‌گێڕانەوەی کۆهسار دێهقان لە خەباتی خەیاڵی کۆمەڵە بۆ باشترکردنی بارودۆخی شاخ

کۆهسار دێهقان: پاش تێپەڕبوونی ماوەیەک گەیشتمە ئەو بڕوایەی کە هیچ داهاتوویەک بۆ من لەم گرووپەدا نییە “خەبات بۆ ئازادی کوردستان، شەڕی مافەکانی کورد، بوون لە شاخ بۆ فێربوونی مەشقی سیاسی و سەربازی بۆ کوردستان، شەڕکردن بەناوی گەلی کورد، شەڕکردن بۆ کوردستان و کورد، تیرۆر بۆ شەڕکردن”. دژی ناوەندگەرایی، ژیانی گەریلا بۆ زیندوو ڕاگرتنی دۆزی…

https://www.ikhrw.com/ku/?p=14098

‌زهره صالحی‌مقدم و عضویت در کومله با هدف ازدواج و مهاجرت به اروپا

روایت زهره صالحی‌مقدم از فضای داخلی در گروه مسلح کومله زهره صالحی‌مقدم (متولد سال ۱۳۷۱) از اعضای سابق گروه مسلح کومله است. وی در این مصاحبه، داستان عضویت خود در این گروه را برای مخاطبان دیدبان حقوق بشر کردستان ایران روایت کرده است. اصلی‌ترین دلیل عضویت خانم صالحی در یک گروه مسلح، ازدواج با…

https://www.ikhrw.com/?p=15366

کشته شدن چهار زن در قتل‌های مشکوک ناموسی در منطقه کردستان عراق در ماه نوامبر

به‌گزارش دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، در ماه نوامبر، چهار مورد قتل مشکوک ناموسی در اقلیم کردستان و کرکوک گزارش شد که منجر به مرگ چهار زن و دختر جوان شد. در حالی که فراوانی چنین حوادثی در مقایسه با دوره‌های قبلی کاهش یافته است، خشونت مبتنی بر جنسیت همچنان یک نگرانی مبرم در منطقه است. اداره کل مبارزه با خشونت علیه زنان و خانواده اقلیم کردستان بیش از 14000 شکایت از سوی زنان را در طول سال 2023 ثبت کرده است. این شکایات شامل 3229 مورد نزاع، 3095 مورد سوء استفاده فیزیکی، 2266 تهدید، 822 مورد آزار کلامی، 526 مورد فحاشی، 490 مورد ادعای خیانت در زندگی زناشویی و 475 مورد اخراج اجباری از منازل بوده است.

‌حقوق کودکان در مخاصمات و جنگ‌ها

اولین مورد حقوق کودکان که در زمان جنگ و منازعات مسلحانه به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد، حق حفاظت از زندگی و سلامت آنان است مقدمه جنگ‌ها و تعارضات مسلحانه همواره یکی از آفات و چالش‌های اساسی بشر بوده‌اند. در این میان، کودکان به عنوان قشر آسیب‌پذیر و بی‌دفاع جامعه، تحت تأثیرات منفی فزاینده‌ای…

https://www.ikhrw.com/?p=15371

‌روایت ساریه قادری از عضویت یک‌ماهه در گروه مسلح کومله

ساریه قادری: شرایط زندگی در کومله به شدت متفاوت از آنچه انتظار داشتم بود «من با مادرم، مشکل داشتم و اصلا نمی‌توانستم با او تعامل کنم. حرف همدیگر را متوجه نمی‌شدیم و در دو جهان متفاوت فکر و زندگی می‌کردیم. محیط زندگی من هم بسته و محدود بود؛ در نتیجه به فکر فرار از…

https://www.ikhrw.com/?p=15482

‌لزوم پرداخت غرامت توسط آمریکا به خانواده کودکان قربانی در پژاک

چرا آمریکا شریک جنایات پژاک است؟ برای دهه‌ها است که کردها در ایران و ترکیه و سوریه و عراق، درگیر مشکلات مزمن و عدیده‌ی داخلی و منطقه‌ای هستند. بخش عمده‌ای از این مشکلات، ناشی از حضور و استعمار کشورهای فرامنطقه‌ای و وابسته به نظام سرمایه‌داری است. سرکوب کردها توسط برخی دولت‌ها در برخی مقاطع…

https://www.ikhrw.com/?p=15512

بایسته‌های رویکردهای حمایتی از اعضای جداشده گروه‌های تروریستی


🖊 دکتر احمد کاظمی، استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه

از لحاظ حقوقی حمایت از اعضای نادم گروه‌های تروریستی را می‌توان در دو قالب حقوق بشر عام و حقوق بشر خاص مورد توجه قرار داد.

از منظر نظام عمومی حقوق بشر، این افراد نیز به‌عنوان عضوی از خانواده بشری، مانند سایر اعضای جامعه، باید از کرامت، احترام، برابری و آزادی‌های اساسی که در اعلامیه و منشور جهانی حقوق بشر قید و همچنین در قانون اساسی ایران و منشور حقوق شهروندی تاکید شده است، برخوردار باشند.

از منظر حقوقی دیگر، این افراد آسیب‌دیده و نادم، شامل حقوق حمایتی تصریح شده در حقوق بشر خاص قرار می‌گیرند. به این معنا که در اغلب موارد، اعضای گروه‌های تروریستی، از اقلیت‌های قومی و مذهبی هستند.


متن کامل مقاله:
https://rb.gy/s5dhk4

پژاک؛ نمونه کامل نقض حقوق بشر


1️⃣ در راستای اهمیت موضوع حقوق بشر، در تاریخ 10 دسامبر 1948 یک پیمان بین‌المللی با عنوان اعلامیه جهانی حقوق بشر به تصویب رسید که برای اولین مرتبه به موضوع حقوق انسان‌ها در سطح جهانی می‌پرداخت. این منشور بین‌المللی که به گفته خیل کثیری از پژوهشگران حقوقی الزام‌آور بوده و از اعتبار حقوق بین‌الملل نیز برخوردار است شامل مواردی است که به این شرح هستند؛ توجه به کرامت، آزادی، برابری و برادری میان انسان‌ها؛ حق زندگی و منع برده‌داری؛ آزادی اندیشه، نظر، دین، وجدان، بیان و آزادی انجمن؛ تأکید بر حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی افراد از جمله حق سلامتی؛ حق دسترسی به آموزش و کار.

2️⃣ طبق ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر کودکان باید از مراقبت ویژه برخوردار باشند و نیازهای اساسی آن‌ها مانند تغذیه، بهداشت، آموزش و حمایت‌های اجتماعی باید تأمین شود. یا طبق کنوانسیون حقوق کودک، که در سال 1989 در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید و به‌عنوان مهم‌ترین سند بین‌المللی در موضوع حقوق کودکان شناخته می‌شود، به مواردی مثل حق زندگی و بقا، حق تحصیل، حق مراقبت‌های بهداشتی، حق حفاظت از خشونت، حق آزادی بیان و مشارکت، حق بازی و تفریح و حق عدم تبعیض به عنوان حقوق اولیه و اساسی کودکان که منظور آن نیز افراد زیر 18 سال هستند، اشاره شده است. اما فرقۀ دایه‌دارِ اجرایِ حقوق بشر برای کودکان کرد، یعنی پژاک، چگونه این وظایف را رعایت می‌کند؟ چه اقدامات و برنامه‌هایی برای اعمال این موارد برای کودکان و نوجوانان کرد داشته و دارد؟

3️⃣ اجرای حقوق بشر توسط پژاک تنها محدود به کودکان نبوده و زنان را نیز در بر می‌گیرد. زنانی که در این گروه از بسیاری از حقوق ابتدایی خود محروم شده‌اند؛ حق مادری، حق زندگی توأم با آرامش و شرافت و حق برابری و کرامت انسانی. زنانی که می‌توانستند یک زندگی عادی داشته و در خانه خودشان صاحب فرزند، شغل و خانواده باشند، برای آینده برنامه‌ریزی کنند و سکان‌دار زندگی خودشان باشند، در این گروه‌ها به‌عنوان سرباز و مبارز در موقعیت‌هایی زیست می‌کنند که آن‌ها را همیشه در معرض خشونت جنسی و تجاوز، کار اجباری و انضباط سختگیرانه و سوءاستفاده برای تبلیغات سیاسی قرار می‌دهد. اینجا سؤالی پیش می‌آید که پاسخ آن اظهر من‌الشمس است؛ تأمین حقوق ابتدایی زنان چقدر مسئلۀ فرقه پژاک است؟ و باید جواب آن را از زنانی که جذب شعارهای فریبکارانه و وعده‌های دروغ این گروه شده‌اند و دسترسی محدودی به آموزش، آزادی‌های شخصی و خدمات بهداشتی دارند پرسید. پرسید که آیا اساسی‌ترین یا حداقل کمترین حقوقشان در این گروهک تأمین شده است؟


متن کامل مقاله:

https://linkcuts.com/jb4tfdrk

ناگفته‌های خرامان امجدی از گروه تروریستی پاک

خرامان امجدی در مصاحبه با خبرنگار دیدبان حقوق بشر کردستان ایران، تصریح می‌کند که به دلایل مشکلات خانوادگی و اختلاف با همسرش و عدم حمایت والدین در رابطه جدایی از همسر و فرار از مشکلات موجود بعد از پیوستن برادرش به گروه پاک، تصمیم می‌گیرد که به گروه مذکور ملحق شود.

وی در این مصاحبه از شرایط دشوار زندگی در پاک و تجربه حضور در گروه‌های مسلح به مدت 3 سال سخن گفته است.

مشروح مصاحبه در لینک زیر:
https://tinyurl.com/yckhhx5y

روایت خواندنی پریا سروری از عضویت در کومله به همراه همسرش


✅ پریا سروری، متولد ۱۳۷۴ در سنندج، یکی از دختران کُرد است که به همراه همسرش به امید مهاجرت به اروپا وارد ساختار گروه کومله شده و ۴ سال در این گروه حضور داشته است. او در این مدت خاطرات شنیدنی بسیاری از کومله دارد و البته تاکید می‌کند که همه وعده‌های کومله، دروغ بوده و آنها هرگز به اروپا نرسیده‌اند.

❇️ خانم سروری در این مصاحبه تاکید می‌کند که ایدئولوژی‌ و اهداف کومله، آزادی و آرامش شخصی من و همسرم را سلب کرده بود. آنها صرفاً به دنبال کنترل زندگی افراد هستند.

🔖 مشروح مصاحبه در لینک زیر:
http://surl.li/jktytc

❇️ فرشاد امینی متولد ۱۳۷۰ در کرمانشاه، موفق به قبولی در دانشگاه تهران شده و جزو نخبه‌های دانشگاه بود. او به تنهایی و بدون کمک خانواده از عهده مخارج خود بر می‌آمد و در حال پایان تحصیلات خود بود. خانواده نیز از اینکه پسرشان در تهران مشغول به تحصیل است، بسیار راضی بودند. اما ناگهان همه چیز خراب شد.

✳️ صلاح امینی، پدر فرشاد می‎‌گوید ما بعدها متوجه شدیم که «در سال ۱۳۹۴ فرهاد از زمانی که عضو یکی از شبکه‌های اجتماعی وابسته به پژاک می‌شود، آنها با اطلاع از وضعیت و مشکلات اقتصادی فرشاد و البته تمایلش به ادامه تحصیل، او را فریب می‌دهند».

✅ آقای امینی به خبرنگار دیدبان تاکید کرده که «پژاک با وعده تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور فرشاد را به سمت خودش کشاند و برای این منظور پیشنهاد وسوسه‌کننده‌ای به او می‌دهند از جمله اینکه هزینه تحصیل وی را می‌پردازند، لذا طبیعی است که جوانی با شرایط فرشاد فریب این موضوع را بخورد».

🔖 مشروح مصاحبه دیدبان حقوق بشر کردستان ایران با پدر فرشاد امینی در لینک زیر:


https://tinyurl.com/ypzkddfz

📌 فتح‌الله توسلی نماینده مجلس و عضو کمیسیون اقتصادی در گفت‌وگوی اختصاصی با دیدبان حقوق بشر کردستان ایران:

🔺 تنش‌ها میان ایران و اقلیم کردستان عراق به خوبی مدیریت شده است.

🔺مهمترین نگرانی دولت ایران از ناحیه مناطق اقلیم کردستان عراق، حضور گروه‎‌های تروریستی در این منطقه است.

🔺هم اقلیم کردستان به ایران نیاز دارد و ایران به آنها نیاز دارد. ایران و عراق به‌عنوان دو کشور همسایه باید روابط نزدیکی داشته باشند و تاکنون نیز روابط تجاری گسترده‌ای میان دو طرف وجود داشته است.

🔺مشترکات فرهنگی و اجتماعی زیادی بین ایران و اقلیم وجود دارد. سرمایه‌گذاری‌های زیادی نیز از سوی ایرانیان در آنجا انجام شده است، از جمله کشت فراسرزمینی توسط کشاورزان ایرانی و فعالیت شرکت‌های مختلف در زمینه‌های گوناگون.

📎 متن کامل این گفت‌وگو را اینجا بخوانید

📌 «محسن فتحی» رئیس فراکسیون گردشگری و نماینده مردم سنندج، دیواندره و کامیاران در گفت‌وگوی اختصاصی با دیدبان حقوق بشر کردستان ایران:

🔺 توسعه گردشگری در استان کردستان ایجاد شغل و تولید ثروت را به‌دنبال دارد.

🔺در هر نقطه از سنندج و مناطق کوهستانی کردستان، می‌توان صدای دلنشین آلات موسیقی را شنید.

🔺کردستان می‌تواند با بهره‌گیری از این توانمندی‌ها، نقش مؤثری در رشد اقتصادی، تولید ثروت، اشتغال‌زایی و توسعه اجتماعی داشته باشد.

🔺گردشگری، به‌عنوان عامل تأثیرگذاری است که می‌تواند به توسعه پایدار منطقه، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و افزایش تولید ثروت کمک کند و ما در پی آن هستیم.

📎 متن کامل این گفت‌وگو را اینجا بخوانید

❇️ اختصاصی؛ یک دادگاه در اربیل حکم جلب حسین یزدان‌پناه را صادر کرد

🔺 بر اساس گزارشی که به دست دیدبان حقوق بشر کردستان ایران رسیده است، در پی شکایت تعدادی از خانواده‌های کرد ایرانی از حسین یزدان‌پناه (سرکرده گروه تروریستی پاک) در دادگاهی در ارییل حکم جلب وی را صادر کرده است.

🔻 در ادامه پیگیری‌های قضایی ضابطین قضایی به درب منزل حسین یزدان‌پناه مراجعه می‌کنند تا وی را مجاب کنند که باید به دادگاه مراجعه کند، اما وی در اوج شگفتی حاضر به حضور در دادگاه نمی‌شود!

🔺 در نهایت به رئیس پلیس منطقه، حکم جلب یزدان‌پناه تحویل شده است.


مشروح خبر را اینجا بخوانید.

عفیفه عابدی در یادداشت جدید خود برای دیدبان این سوال را مطرح کرده که چه کسی باید دختران و زنان کُرد ایرانی را از اسارت گروه‌های مسلحی مانند #پاک، #پژاک و پ.ک.ک نجات دهد؟

وی تصریح کرده که دولت ایران مهمترین نقش را برعهده دارد.

نویسنده تاکید کرده که شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه، این بحران را ایجاد کرده و در واقع این زنان و دختران در هر سوی میدان قربانی شده‌اند. وضعیت آنها معلول توسعه نامتوازن، اقدامات مسلحانه، سکوت دولت و سواستفاده گروه‎‌های تروریستی است.

متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید

📌 تفکرات سنتی در پذیرش مدیریت زنان تا حد قابل توجهی رنگ باخته است

خدیجه جشن‌پرور فرماندار شهرستان روانسر در گفت‌وگوی اختصاصی با دیدبان حقوق بشر کردستان ایران:

🔺یقینا اولین نفر بودن در هر جایی به افراد احساس مسئولیت بیشتری می‌دهد؛ البته همین فضا در حوزه مردان نیز وجود دارد. به هر ترتیب استقبال بسیار خوبی در جامعه زنان از من صورت گرفت.

🔺خوشبختانه در منطقه اورامانات، تکریم زنان از سنت‌های مردم آن است و فضای کاری با مردم و مدیران به خوبی در حال انجام است و امیدوارم به زودی شاهد پیشرفت‌های ملموسی را در سطح شهرستان باشیم.

🔺تعداد زنان کُرد به کارگیری شده تاکنون در مقایسه با ظرفیت و توان مدیریتی آنان در سطوح مختلف مناسب نیست؛ گرچه روند کنونی در مقایسه با روند سال‌های گذشته مطلوب ارزیابی می‌شود.

🔺روانسر شهرستانی با کارهای ابتر است، کارهایی که در نیمه راه رها شده‌اند. بنده خود را مکلف به اتمام کارهای نیمه‌تمام که از مطالبات اصلی مردم هستند می‌دانم.


📎 متن کامل این گفت‌وگو را اینجا بخوانید

با مشارکت دیدبان حقوق بشر کردستان ایران

رونمایی از مجموعه مستند پژاره


این مجموعه مستند شامل سه فیلم مستند به نام‌های دژی کانو یعنی علیه زندگی، ماندوو یعنی خسته و از کردستان تا ژنوستان است که به ابعاد مختلفی از فعالیت‌های بشر دوستانه این مرکز می‌پردازد.

مشروح گزارش را اینجا بخوانید.

در نشست رونمایی از این مستند، آسیب‌شناسی فعالیت گروه‌های شبه‌نظامی تجزیه‌طلب در مناطق کردنشین ایران تببین و تاثیر این فعالیت‌های ناامن ساز در روند توسعه و پیشرفت استان‌های مرزی غرب کشور تحلیل خواهد شد.

یافته‌های دیدبان حقوق بشر کردستان ایران نشان می‌دهد غالب کسانی که گرفتار این گروه‌های مسلح می‌شوند را افراد فرودست جامعه تشکیل می‌دهند.

مسئله توسعه در مناطق پیرامونی و مرزی رابطه مستقیمی با مسئله امنیت اقتصادی و سرمایه‌گذاری دارد.

وقتی کارآفرینان و سرمایه‌گذاران احساس ناامنی داشته باشند سرمایه‌های خود را به مناطق همجوار یا مرکزی منتقل می‌کنند و عملا پیامد این مسئله در معضل بیکاری نمایان می‌شود.

ورود نهاد دولت و به‌طور کلی حاکمیت در ساماندهی و حل این چالش تاثیر دارد.

دولت باید تاثیرات کانون‌های ناامن ساز را با کمترین هزینه در بدنه جامعه کاهش داده و با حمایت از نیروها و ظرفیت‌های بومی، فرصت توسعه و پیشرفت را محیا سازد.

دیدبان حقوق بشر کردستان ایران بارها پیشنهاداتی را در این زمینه ارائه داده و امیدوار است دولت آقای پزشکیان که نگاه به پیرامون را جزء برنامه‌های جدی خود تعریف کرده است نسبت به پیگیری این موارد توجه لازم را داشته باشد.

در ادامه برخی از این پیشنهادات را ارایه می‌کنیم:

۱. پیگیری جدی توافقنامه ایران و عراق با هدف کاهش تنش‌های مرزی و تعیین تکلیف منازعه طولانی دولت مرکزی با گروه‌های شبه‌نظامی کرد که در اقلیم کردستان عراق حضور دارند.

۲. حمایت قانونی از قربانیان و آسیب‌دیدگان که به انحاء مختلف و به‌واسطه حضور در این گروه‌های مسلح، خود و یا خانواده آنها دچار آسیب شده‌اند، توسط دستگاه قضایی، وزارت امور خارجه و نهادهای حمایتی

۳. توسعه تجارت مرزی با اقلیم کردستان عراق و برچیدن پدیده شوم کولبری در مناطق مرزی غرب و شمال غرب ایران

۴. توسعه گردشگری با توجه به ظرفیت‌های گسترده و عمیق مناطق کردی ایران چه در حوزه زیرساختی و همچنین حمایت از کارآفرینان داخلی و جذب سرمایه‌گذار خارجی

۵. توسعه آموزش به‌ویژه در حوزه حقوق شهروندی، سبک زندگی، مقابله با آسیب‌های اجتماعی و توجه جدی به ارائه راهکارهای متناسب