هامِش (علی سلطانی)

از طوطی تا شاهین!
نقدی بر کیمیای معلم و شاگرد راستین

منتهای کاری که معلم راستین می‌کند، ماندگارترین خدمتی که معلم حقیقی می‌کند، نه مریدپروری، که شاگردپروری است. پرورش شاگرد هم نه به معنای تقلید و انشای مجدد ایده‌ها، بلکه به معنای انتقال ایده‌های خود به شاگرد با چاشنیِ ضروریِ تفکر انتقادی است. حضور این چاشنی بسیار مهم است، چون این مقوله است که مریدپروری را از شاگردپروری متمایز می‌کند.

مرید، طوطیِ حوصله‌سربر ایده‌های معلم(مراد) است، ولی شاگرد، شاهینِ بسط‌دهنده، تحول‌بخش، جلوبرنده، یا نقدکننده‌ و سدکننده‌ی ایده‌های معلم است. فاصله‌ی طوطی تا شاهین، فاصله‌ی مرید تا شاگرد، مراد تا معلم، فاصله‌ی تقلید تا اجتهاد، استبداد تا آزادی است. از همین طوطی‌پروری یا شاهین‌پروری است که می‌توان معلم حقیقی را شناخت و شبه‌معلمان را الک کرد.

متأسفانه مناسبات معلم و شاگرد در فرهنگ معاصر ما، اسیر در احترام و بی‌احترامی‌های مذموم است. احترام مذموم در همین محافظه‌کاری و رودربایستی‌های غیرانتقادی. و بی‌احترامی‌های مذموم هم در عبورهای غیراخلاقی و پته‌های روی آبِ سخیف و مبتذل و شخصی. فرهنگی که در آن معلم بر چشم نشیند، اما حقیقت انتقادی بالاتر از او باشد و نام‌ها و لقب‌ها و عنوان‌ها مانع فکر انتقادی و بیان بی‌پروای رأی مخالف نشود، در میان ما کیمیاست. درست‌ترش اینکه، در میان ما معلم و شاگرد راستین کیمیاست. شبه‌معلم‌ها شیفته‌ی اطاعت و تأییدند، و شبه‌شاگردها هم اسیر در محافظه‌کاری و تقلید یا بی‌پروایی و تخفیف.

#یادداشت
@Hamesh1

www.tgoop.com/hamesh1/1518

851 viewsedited  May 1, 2024 at 10:07

از طوطی تا شاهین!
نقدی بر کیمیای معلم و شاگرد راستین

منتهای کاری که معلم راستین می‌کند، ماندگارترین خدمتی که معلم حقیقی می‌کند، نه مریدپروری، که شاگردپروری است. پرورش شاگرد هم نه به معنای تقلید و انشای مجدد ایده‌ها، بلکه به معنای انتقال ایده‌های خود به شاگرد با چاشنیِ ضروریِ تفکر انتقادی است. حضور این چاشنی بسیار مهم است، چون این مقوله است که مریدپروری را از شاگردپروری متمایز می‌کند.

مرید، طوطیِ حوصله‌سربر ایده‌های معلم(مراد) است، ولی شاگرد، شاهینِ بسط‌دهنده، تحول‌بخش، جلوبرنده، یا نقدکننده‌ و سدکننده‌ی ایده‌های معلم است. فاصله‌ی طوطی تا شاهین، فاصله‌ی مرید تا شاگرد، مراد تا معلم، فاصله‌ی تقلید تا اجتهاد، استبداد تا آزادی است. از همین طوطی‌پروری یا شاهین‌پروری است که می‌توان معلم حقیقی را شناخت و شبه‌معلمان را الک کرد.

متأسفانه مناسبات معلم و شاگرد در فرهنگ معاصر ما، اسیر در احترام و بی‌احترامی‌های مذموم است. احترام مذموم در همین محافظه‌کاری و رودربایستی‌های غیرانتقادی. و بی‌احترامی‌های مذموم هم در عبورهای غیراخلاقی و پته‌های روی آبِ سخیف و مبتذل و شخصی. فرهنگی که در آن معلم بر چشم نشیند، اما حقیقت انتقادی بالاتر از او باشد و نام‌ها و لقب‌ها و عنوان‌ها مانع فکر انتقادی و بیان بی‌پروای رأی مخالف نشود، در میان ما کیمیاست. درست‌ترش اینکه، در میان ما معلم و شاگرد راستین کیمیاست. شبه‌معلم‌ها شیفته‌ی اطاعت و تأییدند، و شبه‌شاگردها هم اسیر در محافظه‌کاری و تقلید یا بی‌پروایی و تخفیف.

#یادداشت
@Hamesh1

BY هامِش (علی سلطانی)