5 калядных фільмаў па-беларуску🎄

Прыемнага прагляду і памятайце, што беларуская мова нязломная, як і мы💪

❄️ “Любоў насамрэч”
Брытанскі прэм’ер закахаўся ў сакратарку. Пісьменнік Джэмі едзе ў Францыю і знаходзіць сапраўднае каханне. Усё гэта акурат перад Калядамі.

❄️ “Адзін дома”
Сваякі Кевіна спяшаюцца ў калядны адпачынак у Парыж і выпадкова забываюць Кевіна. Гарэзлівы хлопчык нарэшце можа рабіць тое, што хоча. Але ў дом збіраюцца залезці рабаўнікі.

❄️ “Калядны дамок”
Найлепшая сяброўка Лэйсі просіць дзяўчыну пабыць дружкаю на сваім вяселлі і ўпрыгожыць дамок для мядовага месяца. Паводле сямейнай легенды, пара, што правядзе ноч у калядным дамку, знойдзе вечнае каханне.

❄️ “Гары Потэр і філасофскі камень”
У адзінаццаты дзень народзінаў жыццё Гары змяняецца. Пачынаецца яго падарожжа ў свет чараўніцтва.

❄️ “Аднойчы ў Токіа”
Напярэдадні Калядаў Джын, Хана і Міюкі знаходзяць кінутую дзяўчынку. Яны збіраюцца знайсці яе бацькоў, але не здагадваюцца, што гэтыя пошукі могуць прывесці іх да сябе сапраўдных.

18 снежня 1917 года прайшоў Першы Усебеларускі з’езд. Чаму гэта важна?

📌 З’езд адбываўся ў будынку Мінскага гарадскога тэатра. На першым пасяджэнні прысутнічала 1872 дэлегаты.

☝️ З’езд прызнаў права беларускага народа на самавызначэнне. І, нягледзячы на рознагалоссі , па выніку дэлегаты склалі рэзалюцыю з 15 пунктаў. Прыняць паспелі толькі першы.

У ноч з 30 на 31 снежня з’езд разагналі бальшавікі. Пасля разгону частка дэлегатаў з’езда падпольна збіралася ў дэпо Лібава-Роменскай чыгункі. Гэта быў пачатак на шляху стварэння беларускай дзяржавы.

📌 Так згадваў з’езд адзін з дэлегатаў: “…калі мы пачулі нашу родную беларускую гаворку, калі пачулася беларуская песня, … – міжволі ўсе сэрцы пачалі аб’ядноўвацца, і патроху мы пачалі адчуваць сябе адзіным беларускім племем…”

Гэты з’езд важны, бо беларускі народ змог аб’яднацца ў часы вайны і дамовіцца між сабой. Беларусы і беларускі паказалі, што сапраўды моцныя ў сваёй салідарнасці. А такога шырокага прадстаўніцтва розных слаёў насельніцтва яшчэ доўга не будзе.

Ну няўжо ў беларусаў і беларусак праблемы з памяццю? 😮

Не, гэта проста цыклічнасць беларускай гісторыі. Заўважылі гэта? Вось прыклады.

📌 Вось паўстанне 1830-1831 гадоў. А крыху больш чым праз 30 гадоў новае пакаленне выступіла супраць царскай улады ў 1863-1864 гадах. Усе спадзяваліся на нешта і ўсе пацярпелі паразу.

📌 Новае пакаленне стварыла таемныя таварыствы ў 1820-ых і зноў пацярпела.
Возьмем іншае стагоддзе.

📌 Пісьменнікі 1920 – 1930-ых гадоў. Стваралі новую беларускую літаратуру і маглі б яшчэ больш узбагаціць нашую культуру. Але былі несправядліва пакараныя. І вось на абсалютна вычышчаным полі вырастае новае пакаленне беларускіх пісьменнікаў і пісьменніц.

Тут вельмі важна захоўваць гістарычную памяць. Каб не паўтараць усё з нуля і не рабіць аднолькавыя памылкі. Гэтым беларусы і беларускі часта грэбуюць, хаця будучыня залежыць ад нас. Але здаецца, беларусы і беларускі надзвычай адаптыўныя. Хацелася б спадзявацца, што ў постапакаліпсісе гэтая якасць нам таксама дапаможа.

А вы ведаеце, што сёння трэба святкаваць сапраўдныя Каляды?

21 снежня – дзень зімовага сонцастаяння. Дата самай доўгай ночы ў годзе. Свята мае паганскія карані і арыентуецца на дзень зімовага сонцастаяння. А супрацьлегласцю Калядам было Купалле.

У даўніну, яшчэ да хрысціянства, Каляды былі прымеркаваныя да руху Сонца па небасхіле. Некаторыя нават лічаць, што назва “Каляды” паходзіць ад слова “кола”, што і азначала “сонца”.
Нашыя продкі шанавалі сонейка і верылі ў надзвычайную магію свята. Прапусціш абрад – і ўвесь год будзе дрэнны. Пасля прыйшло хрысціянства і даты крыху змяніліся.

Цяпер паганскія і хрысціянскія традыцыі шчыльна змяшаныя ў час гэтых святаў.

Вось і беларусы ўсё пераадолеюць, як і паганскія традыцыі захаваліся, нягледзячы на ўсе забароны😌

Без чаго Каляды не Каляды?

📌 Куцця. З яе пачыналі калядную вячэру. У калядны перыяд было тры куцці: посная, багатая (ці шчодрая) і вадзяная. На калядны вечар, на Шчодры вечар (перад новым годам), на Вадохрышча.

📌 Калядаванне. Традыцыя паходзіць з паганскіх часоў. Калядныя персанажы маюць схаваныя сэнсы. Дзед і баба – гэта пра культ продкаў, каза – пра ўрадлівасць, смерць і адраджэнне прыроды. У хрысціянскай традыцыі вобразы калядоўшчыкаў маглі змяняць значэнне. Напрыклад, каза сімвалізавала клопат.

📌 Калядная зорка. У паганскай традыцыі – наноў народжанае Сонца, у хрысціянскай – зорка ў Віфлееме.

📌 Елка. У нашых продкаў лічылася, што дрэва звязвае свет жывых і свет памерлых. Таму яго галінкамі, напрыклад, часта ўпрыгожвалі могілкі. А святочным дрэва стала на беларускіх землях, дзякуючы нямецкім пратэстантам.

📌 Варажба. У калядны вечар нашыя продкі варажылі. Хаця хрысціянстве такія паводзіны не ўхваляліся.

Беларусы і беларускі заўсёды былі самабытнымі і мелі ўнікальныя традыцыі.

Чулі, што на Каляды варожаць?
Вось некалькі спосабаў✨

⭐️ На Куццю клалі пад абрус сена, пасля цягнулі саломку. Хто выцягне доўгую, у таго будзе добры ўраджай ці доўгае жыццё.

⭐️ Яшчэ адзін спосаб: падслухаць лёс пад чужымі вокнамі. Маладая дзяўчына ідзе пад чужыя вокны і слухае, калі пачуе “ідзі”, то замуж хутка пойдзе, а калі “сядай” ці “сядзі” – у дзеўках сядзець будзе.

⭐️ Дапамагалі ў варажбе і хатнія жывёлы. Напрыклад, перад сабакам клалі аладкі. Чыю аладку сабака з’есць спачатку, тая дзяўчына хутка замуж пойдзе.

⭐️ Таксама дзяўчыны выходзілі на скрыжаванне і пыталіся імя ў першага хлопца, якога сустрэнуць (такое імя будзе і ў суджанага).

⭐️ Кідалі абутак. У які бок ён упадзе наском, у той бок выйдзеш замуж.

⭐️ Яшчэ адзін варыянт – на вадзе і воску. Воск трэба наліць у ваду і паспрабаваць разгледзець твар будучага жаніха.

Што ж, каб прыдумаць столькі спосабаў варажбы, трэба быць вельмі вынаходлівымі. Але мы ўсе тут беларускі і беларусы такія.

Віншуем вас з Калядамі! Зычым больш шчаслівых момантаў, цяпла і любові.

І вось яшчэ некалькі фактаў пра свята.

❄️ Першапачаткова Каляды мелі сувязь з днём зімовага сонцастаяння. Калі на беларускія землі прыйшло хрысціянства, Каляды пачалі святкаваць на Раство. Доўжыўся святочны перыяд да Вадохрышча.

💫 Пад абрус на стале клалі сена. Пачыналася вячэра з узыходам першай зоркі. Перад пачаткам вячэры гаспадар мог узяць лыжку куцці і пакласці яе на акно ці на парог – для продкаў.

⭐️ Калядоўшчыкі. Галоўным персанажам была каза. Яна лічылася сімвалам дабрабыту, а яе смерць – сімвалам заканчэння старога году. Спачатку калядоўшчыкаў прымалі за духаў памерлых продкаў. З прыходам хрысціянства іх пачалі ўспрымаць як валхвоў, якія апавяшчалі пра нараджэнне Хрыста.

Каляды маюць шмат значэнняў, але цешыць тое, што беларусы і беларускі ўсё часцей звяртаюцца да традыцый, калі ладзяць імпрэзы і сямейныя святы🤍

А павіншаваць сваіх блізкіх можна з дапамогай нашага каляднага стыкерпака. Захоўвайце сабе і дасылайце іншым☺️

Нашае відэа да Дня роднай мовы ўдзельнічае ў галасаванні за відэа года ў беларускім YouTube😍

З гэтай нагоды вырашылі згадаць яго яшчэ раз і паказаць вам⬇️

Глядзіце па спасылцы, якое цудоўнае атрымалася✨

Навагодні выпуск Годна🔥

У відэа паказваем, што там будзе, і запрашаем паглядзець шоу разам з намі.

Пазначайце сабе:
📌 31 снежня
📌 19:00
📌 Ютуб-канал Годна

Госці: Міхась Зуй, Крысціна Дробыш, Міхась Ільін, Настасся Доль, Ketevan, Аляксандр Івулін.

Музыкі: Анастасія Рыдлеўская, NOCHY, Swada x Niczos.

Вядоўца: Лізавета Ветрава.

Адзначым святы разам❤️

Хто прыходзіць да беларусаў і беларусак з падарункамі?

❄️ Ёсць, напрыклад, Зюзя – стары дзядуля бог зімы. Вось толькі ніхто не ведае, ці быў Зюзя сапраўдным зімовым богам і ці быў ён добрым. А яшчэ так называлі чалавека, які моцна п’е. “Напіцца ў зюзю” – знаёмы выраз?

🎁 Ёсць Дзед Мароз, але што не так з ім? Мы дакладна ўсе яго ведаем, але гэта зусім нетрадыцыйны для беларусаў і беларусак персанаж. Канчаткова ён замацаваўся ў савецкія часы, калі ніякіх хрысціянскіх святых і, тым больш, нейкіх там паганскіх багоў і не магло быць.

🎅Можа ўсё ж Святы Мікалай прыносіць нам падарункі? Ушанаванне яго пачалося, напэўна, яшчэ з Х стагоддзя, калі на беларускія землі прыйшло хрысціянства. Для тых, у каго ў сям’і галоўнае свята Каляды, – ідэальны варыянт, каб падарыць падарункі.

Ёсць і яшчэ адзін стоадсоткава беларускі персанаж. Менавіта яго клікалі: “Мароз, мароз, ідзі куццю есці!” Гэта прыродны персанаж, не добры і не злы. Але хто яго ведае, можа ў яго вялікі патэнцыял стаць нашым святочным героем.

Новы год на беларускіх землях. Што і як адзначалі нашыя продкі?

📌 Калі ўвогуле 1 студзеня стала пачаткам Новага года?
На беларускіх землях гэта адбылося з прыходам грыгарыянскага календара. У 1583 годзе кароль Стэфан Баторый увёў гэты каляндар на ўсёй тэрыторыі Рэчы Паспалітай. Але тады беларусы і беларускі не святкавалі Новы год.

📌 А што раней лічылася пачаткам года?
Звычайна нашыя продкі звязвалі пачатак года з днём зімовага сонцастаяння. Так што ў старажытнасці ў нас бы ўжо пачаўся новы год.

📌 Дык а ці святкавалі нешта 31 снежня?
Так, хаця гэты дзень ніяк не асацыяваўся ў нашых продкаў з пачаткам года, у гэтую дату быў Шчодры вечар. Беларусы і беларускі варажылі, шчадравалі, вадзілі казу, рыхтавалі застолле і ставілі на стол шчодрую ці багатую куццю. Таксама ў гэты вечар назіралі за надвор’ем і прадказвалі па ім, ці будзе год ураджайны.

📌 А калі пачалі святкаваць Новы год?
Новы год пачалі святкаваць пры савецкай уладзе. Пры гэтым, яшчэ да 1947 года 1 студзеня нават не было выходным днём!

Віншуем вас з Новым годам, дарагія падпісанты і падпісанткі✨

Зычым вам цяпла, спакою, падтрымкі, творчасці і любові.

Нам вельмі важна, што вы застаецеся з намі.

А вось нашае віншаванне з навагодняга выпуска, які можна глядзець ужо сёння а 19-ай.

📌 Глядзіце па спасылцы.

Адсвяткуем Новы год разам🤍

Сустракаем Новы год разам з шоу, якое натхняе!

У гэтым святочным выпуску:
✨ Яркія госці: Міхась Зуй, Крысціна Дробыш, Міхась Ільін, Настасся Доль, Ketevan, Аляксандр Івулін.
🎶 Неймаверная музыка: Анастасія Рыдлеўская, NOCHY, Swada x Niczos.
🎙 І вядоўца, якая стварае асаблівы настрой: Лізавета Ветрава.

Госці паўдзельнічаюць у сапраўдных Годных гульнях і паспрабуюць перамагчы.

Вас чакаюць цікавыя размовы, гумар, жывыя выступленні і чароўная атмасфера!

Глядзець можна ўжо цяпер па гэтай спасылцы.

Адсвяткуем разам у цёплай і вясёлай кампаніі❤️

Новы год ужо пачаўся, таму час даведацца, што нас там чакае✨
Першае слова, якое вам патрапілася, стане вашым прадказаннем на 2025 год. Стаўце рэакцыю, калі прадказанне спадабалася☺️