Ikromjon Tuhtasunov | Fikrlar

​Anchadan beri bu kanalda yozolmadim yoki, shunchaki, yozmadim. Bunga sabablar ko’p va umuman olganda o’zim uchun bu vaqt boshqa ishlar uchun foydali bo’ldi deb ayta olaman. Yozishimdan maqsad odatda hayolimdagi fikrlarni hayolotdan chiqarib tashlash. Qandaydir orom bor bu mashg’ulotda. Albatta, hamma narsani bu berda yoza olmayman. Hamma narsa deganda esa, keng ma’noda shaxsiyatdagi fikrlar va, hatto, siyosiy va ijtimoiy qarashlar ham kiradi. Mayli, bu boshqa masala. Lekin bu yerda ko’proq yozib turishga harakat qilaman.

Bugun AQShning zamonaviy tarixidagi eng mashxur generallaridan biri Kolin Povel 84 yoshida vafot etdi. AQShliklar odatda harbiylarni juda qadrlashadi, generallarni esa aytmasa ham bo’ladi. Harbiylar siyosatlashmagan deb qaraladi (aslida boshqacha ekanligiga yetarlicha sabalar bor) va ularni haqiqiy (shubhasiz) vatarparvarlar deb hisoblashadi. Kolin Povel 4 yulduzli general va turli yuqori davlat lavozimlarida, jumladan, davlat kotibi ham bo’lgan. Ya’ni Amerika uchun haqiqiy qahramon amaldor. Uning chet davlatlardagi obro’si ham shu qadar yuqori ediki, hatto uning Iroqda ommaviy qirg’in qurollari bor ekanligini anglatuvchi unchalik ishonarli bo’lmagan “dalil”lari ham ko’pchilikni ishontirgan. Iroq urushini keyinchalik u bilan bog’lashdi. U ham keyinchalik razvedka natijalarida yanglishmovchiliklar bo’lganini tan oladi.

Bu postda Kolin Povelni oqlash yoki Iroqdagi urush bo’yicha vaziyatga chuqurroq analiz berish maqsad yo’q. Shunchaki magistraturada darsda bo’lgan bir vaziyat haqida qisman so’zlab bermoqchiman. O’shanda Iroq urushi mavzusida ma’ruza o’qilgandi (kim o’qigani aytmaganim ma’qul). Mavzu urushgacha bo’lgan jarayonlar va qanday xatolarga yo’l qo’yilgani haqida edi. Razvedkadagi muammolar ham sanab o’tilgan edi. Lekin meni esimda qolgan epizodlardan biri o’sha ma’ruzachi Kolin Povel aslida qanday muhitda qaror qabul qilgani tushuntirishi bo’lgan. Kichik detallariga kirib ketmagan holda aytish mumkinki, Kolin Povelga “sifatsiz” razvedkani ishonarli qilib ko’rsatishgan va u razvedka ishonchli ekanligiga bir necha marta og’zaki kafolat olgan. U o’sha paytda davlat kotibi bo’lgan, Oq Uy tomonidan BMTda “dalil”ni ko’rsatib, nutq so’zlashi ko’p marta so’ralgan. Oxir-oqibat shu nutq ko’p davlatlar oldida Iroqqa urush ochish zaruratini yaratgan. (Bu ma’lumotlarni faqat ma’ruzachi aytmagan, ochiq ma’lumotlarda ham bor)

Vaqt eng oliy hakam. “Gamilton” musiqiy spektaklida aytilganidek, “tarix o’z ko’zlarini sizga qaratib turibdi”. Kolin Povelning ham Iroq urushi boshlanishidagi o’rniga adolatli baho berilar. Lekin bu post umuman boshqa narsalar haqida. Qaror qabul qilishdagi atrofdagi odamlar va Siz a’zo bo’lgan tashkilot qanday fikrdaligi, siz ularga qanchalik ishonasiz bu juda muhimligi. Ya’ni sizda mukammal ma’lumot bo’lmaganda ham odamlarga bo’lgan ishonch yetishmagan ma’lumot o’rnini to’ldirishi mumkin va yomon oqibatlarga olib kelishi mumkin. Ayniqsa, bu ishonch odamlarning oldindan shakllangan qarashlariga (inglizchadagi “bias”) ga asoslangan bo’lsa va deyarli butun tashkilot shu qarash asosida ish ko’rsa. Yana bir xulosa shuki, davlat boshqaruvi, u qanday darajada bo’lmasin va qanchalik muhim qarorlarni, masalan, bir davlatga urush ochish kabilarni qabul qilmasin, insonlar tomonidan amalga oshiriladi. Ya’ni bu insonlar super odamlar emas. Hayotingizdagi ko’radigan odamlar xilma-xilligi davlat boshqaruvining har qanday darajasida mavjud va bu deyarli daraja yuqorilagani sari ham o’zgarmas.

www.tgoop.com/ikromjonstories/188

1.4K viewsOct 18, 2021 at 23:17

​Anchadan beri bu kanalda yozolmadim yoki, shunchaki, yozmadim. Bunga sabablar ko’p va umuman olganda o’zim uchun bu vaqt boshqa ishlar uchun foydali bo’ldi deb ayta olaman. Yozishimdan maqsad odatda hayolimdagi fikrlarni hayolotdan chiqarib tashlash. Qandaydir orom bor bu mashg’ulotda. Albatta, hamma narsani bu berda yoza olmayman. Hamma narsa deganda esa, keng ma’noda shaxsiyatdagi fikrlar va, hatto, siyosiy va ijtimoiy qarashlar ham kiradi. Mayli, bu boshqa masala. Lekin bu yerda ko’proq yozib turishga harakat qilaman.

Bugun AQShning zamonaviy tarixidagi eng mashxur generallaridan biri Kolin Povel 84 yoshida vafot etdi. AQShliklar odatda harbiylarni juda qadrlashadi, generallarni esa aytmasa ham bo’ladi. Harbiylar siyosatlashmagan deb qaraladi (aslida boshqacha ekanligiga yetarlicha sabalar bor) va ularni haqiqiy (shubhasiz) vatarparvarlar deb hisoblashadi. Kolin Povel 4 yulduzli general va turli yuqori davlat lavozimlarida, jumladan, davlat kotibi ham bo’lgan. Ya’ni Amerika uchun haqiqiy qahramon amaldor. Uning chet davlatlardagi obro’si ham shu qadar yuqori ediki, hatto uning Iroqda ommaviy qirg’in qurollari bor ekanligini anglatuvchi unchalik ishonarli bo’lmagan “dalil”lari ham ko’pchilikni ishontirgan. Iroq urushini keyinchalik u bilan bog’lashdi. U ham keyinchalik razvedka natijalarida yanglishmovchiliklar bo’lganini tan oladi.

Bu postda Kolin Povelni oqlash yoki Iroqdagi urush bo’yicha vaziyatga chuqurroq analiz berish maqsad yo’q. Shunchaki magistraturada darsda bo’lgan bir vaziyat haqida qisman so’zlab bermoqchiman. O’shanda Iroq urushi mavzusida ma’ruza o’qilgandi (kim o’qigani aytmaganim ma’qul). Mavzu urushgacha bo’lgan jarayonlar va qanday xatolarga yo’l qo’yilgani haqida edi. Razvedkadagi muammolar ham sanab o’tilgan edi. Lekin meni esimda qolgan epizodlardan biri o’sha ma’ruzachi Kolin Povel aslida qanday muhitda qaror qabul qilgani tushuntirishi bo’lgan. Kichik detallariga kirib ketmagan holda aytish mumkinki, Kolin Povelga “sifatsiz” razvedkani ishonarli qilib ko’rsatishgan va u razvedka ishonchli ekanligiga bir necha marta og’zaki kafolat olgan. U o’sha paytda davlat kotibi bo’lgan, Oq Uy tomonidan BMTda “dalil”ni ko’rsatib, nutq so’zlashi ko’p marta so’ralgan. Oxir-oqibat shu nutq ko’p davlatlar oldida Iroqqa urush ochish zaruratini yaratgan. (Bu ma’lumotlarni faqat ma’ruzachi aytmagan, ochiq ma’lumotlarda ham bor)

Vaqt eng oliy hakam. “Gamilton” musiqiy spektaklida aytilganidek, “tarix o’z ko’zlarini sizga qaratib turibdi”. Kolin Povelning ham Iroq urushi boshlanishidagi o’rniga adolatli baho berilar. Lekin bu post umuman boshqa narsalar haqida. Qaror qabul qilishdagi atrofdagi odamlar va Siz a’zo bo’lgan tashkilot qanday fikrdaligi, siz ularga qanchalik ishonasiz bu juda muhimligi. Ya’ni sizda mukammal ma’lumot bo’lmaganda ham odamlarga bo’lgan ishonch yetishmagan ma’lumot o’rnini to’ldirishi mumkin va yomon oqibatlarga olib kelishi mumkin. Ayniqsa, bu ishonch odamlarning oldindan shakllangan qarashlariga (inglizchadagi “bias”) ga asoslangan bo’lsa va deyarli butun tashkilot shu qarash asosida ish ko’rsa. Yana bir xulosa shuki, davlat boshqaruvi, u qanday darajada bo’lmasin va qanchalik muhim qarorlarni, masalan, bir davlatga urush ochish kabilarni qabul qilmasin, insonlar tomonidan amalga oshiriladi. Ya’ni bu insonlar super odamlar emas. Hayotingizdagi ko’radigan odamlar xilma-xilligi davlat boshqaruvining har qanday darajasida mavjud va bu deyarli daraja yuqorilagani sari ham o’zgarmas.

BY Ikromjon Tuhtasunov | Fikrlar