(بعد از سال‌ها چشممان روشن شد):
سال‌ها بود که از نزدیک یا دور، پیگیر تحقیق و چاپ‌شدن کتاب مثالب النواصب، نگاشته دانشمند بلندآوازۀ شیعه، ابن شهرآشوب مازندرانی (ت۵۸۸ هـ) بودم.
این کتاب دو‌نسخهٔ خطی داشت؛ یکی در کتابخانهٔ میر حامد حسین در هند و یکی هم نسخهٔ کتابخانهٔ سپهسالار تهران، اصل هر دو نسخه را نیز از نزدیک دیده بودم، البته نسخهٔ میر حامد حسین را در منزل یکی از افراد در تهران. هر دو نسخه پر از اغلاط و تصحیفات بود؛ بلکه شاید بتوانم بگویم ناسخین این دو نسخه در برخی اوقات کلمات را نقاشی کرده بودند تا کتابت. از این رو می‌توانم بگویم تصحیح دقیق آن بسیار دشوار بود؛ و یک مرد میدان با حوصله می‌خواست.
اول صبح که به کتابخانه آمدم، این کتاب - که تازه از چاپخانه بیرون آمده بود - به لطف برخی اعزه و اجله به دستم رسید.
به حق، کتاب در درجهٔ بسیار بسیار بلندی تحقیق و تصحیح شده.. واقعا لذت بردم و از هر حیثی قابل تقدیر است..
محقق ارجمند این اثر، کتاب را در ۱۲ جلد تحقیق کرده است! با مشاهدهٔ اولیه زیادی مجلدات، تصور کردم که پاورقی‌ها مملوّ از تعالیق بی‌فایده باشد.. ولی بعد از ورق زدن و مطالعه بخش‌هایی از چندین مجلد گوناگون، دیدم تعالیق همگی به اندازه و واجب و لازم و در خور چنین کتابی است؛ بلکه به نظرم، الگوی تحقیق این کتاب دقیقا باید بر روی نگاشتۀ معروف‌تر نگارنده‌اش، مناقب آل أبی طالب علیهم‌السلام نیز اجرا شود.
فقط حروف‌چینی کتاب، کمی بزرگ بود که آن هم با سلیقهٔ من بسیار سازگار بود.. به نظرم کتاب‌های قدما و نصوص کهن از منابع دست اول و پر اهمیت باید با حروف بزرگ‌تری منتشر شوند؛ این امر دلایلی دارد که به وقتتش درباره‌اش آن خواهم نوشت.
امیدوارم مجلد صفر (۰) که مشتمل بر حیات ابن شهرآشوب است و شنیدم در یک مجلد قطور در حال تنظیم است، به زودی منتشر شود.
-بارک الله في صفقة یمین من حقَّقه وصحَّحه ونشره-
سال‌ها بود که از نزدیک یا دور، پیگیر تحقیق و چاپ‌شدن کتاب مثالب النواصب، نگاشته دانشمند بلندآوازۀ شیعه، ابن شهرآشوب مازندرانی (ت۵۸۸ هـ) بودم.
این کتاب دو‌نسخهٔ خطی داشت؛ یکی در کتابخانهٔ میر حامد حسین در هند و یکی هم نسخهٔ کتابخانهٔ سپهسالار تهران، اصل هر دو نسخه را نیز از نزدیک دیده بودم، البته نسخهٔ میر حامد حسین را در منزل یکی از افراد در تهران. هر دو نسخه پر از اغلاط و تصحیفات بود؛ بلکه شاید بتوانم بگویم ناسخین این دو نسخه در برخی اوقات کلمات را نقاشی کرده بودند تا کتابت. از این رو می‌توانم بگویم تصحیح دقیق آن بسیار دشوار بود؛ و یک مرد میدان با حوصله می‌خواست.
اول صبح که به کتابخانه آمدم، این کتاب - که تازه از چاپخانه بیرون آمده بود - به لطف برخی اعزه و اجله به دستم رسید.
به حق، کتاب در درجهٔ بسیار بسیار بلندی تحقیق و تصحیح شده.. واقعا لذت بردم و از هر حیثی قابل تقدیر است..
محقق ارجمند این اثر، کتاب را در ۱۲ جلد تحقیق کرده است! با مشاهدهٔ اولیه زیادی مجلدات، تصور کردم که پاورقی‌ها مملوّ از تعالیق بی‌فایده باشد.. ولی بعد از ورق زدن و مطالعه بخش‌هایی از چندین مجلد گوناگون، دیدم تعالیق همگی به اندازه و واجب و لازم و در خور چنین کتابی است؛ بلکه به نظرم، الگوی تحقیق این کتاب دقیقا باید بر روی نگاشتۀ معروف‌تر نگارنده‌اش، مناقب آل أبی طالب علیهم‌السلام نیز اجرا شود.
فقط حروف‌چینی کتاب، کمی بزرگ بود که آن هم با سلیقهٔ من بسیار سازگار بود.. به نظرم کتاب‌های قدما و نصوص کهن از منابع دست اول و پر اهمیت باید با حروف بزرگ‌تری منتشر شوند؛ این امر دلایلی دارد که به وقتتش درباره‌اش آن خواهم نوشت.
امیدوارم مجلد صفر (۰) که مشتمل بر حیات ابن شهرآشوب است و شنیدم در یک مجلد قطور در حال تنظیم است، به زودی منتشر شود.
-بارک الله في صفقة یمین من حقَّقه وصحَّحه ونشره-
Forwarded from مؤسسه امام هادی علیه السلام-قم
#خلاصه
#جلسه_نهم
#استاد_موسوی‌بروجردی
بسم الله الرحمن الرحیم
📍استاد موسوی بروجردی در این جلسه ابتدا مقدمه‌ای پیرامون جایگاه منبع شناسی در علوم مطرح کرده و پس از آن مولفه‌های این بحث را در کار علامه مجلسی نشان دادند.
📍جمله‌ی معروفی است که هرکس اهل تحقیق است اهل تتبع نیست و هرکس اهل تتبع است اهل تحقیق نیست.
👈 متاسفانه این جمله نوعا درست است و کمتر پیش‌می‌آید که کسی دو عنصر تحقیق و تتبع را بتواند جمع کند لکن علامه مجلسی از نوادر افراد است که میان دقت و تتبع جمع کرده بودند.
❇️ چهار رکن یک پژوهش خوب و تطبیق آن در بحارالانوار:
📍 1) انتخاب موضوع و مساله:
🔹 علامه مجلسی مطابق نقل خود بعد از آنکه دانش‌های مختلف را فراگرفتند علم حقیقی را در قرآن و حدیث یافته و سراغ نگارش بحار رفتند:
🖊 فوجدت العلم كله في كتاب الله العزيز الذي لا يَأْتِيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ و أخبار أهل بيت الرسالة. علامه مجلسی نیاز زمانه‌ی خود را در نگارش جامع روایی یافته بود و سعی داشت از این رهگذر به اصلاح فرهنگ فاسد آن زمان بپردازد: و لما رأيت الزمان في غاية الفساد و وجدت أكثر أهلها حائدين عما يؤدي إلى الرشاد خشيت أن ترجع عما قليل إلى ما كانت عليه من النسيان و الهجران و خفت أن يتطرق إليها التشتت لعدم مساعدة الدهر الخوان....
📍2) تسلط کافی به دانش مورد بحث
🔸 علامه مجلسی تسلط شگفت‌آوری بر آیات و روایات داشته و در مقدمه بحار نیز از اعمال دقت در نگارش بحار خبر می‌دهد:
🖊 فاخترت الفحص عن أخبار الأئمة الطاهرين الأبرار سلام الله عليهم و أخذت في البحث عنها و أعطيت النظر فيها حقه و أوفيت التدرب فيها حظه
📍 3) ذهن قوی و شیوه های محققانه
📍 4) آشنایی با منابع مساله
🔹 علامه مجلسی در گردآوری احادیث بحار با تلاش فراوان از همه‌ی منابع دست‌یاب حدیث نقل کرده است:
🖊 ثم بعد الإحاطة بالكتب المتداولة المشهورة تتبعت الأصول المعتبرة المهجورة التي تركت في الأعصار المتطاولة و الأزمان المتمادية
📍 از بررسی نسخ کتب حدیثی که در اختیار علامه مجلسی بوده است نشان می‌دهد ایشان کتب حدیثی را چندین بار مقابله کرده است.
🔅 برای نمونه اسامی برخی از کتب و تاریخ مقابله آن چنین است: نهج البلاغه 1072 و 1092 / صحیفه سجادیه 1072 و 1101/ کافی: 1083 و 1076 و 1088 و 1094/ فقیه 1068و 1075 و 1083 و 1088 و 1097 و 1100
❇️ منبع شناسی علوم
📍 منبع شناسی خود یک شاخه علمی است.
👌 مهمترین نکات این دانش که در موضوعات معارفی و تاریخی کاربرد دارد:
▪️1) شناخت کامل از منابع پژوهشی
▫️02) صحت انتساب منبع به مولف
▪️3) اعتبار سنجی مطالب
▫️4) کارکردهای مطالب
▪️5) روشهای دستیابی به مطالب
❇️ منابع علامه مجلسی در بحارالانوار:
🔸 معروف است که علامه مجلسی 365 منبع را در مقدمه بیان کرده است اما با مراجعه به متن بحارالانوار روشن می‌شود که ایشان از بیش از 600 منبع نقل کرده است.
👌 بنابر تحقیق بنده ایشان از 615 منبع نقل بلاواسطه داشته است.
🔹 لازم به ذکر است همه‌ی منابع علامه مجلسی امروزه در اختیار ما نیست.
🔸 کتبی مانند الدرالنضيد في مغازي الإمام الشهيد و نیز کتاب رياض الجنان للشيخ فضل الله بن محمود الفارسي از جمله این منابع است.
🔹 از برخی منابع ایشان هم نسخه موجود است اما چاپ نشده است که نمونه آن کتاب مصباح الانوار است.
❇️ مصادر شیعی بحارالانوار:
🔸 علامه مجلسی در توصیف مصادر شیعی خود می‌فرماید:
🖊 فهذه الكتب هي التي عليها مدار النقل و إن كان من بعضها نادرا و إن أخرجنا من غيرها فنصرح في الكتاب عند إيراد الخبر.
📍در انتهای بحار الانوار علامه مجلسی نامه یکی از شاگردانش را نقل می‌کند که به او متذکر شده است که از برخی کتب نقل نکرده است.
🔹 نگارنده نامه برخلاف تصور مشهور میرزا عبدالله افندی نیست بلکه ملاذوالفقار است.
📍 از برخی شواهد به دست می‌آید علامه مجلسی حتی در سفر نیز نگارش بحار را متوقف نکرده است.
🔅 برای نمونه ایشان پیرامون کتاب عتیق غروی می‌نویسد هنگام تالیف مزار بحارالانوار در نجف اشرف این کتاب را دیده است و گویا این سفر به عتبات در طریق حج بوده است.
❇️ گوناگونی مصادر بحارالانوار
🔸 علامه مجلسی در تالیف بحارالانوار از جمیع اقسام کتب حدیثی، تاریخی، فقهی، لغوی و .... و نیز منابع شیعی، سنی، زیدی و اسماعیلی نقل کرده است.
🔹 علامه مجلسی در توضیح چرایی استفاده از منابع اهل سنت می‌نویسد:
🖊 و أما كتب المخالفين فقد نرجع إليها لتصحيح ألفاظ الخبر و تعيين معانيه..... و شروح أخبارهم كشرح الطيبي على المشكاة و فتح الباري في شرح البخاري لابن حجر و شرح القسطلاني و.... و قد نورد من كتب أخبارهم للرد عليهم أو لبيان مورد التقية أو لتأييد ما روي من طريقنا مثل ما نقلناه عن صحاحهم الستة
ادامه در پیام بعد👇
🔰@emamhadi_qom
#جلسه_نهم
#استاد_موسوی‌بروجردی
بسم الله الرحمن الرحیم
📍استاد موسوی بروجردی در این جلسه ابتدا مقدمه‌ای پیرامون جایگاه منبع شناسی در علوم مطرح کرده و پس از آن مولفه‌های این بحث را در کار علامه مجلسی نشان دادند.
📍جمله‌ی معروفی است که هرکس اهل تحقیق است اهل تتبع نیست و هرکس اهل تتبع است اهل تحقیق نیست.
👈 متاسفانه این جمله نوعا درست است و کمتر پیش‌می‌آید که کسی دو عنصر تحقیق و تتبع را بتواند جمع کند لکن علامه مجلسی از نوادر افراد است که میان دقت و تتبع جمع کرده بودند.
❇️ چهار رکن یک پژوهش خوب و تطبیق آن در بحارالانوار:
📍 1) انتخاب موضوع و مساله:
🔹 علامه مجلسی مطابق نقل خود بعد از آنکه دانش‌های مختلف را فراگرفتند علم حقیقی را در قرآن و حدیث یافته و سراغ نگارش بحار رفتند:
🖊 فوجدت العلم كله في كتاب الله العزيز الذي لا يَأْتِيهِ الْباطِلُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ و أخبار أهل بيت الرسالة. علامه مجلسی نیاز زمانه‌ی خود را در نگارش جامع روایی یافته بود و سعی داشت از این رهگذر به اصلاح فرهنگ فاسد آن زمان بپردازد: و لما رأيت الزمان في غاية الفساد و وجدت أكثر أهلها حائدين عما يؤدي إلى الرشاد خشيت أن ترجع عما قليل إلى ما كانت عليه من النسيان و الهجران و خفت أن يتطرق إليها التشتت لعدم مساعدة الدهر الخوان....
📍2) تسلط کافی به دانش مورد بحث
🔸 علامه مجلسی تسلط شگفت‌آوری بر آیات و روایات داشته و در مقدمه بحار نیز از اعمال دقت در نگارش بحار خبر می‌دهد:
🖊 فاخترت الفحص عن أخبار الأئمة الطاهرين الأبرار سلام الله عليهم و أخذت في البحث عنها و أعطيت النظر فيها حقه و أوفيت التدرب فيها حظه
📍 3) ذهن قوی و شیوه های محققانه
📍 4) آشنایی با منابع مساله
🔹 علامه مجلسی در گردآوری احادیث بحار با تلاش فراوان از همه‌ی منابع دست‌یاب حدیث نقل کرده است:
🖊 ثم بعد الإحاطة بالكتب المتداولة المشهورة تتبعت الأصول المعتبرة المهجورة التي تركت في الأعصار المتطاولة و الأزمان المتمادية
📍 از بررسی نسخ کتب حدیثی که در اختیار علامه مجلسی بوده است نشان می‌دهد ایشان کتب حدیثی را چندین بار مقابله کرده است.
🔅 برای نمونه اسامی برخی از کتب و تاریخ مقابله آن چنین است: نهج البلاغه 1072 و 1092 / صحیفه سجادیه 1072 و 1101/ کافی: 1083 و 1076 و 1088 و 1094/ فقیه 1068و 1075 و 1083 و 1088 و 1097 و 1100
❇️ منبع شناسی علوم
📍 منبع شناسی خود یک شاخه علمی است.
👌 مهمترین نکات این دانش که در موضوعات معارفی و تاریخی کاربرد دارد:
▪️1) شناخت کامل از منابع پژوهشی
▫️02) صحت انتساب منبع به مولف
▪️3) اعتبار سنجی مطالب
▫️4) کارکردهای مطالب
▪️5) روشهای دستیابی به مطالب
❇️ منابع علامه مجلسی در بحارالانوار:
🔸 معروف است که علامه مجلسی 365 منبع را در مقدمه بیان کرده است اما با مراجعه به متن بحارالانوار روشن می‌شود که ایشان از بیش از 600 منبع نقل کرده است.
👌 بنابر تحقیق بنده ایشان از 615 منبع نقل بلاواسطه داشته است.
🔹 لازم به ذکر است همه‌ی منابع علامه مجلسی امروزه در اختیار ما نیست.
🔸 کتبی مانند الدرالنضيد في مغازي الإمام الشهيد و نیز کتاب رياض الجنان للشيخ فضل الله بن محمود الفارسي از جمله این منابع است.
🔹 از برخی منابع ایشان هم نسخه موجود است اما چاپ نشده است که نمونه آن کتاب مصباح الانوار است.
❇️ مصادر شیعی بحارالانوار:
🔸 علامه مجلسی در توصیف مصادر شیعی خود می‌فرماید:
🖊 فهذه الكتب هي التي عليها مدار النقل و إن كان من بعضها نادرا و إن أخرجنا من غيرها فنصرح في الكتاب عند إيراد الخبر.
📍در انتهای بحار الانوار علامه مجلسی نامه یکی از شاگردانش را نقل می‌کند که به او متذکر شده است که از برخی کتب نقل نکرده است.
🔹 نگارنده نامه برخلاف تصور مشهور میرزا عبدالله افندی نیست بلکه ملاذوالفقار است.
📍 از برخی شواهد به دست می‌آید علامه مجلسی حتی در سفر نیز نگارش بحار را متوقف نکرده است.
🔅 برای نمونه ایشان پیرامون کتاب عتیق غروی می‌نویسد هنگام تالیف مزار بحارالانوار در نجف اشرف این کتاب را دیده است و گویا این سفر به عتبات در طریق حج بوده است.
❇️ گوناگونی مصادر بحارالانوار
🔸 علامه مجلسی در تالیف بحارالانوار از جمیع اقسام کتب حدیثی، تاریخی، فقهی، لغوی و .... و نیز منابع شیعی، سنی، زیدی و اسماعیلی نقل کرده است.
🔹 علامه مجلسی در توضیح چرایی استفاده از منابع اهل سنت می‌نویسد:
🖊 و أما كتب المخالفين فقد نرجع إليها لتصحيح ألفاظ الخبر و تعيين معانيه..... و شروح أخبارهم كشرح الطيبي على المشكاة و فتح الباري في شرح البخاري لابن حجر و شرح القسطلاني و.... و قد نورد من كتب أخبارهم للرد عليهم أو لبيان مورد التقية أو لتأييد ما روي من طريقنا مثل ما نقلناه عن صحاحهم الستة
ادامه در پیام بعد👇
🔰@emamhadi_qom
Forwarded from مؤسسه امام هادی علیه السلام-قم
📍 برخی از منابع علامه مجلسی منابع شیعی است که مرویات اهل سنت را نقل می‌کند.
🔅 برای نمونه: و كتاب العمدة و كتاب المستدرك و كتاب المناقب كلها في أخبار المخالفين في الإمامة للشيخ أبي الحسين يحيى بن الحسن بن الحسين بن علي بن محمد بن البطريق الأسدي
👈 همچنین: و كتاب طب النبي ص و إن كان أكثر أخباره من طرق المخالفين لكنه مشهور متداول بين علمائنا قال نصير الملة و الدين الطوسي في كتاب آداب المتعلمين و لا بد من أن يتعلم شيئا من الطب و يتبرك بالآثار الواردة في الطب الذي جمعه الشيخ الإمام أبو العباس المستغفري في كتابه المسمى بطب النبي صلی الله علیه و آله
❇️ منابع اعتبار شناسی منابع نزد علامه مجلسی
👌 علامه مجلسی برای وثوق به مصادر خویش گام‌های زیر را طی کرده است
📍الف) اثبات نسبت ها
🔸 برای اثبات نسبت یک کتاب به مولف، علامه مجلسی از راه‌های زیر استفاده کرده است:
👈 تواتر نسبت نسخه‌های کتب به مولف مانند تواتر نسبت نسخ کافی به شیخ کلینی و یا کتاب اقتصاد به شیخ طوسی، انتساب کتاب به مولف در کتب اجازات مانند انتساب کفایه الاثر، استفاده از شواهد تاریخی، استفاده از شواهد درون متنی و استفاده از منابع کتاب شناسی.
📍 در ادامه چند نمونه از بررسی انتساب کتاب به مولف آن در بحار را نقل کرده تا میزان دقت و تسلط ایشان روشن شود:
🔹 1) كتاب مصباح الأنوار في مناقب إمام الأبرار للشيخ هاشم بن محمد و قد ينسب إلى شيخ الطائفة و هو خطأ و كثيرا ما يروي عن الشيخ شاذان بن جبرئيل القمي و هو متأخر عن الشيخ بمراتب
🔸 2) كتاب جامع الأخبار و أخطأ من نسبه إلى الصدوق بل يروي عن الصدوق بخمس وسائط و قد يظن كونه تأليف مؤلف مكارم الأخلاق و يحتمل كونه لعلي بن سعد الخياط لأنه قال الشيخ منتجب الدين في فهرسته الفقيه الصالح أبو الحسن علي بن أبي سعد بن أبي الفرج الخياط عالم ورع واعظ له كتاب الجامع في الأخبار و يظهر من بعض مواضع الكتاب أن اسم مؤلفه محمد بن محمد الشعيري
📍 ب) اعتبارسنجی منابع کتاب
🔹 اول) عدم اعتماد به متن به سبب عدم اعتماد به مولف:
و كتاب طب الأئمة من الكتب المشهورة لكنه ليس في درجة سائر الكتب لجهالة مؤلفه
🔸 دوم) عدم اعتبار متفردات منابع مشکوک
و كتاب صفوة الأخبار و رياض الجنان مشتملان على أخبار غريبة في المناقب و أخرجنا منهما ما وافق أخبار الكتب المعتبرة.
🔹 سوم) نقل اندک از منابع مشکوک
كتابا الملحمة مشهوران لكن لا أعتمد عليهما كثيرا.
🔸 چهارم) عدم اعتماد به مطالب شاذ
و كتاب مشارق الأنوار و كتاب الألفين للحافظ رجب البرسي و لا أعتمد على ما يتفرد بنقله لاشتمال كتابيه على ما يوهم الخبط و الخلط و الارتفاع و إنما أخرجنا منهما ما يوافق الأخبار المأخوذة من الأصول المعتبرة.
🔹 پنجم) ارزیابی متن منابع
و كتاب مصباح الشريعة فيه بعض ما يريب اللبيب الماهر و أسلوبه لا يشبه سائر كلمات الأئمة و آثارهم و روى الشيخ في مجالسه بعض أخباره هكذا أخبرنا جماعة عن أبي المفضل الشيباني بإسناده عن شقيق البلخي عمن أخبره من أهل العلم. هذا يدل على أنه كان عند الشيخ رحمه الله و في عصره و كان يأخذ منه و لكنه لا يثق به كل الوثوق و لم يثبت عنده كونه مرويا عن الصادق ع و أن سنده ينتهي إلى الصوفية و لذا اشتمل على كثير من اصطلاحاتهم و على الرواية عن مشايخهم و من يعتمدون عليه في رواياتهم و الله يعلم.
#خلاصه
#جلسه_نهم
#ده_شب_در_محضر_بحارالانوار
#استاد_موسوی‌بروجردی
#موسسه_امام_هادی_علیه_السلام
🔸معاونت آموزش🔸
🔰 موسسه امام هادی (علیه السلام) 🔰
@emamhadi_qom
🔅 برای نمونه: و كتاب العمدة و كتاب المستدرك و كتاب المناقب كلها في أخبار المخالفين في الإمامة للشيخ أبي الحسين يحيى بن الحسن بن الحسين بن علي بن محمد بن البطريق الأسدي
👈 همچنین: و كتاب طب النبي ص و إن كان أكثر أخباره من طرق المخالفين لكنه مشهور متداول بين علمائنا قال نصير الملة و الدين الطوسي في كتاب آداب المتعلمين و لا بد من أن يتعلم شيئا من الطب و يتبرك بالآثار الواردة في الطب الذي جمعه الشيخ الإمام أبو العباس المستغفري في كتابه المسمى بطب النبي صلی الله علیه و آله
❇️ منابع اعتبار شناسی منابع نزد علامه مجلسی
👌 علامه مجلسی برای وثوق به مصادر خویش گام‌های زیر را طی کرده است
📍الف) اثبات نسبت ها
🔸 برای اثبات نسبت یک کتاب به مولف، علامه مجلسی از راه‌های زیر استفاده کرده است:
👈 تواتر نسبت نسخه‌های کتب به مولف مانند تواتر نسبت نسخ کافی به شیخ کلینی و یا کتاب اقتصاد به شیخ طوسی، انتساب کتاب به مولف در کتب اجازات مانند انتساب کفایه الاثر، استفاده از شواهد تاریخی، استفاده از شواهد درون متنی و استفاده از منابع کتاب شناسی.
📍 در ادامه چند نمونه از بررسی انتساب کتاب به مولف آن در بحار را نقل کرده تا میزان دقت و تسلط ایشان روشن شود:
🔹 1) كتاب مصباح الأنوار في مناقب إمام الأبرار للشيخ هاشم بن محمد و قد ينسب إلى شيخ الطائفة و هو خطأ و كثيرا ما يروي عن الشيخ شاذان بن جبرئيل القمي و هو متأخر عن الشيخ بمراتب
🔸 2) كتاب جامع الأخبار و أخطأ من نسبه إلى الصدوق بل يروي عن الصدوق بخمس وسائط و قد يظن كونه تأليف مؤلف مكارم الأخلاق و يحتمل كونه لعلي بن سعد الخياط لأنه قال الشيخ منتجب الدين في فهرسته الفقيه الصالح أبو الحسن علي بن أبي سعد بن أبي الفرج الخياط عالم ورع واعظ له كتاب الجامع في الأخبار و يظهر من بعض مواضع الكتاب أن اسم مؤلفه محمد بن محمد الشعيري
📍 ب) اعتبارسنجی منابع کتاب
🔹 اول) عدم اعتماد به متن به سبب عدم اعتماد به مولف:
و كتاب طب الأئمة من الكتب المشهورة لكنه ليس في درجة سائر الكتب لجهالة مؤلفه
🔸 دوم) عدم اعتبار متفردات منابع مشکوک
و كتاب صفوة الأخبار و رياض الجنان مشتملان على أخبار غريبة في المناقب و أخرجنا منهما ما وافق أخبار الكتب المعتبرة.
🔹 سوم) نقل اندک از منابع مشکوک
كتابا الملحمة مشهوران لكن لا أعتمد عليهما كثيرا.
🔸 چهارم) عدم اعتماد به مطالب شاذ
و كتاب مشارق الأنوار و كتاب الألفين للحافظ رجب البرسي و لا أعتمد على ما يتفرد بنقله لاشتمال كتابيه على ما يوهم الخبط و الخلط و الارتفاع و إنما أخرجنا منهما ما يوافق الأخبار المأخوذة من الأصول المعتبرة.
🔹 پنجم) ارزیابی متن منابع
و كتاب مصباح الشريعة فيه بعض ما يريب اللبيب الماهر و أسلوبه لا يشبه سائر كلمات الأئمة و آثارهم و روى الشيخ في مجالسه بعض أخباره هكذا أخبرنا جماعة عن أبي المفضل الشيباني بإسناده عن شقيق البلخي عمن أخبره من أهل العلم. هذا يدل على أنه كان عند الشيخ رحمه الله و في عصره و كان يأخذ منه و لكنه لا يثق به كل الوثوق و لم يثبت عنده كونه مرويا عن الصادق ع و أن سنده ينتهي إلى الصوفية و لذا اشتمل على كثير من اصطلاحاتهم و على الرواية عن مشايخهم و من يعتمدون عليه في رواياتهم و الله يعلم.
#خلاصه
#جلسه_نهم
#ده_شب_در_محضر_بحارالانوار
#استاد_موسوی‌بروجردی
#موسسه_امام_هادی_علیه_السلام
🔸معاونت آموزش🔸
🔰 موسسه امام هادی (علیه السلام) 🔰
@emamhadi_qom
Forwarded from مؤسسه امام هادی علیه السلام-قم
🔰 گزارش تصویری نهمین شب از دوره تخصصی "ده شب در محضر بحارالأنوار" از دوره های کوتاه مدت مؤسسه امام هادی (علیه السلام)
🔻 شب نهم دوره با عنوان «اصالت سنجی مصادر بحارالأنوار» ، باارائه حجت الاسلام والمسلمین سید حسن موسوی بروجردی، در روز سه‌شنبه ۱ آبان ماه ۱۴۰۳ ه.ش برگزار گردید.
❖ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ❖
#گزارش_تصویری
#حدیث_شناسی
#دوره_پنجاه
#ده_شب_در_محضر_بحارالانوار
#موسوی_بروجردی
@emamhadi_qom
🔻 شب نهم دوره با عنوان «اصالت سنجی مصادر بحارالأنوار» ، باارائه حجت الاسلام والمسلمین سید حسن موسوی بروجردی، در روز سه‌شنبه ۱ آبان ماه ۱۴۰۳ ه.ش برگزار گردید.
❖ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ❖
#گزارش_تصویری
#حدیث_شناسی
#دوره_پنجاه
#ده_شب_در_محضر_بحارالانوار
#موسوی_بروجردی
@emamhadi_qom
Forwarded from مؤسسه امام هادی علیه السلام-قم
Forwarded from مؤسسه امام هادی علیه السلام-قم
Forwarded from تاریخ‌اصفهان
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
فیلمی نادر از مرحوم ایت الله علامه اقا سید محمد علی روضاتی (رحمت الله علیه)
🥀پژوهش‌های‌اصفهان‌شناسی
https://www.tgoop.com/ALI4asS
🥀پژوهش‌های‌اصفهان‌شناسی
https://www.tgoop.com/ALI4asS
Forwarded from کتابخانه علامه مجلسی
آیین معرفی و بررسی کتاب
کلمات سید العرب ابی الحسن علی بن ابی طالب صلوات الله علیه
(متنی مهم از فرمایشات امیرالمؤمنین علیه‌السلام که پیش از نهج‌البلاغه تدوین شده و به تازگی نسخه‌ای از آن در کتابخانه سلیمانیه ترکیه کشف شده است.)
تأليف ابوالحسن محمد بن طاهر اشرف جعفری اصفهانی
از دانشمندان بزرگ شیعه در قرن ۴ و ۵ هجری
با سخنرانی
👤استاد سید محمد طباطبائی یزدی
👤استاد سیدحسن موسوی بروجردی
👤استاد قیس بهجت عطار
⏰پنجشنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۳ ، ساعت ۹ تا ۱۱ .
🏢مشهد، چهارراه خسروی به سمت چهارراه شهدا، سالن همایش دفتر تبلیغات اسلامی.
🌐 پخش زنده : http://dte.bz/ici
دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
🔗کتابخانه تخصصی امیرالمومنین علی علیه‌السلام مشهد
🔗انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شاخه خراسان
#️⃣ #امیرالمؤمنین #نسخ‌خطی #نوکتاب
کلمات سید العرب ابی الحسن علی بن ابی طالب صلوات الله علیه
(متنی مهم از فرمایشات امیرالمؤمنین علیه‌السلام که پیش از نهج‌البلاغه تدوین شده و به تازگی نسخه‌ای از آن در کتابخانه سلیمانیه ترکیه کشف شده است.)
تأليف ابوالحسن محمد بن طاهر اشرف جعفری اصفهانی
از دانشمندان بزرگ شیعه در قرن ۴ و ۵ هجری
با سخنرانی
👤استاد سید محمد طباطبائی یزدی
👤استاد سیدحسن موسوی بروجردی
👤استاد قیس بهجت عطار
⏰پنجشنبه ۲۲ آذر ۱۴۰۳ ، ساعت ۹ تا ۱۱ .
🏢مشهد، چهارراه خسروی به سمت چهارراه شهدا، سالن همایش دفتر تبلیغات اسلامی.
🌐 پخش زنده : http://dte.bz/ici
دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی
🔗کتابخانه تخصصی امیرالمومنین علی علیه‌السلام مشهد
🔗انجمن ایرانی تاریخ اسلام، شاخه خراسان
#️⃣ #امیرالمؤمنین #نسخ‌خطی #نوکتاب