tgoop.com/kaniyadil/6888
Last Update:
شیخ احمد جزیری متولد ۱۵۶۶میلادی از کردهای عثمانی(ترکیه امروزی)و از خاندان با علم و فضیلت، در شهر جزیره ابن عمر، متولد شده‌است. ملا احمد مشهور به «ملای جزیری» منسوب به جزیره ابن عمر(جیزره ) واقع در ساحل رود دجله و واقع در استان شرناق امروزی می باشد ) و نیز ملقب به نیشانی(Nîşanî) می‌باشد.
مەلایێ جزیری در دوران خردسالی و طبق معمول و مرسوم آن دوران، در مساجد و مدارس جزیره نزد بزرگان دین به تحصیل علوم دینی و حفظ قرآن و ریاضی پرداختند. بعد از اتمام دروس ابتدائی در جزیره برای ادامه تحصیل علوم ومعرفت به نقاط مختلف کردستان، حکاری، عمادیه، دیاربکر و حصن کیفا مسافرت کرده تا نزد علما و مشایخ بزرگ آن مناطق اصول الدین و فقه و حدیث و فلسفه (علم کلام، النحو و الفلک) کسب فیض نماید.
ملای جزیری در کنار زبان کردی بر زبان‌های عربی و ترکی و فارسی نیز مسلط بود، زبان عربی را بخاطر آنکه زبان قرآن بود به آن اهمیت فراوان می‌دادند و در نظم و اشعار خود از آیات قرآن استفاده می‌نمود. و فارسی را نیز به خاطر آنکه زبان ادب و کتابت و انشاء است آن را به خوبی فرا گرفت و در خلال یادگیری آن به فراگیری اشعار فارسی مانند حافظ شیرازی و جامی را نیز فرا گرفت. و بعد از ان که اجازهٔ نامه تدریس و تعلیم را دریافت نمود به زادگاهش شهر جزیره برگشت و در مدرسه الحمراء به معلم و مدرسی توانا تبدیل شد. ملای جزیری شاعری پایه بلند بوده، بیشتر اشعار او غرامی و عرفانی و به لهجه کرمانجی است.
مهمترین اثر وی دیوان ملای جزیری می‌باشد که در بلندترین جایگاه فصاحت و بلاغت قرار گرفته‌است که حتی غربی‌ها و از جمله مستشرقین روسی و آلمانی را نیز به اهتمام ورزیدن به این اثر بی نظیر واداشته‌است.
دیوان ملا در برلن، روسیه، آلمان و سوریه به چاپ رسیده‌است. در سال ۱۳۶۱ شمسی دیوان ملای جزیری همراه با مقدمه و شرح مفصلی که استاد عبدالرحمن شرفکندی «هه‌ژار» بر آن نوشته توسط مؤسسه سروش در تهران به چاپ رسیده‌است.
ایشان بعد از ۷۵ سال سعی و تلاش در عرصه فرهنگ و ادبیات دینی و ملی دار فانی را وداع و در جنوب مدرسه حمراء واقع در جزیره بوتان دفن گردیدند.
جانا ژ جەمالا تە موقەددەس قەبەسم ئەز
گەر خۆب و پەریزادە نەزەر کی تە بەسم ئەز
مسلێ مەھێ نەو گەر تە دڤێتن مە ببینی
مێزە بکە جامێ تو دزانی چ کەسم ئەز
یەغما ژ مە جان کر کۆ تەجەڵایێ ل دل دا
من رووھێ د قالب تویی تەنھا قەفەسم ئەز
ھوببا تەیە من رادھەژینی کۆ بنالم
شەب تا ب سەھەر نالە ژ رەنگێ جەرەسم ئەز
من گۆ مەھێ نەو چاشتیێ ئەبروویێ یارێ
گۆ من چ ھەدە شوبھەتێ نەئلێ فەرەسم ئەز
ساقی ژ ئەزەل یەک دو قەدەھ بادە ب من دا
ھەتتا ب ئەبەد مەست و خومار و تەلەسم ئەز
جانا تویی من جان گولێ بێخار گەرەم بی
مننەت کۆ نە وەک بلبلێ مھنەت ئەبەسم ئەز
سەد جەور و جەفا دی ب مە ناچین ژ دەرێ تە
یەکسەر تو نەباتی وە ل تەبئێ مەگەسم ئەز
گەر وە تە دڤێتن ببری سەر بکە فەرمان
دا ڤێ سەئەتێ سەر ببرم خوەش مەقەسم ئەز
سەر تا ب قەدەم ئەز بسۆژم شوبھێ مەلایی
پەروانەسفەت سۆھتم و بێسەوت و ھەسم ئەز
@kaniyadil
@palikan_welate_me
BY کانیا دل
Share with your friend now:
tgoop.com/kaniyadil/6888