مناسبت‌ها و جشن‌های دی ماه

@Kheradgan_Official

١ دی: نخستین جشن دیگان: خُرم روز (روز برادری و خواهری)

۳ دی: آغاز رسیدگی کوروش بزرگ به پرستشگاه‌های بابل

۵ دی: سالروز درگذشت زرتشت

٨ دی: دومین جشن دیگان

١۵ دی: سومین جشن دیگان – جشن تبیکان

١۶ دی: جشن درامزینان

١۷ دی: سالروز درگذشت بابک خردمدین

٢٣ دی: چهارمین جشن دیگان

درباره این روزها بخوانید:
https://kheradgan.ir/p/12395

سروده‌ای که در ادامه می‌آید، تحت تاثیر بخشی از گاهان زرتشت است:

در آغاز، آن دو «مینو»ی همزاد و در اندیشه و گفتار و کردار [یکی] نیک و [دیگری] بد، با یکدیگر سخن گفتند. از آن دو، نیکْ آگاهان راست را برگزیدند، نه دُژْآگاهان.

آنگاه که آن دو «مینو» به هم رسیدند، نخست «زندگی» و «نازندگی» را [بنیاد] نهادند و چنین باشد به پایان هستی:

«بهترین منش»، پیروان «اشه» را و «بدترین زندگی»، هواداران «دروج» را خواهد بود (یسنه، هات ۳۰: اوستا، انتشارات مروارید، جلیل دوستخواه، ۱۳۸۵).


دو همزاد گوهر

به آغاز'روزی که همزاد بود
نه هست و نه بود و نه بُنیاد بود

نبرد سِتُرگ حقیقت شدن
چو غوغای آواز و فریاد بود

تو ای حافظِ پاسدارِ نهان
که بادا روانت همیشه جوان

بجوی از همان پیرِ زرتشت‌وار
که پیش از ازل اینچنین یاد بود؟

دو همزاد'گوهر، از آن هست و نیست
همانند و گویی که تنها یکیست

ز پیش از نَخُستین این خاک بود؟
کهن تر، از آن آتش و باد بود؟

ز جام جمِ اندرون خوانمش
نبرد هنرمند و بیداد بود

از آن نیستی‌ها، همی یادگار
دروغ و پلیدی و غمباد بود

ازین هستی جان و جوشیدنش
سخن‌ها پر از نور و آباد بود

(مجید خالقیان)

@Kheradgan_Official

آیا در ایران باستان قرض دادن همسر به دیگران قانونی بود؟!

@Kheradgan_Official

ایران ستیزان ادعا می‌کنند که در ایران باستان مرد می‌توانست به صورت قانونی همسر خود را در اختیار دیگران قرار دهد و از آن با نام ازدواج استقراضی یاد می‌کنند!! 

البته بر اساس بسیاری از منابع، چنین ازدواج‌هایی در میان مزدکیان رواج داشته است. یکی از اختلافات بین زرتشتیان و مزدکیان، اشتراک زنان و در اختیار دیگران گذاشتن همسر بود که مزدکیان آن را روا می‌دانستند ولی زرتشتیان آن را ناروا و گناه می‌دانستند.

ولی هدف ایران‌ستیزان از بیان چنین مواردی، انتقاد به مزدکیان نیست بلکه تبلیغ می‌کنند که موبدان زرتشتی چنین مواردی را قانونی می‌دانستند و در نتیجه می‌خواهند این موضوع را به فرهنگ ایرانیان پیش از اسلام ربط دهند.

به هر حال در منابع گوناگون زرتشتی اشتراک زنان رد شده است برای نمونه در کتاب دینکرد سوم، کرده (فصل) پنجم و پرسش هفتم به وضوح این گونه کارها باعث فساد و تباهی دانسته شده است.

با این حال معمولا ایران ستیزان به بند ۶۷ از فصل ۴۲ مادیان هزاردادستان (ماتیکان هزاردادستان) استناد می‌کنند. لازم به ذکر است که برخی از پژوهشگران از بخش‌های دیگر این منبع هم ازدواج استقراضی را برداشت کردند که می‌توان نقد جدی به آنها کرد.

ادامه را بخوانید:
https://kheradgan.ir/p/23492

پاسخ به شایعات درباره پارسه و پاسارگاد

@Kheradgan_Official

از آنجایی که آثار باستانی به ویژه آثار پارسه و پاسارگاد بخشی از هویت ایرانی هستند همواره مورد حمله کسانی قرار می‌گیرند که از وجود چنین هویتی ناراضی هستند.

سالهاست که برخی با ساختن کلیپ‌ها، انتشار کتاب‌ها، گذاشتن مطلب در خبرگزاری ها و... شایعات غیر واقعی درباره پارسه و پاسارگاد را گسترش می‌دهند.

نوشتارهای زیر، حاصل پژوهش‌های مفصلی است که در پاسخ به این شایعات آماده شدند. هر کدام از دسته‌های زیر دارای چندین و چند نوشته در پاسخ به این شایعات هستند.

پاسخ به شایعات جعلی خواندن تخت جمشید

پاسخ به شایعات نیمه کاره خواندن تخت جمشید

پاسخ به شایعات جعلی خواندن پاسارگاد

ایران گهواره‌ی شطرنج

@Kheradgan_Official

برخی از منابع گواه آن است که ایرانیان حتی قبل از دوره ساسانیان، با شطرنج آشنا بوده‌اند. می‌توان گفت ایرانیان بزرگ ترین تأثیر را در بهبود شطرنج و شناساندن آن به دنیا داشته‌اند.

اگر هم هندوستان زادگاه شطرنج باشد، ایران را باید گهواره‌ی این بازی زیبا دانست.

در بسیاری از زبان‌های سراسر گیتی برای واژه شطرنج، واژه شاه پارسی را جناس و اقتباس کرده‌اند.

در فرانسه: اشه

به آلمانی: شاخ

در چک و اسلواکی: شاخی

به روسی: شاخمات (که چنین می نماید که همان شاه مات پارسی است).

به انگلیسی: چس


ادامه را بخوانید:
https://kheradgan.ir/p/23493

سرزمینم، زنده بادا

خشم کاوه، شور دستان
می‌خروشد از وجودش

رنگ پاک ارغوانی،
آن درفش کاویانی…
می خرامد در سرودش

سرزمینم،
گرچه زخمی،
گرچه خسته…
از میان خاک نابش،
می تراود، آن غرورش

سرفرازی، تارو پودش


دانلود آهنگ کامل
نماهنگ با کیفیت بالا

@Kheradgan_Official

سخنی از پوران‌دخت، شاهنشاه ایران

@Kheradgan_Official

سخنانی از داریوش بزرگ به همراه بازسازی چهره او

@Kheradgan_Official

سخنان بیشتر را بخوانید:
https://kheradgan.ir/p/16015

رنگ، مشخصات و ریشه‌های درفش کاویانی

این نوشتار به روز شد

@Kheradgan_Official

از آنجایی که درفش کاویانی ریشه در اسطوره‌های ایرانی دارد، در طول تاریخ با مشخصات گوناگونی تلاش کردند درفشی شبیه به آن چیزی که در اسطوره‌ها آمده به وجود بیاورند.

کهن‌ترین نشانی که چنین شمایلی دارد در شهر سوخته به دست آمده است.

بعدها در آثار هخامنشیان و همچنین سکه‌های فرترکه‌ها (حاکمان محلی پارس در دوران سلوکیان و اشکانیان) این ستاره با شباهت آشکار به همان نقش شهر سوخته دیده می‌شود.

احتمالا از همان سده‌های پیش از میلاد داستان کاوه آهنگر و ضحاک در میان ایرانیان فراگیر بوده است. مطمئن هستیم که در دوران هخامنشیان نام جمشید را می‌شناختند و در گنجینه الواح ایلامی که در پارسه به دست آمده شماری از نام‌های اشخاص مانند یمه (ییمه، جم)، یکمه و یمکشدا به چشم می‌خورند. پس احتمالا با داستان خیزش کاوه آهنگر علیه ضحاک هم آشنا بودند.

این در حالی است که در آثار مربوط به هزاره‌های پیش از میلاد انسان یا شاهی که دو مار روی دوشش دارد، دیده می‌شود و شاید داستان ضحاک و کاوه از هزاره‌های پیش از میلاد شناخته شده بوده است.

از دوران ساسانیان اثری به دست آمده که یادآور درفش کاویانی است ولی ستاره آن کمی تفاوت دارد.

این احتمال وجود دارد این نماد و نشانِ یکی از حاکمان محلی در دوران ساسانیان باشد به همین دلیل ستاره آن تفاوت‌هایی داشته است ولی چنین تصویری پیش از هر چیز یادآور درفش کاویانی است؛ ولی با ذوق هنری جدید.

نوشتار را بخوانید:
https://kheradgan.ir/p/23458

چنین گفت خشایارشا
@Kheradgan_Official

سخنان بیشتر:
https://kheradgan.ir/p/19966

تفاوت سخنان کوروش بزرگ با دیگر فرمانروایان دورانش

@Kheradgan_Official

یکم بهمن ماه، یادگاری از زادروز فردوسی

@Kheradgan_Official

در شاهنامه فردوسی ابیات جالبی وجود دارد که به نظر می رسد فردوسی درباره زادروزش سخن می‌گوید:

چو آدینه هرمزد بهمن بود
برین کار فرّخ نشیمن بود!

می لعل پیش آورم، هاشمی
زبیشی که خُنبَش نگیرد کمی

چو شست و سه شد سال و شد گوش کر
ز گیتی چرا جویم آیین و فر؟

گرچه با توجه به تحولات گاهشماری خورشیدی، یافتن تاریخ دقیق زادروز فردوسی دشوار است، اما یکم بهمن ماه  کنونی هم یادگاری از فردوسی و زادروز او می‌باشد.

بازسازی بانوان با شکوه ایران باستان

بیشتر این بازسازی‌ها بر اساس آثار هنری استاد حجت شکیبا و ابوالفضل میرزابیگی است

@Kheradgan_Official

پاسارگاد و تاثیر جهانی کوروش بزرگ

@Kheradgan_Official

شاید درباره هنر هخامنشی بیشتر از احترام هخامنشیان به هنر و فرهنگ اقوام گوناگون و تاثیرپذیری هخامنشیان از آنها شنیده‌ایم. ولی آیا فقط اقوام دیگر بر هخامنشیان تاثیر گذاشتند و ایرانیان هیچ تاثیری بر دیگران نگذاشتند؟! اتفاقا هنر ایرانی تاثیر ماندگاری در جهان بر جای گذاشت.

پردیس‌های هخامنشیان و کوروش بزرگ بر دیدگاه بشر به بهشت تاثیر گذاشت تا جایی که بهشت در اساطیر اقوام گوناگون مانند پردیس‌های ایرانی ترسیم شده است. گویی آنچه در اسطوره‌های کهن درباره بهشت در ذهن آدمی ترسیم شده، تحت تاثیر پردیس‌های کوروش بزرگ بوده است.

الگوی باغ ایرانی نخستین بار در پاسارگاد به فرمان کوروش بزرگ ساخته شد و از این جهت الگوی چهارباغ ابداع ماندگار هخامنشیان به شمار می‌رود که در دوره‌های اشکانی و ساسانی استفاده می‌شده و در دوار اسلامی نیز در ترکیب ابعاد تمثیلی بهشت و چهار نهر معروف آن همواره مورد توجه قرارگرفته است (ن.ک: فروغی، ۱۳۹۵).

همین بوستان‌های ایرانی تاثیر فراوانی در باغ و بوستان های اقوام و ملل گوناگون گذاشت. از زمان هخامنشیان ایده «باغ بهشتی» به نوشتار و افسانه‌های دیگر فرهنگ‌ها نیز ورود کرد. واژه پردیس ریشه اوستایی دارد و به کلمه یونانی «paradeisoi» تبدیل شد و آن نیز به کلمه لاتین «paradisus» تغییر یافت و از آن جا به زبان های اروپایی راه پیدا کرد. این کلمه به زبان‌های سامی نیز راه یافت؛ از جمله پاردسو در زبان اکدی، پردیس در عبری، و فردوس در زبان عربی (Hunt, 2011).

درباره چهارباغ بخوانید: چهار باغ ایرانی

سیمرغ وطن خیزد

@Kheradgan_Official

ای وای از آن روزی…
سیمرغ وطن خیزد
آواز رهایی را
پر شور برانگیزد

با مهر پر از خشمش
بر لشگر غم تازد

گرگ و دد و دیوان را
بنیاد براندازد

ای وای از آن روزی…
این پیر کهن سالان،

آغاز جوانی را
شاداب، در اندازد

وارسته و بی بندش
با کوه دماوندش
با فره‌ی الوندش
همراز در آویزد

آباد شود جان‌ها
آرام شود دلها
روزی که پر سیمرغ
پرواز برانگیزد

مجید خالقیان

جشن باستانی سده بر همه نیک‌اندیشان شاد باد

@Kheradgan_Official

ادعای وجود شیر و خورشید در تمدن ماد با یک تصویر جعلی!

@Kheradgan_Official

در فضای مجازی از جمله شبکه X و اینستاگرام تصویری دست به دست می‌شود که نقشی آسیب دیده و شبیه به نقش شیر و خورشید در آن دیده می‌شود. عجیب آنکه این نقش را مربوط به تمدن ماد می‌دانند و ادعا می‌شود در موزه همدان نگهداری می‌شود!

این در حالی است که با بررسی تصویر کاملا آشکار است که این تصویر جعلی است. در حالی که منبع تصویر را خبرگزاری ایسنا معرفی می‌کنند ولی در سایت ایسنا اصلا چنین تصویری پیدا نمی‌شود. اگر به تصویر دقت کنیم در می‌یابیم که علامت ایسنا به آن افزوده شده است (احتمالا با فتوشاپ)! با مقایسه این تصویر با دیگر تصاویر خبرگزاری ایسنا به سادگی می توان به جعلی بودن این تصویر پی برد.

دانش بیشتر:
https://kheradgan.ir/p/23496

وقتی نقش برجسته‌های پارسه (تخت جمشید) زنده می شوند

@Kheradgan_Official

نخستین بار چه کسانی تُرک یا تورک خوانده شدند؟!

@Kheradgan_Official

سال‌هاست که گروه‌های پانترک به دنبال هویت سازی درباره ریشه اقوام ترک هستند. اقوام ترک مانند هر قوم دیگر در طول تاریخ، فراز و نشیب‌هایی داشته‌اند ولی گاهی پانترک‌ها قصد دارند تمدن‌های باستانی مانند سومر را به ترک‌ها ربط دهند. شوربختانه در ایران گاهی پانترک‌ها به نهادهای رسمی هم راه می‌یابند و حتی رسانه‌های رسمی اندیشه‌های آنها را رواج می‌دهند.

از این روی باید به پژوهش‌های مستند درباره تاریخ ترک‌ها توجه داشت تا شناخت بهتری از آنها به دست بیاید. بر اساس پژوهش‌های مستند نخستین اقوامی که نام ترک داشتند در آذربایجان، اران یا کشور ترکیه کنونی نبودند. بلکه هویت تُرک یا تورک، نخستین بار در حوالی مغولستان و چین پدید آمد.

مهم ترین منابع درباره روزگار نخستین شکل‌گیری هویت تُرک‌ها، رویدادنامه‌های امپراتوران چین است و هویت تورک، از آمیختگی چند گروه از جمله قبایل «آشینا» پدید آمد.

این قبیله‌ها در غرب ایالت «شانسی» چین می‌زیستند و در پیکارهای چینیان با هون‌ها در سده چهارم میلادی شرکت داشتند. در دوره‌های باستانی، تورک‌ها شبیه به ساکنین ترکستان چین کنونی بودند.

این مردمان در همان عهد باستان توانستند فتوحات نسبتا زیادی را انجام دهند و خود را در سطح جهانی معرفی کنند. آنها اتحادی تشکیل دادند که از آن با نام‌هایی مانند خاقانات تورک و یا خانات گوک‌تورک یاد می‌شود.

نوشتار را بخوانید:
https://kheradgan.ir/p/12616