⚡️تنهاییِ یک دونده دوِ استقامت
«چهاردست و پا از گذرگاهِ گود و محصور بالا آمدهام. قلبم به شدت میزند. دستها و پاهای کوفتهام از خراشهای ناشی از تیغ تمشکهای جنگلی میسوزد. دو سوم مسیر مسابقه را پیمودهام. مغزم مثل بیسیمی شده است که در آن، هر لحظه صدایی یادآوریم میکند که وقتی احساس خوبی مثل احساس اولین انسانِ روی زمینِ یخ زده صبحگاهی داشتی و وقتی فهمیدي که چگونه این احساس خوب به احساسِ بد آخرین انسانِ روی زمین در یک بعدازظهر تابستانی تبدیل میشود، آن وقت خود را مثل تنها انسان موجود در دنیا مییابی که دیگر درباره خوبی و بدی نق نمی زند».
در این داستان نویسنده «دویدن» را به عنوان ابزاري براي انزوای شخصیت داستانش به کار برده است. دویدن عملی براي انزواطلبی است بنابراین به اسمیت اجازه میدهد ذهنش را به کار بیندازد تا از مرزبندیهای طبقهای که به آن تعلق دارد آگاه باشد. اسمیت، راوي داستان، نیز یک نویسنده است و در واقع تمثیلی از خود نویسنده است و انزوایی که همۀ نویسندگان از آن رنج میبرند. اسمیت دونده تنهاییست.
اسمیت در حین دویدن و انزوایش در مسیر مسابقه به روشنگري دست مییابد، درست مثل نویسندهای که در تنهاییاش هم مینویسد و هم فکر میکند. «دونده دوِ استقامت» و نویسنده هر دو فردگرا و انزوا طلباند به طوری که قادرند به دست خود متاع خویش را تولید کنند. تمثیل به کار برده شده برای مقایسۀ نویسنده و دونده شبیه نویسندهای است که خلوص خویش را در زمان چاپ اثري از خود، از دست میدهد، درست مثل زمانی که اسمیت بعد از پذیرفتن شرکت در مسابقه آن را از دست داد.
سیلیتو با استفاده از ورزش «دویدن» به عنوان یک تمثیل در داستانش این توانایی را به اسمیت میدهد تا از این واقعیت که طبقهاش در چه سطحی از جامعه قرار دارد، فرار کند. حتی این اجازه را به او میدهد که از زندگی فلاکت بار خود و این که فرد فقیري از طبقۀ کارگر است، فرار کند. این شانس را داشته باشد که به جایگاه اجتماعیاش بیندیشد و از واقعیتی که افراد فقیر در انگلستان با آن مواجهاند روی برگرداند. «دو استقامت» به شخصیت داستان این اجازه را میدهد که آزادانه و بدون فشار جمعی، از جامعه اش بگریزد. چیزی که ممکن است در داستانهای ورزشی دیگر هم اتفاق بیفتد.
🔆 «تنهاییِ یک دونده دوِ استقامت» کتابی از آلن سیلیتو با ترجمه فرهاد منشوری در 192 صفحه است.
@ketaabkhane_hamrah
«چهاردست و پا از گذرگاهِ گود و محصور بالا آمدهام. قلبم به شدت میزند. دستها و پاهای کوفتهام از خراشهای ناشی از تیغ تمشکهای جنگلی میسوزد. دو سوم مسیر مسابقه را پیمودهام. مغزم مثل بیسیمی شده است که در آن، هر لحظه صدایی یادآوریم میکند که وقتی احساس خوبی مثل احساس اولین انسانِ روی زمینِ یخ زده صبحگاهی داشتی و وقتی فهمیدي که چگونه این احساس خوب به احساسِ بد آخرین انسانِ روی زمین در یک بعدازظهر تابستانی تبدیل میشود، آن وقت خود را مثل تنها انسان موجود در دنیا مییابی که دیگر درباره خوبی و بدی نق نمی زند».
در این داستان نویسنده «دویدن» را به عنوان ابزاري براي انزوای شخصیت داستانش به کار برده است. دویدن عملی براي انزواطلبی است بنابراین به اسمیت اجازه میدهد ذهنش را به کار بیندازد تا از مرزبندیهای طبقهای که به آن تعلق دارد آگاه باشد. اسمیت، راوي داستان، نیز یک نویسنده است و در واقع تمثیلی از خود نویسنده است و انزوایی که همۀ نویسندگان از آن رنج میبرند. اسمیت دونده تنهاییست.
اسمیت در حین دویدن و انزوایش در مسیر مسابقه به روشنگري دست مییابد، درست مثل نویسندهای که در تنهاییاش هم مینویسد و هم فکر میکند. «دونده دوِ استقامت» و نویسنده هر دو فردگرا و انزوا طلباند به طوری که قادرند به دست خود متاع خویش را تولید کنند. تمثیل به کار برده شده برای مقایسۀ نویسنده و دونده شبیه نویسندهای است که خلوص خویش را در زمان چاپ اثري از خود، از دست میدهد، درست مثل زمانی که اسمیت بعد از پذیرفتن شرکت در مسابقه آن را از دست داد.
سیلیتو با استفاده از ورزش «دویدن» به عنوان یک تمثیل در داستانش این توانایی را به اسمیت میدهد تا از این واقعیت که طبقهاش در چه سطحی از جامعه قرار دارد، فرار کند. حتی این اجازه را به او میدهد که از زندگی فلاکت بار خود و این که فرد فقیري از طبقۀ کارگر است، فرار کند. این شانس را داشته باشد که به جایگاه اجتماعیاش بیندیشد و از واقعیتی که افراد فقیر در انگلستان با آن مواجهاند روی برگرداند. «دو استقامت» به شخصیت داستان این اجازه را میدهد که آزادانه و بدون فشار جمعی، از جامعه اش بگریزد. چیزی که ممکن است در داستانهای ورزشی دیگر هم اتفاق بیفتد.
🔆 «تنهاییِ یک دونده دوِ استقامت» کتابی از آلن سیلیتو با ترجمه فرهاد منشوری در 192 صفحه است.
@ketaabkhane_hamrah
⚡️«ناپلئون را برفهای روسیه و کودکان کار انگلستان شکست دادند. آن نقشی که به وسیله برفهای روسیه ایفا گردید مورد قبول واقع شد زیرا میتوانست به قدرت پروردگار منسوب شود؛ ولی نقشی که به وسیله کودکان انگلستان ایفا شد در بوته فراموشی قرار گرفت زیرا برای بزرگسالان انگلستان امری شرمآور بود.»
📘«آزادی و سازمان»- برتراند راسل
@ketaabkhane_hamrah
📘«آزادی و سازمان»- برتراند راسل
@ketaabkhane_hamrah
⚡️طلوع مشروطیت
نگاهی به انقلاب مشروطه به روایت یکی از راویان اصلی
مولف در شرح اوضاع ایران پیش از مشروطه مینویسد:
ایران را بیسامانی و پریشانی فرا گرفته روس از یکسو میکشد ، انگلیس از یکسو، ترکیه همسری توی سرها در میآورد دولت یکجا ۲۲/۵ میلیون روبل درصد پنج یکجا یازده کرور تومان درصد چهار به دولت روس مقروض است، دویست و نود هزار لیره به انگلیس.
گمرکات وثيقة قرض است.
خزانه خالی است و دولت محتاج پول.
بودجه تنظیمی در کار نیست جمعی تشخیص داده میشود، با تفاوت عملی که حدى ندارد و محل خرج حکام است.
بالمقاطعه حکام پیشکش به شاه و سهمی به صدور و مبلغی به اجزای دربار و صدر اعظم میدهند و میروند به بخت و اقبال یا قوه تعدی که چه وصول کنند به انواع اسامی از رعیت نقد و جنس گرفته میشود.
از مردم آنکه در شمال است خودش را به روس بسته، آنکه در جنوب است به انگلیس، وزرا چشمشان به دهان سفارتین است.
اكثر علمای تهران سر به سفارتی سپردهاند به روس کمتر به انگلیس بیشتر.
مردم بازاری که خارج از این بازی هستند خشم آلوده منتظر دست غیباند. شاه مریض است و گرفتار به درد خود. رجال دولت همه در فکر منفعت فکری که در هیچ کلهای نیست. فکر مملکت است. اگر چند نفری هم در این فکرند، مغلوب اکثریتند.
مردم چیزهائی شنیدهاند و آرزوهایی در دل دارند. بمبی در سینهها مخفی است، تاکی بترکد! صص24-23.
📘«طلوع مشروطیت»- نوشته: مهدی قلی خان هدایت
خلاصه نویسی از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
نگاهی به انقلاب مشروطه به روایت یکی از راویان اصلی
مولف در شرح اوضاع ایران پیش از مشروطه مینویسد:
ایران را بیسامانی و پریشانی فرا گرفته روس از یکسو میکشد ، انگلیس از یکسو، ترکیه همسری توی سرها در میآورد دولت یکجا ۲۲/۵ میلیون روبل درصد پنج یکجا یازده کرور تومان درصد چهار به دولت روس مقروض است، دویست و نود هزار لیره به انگلیس.
گمرکات وثيقة قرض است.
خزانه خالی است و دولت محتاج پول.
بودجه تنظیمی در کار نیست جمعی تشخیص داده میشود، با تفاوت عملی که حدى ندارد و محل خرج حکام است.
بالمقاطعه حکام پیشکش به شاه و سهمی به صدور و مبلغی به اجزای دربار و صدر اعظم میدهند و میروند به بخت و اقبال یا قوه تعدی که چه وصول کنند به انواع اسامی از رعیت نقد و جنس گرفته میشود.
از مردم آنکه در شمال است خودش را به روس بسته، آنکه در جنوب است به انگلیس، وزرا چشمشان به دهان سفارتین است.
اكثر علمای تهران سر به سفارتی سپردهاند به روس کمتر به انگلیس بیشتر.
مردم بازاری که خارج از این بازی هستند خشم آلوده منتظر دست غیباند. شاه مریض است و گرفتار به درد خود. رجال دولت همه در فکر منفعت فکری که در هیچ کلهای نیست. فکر مملکت است. اگر چند نفری هم در این فکرند، مغلوب اکثریتند.
مردم چیزهائی شنیدهاند و آرزوهایی در دل دارند. بمبی در سینهها مخفی است، تاکی بترکد! صص24-23.
📘«طلوع مشروطیت»- نوشته: مهدی قلی خان هدایت
خلاصه نویسی از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
⚡️شیخ فضل اللهنوری و مشروطیت
رویارویی دو اندیشه در انقلاب مشروطیت ایران
مولف در ابتدای کتاب مینویسد در آغاز مشروطیت نوری با دو عالم بزرگ مشروطه (طباطبایی و بهبهانی) همسو و همجهت بود و در تقویت مشروطه قدم بر میداشت اما نوری در تعارض میان عدالتخواهی و مشروطیت که توسط روشنفکران تازه وارد از فرنگ عنوان شده بود ناخرسندی خود را ابزار کرد و اعلام داشت: «این مشروطیت هنگامی رسمیت خواهد یافت که تابع احکام اسلامی باشد.» ص35.
در مشروطیت ایران عوامل موثر به قرار زیر بود:
🔹ورشکستگی و ناتوانی نظام سیاسی
🔹بحران مالی، نارسایی اصول حکمرانی و ناتوانی نظام سیاسی/ ص36
🔹اندیشه روشنفکران دوره ناصری از جمله امیرکبیر و ملکمخان و مستشارالدوله
🔹جمعیت فراماسون فراموشخانه که به تروی افکار غربی میپرداخت
🔹انجمن مخفی با 60 عضو در تهران زیر نظر آیتالله طباطبایی
🔹کمیته انقلاب مرکب از 9 تن از روشنفکران آزادیخواه (ملکالمتکلمین، تقیزاده، بهار، مساوات، و...)
🔹انجمن های مشروطه در تهران و تبریز و سپس سایر شهرهای ایران/ صص40-39.
مولف اشاره میکند که لفظ مشروطه از عثمانی وارد ایران شد و منظور از آن همان «کنستیتوسیون» بود که در غرب وجود داشت و در این مفهوم حقوق آزادی در نظام جدید با حقوق عباد الله در شریعت منافات داشت. ص43.
مولف معتقد است آنچه پس از صدور فرمان مشروطه رخ داد مشروطیتی اروپایی بود که با اهداف اولیه انقلابیون همخوانی نداشت. پس آنچه در واقع رخ داد «غیر از جنبشی بود که مردم ایران برای تهدید استبداد و درباریان بیقانون به پا ساختند.» ص44.
جریان اعتراض بازار و تحصن در حرم حضرت عبدالعظیم با حمایت مالی امینالسلطان از طریق حاجی محمد تقی بنکدار و برادرش محمدحسن انجام شدو در ابتدا شیخ فضل الله که این جریان را از طریق حمایت انگلستان نیز میدید از آن حمایت نکرد و حرفهای درشت در این باره شنید. در دومین تحصن که به قم رفتند فضل الله بعد از مذاکره با طباطبایی و بهبهانی به جمع متخصصان پیوست و تلاش عین الدوله برای منصرف کردن او فایده نداشت. ص62.
پس از حرکت علما به قم، گروهی از آزادیخواهان روشنفکر از طریق حسینقلی خان نواب (دبیر سفارت انگلیس) هماهنگ کرده و معترضان را به باغ سفارت بردند. مولف معتقد است این تحصن آثار نامطلوبی در جنبش مردم داشت. ص63. با استمرار و مقاومت مشروطهخواهان سرانجام فرمان مشروطه توسط شاه صادر شد و عینالدوله نیز عزل شد. در تحصن مجلس مردم آشنایی با مشروطه نداشتند و ایده مشروطه را حسینقلی خان نواب و امثال او در سر مردم انداختند. مشروطه بر عرف تأکید داشت و اسلام بر شرع و این تضاد از همان ابتدا ایجاد شد.
📙«شیخ فضل اللهنوری و مشروطیت»- نوشته: مهدی انصاری
خلاصه نویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
رویارویی دو اندیشه در انقلاب مشروطیت ایران
مولف در ابتدای کتاب مینویسد در آغاز مشروطیت نوری با دو عالم بزرگ مشروطه (طباطبایی و بهبهانی) همسو و همجهت بود و در تقویت مشروطه قدم بر میداشت اما نوری در تعارض میان عدالتخواهی و مشروطیت که توسط روشنفکران تازه وارد از فرنگ عنوان شده بود ناخرسندی خود را ابزار کرد و اعلام داشت: «این مشروطیت هنگامی رسمیت خواهد یافت که تابع احکام اسلامی باشد.» ص35.
در مشروطیت ایران عوامل موثر به قرار زیر بود:
🔹ورشکستگی و ناتوانی نظام سیاسی
🔹بحران مالی، نارسایی اصول حکمرانی و ناتوانی نظام سیاسی/ ص36
🔹اندیشه روشنفکران دوره ناصری از جمله امیرکبیر و ملکمخان و مستشارالدوله
🔹جمعیت فراماسون فراموشخانه که به تروی افکار غربی میپرداخت
🔹انجمن مخفی با 60 عضو در تهران زیر نظر آیتالله طباطبایی
🔹کمیته انقلاب مرکب از 9 تن از روشنفکران آزادیخواه (ملکالمتکلمین، تقیزاده، بهار، مساوات، و...)
🔹انجمن های مشروطه در تهران و تبریز و سپس سایر شهرهای ایران/ صص40-39.
مولف اشاره میکند که لفظ مشروطه از عثمانی وارد ایران شد و منظور از آن همان «کنستیتوسیون» بود که در غرب وجود داشت و در این مفهوم حقوق آزادی در نظام جدید با حقوق عباد الله در شریعت منافات داشت. ص43.
مولف معتقد است آنچه پس از صدور فرمان مشروطه رخ داد مشروطیتی اروپایی بود که با اهداف اولیه انقلابیون همخوانی نداشت. پس آنچه در واقع رخ داد «غیر از جنبشی بود که مردم ایران برای تهدید استبداد و درباریان بیقانون به پا ساختند.» ص44.
جریان اعتراض بازار و تحصن در حرم حضرت عبدالعظیم با حمایت مالی امینالسلطان از طریق حاجی محمد تقی بنکدار و برادرش محمدحسن انجام شدو در ابتدا شیخ فضل الله که این جریان را از طریق حمایت انگلستان نیز میدید از آن حمایت نکرد و حرفهای درشت در این باره شنید. در دومین تحصن که به قم رفتند فضل الله بعد از مذاکره با طباطبایی و بهبهانی به جمع متخصصان پیوست و تلاش عین الدوله برای منصرف کردن او فایده نداشت. ص62.
پس از حرکت علما به قم، گروهی از آزادیخواهان روشنفکر از طریق حسینقلی خان نواب (دبیر سفارت انگلیس) هماهنگ کرده و معترضان را به باغ سفارت بردند. مولف معتقد است این تحصن آثار نامطلوبی در جنبش مردم داشت. ص63. با استمرار و مقاومت مشروطهخواهان سرانجام فرمان مشروطه توسط شاه صادر شد و عینالدوله نیز عزل شد. در تحصن مجلس مردم آشنایی با مشروطه نداشتند و ایده مشروطه را حسینقلی خان نواب و امثال او در سر مردم انداختند. مشروطه بر عرف تأکید داشت و اسلام بر شرع و این تضاد از همان ابتدا ایجاد شد.
📙«شیخ فضل اللهنوری و مشروطیت»- نوشته: مهدی انصاری
خلاصه نویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
⚡️روزنامه حبل المتین در اولین سالگرد مشروطه دستاوردهای این انقلاب را چنین بر شمرد:
🔸تشکیل مجلس شورای ملی و تعیین وکلا و مبعوثان ملت
🔸موقوف شدن پیشکشهای حکام ولایات
🔸آزادی زبان و قلم
🔸ازدیاد جراید و نوشتن مقالات سخت بدون هیچ پروا و ترس به قسمی که در آزادترین ممالک فرنگ معمول است
🔸تشکیل انجمنهای عمومی و خصوصی، سری و علنی
🔸کثرت وجود ناطقین که به قوت بیان، ملت را به مصالح و مفاسد آگاه میسازند و نطقهای موثر در کمال حریت و آزادی. ص11.
📘«انجمنهای مشروطه»- نوشته: فاروق خارابی
خلاصهنویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
🔸تشکیل مجلس شورای ملی و تعیین وکلا و مبعوثان ملت
🔸موقوف شدن پیشکشهای حکام ولایات
🔸آزادی زبان و قلم
🔸ازدیاد جراید و نوشتن مقالات سخت بدون هیچ پروا و ترس به قسمی که در آزادترین ممالک فرنگ معمول است
🔸تشکیل انجمنهای عمومی و خصوصی، سری و علنی
🔸کثرت وجود ناطقین که به قوت بیان، ملت را به مصالح و مفاسد آگاه میسازند و نطقهای موثر در کمال حریت و آزادی. ص11.
📘«انجمنهای مشروطه»- نوشته: فاروق خارابی
خلاصهنویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
⚡️انجمنهای مشروطه
نگاهی به انجمنهای موجود در انقلاب مشروطه ایران- 1285
روزنامه حبل المتین در اولین سالگرد مشروطه دستاوردهای این انقلاب را چنین بر شمرد:
🔹تشکیل مجلس شورای ملی و تعیین وکلا و مبعوثان ملت
🔹موقوف شدن پیشکشهای حکام ولایات
🔹آزادی زبان و قلم
🔹ازدیاد جراید و نوشتن مقالات سخت بدون هیچ پروا و ترس به قسمی که در آزادترین ممالک فرنگ معمول است
🔹تشکیل انجمنهای عمومی و خصوصی، سری و علنی
🔹کثرت وجود ناطقین که به قوت بیان، ملت را به مصالح و مفاسد آگاه میسازند و نطقهای موثر در کمال حریت و آزادی. ص11.
به فاصله کوتاهی پس از تشکیل نخستین انجمن در شهر تبریز بعد از پیروزی مشروطه در سرتاسر ایران بیش از هزار انحمن تشکیل شد. ص12
این انجمنها ضمن مشارکت سیاسی مردم چهرههای آینده سیاسی کشور را تربیت کردند.
🔸تقیزاده- انجمن آذربایجان
🔸مصدق- انجمن آدمیت
🔸سلیمانمیرزا اسکندری- انجمن حقوق
🔸میرزا کوچک خان- انجمن روحانیون رشت
در آستانه انقلاب مشروطیت تبریز به لحاظ تجاری از تهران اهمیت بیشتری داشت. به دلیل مراودات تجاری که از طریق این شهر با اروپا و عثمانی برقرار بود. ص19. حزب سوسیال دموکرات روسیه برای جلوگیری از اختلاف میان کارگران سازمان همت را در شوروی (باکو) راه انداخته بود. ص21.
در تبریز پیش از مشروطیت دو جناح در برابر هم بودند:
1) محمد علی شاه و تیولداران و برخی روحانیون بزرگ مانند میرزا حسن مجتهد و حاج میرزا جواد امام جمعه
2) انجمن های آزادیخواه و دموکراسیخواه که به دنبال دفع استبداد بودند.
در میان روحانیون تبریز فقط ثقهالاسلام بود که اعتبار و منزلت خود را حفظ کرده بود. پیش از مشروطه گروه دیگری ملهم از سوسیال دموکراسی روسیه قفقاز که فعالان آن با مرکز غیبی در تماس بودند ظرف مدت کوتاهی پس از آغاز جنبش مشروطیت دستهای نیرومند از مجاهدان تبریز پدید آوردند. سرکرده آنها علی موسیو بود. ص25. این گروه به نشر شبنامه میپرداخت.
با تحصن مشروطهخواهان در باغ سفارت انگلستان در تهران، گروهی از روحانیون و سادات تبریز پس از جلب موافقت کنسولگری انگلستان در تبریز در این مکان متحصن شدند و محمدعلیمیرزا نتوانست کاری کند. ص26.
با پیروزی مشروطه و صدرو فرمان شاه مردم تبریز همچنان در کنسولگری بودند. ص32. تقی زاده اولین شهری که از تبریز در تأسیس انجمنها الگو گرفت را رشت میداند. برای انتخابات مجلس این انجمن در رشت فعالیت بسیار کرد. این مجلس به همت طلاب و تجار و اصناف میها شد. این انجمن همچنین از انجمن تبریز کمک خواست و با وساطت تبریز رسمیت یافت. ص41.
سپس در اصفهان انجمن شکل گرفت. در مشهد نیز مجلسی در مسجد گوهرشاه بر پا میشد که به انجمنی تبدیل شد اما خیلی جان نگرفت تا اینکه پس از عزل آصفالدوله مردم مشهد توانستند انجمن خود را تشکیل دهند. ص42.
در تنکابن نیز تشکیل انجمن با مشکلاتی همراه شد و این جریان به شهرهای آذربایجان نیز تسری یافت. اما در بسیاری از شهرها هیچ اثری از مشروطه و انجمنهای آن نبود. روزنامه خورشید در مشهد مینویسد انگار که سیستان جزء خاک ایران نیست! ص47.
با تصویب قانون انجمنهای ایالتی و ولایتی 54 انجمن در سراسر کشور ایجاد شد. صص50-49.
📗«انجمنهای مشروطه»- نوشته: فاروق خارابی
خلاصهنویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
نگاهی به انجمنهای موجود در انقلاب مشروطه ایران- 1285
روزنامه حبل المتین در اولین سالگرد مشروطه دستاوردهای این انقلاب را چنین بر شمرد:
🔹تشکیل مجلس شورای ملی و تعیین وکلا و مبعوثان ملت
🔹موقوف شدن پیشکشهای حکام ولایات
🔹آزادی زبان و قلم
🔹ازدیاد جراید و نوشتن مقالات سخت بدون هیچ پروا و ترس به قسمی که در آزادترین ممالک فرنگ معمول است
🔹تشکیل انجمنهای عمومی و خصوصی، سری و علنی
🔹کثرت وجود ناطقین که به قوت بیان، ملت را به مصالح و مفاسد آگاه میسازند و نطقهای موثر در کمال حریت و آزادی. ص11.
به فاصله کوتاهی پس از تشکیل نخستین انجمن در شهر تبریز بعد از پیروزی مشروطه در سرتاسر ایران بیش از هزار انحمن تشکیل شد. ص12
این انجمنها ضمن مشارکت سیاسی مردم چهرههای آینده سیاسی کشور را تربیت کردند.
🔸تقیزاده- انجمن آذربایجان
🔸مصدق- انجمن آدمیت
🔸سلیمانمیرزا اسکندری- انجمن حقوق
🔸میرزا کوچک خان- انجمن روحانیون رشت
در آستانه انقلاب مشروطیت تبریز به لحاظ تجاری از تهران اهمیت بیشتری داشت. به دلیل مراودات تجاری که از طریق این شهر با اروپا و عثمانی برقرار بود. ص19. حزب سوسیال دموکرات روسیه برای جلوگیری از اختلاف میان کارگران سازمان همت را در شوروی (باکو) راه انداخته بود. ص21.
در تبریز پیش از مشروطیت دو جناح در برابر هم بودند:
1) محمد علی شاه و تیولداران و برخی روحانیون بزرگ مانند میرزا حسن مجتهد و حاج میرزا جواد امام جمعه
2) انجمن های آزادیخواه و دموکراسیخواه که به دنبال دفع استبداد بودند.
در میان روحانیون تبریز فقط ثقهالاسلام بود که اعتبار و منزلت خود را حفظ کرده بود. پیش از مشروطه گروه دیگری ملهم از سوسیال دموکراسی روسیه قفقاز که فعالان آن با مرکز غیبی در تماس بودند ظرف مدت کوتاهی پس از آغاز جنبش مشروطیت دستهای نیرومند از مجاهدان تبریز پدید آوردند. سرکرده آنها علی موسیو بود. ص25. این گروه به نشر شبنامه میپرداخت.
با تحصن مشروطهخواهان در باغ سفارت انگلستان در تهران، گروهی از روحانیون و سادات تبریز پس از جلب موافقت کنسولگری انگلستان در تبریز در این مکان متحصن شدند و محمدعلیمیرزا نتوانست کاری کند. ص26.
با پیروزی مشروطه و صدرو فرمان شاه مردم تبریز همچنان در کنسولگری بودند. ص32. تقی زاده اولین شهری که از تبریز در تأسیس انجمنها الگو گرفت را رشت میداند. برای انتخابات مجلس این انجمن در رشت فعالیت بسیار کرد. این مجلس به همت طلاب و تجار و اصناف میها شد. این انجمن همچنین از انجمن تبریز کمک خواست و با وساطت تبریز رسمیت یافت. ص41.
سپس در اصفهان انجمن شکل گرفت. در مشهد نیز مجلسی در مسجد گوهرشاه بر پا میشد که به انجمنی تبدیل شد اما خیلی جان نگرفت تا اینکه پس از عزل آصفالدوله مردم مشهد توانستند انجمن خود را تشکیل دهند. ص42.
در تنکابن نیز تشکیل انجمن با مشکلاتی همراه شد و این جریان به شهرهای آذربایجان نیز تسری یافت. اما در بسیاری از شهرها هیچ اثری از مشروطه و انجمنهای آن نبود. روزنامه خورشید در مشهد مینویسد انگار که سیستان جزء خاک ایران نیست! ص47.
با تصویب قانون انجمنهای ایالتی و ولایتی 54 انجمن در سراسر کشور ایجاد شد. صص50-49.
📗«انجمنهای مشروطه»- نوشته: فاروق خارابی
خلاصهنویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
Forwarded from حکمت زندگی
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
⚡️ریشه های انقلاب مشروطه ایران
نگاهی به انقلاب مشروطه ایران- یک تحلیل جامعهشناختی در بستر تاریخ
مولف در فصل اول کتاب آغاز برخورد ایران با تجدد را به نیمه دوم قرن نوزدهم و به ویژه پس از ترور ناصرالدین شاه و در دوره سلطنت مظفرالدین شاه میداند و آن را دوره تأثیرگذاری جدی جهان جدید بر ارکان فکری-سیاسی- فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی ایران میداند. ص41.
تحولات جدید به شکلگیری طبقات اجتماعی جدید در ایران انجامید.
این طبقات جدید به دو صورت و از دو جهت نظام بسته قاجار را به چالش کشید:
1) نفوذ همه جانبه غرب در اقتصاد که با اتحاد طبقات آسیبدیده انجامید
2) تماس با تفکر غربی و شیوه حاکمیت سیاسی و نقش قانون و نهادهای نو که به ایجاد روشنفکری در ایران انجامید/ ص42.
در واکنش به سلطه استعماری پس از عهدنامه گلستان و ترکمانچای، اقتصاد داخلی ایران به شدت آسیب دید و بازرگانان ایرانی و منابع داخلی توان رقابت با خارجیها را از دست دادند. رد پای تفکرات جدید که به تغییرات بزرگ از جمله انقلاب مشروطه انجامید را میتوان در موارد زیر دید.
• اصلاحات عباسمیرزا
• اصلاحات میرزا تقی خان امیرکبیر
• اصلاحات عصر سپهسالار
• در گسترش شهرها و رشد روابط تجاری و اقتصادی دروه شهری و شکلگیری طبقه متوسط سنتی و مدرن و خودآگاهیاش از منافع تاریخی در برابر استبداد
• تحولات فکری و ذهنی و تأثیرپذیری از جهان خارج به ویژه غرب
• نطفه بندی حرکتهای اعتراضی در اقشار شهری مانند قیام تنباکو که به برجسته شدن جنبش شهری با غلبه شعار ملی بر منافع قومی و با سرکردگی طبقه متوسط شهری انجامید
• سیل مهاجرت نیروی کار به قفقاز و آشنایی با سازمانهای سیاسی سوسیالیستی و مرامهای انقلابی باکو
• ترور ناصرالدین شاه
• اعتراضات بهمپیوسته شهری که به انقلاب مشروطه ختم شد
• پافشاری آگاهانه عناصر روشنفکری و بازار و روحانیت و مردم بر فرمان مشروطه/ ص59.
مجموعه عوامل بالا به انقلاب مشروطه و تحولات بعدی آن منجر شد.
📗«تأملی در انقلاب مشروطه ایران»- نوشته: عباس خاکسار
خلاصهنویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
نگاهی به انقلاب مشروطه ایران- یک تحلیل جامعهشناختی در بستر تاریخ
مولف در فصل اول کتاب آغاز برخورد ایران با تجدد را به نیمه دوم قرن نوزدهم و به ویژه پس از ترور ناصرالدین شاه و در دوره سلطنت مظفرالدین شاه میداند و آن را دوره تأثیرگذاری جدی جهان جدید بر ارکان فکری-سیاسی- فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی ایران میداند. ص41.
تحولات جدید به شکلگیری طبقات اجتماعی جدید در ایران انجامید.
این طبقات جدید به دو صورت و از دو جهت نظام بسته قاجار را به چالش کشید:
1) نفوذ همه جانبه غرب در اقتصاد که با اتحاد طبقات آسیبدیده انجامید
2) تماس با تفکر غربی و شیوه حاکمیت سیاسی و نقش قانون و نهادهای نو که به ایجاد روشنفکری در ایران انجامید/ ص42.
در واکنش به سلطه استعماری پس از عهدنامه گلستان و ترکمانچای، اقتصاد داخلی ایران به شدت آسیب دید و بازرگانان ایرانی و منابع داخلی توان رقابت با خارجیها را از دست دادند. رد پای تفکرات جدید که به تغییرات بزرگ از جمله انقلاب مشروطه انجامید را میتوان در موارد زیر دید.
• اصلاحات عباسمیرزا
• اصلاحات میرزا تقی خان امیرکبیر
• اصلاحات عصر سپهسالار
• در گسترش شهرها و رشد روابط تجاری و اقتصادی دروه شهری و شکلگیری طبقه متوسط سنتی و مدرن و خودآگاهیاش از منافع تاریخی در برابر استبداد
• تحولات فکری و ذهنی و تأثیرپذیری از جهان خارج به ویژه غرب
• نطفه بندی حرکتهای اعتراضی در اقشار شهری مانند قیام تنباکو که به برجسته شدن جنبش شهری با غلبه شعار ملی بر منافع قومی و با سرکردگی طبقه متوسط شهری انجامید
• سیل مهاجرت نیروی کار به قفقاز و آشنایی با سازمانهای سیاسی سوسیالیستی و مرامهای انقلابی باکو
• ترور ناصرالدین شاه
• اعتراضات بهمپیوسته شهری که به انقلاب مشروطه ختم شد
• پافشاری آگاهانه عناصر روشنفکری و بازار و روحانیت و مردم بر فرمان مشروطه/ ص59.
مجموعه عوامل بالا به انقلاب مشروطه و تحولات بعدی آن منجر شد.
📗«تأملی در انقلاب مشروطه ایران»- نوشته: عباس خاکسار
خلاصهنویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
⚡️جامعه پیش از انقلاب مشروطه
از پایان عصر سپهسالار تا اعلام مشروطیت سه دوره قابل شناسایی است:
1) از 1298 تا 1314 ق که دولت مسیر قهقرا پیمود و قدرت اقتصادی تحلیل رفتو مرجعیت و اعتبارش در میان مردم تضعیف شد. در این دوره هیچ اصلاح اجتماعی سرنگرفت و نفوذ امپریالیسم به اوج رسید
2) مرحله کوتاه دو ساله 1314 و 1316 ق که میرزا علی خان امینالدوله دست به برخی اصلاحات زد. مهم ترین آن اصلاح در معارف و اصلاح مالی و آزادی مطبوعات بود
3) بحران مالی و سیاسی تازه که به مشروطه ختم شد.
آدمیت در این سه دوره نقش مهم سه نیروی اجتماعی را مهم دانسته است:
• ترقی خواهان روشنفکر
• علما
• بازرگانان/ ص61.
در ترسیم چهره تاریخی ایران در آستانه مشروطیت توجه به چند نکته بسیار مهم است:
1) در ایران سه واحد اجتماعی دیرپای ایلی، روستایی و شهری وجود داشت.
a. ایلی با شیوه زندگی دامداری و شیوه اداره خانی با رسوم خاص
b. روستایی به شکل ارباب-رعیتی
c. شهری با مناسبات صنفی-بازاری/ ص64
2) سه ساختار بالا مستقل از یکدیگر میزیستهاند
3) این سه ساختار در دوران مغول آسیب دید و از دوره صفویه بار دیگر جان گرفت
4) این ساختار سه گانه در دوران قاجار تداوم داشت.
وضعیت طبقاتی جامعه ایران به قرار زیر بود:
1) شاه، دربار و شاهزادگان متشکل از 700 تن از فرزندان و نوادگان فتحعلیشاه
2) زمین داران و تجار بزرگ شامل روسای ایلات، ردههای بالای نظامی و دیوانسالاری که به سبب دارایی دارای منزلت و قدرت سیاسی بودند. مانند حاج امینالضرب، حاج ابوالقاسم رئیسالتجار و حاج معینالتجار بوشهری/ ص66.
3) طبقه متوسط سرمایهداران جدید ملی، صنعتی، تجار میان حال و خرد، زمینداران کوچک و علما و روحانیون میانهحال، اعیان محلی و در یک سطح پایینتر صنعتگران و پیشهوران شهری
4) طبقه فرودست جامعه شامل دهقانان، مردم ایلات و عشایر، کارگران فرورتبه شهری و روستایی و لایههای لمپن اجتماعی چون گدایان، درویشان و تهیدستان و راهزنان که 80 درصد جمعیت ایران بودند. ص70
موقعیت ایران پیش از انقلاب مشروطه به قرار زیر بود:
ایران در آستانه انقلاب مشروطیت دارای ساختاری ترکیبی از مناسبات فئودالی و بورژوازی تجاری با حاکمیتی در شکل استبداد آسیایی و جمعیتی حدوداً ده ملیونی بود که ۸۰ درصد آن را روستاییان تشکیل میدادند ۵۰ درصد روستایی وابسته به زمین و ۳۰ درصد ایلات و عشایر دامدار و کوچنده و تنها ۲۰ درصد از آن جمعیت شهری به حساب میآمد. ۲۰ در صدی که عمدتاً در تهران و تبریز ورشت و انزلی و اصفهان وشيراز وكرمان و خراسان و... حضوری فعال در انقلاب داشتند. ص71.
بنابراین، آگاهی سیاسی و اجتماعی بیشتر در تبریز و تهران و رشت که مراکز مبادلات سیاسی و اقتصادی بودند، وجود اشت.
📙«تأملی در انقلاب مشروطه ایران»- نوشته: عباس خاکسار
خلاصهنویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
از پایان عصر سپهسالار تا اعلام مشروطیت سه دوره قابل شناسایی است:
1) از 1298 تا 1314 ق که دولت مسیر قهقرا پیمود و قدرت اقتصادی تحلیل رفتو مرجعیت و اعتبارش در میان مردم تضعیف شد. در این دوره هیچ اصلاح اجتماعی سرنگرفت و نفوذ امپریالیسم به اوج رسید
2) مرحله کوتاه دو ساله 1314 و 1316 ق که میرزا علی خان امینالدوله دست به برخی اصلاحات زد. مهم ترین آن اصلاح در معارف و اصلاح مالی و آزادی مطبوعات بود
3) بحران مالی و سیاسی تازه که به مشروطه ختم شد.
آدمیت در این سه دوره نقش مهم سه نیروی اجتماعی را مهم دانسته است:
• ترقی خواهان روشنفکر
• علما
• بازرگانان/ ص61.
در ترسیم چهره تاریخی ایران در آستانه مشروطیت توجه به چند نکته بسیار مهم است:
1) در ایران سه واحد اجتماعی دیرپای ایلی، روستایی و شهری وجود داشت.
a. ایلی با شیوه زندگی دامداری و شیوه اداره خانی با رسوم خاص
b. روستایی به شکل ارباب-رعیتی
c. شهری با مناسبات صنفی-بازاری/ ص64
2) سه ساختار بالا مستقل از یکدیگر میزیستهاند
3) این سه ساختار در دوران مغول آسیب دید و از دوره صفویه بار دیگر جان گرفت
4) این ساختار سه گانه در دوران قاجار تداوم داشت.
وضعیت طبقاتی جامعه ایران به قرار زیر بود:
1) شاه، دربار و شاهزادگان متشکل از 700 تن از فرزندان و نوادگان فتحعلیشاه
2) زمین داران و تجار بزرگ شامل روسای ایلات، ردههای بالای نظامی و دیوانسالاری که به سبب دارایی دارای منزلت و قدرت سیاسی بودند. مانند حاج امینالضرب، حاج ابوالقاسم رئیسالتجار و حاج معینالتجار بوشهری/ ص66.
3) طبقه متوسط سرمایهداران جدید ملی، صنعتی، تجار میان حال و خرد، زمینداران کوچک و علما و روحانیون میانهحال، اعیان محلی و در یک سطح پایینتر صنعتگران و پیشهوران شهری
4) طبقه فرودست جامعه شامل دهقانان، مردم ایلات و عشایر، کارگران فرورتبه شهری و روستایی و لایههای لمپن اجتماعی چون گدایان، درویشان و تهیدستان و راهزنان که 80 درصد جمعیت ایران بودند. ص70
موقعیت ایران پیش از انقلاب مشروطه به قرار زیر بود:
ایران در آستانه انقلاب مشروطیت دارای ساختاری ترکیبی از مناسبات فئودالی و بورژوازی تجاری با حاکمیتی در شکل استبداد آسیایی و جمعیتی حدوداً ده ملیونی بود که ۸۰ درصد آن را روستاییان تشکیل میدادند ۵۰ درصد روستایی وابسته به زمین و ۳۰ درصد ایلات و عشایر دامدار و کوچنده و تنها ۲۰ درصد از آن جمعیت شهری به حساب میآمد. ۲۰ در صدی که عمدتاً در تهران و تبریز ورشت و انزلی و اصفهان وشيراز وكرمان و خراسان و... حضوری فعال در انقلاب داشتند. ص71.
بنابراین، آگاهی سیاسی و اجتماعی بیشتر در تبریز و تهران و رشت که مراکز مبادلات سیاسی و اقتصادی بودند، وجود اشت.
📙«تأملی در انقلاب مشروطه ایران»- نوشته: عباس خاکسار
خلاصهنویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
⚡️در انقلاب مشروطه بحث بر سر آزادی بالا گرفت. از جمله مخالفان سرسخت آن شیخ فضلالله نوری بود. او خطاب به بهبهانی و طباطبایی گفت: «مگر شما دو بزرگوار نمیدانید که آزادی در اسلام کفر است!»
📙«روشنفکران ایران در عصر مشروطیت»- لطفالله آجودانی، ص79.
@ketaabkhane_hamrah
📙«روشنفکران ایران در عصر مشروطیت»- لطفالله آجودانی، ص79.
@ketaabkhane_hamrah
روشنفکران_ایران_در_عصر_مشروطیت_آجودانی.pdf
479.8 KB
⚡️«روشنفکران ایران در عصر مشروطیت»
نوشته: لطفالله آجودانی
خلاصه نویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
نوشته: لطفالله آجودانی
خلاصه نویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
قانون_اساسی_و_اصول_دموکراسی_رحیمی.pdf
404.1 KB
⚡️«قانون اساسی و اصول دموکراسی»
نوشته: مصطفی رحیمی
خلاصه نویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah
نوشته: مصطفی رحیمی
خلاصه نویسی و انتخاب متن از: نوید موسوی
@ketaabkhane_hamrah