خودی خود به یک رشته تحصیلی مهم تبدیل شده است. این پدیده به عنوان راهی برای درک فرهنگ انسانی از دیدگاه‌های مختلف و بررسی سؤالاتی در مورد معنای انسان بودن در نظر گرفته می‌شود.  تاریخ بخش مهمی از این کاوش است زیرا زمینه را برای درک تحولات فرهنگی در طول زمان فراهم می‌کند.
علوم انسانی به تاریخ نیاز دارد زیرا چارچوبی برای درک گذشته، حال و آینده فراهم می‌کند. تاریخ به ما کمک می‌کند تا بفهمیم جوامع چگونه در طول زمان توسعه یافته‌اند؛ مردم چگونه با یکدیگر و با محیط خود تعامل داشته‌اند و چگونه ایده‌ها و باورها تکامل یافته‌اند. تاریخ همچنین به ما کمک می‌کند تا روابط پیچیده بین فرهنگها و جوامع مختلف را درک کنیم.
با مطالعه تاریخ، می‌توانیم بینشی در مورد علل و پیامدهای درگیری‌ها، جنگ‌ها، انقلاب‌ها و دیگر رویدادهای مهمی که جهان ما را شکل داده‌اند، به دست آوریم.


جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:

📕 تاریخ بنیادی
مؤلف: فردریش ماینکه
ناشر: خوارزمی
مترجم: عباس زریاب‌خویی

📘 درآمدی بر فلسفه تاریخ
مؤلف: مایکل استنفورد
ناشر: نشر نی
مترجم: احمد گل‌محمدی

📒 مفهوم تاریخ: واژه‌ها و روش‌ها
مؤلف: عبدالله عروی
ناشر: اختران، دات
مترجم: سیدمحمد آل‌مهدی

📘 تاریخ به روایت فلسفه از هرودت تا آلن بدیو
مؤلف: احمد محمدپور
ناشر: لوگوس
ویراستار: مقدم مهدوی

📢📢 فراخوان جذب هشتمین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی

goftman.ir

معرفی طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی

🎥 نسبت ما و سنت تاریخی

🔺دکتر #بیژن_عبدالکریمی

📜 انسان با گذشته و #تاریخ خود پیوند دارد؛ زیرا وی محصول محیط و تجربیات خود است. حوادثی که در گذشته رخ داده اند، زمان حال را شکل داده‌اند و آینده را نیز شکل خواهند داد. بنابراین، درک تاریخ خود برای انسان، برای درک حال خود و تصمیم گیری آگاهانه برای آینده از اهمیت خاصی برخوردار است. انسان نمی‌تواند از #سنت فاصله بگیرد؛ زیرا سنت بخشی از هویت اوست. این حس، تعلق و تداوم را فراهم می‌کند و او را به اجداد و میراث فرهنگی خود متصل می‌کند. سنت همچنین به عنوان راهنمای رفتار عمل می‌کند و چارچوبی برای ارزش‌های اخلاقی فراهم می‌کند. رویدادهای تاریخی مانند انقلاب‌ها با تاریخ بشر مرتبط هستند؛ زیرا نشان‌دهنده تغییرات قابل توجهی در جامعه، سیاست و فرهنگ هستند. آنها اغلب توسط خواسته‌های انسان برای آزادی، برابری یا عدالت هدایت می‌شوند. این رویدادها با به چالش کشیدن ساختارهای قدرت موجود و ایجاد ساختارهای جدید، مسیر تاریخ را شکل می‌دهند. به طور خلاصه، انسان به گذشته و سنت پیوند دارد، زیرا هویت او را شکل می‌دهند و راهنمایی رفتار می‌کنند. رویدادهای تاریخی مانند انقلاب‌ها با تاریخ بشر مرتبط هستند؛ زیرا نشان‌دهنده تغییرات قابل توجهی در جامعه هستند که ناشی از تمایلات بشر برای آزادی، برابری یا عدالت است.

🔻جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می‌گردد:

📒 کودکی و تاریخ: درباره‌ی ویرانی تجربه
مؤلف: جورجو آگامبن
ناشر: نشر مرکز
مترجمان: پویا ایمانی

📘فلسفه تاریخ
مؤلف: حسینعلی نوذری
ناشر: طرح نو

📕تاریخ تاریخ‌ها: حماسه‌ها، رخدادنامه‌ها، عاشقانه‌ها و جستارها از هرودوت و توسیدید تا قرن بیستم

مؤلف: جان‌ویون بارو
ناشر: نشر مرکز
مترجم: حسن افشار

🎥مرحوم دکتر داود #فیرحی

🔺️آغاز دگرگونی در مفهوم قانون با انقلاب در ماهیت دولت

مفهوم دولت، حکومت، قانون و حق در دوران مدرن دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. در گذشته، #دولت به عنوان یک اقتدار مطلق تلقی می‌شد که قدرت کنترل را بر همه جنبه‌های زندگی مردم داشت. اما با ظهور دموکراسی و فردگرایی، این دیدگاه تغییر کرده‌است.
در عصر مدرن، دولت و حکومت به عنوان یک قرارداد اجتماعی بین شهروندان و دولت آنها دیده می‌شود. حکومت مسئول حمایت از حقوق شهروندان و ارائه خدمات ضروری مانند مراقبت‌های بهداشتی، آموزشی و امنیتی است. همچنین انتظار می‌رود که دولت رشد اقتصادی را ارتقا دهد و محیطی باثبات برای رونق کسب و کار ایجاد کند. مفهوم دولت نیز در دوران مدرن تکامل یافته است. در گذشته، حکومت‌ها غالباً مستبد بودند و توسط یک فرد یا گروهی از مردم اداره می‌شدند. با این حال، با ظهور دموکراسی، دولت‌ها اکنون توسط شهروندان انتخاب می‌شوند و در برابر آنها پاسخگو هستند.
مفهوم #قانون نیز در دوران مدرن تغییر کرده است. در گذشته، قوانین اغلب مبتنی بر اصول دینی یا اخلاقی بوده و با مجازات اجرا می‌شدند. با این حال، در دوران مدرن قوانین بر اصول عقلانی مانند عدالت و برابری استوار است. قوانین همچنین از طریق سیستمی از دادگاه‌ها اجرا می‌شوند که انصاف و روند درست را تضمین می‌کنند.
سرانجام، مفهوم #حق در دوران مدرن دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. در گذشته، حق، اغلب به عنوان امتیازاتی تلقی می‌شد که توسط حاکمان یا مقامات مذهبی اعطا می‌شد. با این حال، با ظهور دموکراسی و #اومانیسم، اکنون حقوق به عنوان ذاتی برای همه افراد بدون توجه به موقعیت اجتماعی یا پیشینه آنها دیده می‌شود.

برای مطالعه بیشتر می‌توانید به منابع زیر مراجعه کنید:

📚 مجموعه آثار مرحوم دکتر فیرحی

📚 مجموعه 4 جلدی فهم جامعه مدرن

نشر: آگاه

📔قانون طبیعی: مقدمه‌ای بر فلسفه قانون

مؤلف: آلساندرو پاسرین‌دنتروس
ناشر: پیلهم
مترجم: هنری ملکمی

📒مفهوم قانون

مؤلف: هربرت‌لیونل‌آدولفوس هارت
ناشر: نشر نی
مترجم: محمد راسخ

🎥 استاد یوسفعلی #میرشکاک

🔺️میراث پدرخواهی علم پدرآموز

انسانِ مدرن نیاز به احیای سنت دارد زیرا سنت حس هویت، تداوم و ثبات را فراهم می‌کند و ما را به گذشته‌ تاریخی‌ متصل می‌کند و به ما کمک می‌کند زمان حال خود را درک کنیم.
سنت همچنین چارچوبی برای ارزش‌های اخلاقی فراهم می کند که رفتار ما را هدایت می‌کند. برای ارتباط مجدد با سنت، می‌توانیم با یادگیری درباره میراث فرهنگی و تاریخ خود شروع کنیم. ما می‌توانیم در آداب و رسوم سنتی مانند مراسم مذهبی یا جشنواره‌های فرهنگی شرکت کنیم. ما همچنین می‌توانیم به دنبال مربیان یا بزرگانی باشیم که در شیوه‌های سنتی، دانش و تجربه دارند. علاوه بر این، می‌توانیم ارزش‌های سنتی را با قدردانی، احترام به طبیعت و مشارکت اجتماعی در زندگی روزمره خود بگنجانیم. با پذیرش سنت، می‌توانیم در زندگی خود معنا و هدفی پیدا کنیم و در عین حال خرد نیاکان خود را برای نسل‌های آینده حفظ کنیم.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

📕آسیا در برابر غرب

مؤلف: داریوش شایگان
ناشر: امیرکبیر

📘غرب و غرب‌زدگی و بحران حوالت تاریخی آن در روزگار نیست‌انگار و مکر لیل و نهار زده آخرالزمان کنونی: جلسه 1 تا 12 (جلد 1)

پدیدآوران: بنیاد حکمی و فلسفی دکتر فردید، احمد فردید
ناشر: فرنو


📗سنت و مدرنیته

مؤلف: محمدعابد جابری
ناشر: دنیای اقتصاد
مترجم: سیدمحمد آل‌مهدی

#موقت

خلاصه‌ای از آنچه در دوره تابستان ۱۴۰۱ طرح ملی #گفتمان گذشت.

#دارالفنون

🎥گزیده‌ای از ارائه اختصاصی استاد گرانقدر دکتر حمید طالب‌زاده استاد تمام گروه فلسفه دانشگاه تهران در هشتمین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی با عنوان
"متافیزیک چیست؟
نگاهی پدیدارشناسانه"
🔴۳۱ مرداد ۱۴۰۲🔴

🎥گزیده‌ای از ارائه استاد گرانقدر دکتر حسین کچویان در هشتمین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی
🔴۲ شهریور ۱۴۰۲🔴

🎥گزیده‌ای از ارائه استاد گرانقدر دکتر غلامرضا اعوانی در هشتمین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی
🔴 ۴ شهریور ۱۴۰۲🔴

🎥گزیده‌ای کوتاه از ارائه استاد گرانقدر دکتر مهدی بنایی استادیار گروه پژوهشی فلسفه غرب و عضو محترم هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در هشتمین دوره طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی با عنوانِ "ما، پرسش و پروای غرب"
🔴۵ شهریور ۱۴۰۲🔴