🔻 اینفوگرافی حملات «داعش خراسان» در افغانستان / به روز شده تا 6 بهمن

پس از به قدرت رسیدن طالبان، داعش خراسان در صدر تهدیدهای امنیتی افغانستان قرار گرفته است. با توجه به اهمیت جغرافیای افغانستان و تأثیر تحولات امنیتی آن بر کشورهای همجوار، موسسه مطالعات راهبردی شرق اقدام به رصد و ثبت حملات داعش خراسان کرده است. نتایج حاصل از این رصد، در این اینفوگرافی به تصویر کشیده شده است.

https://www.iess.ir/fa/event/2815

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻ویژه نامه
دشواره‌های نوپدید در پاکستان و امنیت ملّی ایران

سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد و امنیت ملّی پاکستان با دشواره‌‏های نوپدیدی مواجه شده است که بدون تردید می‌توانند بر امنیت و منافع ملّی جمهوری اسلامی ایران هم تاثیر بگذارند.

https://www.iess.ir/fa/report/3951/

🔻دورنمای تأثیرات راهبردی «بیانیۀ آنکارا» بر آسیای مرکزی

✍️«امید رحیمی»؛ پژوهشگر موسسه مطالعات راهبردی شرق

ترکیه روند فزاینده‌ای از توسعۀ مناسبات و ابتکارهای مختلف امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را با آسیای مرکزی آغاز کرده است. همراهی غرب با ترکیه و همسوئی اهداف استراتژیک این کشور با آمریکا و حتی چین و در برخی موارد روسیه، این فرایند را تسهیل کرده است. این در حالی است که ترکیه فاقد دسترسی جغرافیایی مستقیم به آسیای مرکزی بوده و چالش‌های زیادی را در تعاملات با این کشورها تجربه کرده است. آخرین مورد از ابتکارهای ترکیه که به‌نظر می‌رسد در وجه سیاسی و حتی ژئوپلیتیکی دارای برخی ابعاد و پیامدهای راهبردی است، نتایج مذاکرات سه‌جانبه با آذربایجان و ازبکستان در قالب «بیانیۀ آنکارا» است. در این گزارش تلاش می‌شود تا ضمن ارزیابی این بیانیه، بروندادهای راهبردی آن برای آسیای مرکزی مورد ارزیابی قرار گیرد.

👉https://www.iess.ir/fa/analysis/3954/

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻 دولت دوم ترامپ و تغییر احتمالی رویکردهای آن در قبال طالبان

شبکه تحلیلگران افغانستان

هنوز شواهد زیادی در دست نیست که نشان دهد سیاست ترامپ در مورد حکومت طالبان در افغانستان چیست. 3 احتمال در این زمینه مطرح است؛ ممکن است ترامپ مثل یک رئیس‌جمهور عمل‌گرا رفتار کند که می‌تواند با دشمن تعامل کرده و رابطۀ امارت اسلامی را با جهان عادی‌سازی کند (چیزی که طالبان امیدوار است اتفاق افتد). احتمال دیگر این است که ترامپ از طریق حمایت از اپوزیسیون مسلح یا دست‌کم از طریق تضعیف اقتصاد افغانستان، دوباره با طالبان وارد جنگ شود (چیزی که جبهۀ مقاومت به آن امیدوار است). این احتمال هم مطرح است که به‌خاطر معطوف بودن توجه آمریکا به نقاط دیگر، سیاست آمریکا چیزی بین این دو حالت باشد.

https://www.iess.ir/fa/translate/3948

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻 498مین نشریه تخصصی "مطالعات شرق" منتشر شد.

آنچه در این شماره می‌خوانید:

✅ افغانستان
▪️تأثیر مدل حکمرانی «جولانی» در سوریه بر حکومتداری طالبان
▪️نقش «همکاری منطقه ای» در مدیریت بحران مهاجران افغانستانی
▪️اینفوگرافیک تعامل دیپلماتیک حکومت طالبان
▪️نقش آفرینی ایران و آسیای مرکزی در پروژه های حمل ونقلی افغانستان

✅ آسیای مرکزی
▪️اهداف و پیامدهای توقف فعالیت USAID در آسیای مرکزی
▪️پیامدهای اقتصادی جنگ اوکراین برای آسیای مرکزی
▪️اینفوگرافیک پیامدهای اقتصادی جنگ اوکراین برای آسیای مرکزی
▪️نگاه ویژۀ اندیشکده های آمریکایی به آسیای مرکزی


✅ پاکستان
▪️دورنمای نقش ارتش در ساختار سیاسی پاکستان
▪️تحریم برنامۀ موشکی پاکستان و افزایش تهدیدهای هسته‌ای در جنوب آسیا

✅ بازشناسی فرهنگ و تمدن
▪️امتداد «ایرانِ فرهنگی» در ادبیات کلاسیک ترکمنستان

https://www.iess.ir/fa/weekly/3960/

🔻گاهنامه شماره44: وضعیت امنیتی پاکستان در سال 2024

طیق گزارش موسسه مطالعات صلح پاکستان، وضعیت امنیتی پاکستان در سال ۲۰۲۴ ترکیبی از افزایش خشونت، درگیری‌های داخلی و راهبردهای متغیر دولت در مواجهه با تهدیدهای امنیتی را نشان می‌دهد. پاکستان پس از تشکیل پرآشوب خود در سال ۱۹۴۷ با چالش‌های متعددی داشته است در سال‌های آغازین موجودیت پاکستان، عمدتاً مناقشه با هند بر سر کشمیر چالش اصلی این کشور بود و در سال‌های اخیر تنش‌های مداوم با گروه‌های شبه‌نظامی مانند تحریک طالبان پاکستان (TTP) و «داعش خراسان» (IS-K) چالشی عمده برای حاکمان نظامی و سیاسی پاکستان بوده است.

https://www.iess.ir/fa/periodical/3952/

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻گسترش ناتو در آسیای مرکزی؛ تجهیز نظامی قزاقستان توسط ترکیه

صنایع نظامی و دفاعی در کشورهای آسیای مرکزی، به‌ویژه قزاقستان، با صنایع دفاعی ترکیه به‌طور یکپارچه در حال ادغام هستند. این ادغام از طریق برنامه‌های نوسازی سیستم امنیتی و در چارچوب همکاری‌های نظامی و سیاسی میان اعضای سازمان کشورهای ترک انجام می‌شود. در حال حاضر، همکاری بین قزاقستان و ترکیه در زمینۀ صنایع دفاعی از صِرف تأمین تسلیحات، به یک سطح بالاتر و راهبردی‌تر رسیده است. هدف این همکاری‌ها نوسازی ارتش قزاقستان و ادغام آن با سیستم‌های دفاعی جهانی است. در واقع به نظر می‌رسد قزاقستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی در حال خرید تسلیحات ساخت ترکیه هستند تا در آینده سیستم‌های دفاعی و تجهیزات نظامی خود را با استانداردهای ناتو هماهنگ کنند.

👉https://www.iess.ir/fa/translate/3962/

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻 تأثیر مدل حکمرانی «جولانی» در سوریه بر حکومتداری طالبان

عبدالرحیم کامل؛ کارشناس مسائل افغانستان

طالبان و تحریر الشام، هر دو دارای پیشینۀ جهادی و قرائت‌های ایدئولوژیک برگرفته از آموزه‌های اسلامی هستند. با وجود این، طالبان یک جنبش جهادی با ریشۀ دیوبندی است و رویکرد آن‌ نسبت به شریعت بیشتر مبتنی بر سنت‌های محلی و فقه حنفی است. در حالی که تحریرالشام جنبشی با ریشۀ سلفی جهادی است.
برای غالب رهبران حکومت طالبان احکام ملاهبت‌الله آخوندزاده از لحاظ شرعی برای آنان حجیت دارد و جولانی در قامتی نیست که گفتار و رفتار برای طالبان قابلیت الگوپذیری داشته باشد.
در یک معنا، طالبان خود را حکومت امارت اسلامی می‌داند که مبتنی بر تفسیر خاصی از شریعت اسلامی و فقه حنفی است. رهبران ایدئولوگ طالبان، تغییر اساسی در این چارچوب و ساختار را به معنای از دست دادن هویت ایدئولوژیک طالبان در بین هواداران و پیروان خود در افغانستان تلقی و تفسیر می‌کنند.

https://www.iess.ir/fa/analysis/3958

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻دورنمای نقشِ ارتش در ساختارِ سیاسی پاکستان

✍️میراحمدرضا مشرف، کارشناس مسائل افپاک

غالباً ساختار قدرت در پاکستان را به شکل هرم و بر مبنای سه وجه دولت، احزاب سیاسی و ارتش (نظامیان) در نظر می‌گیرند. موقعیت ارتش پاکستان را باید در قاعدۀ این هرم جای داد؛ جایی که نقطۀ اتصال و اتکای دو وجه دیگر نیز به شمار می‌آید. این در حالی است که براساس قانون اساسی پاکستان، ارتش را باید در زیر مجموعه‌ دولت قرار داد. چنانکه رئیس‌جمهور، فرماندۀ کل قوای مسلح است و وظیفۀ انتخاب فرماندۀ کل ارتش را نخست‌وزیر بر عهده دارد.
بر همین اساس، نهادهای مدنی و به‌ویژه احزاب سیاسی نیز در حالی که خود، یکی از اضلاع اصلی قدرت به شمار می‌آیند، برای نزدیکی به ارتش و حفظ روابط حسنه با آن، تقلا و حتی با یکدیگر رقابت می‌کنند. مجموعۀ این شرایط موجب شده تا از زمان استقلال پاکستان تاکنون، ارتش در جایگاه تاثیرگذارترین نهاد سیاسی- اجتماعی پاکستان، نقش‌آفرینی کند.

👉https://www.iess.ir/fa/analysis/3956//

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻اهداف و پیامدهای توقف فعالیت USAID در آسیای مرکزی

✍️ امید رحیمی | پژوهشگر موسسه مطالعات راهبردی شرق

یکی از فرمان‌های اجرایی پرحاشیۀ «دونالد ترامپ» توقف فعالیت آژانس توسعۀ بین‌المللی آمریکا (USAID) بود. فعالیت‌های این آژانس با سابقۀ فعالیت 64 سال و بیش از 10 هزار کارمند در سرتاسر جهان برای یک بازۀ 90 روزه متوقف شده است تا انطباق هزینه‌های آن با منافع آمریکا مورد بازبینی مجدد قرار بگیرد. اگرچه این اقدام ترامپ از سوی محافل سیاسی داخلی آمریکا یک رویکرد سیاسی با هدف پاکسازی برخی نهادهای تأثیرگذار آمریکایی از نیروهای دموکرات، ارزیابی می‌شود، اما همین توقف سه ماهه و عدم قطعیت در وضعیت این سازمان می‌تواند تأثیرهای عمیقی بر وضعیت آسیای مرکزی، به‌عنوان یکی از بخش‌های کلیدی دریافت‌کنندۀ منابع «یو اس‌اید» بگذارد. این آژانس برای بیش از سه دهه، فعالیت‌های گسترده‌ای در آسیای مرکزی داشته است و در حال حاضر شمار قابل‌توجهی از پروژه‌ها را در دست دارد که بخشی از پروژۀ بزرگ آمریکا در آسیای مرکزی محسوب می‌شوند.

👉https://www.iess.ir/fa/analysis/3963/

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻 نقش‌آفرینی ایران و آسیای مرکزی در پروژه‌های حمل‌ونقلی افغانستان

اقدام‌های کنشگرانۀ طالبان برای توسعۀ زیرساخت‌های ترانزیتی، علاقۀ بسیاری از کشورهای آسیای مرکزی را برای تقویت مناسبات تجاری و اقتصادی با افغانستان افزایش داده است. در همین حال، منافع ایران برای ایجاد کریدور ترانزیتی به چین از طریق افغانستان می‌تواند موازنۀ قدرت را در نظام ترانزیت منطقه‌ای تغییر دهد. این تغییر می‌تواند موقعیت تاجیکستان و قرقیزستان را که در حال حاضر در بن بست حمل و نقلی قرار دارند و برای دسترسی به بازارهای جهانی به ازبکستان متکی هستند، تقویت کند.
برای کاهش خطر تشدید رقابت‌ها، کشورهای آسیای مرکزی باید منافع خود را با توجه به افزایش روزافزون اهمیت افغانستان به‌عنوان یک قطب ترانزیتی با یکدیگر همسو کرده و راهبرد هماهنگی را برای مدیریت مسیرهای حمل‌ونقل بین منطقه‌ای تدوین کنند تا بدین ترتیب، همه بتوانند به‌طور یکسان از منافع متقابل این طرح‌ها بهره‌مند شوند.

https://www.iess.ir/fa/translate/3959

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻 تحریم برنامۀ موشکی پاکستان و افزایش تهدیدهای هسته‌ای در جنوب آسیا

ایالات‏‌متحده، چهار نهاد در پاکستان را که در برنامۀ توسعۀ موشک‏های بالستیک این کشور دست داشتند، تحریم کرد. پاکستان به شدت از اِعمال این تحریم‌ها انتقاد کرد و آنها را «تاسف‌آور و سوگیرانه» خواند و اعلام کرد که هدف از ارتقاء قابلیت‌های استراتژیک این کشور «حفظ صلح و ثبات در جنوب آسیا» است.
در پی اعلام تحریم‌ها، اقدام‏هایی شامل انتقاد دیپلماتیک، تبادل فهرستی از دارایی‌های هسته‌ای هند و پاکستان، کاهش محدودیت‌های آمریکا بر نهادهای انرژی هسته‌ای هند و اِعمال تحریم‌ علیه ایالات‏‌متحده توسط چین انجام شده است. هم‌زمان با اعمال تحریم‏های ایالات‏‌متحده علیه پاکستان، ایالات متحده علاوه بر تقویت همکاری با هند، محدودیت‏های اعمال شده بر این کشور را لغو کرده است.


https://www.iess.ir/fa/translate/3955/

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻نگاه ویژه اندیشکده‌های آمریکایی به آسیای مرکزی

تحلیلگران مستقل آمریکایی در حال ارائۀ پیشنهادهایی برای استفاده و بهره‌برداری از منابع طبیعی غنی در کشورهای پساشوروی هستند. مؤسسۀ «کارنگی» اخیراً در مقاله‌ای به اهمیت و ضرورت دسترسی کشورهای غربی به مواد معدنی حیاتی و مهم موجود در آسیای مرکزی پرداخته است. کمی پیشتر نیز، «لوک کوفی»، تحلیلگر معروف اندیشکدۀ هادسون (Hudson)، روش و دستورکاری را برای کسب نفوذ بیشتر آمریکا در این منطقه طراحی و منتشر کرده بود. این تحلیلگران خواستار تسریع نفوذ آمریکا در آسیای مرکزی هستند و از دونالد ترامپ خواسته‌اند شخصاً این منطقه را تحت کنترل سیاسی، اقتصادی و نظامی ایالات متحده قرار دهد.

👉https://www.iess.ir/fa/translate/3964/

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

همسایۀ خورشید و سند: تلاقی اندیشه و تمدن در سپهر ایران و پاکستان
✍️دکتر ویدا یاقوتی کارشناس مسائل پاکستان

ایران و پاکستان، علی‌رغم تمایزات جغرافیایی، سیاسی و ساختاری، در طول تاریخ، دوشادوش یکدیگر زیسته و پیوندهای ناگسستنی فکری، فرهنگی و تمدنی میان آنان شکل گرفته است. این پیوندها نه‌تنها در ساحت زبان، ادب و هنر بلکه در گسترۀ فلسفه، تصوف، اندیشه دینی و سیاست‌ورزی نیز متبلور بوده‌اند. از عصر باستان، سرزمین سند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نقاط تلاقی تمدن‌های بزرگ شناخته می‌شد. ایرانیان از دوران هخامنشیان و ساسانیان در این منطقه حضور داشتند و این ارتباط در دوران اسلامی نیز با گسترش زبان فارسی و نفوذ اندیشه‌های ایرانی ادامه یافت. در دورۀ غزنویان، غوریان و گورکانیان، ایران و شبه‌قاره پیوندی بی‌نظیر یافتند که از حیث فرهنگی، تمدنی و فکری، میراثی گران‌بها برای هر دو ملت بر جای گذاشت.

👉https://www.iess.ir/fa/analysis/3969/

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی

🔻 499مین نشریه تخصصی "مطالعات شرق" منتشر شد.

آنچه در این شماره می‌خوانید:

✅ افغانستان
▪️تبارشناسی تاریخی- فرهنگی «جشن نوروز» در افغانستان
▪️جشن نوروز؛ پیوند دهندۀ اقوام و فرهنگ ها

✅ آسیای مرکزی
▪️الزامات سیاسی بسترسازی هویتی-تمدنی بر پایۀ نوروز در آسیای مرکزی
▪️نوروز در ترکمنستان؛ در آیینۀ فرهنگ و ادبیات

✅ پاکستان
▪️همسایۀ خورشید و سند: تلاقی اندیشه و تمدن در سپهر ایران و پاکستان
▪️کارکرد «جشن نوروز» در دیپلماسی عمومی ج.ا.ایران در پاکستان

https://www.iess.ir/fa/weekly/3961/

🔻 نقش «همکاری منطقه‌ای» در مدیریت بحران مهاجران افغانستانی

مریم خالقی‌نژاد؛ پژوهشگر مسائل سیاسی

رویدادهای افغانستان ترکیبی از تراژدی‌های فاجعه‌بار را به وجود آورده است. فروپاشی اقتصادی، گرسنگی و رنج در مقیاس وسیع، بازگشت سرکوب عظیم سیاسی و اجتماعی، بیماری همه‌گیر کرونا و امثال آن، بر اوضاع افغانستان تاثیر داشته و مهاجرت صدها هزار نفر از اتباع این کشور را سبب شده است. این بحران روابط بین‌المللی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. عدم پاسخگویی مؤثر به این بحران می‌تواند به کاهش اعتماد بین کشورها و سازمان‌های بین‌المللی منجر شود. برای کاهش فشار مهاجرت از افغانستان و ایجاد شرایط پایدار در این کشور، نیاز به راهکارهای چندبعدی و جامع است که هم به بهبود شرایط داخلی افغانستان بپردازد و هم همکاری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای را تقویت کند.

https://www.iess.ir/fa/analysis/3957/

🖇توئیتر فارسی| توئیتر انگلیسی| فیسبوک | تلگرام فارسی| تلگرام انگلیسی