💠راهی جدید به سوی عدالت سیاسی
✍🏻#محمود_شفیعی

🔻عدالت سویه های گوناگونی دارد. در یک تقسیم بندی، عدالت یا امر فردی است یا امری مربوط به جامعه. وقتی در رساله های مراجع گفته می شود، امام جماعت باید عادل باشد، اینجا عدالت در سطح رفتار یک فرد منظور است. اما عدالت در جامعه به سامان و شیوه ارتباط اجزای پیچیده و گوناگون یک جامعه و کارکردهای آنها مربوط است..

با توجه به زیرمجموعه های گوناگون، عدالت در جامعه شکل های گوناگونی را دربر می گیرد‌. شاید عدالت اقتصادی، عدالت اجتماعی و عدالت سیاسی، از دیگر زیرمجموعه های عدالت در جامعه، چشم گیرتر از انواع دیگر باشد. در این میان رسیدن به عدالت سیاسی، بی تردید، در تاریخ و جامعه ایران از عدالت اقتصادی و اجتماعی سخت تر است.

🔻عدالت سیاسی را اینطور می توان تعریف کرد که در مدیریت سیاسی جامعه، همگان بتوانند، مناسب توانایی خود و مناسب سهمی که در زندگی مشترک سیاسی از آن برخوردار اند، دست داشته باشند. امر سیاسی ذاتا امر همگانی است، چرا که در عرصه سیاسی حکومتی شکل می گیرد که در راستای استیفای حقوق همگانی می خواهد در جسم آدمیان، در جان آدمیان و یا در اموال آنان تصرف کند. جان، جسم و اموال غیرخصوصی، مال همه است. پس امر سیاسی متعلق به همه است. عدالت سیاسی هم به این است که همگان بتوانند در این عرصه به شکل مناسب تاثیرگذار باشند. اما در سطح سیاست رسمی عدالت سیاسی تعریف دیگری دارد. عدالت سیاسی رسمی به تقسیم کردن کیک سیاست در میان سیاست ورزان و محول کردن کارویژه های سیاسی به شایستگان، بدون در نظر گرفتن هر عامل غیر موجه طرد کننده، مربوط است

تاثیر گذاری در سیاست به دو شکل رسمی و غیر رسمی امکان پذیر است. اکثر مردم در عمل علاقه ای به مشارکت رسمی در سیاست ندارند. انتخابات وسیله مناسبی است که عموم مردم در راستای استیفای حقوق خود، به دیگران که علایق سیاسی دارند، وکالت بدهند و آنان به جای عموم، منافع همگان را دنبال کنند. عموم مردم، در کل، انتظار دارند به شکل غیر رسمی در تصمیم های حکومت گران تاثیر گذار باشند.

آنان که سیاست می دانند و به لحاظ عملی ذوق و شوق سیاسی دارند، مناسب توانایی خودشان می خواهند گوشه ای از بار سیاسی را بر دوش بکشند. در این میان اگر عدالت سیاسی در کشور دائر باشد، علاقمندان به سیاست عملی می توانند در صحنه سیاسی وارد شوند؛ کیک سیاست را، باهمی، تقسیم کنند و خدمات سیاسی را نیز، به نحو احسن، و برای جامعه، انجام دهند.

🔻تاریخ تلخ سیاسی قبل و بعد از انقلاب اسلامی بیان گر این است که میدان رسمی سیاست در ایران خیلی سریع به انحصار گراییده و شایستگان سیاسی را طرد و خودی های سیاسی را، به جای طرد شدگان، جذب می کند. به عبارت دیگر، تاریخ سیاسی ایران نمایشگاه بی عدالتی سیاسی است. بحران سلطه، خصومت های بی پایان سیاسی، محفلی کردن سیاست رسمی، ترویج بدبینی سیاسی برای طرد دیگری شده ها، سرکوب های سیاسی درون حکومتی، و اموری از این دست، از خصلت های همیشگی سیاست ورزی رسمی در این مرز و بوم بوده است.

درون چنین  زمینه های نامناسبی، اقدامات توافق ساز دولت چهاردهم را باید به فال نیک گرفت. اینکه دولتی در هنگام جذب نیروهای سیاسی محفل های باندی را پشت سربگذارد و جذب نیروی سیاسی را به کمیته ای شایسته و چند صدایی واگذارد؛ به همه نیروهای ضد و نقیض سیاسی فراخوان جذب بدهد، بازی سیاسی چند حزبی، چند جناحی، چند گرایشی و چند سلیقه ای را به بازی انحصارطلبانه ترجیح دهد؛ تعامل با ارکان قدرت را بر تقابل و افشاگری مقدم بدارد؛ طردشدگان از گروه های مختلف (اقوام، مذاهب، زبان ها، جنسیت ها، حاشیه و مرکز) را به میدان سیاست ورزی برگرداند، همه اینها در تحقق عدالت سیاسی در جامعه ای عدالت سیاسی نادیده، اصلا اقدامات کوچکی نیست و بلکه گشودگی در امر سیاسی، شرح صدر در سیاست ورزی، عدالت پیشگی در قلمرو توزیع سیاسی و باز کردن راهی جدید برای عقلانی سازی حکومت و حکمرانی است. آنان که سعادت این ملت، تاریخ و جامعه ایران، دین، مذهب، اخلاق و عقلانیت را دوست دارند، نمی توانند به این دولت بی مهری کنند و سد راهی گردند که دولت به تازگی آن را باز کرده و می خواهد جای کج راهه های گذشته را بگیرد.

🔻سخن آخر: قدرت پایدار شکست ناپذیر در عرصه سیاسی، قدرت ملت است و دولت تنها زمانی بازتاب دهنده چنین قدرتی است که دولتی فراگیر بوده و بتواند نماینده، نه بعضی از مردم که همه اجزای گوناگون یک ملت باشد.

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

🎧#پوشه_شنیداری

🔰رویکردی جدید به اقتصاد اسلامی
🎙#محمدرضا_یوسفی

📍جلسه دوم: بیانیه آکسفورد(۱)

🔸مکان: مؤسسه فرهنگی امیرالمؤمنین - نجف‌اشرف/شانزدهم دی ۱۴۰۳ 

@yousefimohamadreza
🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

✔️ورود فقه به منطقه ممنوعه و پیامدهایِ آن
✍#محمدتقی_سهرابی‌فر

🔻پیشینه هزار ساله فقه شیعه با فراز و نشیب‌ها همراه بوده است اما ورودِ رسمیِ فقه به عرصه اجتماع و سیاست و مسائل و پرسش‌های بیشتر و عمیق‌ترِ دورانِ جدید، نگاه ژرف‌تر به فقه را طلب می‌کند. فقهِ شیعه شکل یافته در لابه‌لایِ کتاب‌ها و عمدتاً در زندگی‌های فردی، اکنون وارد صحنه بین‌المللی و زیر ذره‌بین جهانیان قرار گرفته است.

🔻حوزه‌های علمیه در تکاپوی یافتنِ راه‌های جدید برای فهم‌های جدید، بیش از پیش به اموری همچون مذاقِ شریعت، علل منصوصه، یافتنِ مقاصدِ شریعت و … روی آورده‌اند اما فاصله‌ها و شکاف‌هایِ عمیق میانِ آرا و روش‌ها، رسیدن به بسیاری آر احکامِ واقعیِ شریعت را ناممکن می‌نمایاند. برای نمونه امروزه برخی از فقهایِ جوان ایده «فقه المقاصد» را با وام گرفتن از اهل سنت، مطرح می‌کنند اما فقیهی دیگر همین ایده را بزرگ‌ترین خطر برای حوزه‌های علمیه شیعی می‌داند.[1] تَکلّفِ پاسخ دهی به صدها و هزاران پرسشِ روزافزونِ فقهی، ما را به تأمّلی ژرف‌تر در فقه هزار ساله شیعه فرامی‌خواند.

📎 پيوند به متن کامل

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

⚡️رانت آموزشی و بستن سکوهای مجازی خلاف عدالت است

✔️کاظم قاضی‌زاده مدرس درس خارج فقه در گفتگو با شفقنا🔻

🔹یکی از مهمترین عرصه‌های عدالت در حال حاضر امکان رشد مساوی برای شهروندان در عرصه‌های مختلف علمی و سیاسی است؛ اگر شما با قوانینی برخی را بیش از دیگران در مسیر ورود به دانشگاه  و مهارت آموزی تقویت کردید، این مسئله منافی با عدالت در فرهنگ و علم آموزی است چرا که همه افراد باید به طور مساوی امکان کسب مراتب علمی را داشته باشند.

🔹اینکه متاسفانه بعضاً گفته می‌شود برای ورود به دانشگاه‌ها بیش از ۲۰ عنوان اختصاصی وجود دارد و افرادی بدون داشتن آگاهی‌های لازم و به صرف اینکه مثلاً پدرش در یک دانشگاهی درس می‌دهد ،یا پدرش در زمانی در جبهه‌های نبرد حضور داشته است یا عناوین مشابه که تعداد آن در قانون بسیار زیاد شده است، این‌ افراد بدون آنکه صلاحیت بالایی در کسب مهارت داشته باشند، می‌توانند در کنار فرزندان نخبه این کشور بنشینند و صندلی را برای نخبگان دیگر تنگ کنند! این رویه، خلاف عدالت آموزشی است و سبب تضعیف دانش و مهارت در کشور می شود. عملاً پزشک و مهندس و استاد دانشگاه برجسته کم می شود و افراد متوسط که با رانت به مراکز علمی وارد می شوند قدرت تولید علم را در سطح عالی ندارند.

🔹براساس توجه به عدالت در عرصه حقوق دیجیتال باید همه افراد امکان دسترسی به منابع علمی، اطلاعاتی و اقتصادی را داشته باشند و بستن برخی از سکوهایی که می‌تواند مردم را در مسیر آگاهی بیشتر علمی و اقتصادی قرار بدهد، ظلم به حقوق انسان‌ها تلقی می‌شود و باید از آن‌ها جلوگیری کرد. امروز محروم کردن یک محقق از سکوهای علمی و منع کردن یک فعال اقتصادی مجازی از دسترسی به کاربران و اطلاعات لازم بیش از بستن آب و خاموش کردن برق به افراد ضرر می زند و قطعا منافی با عدالت و ظلمی بزرگتر است. اما متاسفانه بعضا با توجیهاتی نچسب و ضد عادلانه انجام می شود.

@namehayehawzavi
🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

#یادداشت

🟣تمسک به "الهیات مشکوک" در مورد حادثه تلخ آتش سوزیِ کالیفرنیا
✍#هادی_سروش

🏷در این روزها که در ایالت کالیفرنیا آمریکا و خصوصا شهر لوس آنجلس در آتش مهیب و پیش رو میسوزد، عده ای بر آن شدند که تا برای این حادثه سخت و پر خسارت خارج از علت هایِ طبیعی ، با تمسک به بحث های "الاهیاتی" علتِ آن سویی معرفی کنند . مثلا کمکهای ظالمانه آمریکا به اسرائیل -که دارای مدالِ نفرین در جنایت بشری است- را باعث ایجادِ آه و نفرین مردم غزه دانسته و آن آه و نفرین جرقه آتش بر آمریکا شده است . و سپس از آن رخدادِ سوزان به "عذاب الهی" نام میبرند.اجازه دهید فارغ از دیدگاه های سیاسی و در عین همدلی با مظلومان فلسطین به بررسیِ الاهیاتیِ حوادث بپردازیم.

✔️یکم ؛ انسان در خانه ای زندگی میکند که همانطوریکه حرکت و رشد در آن قطعی است ، وجودِ تزاحمات و یا به تعبیری اتفاقات و حوادث نیز قطعی است .

✔️دوم ؛ آنچه به عنوان حوادث و رخدادها داریم رابطه علیت برقرار است و نمیتوان منکر "علت داشتن" هیچ حادثه ای شویم.

✔️سوم ؛ شناخت و آگاهی از تمام روابطی که در هستی اشیاء و رخدادها وجود دارد برای انسان امکان پذیر نبوده چرا که محدوده علم انسان بسیار نامحدود است.

✔️چهارم ؛ در الاهیات همین قدر برای ما قطعی است که کار خیر در فرآیند خود تاثیر مثبت دارد ، مانند ؛ نماز باران در نزول رحمت و دعا در استجابت ، و نیز کار ناپسند در فرآیند خود آثار منفی ببار می آورد. اما تعیین و قضاوت در مورد رخدادها حرف دیگری است.

✔️پنجم ؛ نباید اشتباه کنیم و گمان کنیم چون تشخیص خیر و شر در میان عوامل ظاهری در دنیا در اختیار داریم ، پس میتوانیم در علت یابی آن هم به یقین و اطمینان خیر و یا شر است به یک عامل مشخص مرتبط کنیم و بگوییم : فلان رخداد نتیجه ظلم بوده و یا نبوده ، این قضاوت ها از عُهده انسان خارج و غیر معقول و غیر مسموع است.
شهید استاد مطهری می‌نویسد: "ما الآن نمی‌توانیم درست پیش‏‌بینی کنیم که چقدر از بدبختیها و نکبتهایی که از ناحیه عالم به ما می‌رسد بستگی دارد به اعمال ناشایستی که ما خودمان در روی زمین انجام می‌دهیم."

🏷نتیجه
امروز که در دوران پسا حضور پیامبران هستیم‌ و رابطه با اشخاصی که میتوانند ارتباط و اطلاعِ قطعی از علت رخدادها بوسیله ارتباط مستقیم با خاستگاه حوادث در عالَم غیب را داشته باشند ، نداریم .

🏷پس هر گونه "داوریِ الاهیاتی" در مورد رخدادها و حوادث طبیعی -بعد از قبول و اطمینان از داشتنِ علت- صحیح نبوده و اجازه نسبت دادنِ "عذاب الهی" را به هیچ قومی و ملتی نداریم.استناد عذاب به یک ملت و یا کشور و شهر وقتی باعث ده ها سوال اعتقادی دیگری شود که از پاسخ درست به آنها درمی مانیم ، روشِ عالمانه ای نیست. بله قصه سیاسیون متفاوت است ، آنان بدنبال ذائقه سیاسی خویش بدنبال بهره برداری سیاسیِ حق و یا باطل برای خود و گزاره های انتخابی خود بوده و هستند تا بتوانند از آب گِل آلود ماهی خود را صید کنند، اما اقتضایِ نگاهِ الاهیاتی بیرون از دادوستدهای موقتِ سیاسی است.

🏷بهتر انسان بجای داوری و اظهار نظرِ الاهیاتی و جای خدا نشستن (معاذالله) ، در مواجهه با حوادث و رخدادها از نظر علمی ؛ به دانش پیشرو در مهارت حوادث پرداخته ، و از نظر اخلاقی ؛ زبان ملامت را بسته و چشم عبرت را باز کرده و بر خود و رفتار خود و سختی هایی که بر بشریت در جنگ ها و حوادث تحمیل میشود نظر افکند.

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

#اطلاع_رسانی
#رویداد

💠توسعه نیافتگی: (چرایی، چگونگی و راه های برون رفت)

إِنَّ اللَّهَ لا يُغَيِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ يُغَيِّروا ما بِأَنفُسِهِم
خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را که در خودشان است تغییر دهند!

🗳در نظر است دوره فشرده ای مشتمل بر ۱۰جلسه با عنوان :

« توسعه نیافتگی: چرایی, چگونگی و راههای برون رفت» برای علاقمندان برگزار شود که در آن به مروری بر آخرین نظریات توسعه پرداخته خواهد شد.

📯عناوین کلی:
* مفهوم توسعه و تحولات آن
* ویژگی های اساسی توسعه نیافتگی
* چرایی توسعه نیافتگی
* چگونگی رهایی

📮ویژگی های دوره:
* تبیین و نقد دیدگاه های عجم اوغلو، فوکویاما و نورث.
* بررسی تطبیقی با شرایط ایران


📍 مدرس:
#دکتر_محمدرضا_یوسفی (عضو هیات علمی دانشگاه مفید )


🗓زمان: جلسات از نیمه دوم بهمن ماه،
روزهای شنبه ساعت ۲۰ تا ۲۲
در فضای مجازی برگزار خواهد شد .

🔖این دوره برای فعالان سیاسی ، حزبی، مدنی و اندیشمندانی که دغدغه توسعه اقتصادی کشور را دارند مفید خواهد بود و می تواند به دانشجویان رشته اقتصاد و علوم سیاسی نگاه راهبردی‌تری عطا کند.

🔸علاقمندان می‌توانند با ارسال درخواست خود به اکانت
@motmehr
تا آخر دی ماه ثبت نام نمایند.

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

📚#کتاب_امروز

🏷 اسلام، دولت، مشروعیت
▫️به کوشش: داود فیرحی
بانوشته هایی از:
داود فیرحی
سيدعلی ميرموسوی
منصور ميراحمدی
محمود شفيعی
نجف لک زایی
آیت قنبری

▫️وزیری / شومیز / ۳۳۶ ص / ۲۵۰ هزار تومان
▫️تهران: نگارستان اندیشه ۱۴۰۳

🔻کتاب حاضر یکی از شمارگان فصلنامه فرهنگ اندیشه است که در دهه هشتاد در مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی تحت اشراف مهندس میرحسین موسوی منتشر می‌شد. با گذشت بیش از پانزده سال از توقف انتشار آن، همچنان مباحث و مقالات منتشر شده در آن محل رجوع و استفادۀ پژوهشگران است. از این‌رو، شمارگان سابق نشریه در قالب کتاب مجدداً بازنشر شده است.  کتاب «اسلام، دولت، مشروعیت» نخستین بار در بهار سال ۱۳۸۲ به عنوان شماره پنجم  فصلنامۀ «فرهنگ اندیشه» به سردبیری زنده‌یاد دکتر داود فیرحی منتشر شده است. در این کتاب تلاش شده با نگاهی به مهم‌ترین چالش‌های مشروعیت امر سیاسی به مباحثی نظیر نسبت اجتهاد و سیاست، اجتهاد و مشروطیت، اصلاح‌طلبی دینی، عدالت و نظایر آن پرداخته شود.

🔸نگارستان اندیشه: ناشر تخصصی علوم انسانی

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

🟣آموزه‌های کوتاه اخلاقی از امام علی(ع)
    ✍#محمد_جعفر_سعیدیان‌فر

🏷۱) همزیستی مسالمت‌آمیز

قَالَ عَلِیٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ: وَالْمُسَالَمَةُ خِبَاءُ الْعُيُوبِ (شرح نهج البلاغه آیت الله منتظری ج15، ص58 حکمت6)

مسالمت‌جویی پوشاننده عیوب است. (انسان به همان اندازه که در زیست شخصی از آشکار و آفتابی شدن عیوب خویش در رنج است، در زندگی اجتماعی هم این‌گونه است. یکی از اموری که عیوب انسان را چه به لحاظ روانی و چه به لحاظ اجتماعی می‌پوشاند زندگی مسالمت‌آمیز با دیگران است. ستیزه جویی و تخاصم هم خود شخص را وادار به واکنش‌های نامناسب و غیر اخلاقی می‌کند که نتیجه آن برملا شدن عیوب اوست و هم مخالف را ترغیب می‌کند تا در پی کشف و افشای عیوب او باشد. در نتیجه هم‌زیستی مسالمت آمیز با همه کسانی که ستیزه‌جو نیستند، برای زندگی آرامش‌بخش است.)

🏷۲) مشورت قبل از تصمیم و اندیشیدن قبل از عمل:

قَالَ عَلِیٌ(ع) : شَاوِرْ قَبْلَ أَنْ تَعْزِمَ وَ فَكِّرْ قَبْلَ أَنْ تَقْدِمَ.. (‌شرح غررالحکم خوانساری ج ۴، ح۵۷۵۴ ص۱۷۹)

پیش از هر تصمیم گرفتن مشورت کن و قبل از هر اقدام و عمل فكر كن و بیاندیش

🏷۳) خود شیفتگان

قَالَ عَلِیٌ عَلَيْهِ السَّلاَمُ لَيسَ يَفهَمُ كَلامُكَ مَن كَانَ كَلامُه لَكَ -أحَبُ إلَيهِ مِنَ الاستِماع ِمِنكَ- وَ لا يَعلَمُ نَصيحَتُكَ مَن غَلَبَ هَوَاهُ عَلَى رَأيِك-  وَ لا يَسلِمُ لَكَ مَنَ اِعتَقدَ-  أنَّه أتَمُ مَعرِفَة َبِمَا أشَرتَ عَلَيهِ بِهِ مِنكَ (شرح‏نهج‏البلاغة ابن‏أبي‏الحديد، ج۲۰، ص۳۳۷)

کسی که بیشتر شیفته سخن گفتن خویش است سخن تو را باخودش درک نمی‌کند (نمی‌شنود) و نصیحت (خیرخواهانه) تو اگر برخلاف تمایلات نفسانی کسی باشد به آن توجه نمی‌کند وتسلیم اندیشه تو نمی شود کسی که درباره موضوعی که تو به او مشورت دادی خود را آگاه تر و دارای فکر برتر از تو می‌داند (خودشیفتگان گوش شنوایی برای شنیدن کلام برتر از دیگران را ندارند)

🏷۴) انصاف گفتاری در نکوهش وستایش

قَالَ عَلِیٌ(ع): وَ قَلَّ مَا يُنْصِفُكَ اللِّسَانُ‏ فِي‏ نَشْرِ قَبِيحٍ أَوْ إِحْسَانٍ‌‏ (الكافي ؛ ج‏15 ؛ ص72 چ- دار الحدیث)

و چه کم‌شمار است که زبان در نکوهش امری قبیح یا ستایش امری نیکو، به انصاف سخن براند (غالباً همه دیده‌ایم و به اندازه خود بدان گرفتاریم که زبانمان در نکوهش چیزی که به نظرمان قبیح آمده است یا ستایش چیزی که نیکو می‌شمریم، رعایت انصاف و عدل نمی‌کند)

🏷۵) شکر نعمت و رعایت حرمت دیگران

قَالَ عَلِیٌ(ع) : شَرُّ النَّاسِ مَنْ لاَ يَشْكُرُ النِّعْمَةَ وَ لاَ يَرْعَى الْحُرْمَةَ...(شرح غرر الحکم خوانساری، ج۴، ص۱۷۰)

بدترين مردم كسيست كه شكر نكند نعمت را، و رعايت نكند حرمت و احترام مردم را (حرمت‌شکنی و بی‌توجهی به شخصیت، تجربه و دانش دیگران بویژه بزرگان و پیش کسوتان شّری است که آفت روابط اجتماعی است که با آسیب شناسی باید به درمان آن پرداخت)

🏷۶) پذیرش معذرت خواهی

قَالَ عَلِیٌ(ع) : شَرُّ النَّاسِ مَنْ لاَ يَقْبَلُ الْعُذْرَ وَ لاَ يُقِيلُ الذَّنْبَ. (‌شرح غرر الحکم خوانساری ج ۴، ص۱۶۵)

بدترين مردمان كسيست كه قبول نكند عذر را، و در نگذرد از گناه (در رابطه با دیگران کسی که پذیرای عذر آنان  برای اشتباهشان نباشد و درمقابل گناه آنان اهل عفو و گذشت نباشد و بفکر انتقام باشد از بدترین مردمان است)

🏷۷) ارزش امنیت وفراوانی

شَرُّ الْبِلاَدِ بَلَدٌ لاَ أَمْنَ فِيهِ وَ لاَ خِصْبَ. (‌شرح غرر الحکم خوانساری ج۴، ص۱۶۵)

بدترين شهرها شهريست كه نه امنيت باشد در آن و نه فراوانی و ارزانى

🏷۸) بدترین زمامداران

قَالَ عَلِیٌ(ع) : شَرُّ الْوُلاَةِ مَنْ يَخَافُهُ الْبَرِيءُ. (‌شرح غرر الحکم خوانساری، ج۴، ص۱۶۶)

بدترين حكام حاكميست كه بترسد از او بى‌گناه، (بی‌گناهان از حاکمان ستمگر می ترسند چون با اتهام انسانهای آزاده بی گناه را به بند می کشند وگرنه حاکم عادل بر اساس اصل برائت حقوق انسانها را به رسمیت می شناسد و مراعات می کند)

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

علی(ع) سرمايۀ عدالت

نام علی(ع) برای مسلمانان، یادآور عدالت و شجاعت است. «عدالت» همیشه مسئلۀ انسان و جامعۀ انسانی بوده است. تا عدالت‌خواهی در اندیشه و مرام انسان‌ها است، نام و یاد علی(ع) زنده است. اما سخن بر سر این است که ما از علی به عدالت می‌رسیم یا از عدالت به علی. عدالت در روزگار ما بسیار پیچیده‌تر و دشوارتر از آن است که تاریخ به فریادمان برسد. نام علی سرمایۀ عدالت است؛ اما عدالت‌ورزی به چیزی بیش از نام و یاد علی نیازمند است. اگر نام علی و جشن و عزا برای او معجزه می‌کرد، ما اکنون گلستان اعجاز خدا بودیم. اگر می‌توان دین خدا را – به تعبیر امام(ع) در نهج البلاغه – پوستین وارونه کرد، چرا علی(ع) را نتوان؟  

✍#رضا_بابایی

💠 کانال رسمی "مجمع مدرسین و محققین " حاوی تولیدات فکری در حوزه نواندیشی دینی  

🔸آدرس اینستاگرام 🔸آدرس ایتا

📍آدرس تلگرام :

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

▪️پیام تسلیت مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم به مناسبت درگذشت سرکار خانم منیره گرجی(ره)

           "بسم‌الله الرحمن الرحیم"
            "انا لله وانا الیه راجعون"

درگذشت بانوی اندیشمند، فقیه و متقی سرکار خانم منیره گرجی را به خانواده، شاگران و همه دوستداران علم و دانش تسلیت می‌گوئیم.

از خداوند متعال مسئلت داریم که به پاس سال‌ها تلاش در راه بسط علم و دانش و حضور در عرصه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، ایشان را مشمول رحمت، مغفرت و علو درجات قرار دهد و برای بازماندگان ایشان صبر و اجر و سلامتی آرزومندیم.

مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم 
۱۴۰۳/۱۰/۲۴
🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

🎧 «علی موحد بود و بس»

🔻سخنرانی امام موسی صدر درباره
امیرالمومنین، علی بن ابیطالب، در شهریور ۱۳۵۰
‌
◻️این سخنرانی که حدود نیم قرن قبل ایراد شده همچنان شنیدنی است و تصویری متفاوت از امام علی به دست می‌دهد.


🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

🔰علی و غیرعلی!
✍#احمد_زیدآبادی

🔻آنچه در مقام زمامداری‌، علی را از غیرعلی و پیرو او را از غیرپیرو او جدا و منفک می‌سازد، همانا خطبهٔ 216 نهج‌البلاغه است.
هر کس علی را با این خطبه معرفی کند و معیار حکمرانی خوب را عمل به مضامین آن بداند، می‌توان امیدوار بود که در اظهار وفاداریش به علی صادق است، در مقابل، آن کسانی که دائم دم از علی می‌زنند اما حتی یک بار ذکری از این خطبه نمی‌کنند، در ادعای پیروی از علی یا ناآگاهند و یا آنکه غرضی نامشروع را دنبال می‌کنند. از نگاه من این موضوع، مهمترین ملاک و معیار تشخیص صادقان و ناصادقان در پیروی از سیرهٔ سیاسی مولاعلی است.

🔻بخشی از آن خطبه که پس درازگویی یکی از اصحاب علی ایراد شد، چنین است:
"از زشت‌ترين حالات حکمرانان در نزد افراد نیکوکار، اين است كه مردم تصور کنند آنان دوستدار فخرفروشی و مباهاتند و بناى كار خود را  بر كبر و غرور نهاده‌اند.
من از  اینکه شما بپندارید خواهان مدح و ستايشم، بیزارم. سپاس خدا را كه من اهل خوشامدن از مدح و ثنا نیستم، اما اگر هم بودم آن را به سبب خاکساری در برابر پروردگارم ترک می‌کردم، زیرا فقط خداست که سزاوار عظمت و کبریاست.
بسيار پیش می‌آید كه افراد پس از انجام كار مهمى، دوست دارند مورد ستایش قرار گیرند، اما مرا به دلیل انجام فرمان خدا و رفتار نیکویم، مستایید زیرا هنوز حقوق و فرایضی بر گردن من است که ادا نکرده‌ام و به جا نیاورده‌ام.

🔻با زبانی که با حاکمان ستمگر  سخن مى‌گویند، با من سخن مگوييد! آنچه را از افراد خشمگين به هنگام خشمشان پنهان مى‌دارند از من پنهان مدارید. به زبان چاپلوسى و تملق با من حرف نزنید و تصور نکنید  كه گفتن حرف حق بر من گران مى‌آيد. نمی‌خواهم که مرا بزرگ پندارید زیرا کسی که شنیدن حرف حق بر او گران آید یا نتواند اندرز کسی را در باب رعايت عدالت بشنود، عمل به حق و عدالت برای او سخت‌تر است.
پس با من از گفتن حرف حق يا توصیه به عدل سر باز نزنید زيرا من در نظر خود بزرگتر از آن نيستم كه مرتكب خطا نشوم و در اعمال خود از خطا ايمن باشم. باشد که خداوند مرا در آنچه مربوط به نفس من است، ایمن دارد، زيرا او تواناتر از من به من است."

@ahmadzeidabad
🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

⚡️قواعد عدالت حضرت علی (ع) می‌تواند یک دستگاه «ظالمانه» را به دستگاه «عادلانه» دگرگون سازد
⚡️ براساس سیره امیرمومنان حاکمان نباید در حسن رفتار فرقی بین مسلمانان و غیرمسلمانان قائل شوند
⚡️هنوز نهاد قانون با همۀ مبانی و لوازم آن به کشور ما وارد نشده است!


✔️عدالت امیرالمؤمنین (ع) از دیروز به امروز/ استاد سروش محلاتی در گفت‌وگو با شفقنا:🔻

#گزیده

🔖متأسفانه ما نهادهایی را هم که از بیرون آورده‌ایم و در اقتصاد و سیاست و مدیریت کشور وارد کرده‌ایم، به قدری در آن تصرّف کرده‌ایم که انگار آن نهادها شناخته شده و تجربه شده نیست. مثلا همین نهاد مجلس شورا و قانون‌گذاری در کشور ما چنان لاغر و ضعیف شده است که فقط کارکرد اندکی از خود را دارد و در کنار آن، نهادهای موازی قانون‌گذاری وجود دارد که به مراتب از مجلس قوی تر و مؤثرترند، مثلا مصوبات مجلس که توسط نمایندگان مردم تهیه می‌شود، نیاز به تأیید شورای نگهبان دارد تا مخالف شرع یا قانون اساسی نباشد، ولی مصوبات آن نهادهای موازی، نیاز به این تأیید هم ندارد! البته به نظر می‌رسد که این مشکل، ناشی از یک مشکل بزرگتر است و آن اینکه هنوز نهاد قانون با همۀ مبانی و لوازم آن به کشور ما وارد نشده است. ما عادت به «شبیه سازی» داریم و نهادهایی را هم که تأسیس می‌کنیم، به اقتضای شبیه سازی، صرفاً در حد حفظ صورت آن‌ها را حفظ می‌کنیم و لذا کارکردها بسیار متفاوت است و گاهی این خطا برای بزرگان ما هم اتفاق می‌افتد و گمان می‌کنند آن‌چه دیگران ابداع کرده‌اند، عیناً همان چیزی است که ما داریم و یا در تاریخ ما سابقه دارد و همین خطاهاست که ما را از تجربه‌های بشری محروم می‌کند و به صورت سازی، بدون محتوا می‌کشاند.

🔖شما ملاحظه کنید، علامه میرزا حسین نائینی یکی از برجسته‌ترین رهبران مشروطه است و انصافا کتاب «تنبیه الامه» او در موضوع خود اثری کم نظیر است، ولی او در همین کتاب، وقتی اشاره به تفکیک قوا و تقسیم نهادهای مختلف حکومتی می‌کند، به کلامی از امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه «استناد» می‌کند که رعیت دارای طبقات مختلف است و هر طبقه به طبقه دیگر نیازمند است: «وَ اعْلَمْ‌ أَنَّ‌ الرَّعِيَّةَ‌ طَبَقَاتٌ‌ لاَيَصْلُحُ‌ بَعْضُهَا إِلاَّ بِبَعْضٍ‌ وَ لاَ غِنَى بِبَعْضِهَا عَنْ‌ بَعْضٍ‌»(نهج البلاغه، نامه۵۳).

نائینی در این بحث، به مسئله تفکیک قوای مملکت که در قانون اساسی مشروطه (اصل۲۷) از آن، به «تجزیه قوای مملکت به سه شعبه مقننه و قضائیه و اجرائیه» اشاره دارد و پر واضح است که موضوع طبقات اجتماعی که نائینی مطرح کرده، با موضوع تفکیک قوا که در نظام‌های مدرن مطرح است، تفاوت زیادی دارد و ما نباید بپنداریم که چون نصّی بر موضوع اول داریم، پس موضوع دوم هم چیز تازه‌ای نیست! شبیه این مغالطه، دربارۀ‌ نهاد حزب هم اتفاق افتاده و برخی پنداشته‌اند که کاربرد این واژه در قرآن، نشان دهندۀ سابقه «تحزّب» در اسلام است؛ درحالی‌که حزب در اصطلاح جدید آن، کارکردهای خاصی دارد.

🔖اگر بخواهم مطالب خودم را خلاصه کنم، باید این‌طور عرض کنم که در بخش اصول و مبانی عدالت، ما بهترین اصول را از منابع سیره علوی می‌توانیم اخذ کنیم. همین‌طور در بخش احکام و قواعد عدالت نیز، در این منابع، قواعدی وجود دارد که کاملاً موجّه و قابل دفاع است، مثل قاعدۀ عدم اعتبار اقرار متّهم در فضای شکنجه، یا فشار یا زندان که در منابع متعددی از امیرالمؤمنین(ع) نقل شده است: «مَنْ‌ أَقَرَّ عِنْدَ تَجْرِيدٍ أَوْ تَخْوِيفٍ‌ أَوْ حَبْسٍ‌ أَوْ تَهْدِيدٍ فَلاَ حَدَّ عَلَيْهِ‌.»(کافی، جلد۷، صفحه۲۶۱).

این قواعد از استوارترین قواعد عدالت است که برای پیروان حضرت افتخارآمیز است. هم‌چنین حضرت فرموده‌اند که داوری بر مبنای ظن و گمان و تخمین، از عدالت خارج است: «لَيْسَ‌ مِنَ‌ الْعَدْلِ‌ الْقَضَاءُ‌ عَلَى الثِّقَةِ‌ بِالظَّنِّ‌»(نهج البلاغه، کلمات قصار۲۱۱). این‌گونه قواعد می‌تواند یک سیستم قضایی و امنیتی را متحول کند و همین دو جمله کافی است که یک دستگاه ظالمانه را به دستگاه عادلانه دگرگون سازد. بخش سوم این است که برای همین قواعد، نهادسازی کنیم و با استفاده از تجارب بشری، راهکارهای استحکام این قواعد را تثبیت نموده و راه‌های تخلف از آن را حتی الامکان مسدود نماییم. ما در بخش اول و دوم از منابع غنی برخورداریم، ولی در بخش سوم، کارهای به زمین مانده زیادی وجود دارد و در این بخش نیاز به استفاده از تجربیات بشری داریم.

🔸پیوند به متن کامل

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

#یادداشت

🟣علی الگوی جاودانه برای حکومت ها
✍#محمدرضا_یوسفی

🏷 یکی از سوالاتی که همواره ذهن خیلی ها را به خود مشغول کرده است، این است که  پیامبر، ائمه و یا جامعۀ صدر اسلام متعلق به ۱۴۰۰ سال پیش بوده اند. جامعۀ آن دوره،  یک جامعه کشاورزی و در قیاس با جوامع کنونی کوچک بوده اند.

🏷 بسیاری از جوامع در  قرن ۲۱، جوامع صنعتی و فراصنعتی هستند. کشاورزی ماشینیزه شده، نظام حمل و نقل فوق العاده پیشرفت کرده است. مسائل نوظهور پدید آمده و جوامع به طرز شگفت انگیزی نسبت به آن جوامع متحول شده اند. به گونه ای که می توان گفت دو دنیای متفاوت رخ داده است. لذا با وجود این تحولات شگرف، چرا باید از کسانی صحبت شود که ۱۴۰۰ سال از زندگی آنها می گذرد و آنها را الگو قرار داد؟

🏷 این پرسش، بسیار جدی است. اندیشمندان مختلف واکنش های متفاوتی نسبت به این سوال داشته اند. برخی تصور می کنند که الگو بودن پیامبر یا امیرالمومنین و دیگر امامان یه این معناست که همه چیز را با آن دوران نسبت سنجی کنیم. از این رو هر چند با محصولات دنیای جدید سر سازگاری دارند اما با روح و مظاهر تمدن جدید در تقابلند.
علوم انسانی را بر نمی تابند و آن را مظهر تمدن غرب و غربی شدن می دانند و به دنبال علوم انسانی اسلامی هستند. از نام توسعه دوری جسته، از کلمه پیشرفت استفاده می کنند. آنان به گونه ای سخن می گویند که انسان مسلمان و غیرمسلمان دو هویت کاملا مستقل داشته و هیچ وجه مشترکی با یکدیگر ندارند. گروهی نیز با تمسک به برخی روایات ضعیف و یا منطبق با شرایط خاص مخاطب، مدعی طب اسلامی شده و در تقابل با طب نوین قرار گرفته اند. 

🏷 این تفکر تقابلی خسارات بزرگی به جامعه وارد کرده است. به علاوه، این نگرش به دلیل تفاوت واقعی عمل اجتماعی و سیاسی امامان به دلیل تغییر شرایط، به نوعی گزینش توجیهی دچار شده و توانایی این را دارد که به ظاهر تصمیم خود را با یک رفتار از صدر اسلام تطبیق داده و خود را توجیه کند در حالی که تفاوتها بسیار است و این رفتار ظاهرگرایانه در عمل ابزای  برای توجیه سیاست های خطا در آمده است. 

🏷با توجه به تحول عمیق جوامع بشری، الگو بودن به معنای یادشده خطاست. آنان در ارزش های اخلاقی، چگونگی مواجهه با مشکلات، رابطه معنوی با خداوند، چگونگی تعامل با مردم، اخلاق اجتماعی، اخلاق خانوادگی و... الگو می باشند. ارزش‌های اخلاقی، ارزش‌هایی پایدار و هویت ساز هستند ارزشهایی مانند صداقت، راستگویی، پایمردی، استقامت و صبر جمیل و ... که مختص زمان صدر اسلام نبوده، بلکه پیوسته دغدغۀ اصلی زندگی بشری بوده است.

🏷 ما در رابطه با حکومت، با مسائلی مواجه می شویم. حکومتها در طول تاریخ بر حسب شرایط متحول شده اند. ساختار اداری حکومت ساده بوده، تفکیک قوا معنا نداشته است، تعدد سازمانها و گستره مسائل مانند امروز نبوده است. استانها به گونه ای تقریبا ایالتی عمل می کردند. بنابراین شبیه سازی با آن دوران خطایی بزرگ است.

🏷 با وجود این، اصول اداره جامعه و ارزش های حاکم بر حکومت قابل توجه است. به طور مثال، در حکومت امیرالمومنین،آزادی بیان  ارزش داشته و از جایگاه معتبری برخوردار بود. بدترین انتقادات و حتی توهین ها توسط خوارج و گروهی از مخالفان به حضرت علی میشد. گاهی اوقات، برخی رفتارها و گفته ها چنان تلخ بود که توسط مردمی که ناظر صحنه ها بودند، قابل تحمل  نبود و می خواستند واکنش نسبت به فرد هتاک نشان دهند اما حضرت علی چنین اجازه ای نمی دادند. در حالی که همین رفتارها در دوران خلفاء تحمل نمیشد و افرادی که به انتقاد می پرداختند مورد اذیت و آزار قرار گرفته، از حقوق خویش مانند سهم از بیت المال محروم شده، گاه تبعید و گاه مورد آزار قرار می گرفتند. از منظر حضرت علی، تا زمانی که اقدام مسلحانه نشده است، آزادی مخالفان تضمین شده است. بنابراین آزادی بیان یک اصل اساسی در حکومت امیرالمومنین بود. حتی وقتی که مخالفین اراده جنگ می کردند، حضرت راه گفتگو را انتخاب کرده، سعی می کرد آنان را قانع کند و هیچگاه شروع کننده جنگ نبود. وقتی آنان جنگ را شروع می کردند، حضرت می فرمودند خداوندا تو شاهد باش که من آغازگر جنگ نبودم و تمامی تلاش خویش را برای جلوگیری از آن مصروف داشتم. حضرت پس از جنگ نیز، خانواده آنان را از سهم بیت المال محروم نکرده، آزادی آنان را محترم می شمرد. 

🏷 معیارهای گزینش کارگزاران، نظارت حاکمیت و مردم بر عملکرد آنان، شفافیت، به رسمیت شناختن حق اعتراض، جهت گیری سیاست های حکومت در جهت افزایش رفاه، عدالت و تضمین حقوق مالکیت، نظارت بر بازار و نه دخالت در آن، بسترسازی ارتقاء فرهنگی جامعه از جمله مواردی است که هر حکومتی باید از آن درس گیرد. اگر آن ترور و حادثه نبود،  جهان امروز سمت و سویی دیگر داشت.

@yousefimohamadreza
🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

🔰اهمیت وفاق اُمت اسلام در عهدنامه مالک‌اشتر

✔️مدرس گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه شیراز به اهمیت اخوت و همدلی میان مسلمانان با توجه به محتوای عهدنامه مالک‌اشتر پرداخت و ۹ عامل و مانع اخوت را برشمرد. وی با اشاره به کلام امیرالمؤمنین علیه‌السلام، خواستار توجه به کرامت انسان، محبت به مردم و ضرورت وفاق ملی به‌عنوان راهکارهایی برای اتحاد مسلمانان در دوران معاصر شد.🔻

🔸 سعید رحیمیان در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «شیرازه»، درباره مفهوم اخوت و برادری در کلام امیرالمؤمنین حضرت علی و اهمیت ایجاد همدلی در میان مسلمانان، به نکات کلیدی از عهدنامه مالک‌اشتر اشاره کرد. وی با تأکید بر لزوم «وفاق ملی» به‌عنوان یکی از شعارهای مهم دولت‌مردان کشور، به تشریح عوامل و موانع اخوت و وفاق در جامعه اسلامی پرداخت.

 وی گفت: «عهدنامه مالک‌اشتر مباحث مهمی درباره ضرورت توجه به کرامت انسان، محبت به همه مردم و اهمیت دادن به نظرات عمومی دارد. برقراری وفاق در جامعه نیازمند توجه به مصالح اکثریت و رسیدگی به عیوب مردم است و امام علی علیه‌السلام در دستورالعمل‌های خود بر صلح‌جویی، وفای به عهد و تأکید می‌کنند.» 

 🔖موانع اخوت و وفاق
 این استاد دانشگاه همچنین به موانع اخوت و وفاق اشاره کرد و گفت: «از دیدگاه امام علی علیه‌السلام، خودبزرگ‌بینی و ریاست‌طلبی، بدگمانی نسبت به مردم و خشونت از جمله موانع اصلی اتحاد در جامعه هستند. چنین رفتارهایی موجب تضعیف حاکمیت اسلامی و فاصله گرفتن حاکم از مردم می‌شود.» 
 رحیمیان با اشاره به اصل کرامت انسانی تصریح کرد: «امام علی علیه‌السلام در نامه‌اش به مالک‌اشتر، بر عشق و محبت به مردم، چه مسلمان و چه غیرمسلمان، تأکید کرده و از او می‌خواهد تا رحمت به مردم را در قلب خود بپروراند.» 

 وی همچنین بر لزوم نظرسنجی و توجه به افکار عمومی در حکومت‌داری تأکید کرد و افزود: «حفظ وحدت و وفاق در میان امت اسلامی از جمله اصول مسلم حکمرانی صالحان است. حضرت علی علیه‌السلام بر این نکته تأکید دارند که قضاوت مردم درباره حاکمان، حتی حاکمان صالح، اهمیت ویژه‌ای دارد.» 

🔖 توصیه به سِتر عیوب مردم
 در ادامه استاد دانشگاه شیراز خاطرنشان کرد: «از دیگر عوامل مهم در ایجاد وفاق، سِتر عیوب مردم و مماشات با مخالفان است. امام علی علیه‌السلام به مالک‌اشتر توصیه می‌کند که وظیفه او سرپوش گذاشتن بر نقاط ضعف مردم است و در این راستا حاکم باید با مخالفان خود، برخورد مسالمت‌آمیز داشته باشد.» 

🔸 رحیمیان کلام خود را با بیان اهمیت نفی خشونت و بدگمانی میان مسلمانان به پایان رساند و اضافه کرد: «امام علی علیه‌السلام به یاران خود یادآوری کردند که دشنام و کینه‌ورزی هیچ‌گاه راه‌گشا نیست و برعکس باید برای هدایت مخالفان دعا کرد.» 
 دکتر رحیمیان در نهایت به اهمیت اخوت و وفاق در ایجاد جامعه‌ای سالم و متحد میان مسلمانان اشاره کرد و گفت: «ایجاد فضای همدلی و برادری ضروری است تا مسلمانان بتوانند در کنار یکدیگر به سمت اهداف مشترک خود حرکت کنند.» 

 این نکات کلیدی از طرف دکتر رحیمیان در راستای تبیین تعالیم اسلام در ایجاد وفاق و همدلی در جامعه مطرح شد و روشن ساخت که چگونه می‌توان با تأسیس بر اصول عمیق دینی، فضایی دوستانه و هم‌افزا در میان مسلمانان برقرار کرد.

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

#گزیده

⚡️ اگر سفره‌های مردم روز به روز کوچک‌تر می‌شود، یعنی مدیریت جامعه در مسیر درستی حرکت نمی‌کند

⚡️ نظامی که «توسعه» را توطئه تلقی کند، اولویت‌های کارآمدی و عدالت را در جامعه خود به کار نبرده است

🔰 #استاد_ایازی در گفت‌وگو با شفقنا:


📍آیا نگاه امام علی (ع) به عدالت را می‌توان الگویی برای مقابله با فساد ساختاری در جوامع امروز دانست؟ چگونه؟

🔖آیت الله ایازی: وقتی از فساد ساختاری سخن می‌گوییم، باید دقیقاً مشخص کنیم که منظور از آن چیست. فساد ساختاری به فسادی گفته می‌شود که کیفیت سیاست‌گذاری از جمله خصولتی شدن شرکت‌ها، فقدان نظام بازار و رواج قیمت‌گذاری، فقدان مدیریت‌های حرفه‌ای به‌طور نهادینه شده در سیستم مدیریتی و ساختار حکومتی یک کشور رخنه کرده و به اجزای مختلف آن جامعه سرایت می‌کند. این فساد زمانی شکل می‌گیرد که حکمرانی کشور شخصی و فردی و استبدادی و دیکتاتورمآبانه و برخلاف اراده و حق حاکمیت مردم باشد. در چنین وضعیتی، فساد به‌طور طبیعی به‌عنوان یک پیامد در کنار سایر مشکلات حکومتی ظهور می‌کند. در واقع، فساد ساختاری نتیجه حکمرانی غیرعادلانه است.

🔖زمانی که در جامعه‌ای حقوق مردم تأمین نشود، و به آرای مردم و خواسته‌های آنان توجه نشود، و در عین حال، مدیریت‌ها بر اساس کارآمدی و شایستگی افراد صورت نگیرد و درجه وابستگی و همراهی افراد مهم به رأس باشد، طبیعتاً فساد و ناکارآمدی به‌وجود می‌آید. در روایت دیگری از آن حضرت آمده: «خَیرُ السّیاسات العدل».  نیكوترین سیاست­ها اجراى عدالت است. این وضعیت باعث بروز آثار و مشکلاتی مانند فقر، فساد اقتصادی، و شکاف طبقاتی می‌شود و به‌تدریج بسیاری از معضلات اجتماعی را به وجود می‌آورد. هرچند فساد سيستماتيك، بسيار فراتر از عاملان فساد است. اين فساد و تخلف در يك بستر حقوقي، اداري، تشكيلاتي و سياسي و نظارتي تاریخی رخ مي‌دهد.

🔖حضرت علی(ع)، در نگاه خود به مسأله عدالت، حساسیت بسیار زیادی نسبت به فساد دستگاه­های دولتی دارند. ایشان از همان ابتدای حکومت خود، در نامه‌ها و خطبه­ها به‌وضوح به مسأله فساد و سوء تدبیر اشاره کرده‌اند. حضرت علی(ع) حتی تأکید می‌کنند که از فقر بر امت خود نمی‌ترسند، بلکه آنچه ایشان را می‌ترساند سوء تدبیر و ناتوانی در مدیریت صحیح است: «مَا أَخَافُ عَلَى أُمَّتِي اَلْفَقْرَ وَ لَكِنْ أَخَافُ عَلَيْهِمْ سُوءَ اَلتَّدْبِيرِ». این بیان نشان می‌دهد که در نظر حضرت علی(ع)، اصل مشکلات جامعه از تدبیر نادرست و حکمرانی ناکارآمد تشكيلات غلط ناشی می‌شود.

🔖در واقع، امام علی(ع) معتقدند که اگر حکمرانی به‌درستی صورت گیرد، فقر کوتاه مدت نمی‌تواند تهدید بزرگی برای جامعه باشد. آنچه که می‌تواند آسیب‌رسان به جامعه و رشد آن باشد، سوء تدبیر و تصمیمات اشتباه در عرصه‌های مختلف حکومتی است. در نتیجه، هرحکومتی که به توسعه جامعه و رفاه عمومی توجه نکند و به‌جای اولویت دادن به منافع عمومی، اهداف ایدئولوژیک و خواسته‌های گروه‌های خاص را در نظر بگیرد، نتیجه‌ای جز بروز فساد ساختاری و مشکلات اجتماعی نخواهد داشت. برای جلوگیری از چنین وضعیتی، باید به اصلاح سیستم حکومتی، شایسته‌سالاری در مدیریت‌ها، و توجه به اولویت‌های واقعی جامعه پرداخت تا از بروز فساد ساختاری و مشکلات ناشی از آن جلوگیری شود

🔸پیوند به متن کامل گفتگو

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

📚#کتاب_امروز
🟣 اراده آزاد، مسئولیت اخلاقی و تمایل به خدا شدن!
✍معرفی: #الیناز_احمدی_لاریجانی

🔸 کتاب "اراده آزاد، مسئولیت اخلاقی و تمایل به خدا شدن" نوشته بروس والر، به بررسی عمیق مفهوم مسئولیت اخلاقی و اصول اراده آزاد می‌پردازد. والر به عنوان یک شک‌گرای برجسته، استدلال می‌کند که انسان‌ها به دلیل وجود عوامل و نیروهای خارج از کنترل خود، از ابزار کافی برای مسئولیت‌پذیری اخلاقی برخوردار نیستند. این فیلسوف دین امریکایی در آخرین اثر خود، با بهره گیری از مباحث فلسفی، روانشناختی، نوروساینس و تکامل به عمق دلایل ناخودآگاه و انگیزه های انسانی می بپردازد.‌

🔸 در مقدمه، والر تاکید می کند که بسیاری از افراد علی رغم شواهدی که علیه اراده آزاد وجود دارد، همچنان به مسئولیت اخلاقی اعتقاد دارند. او این باور را «تعهد فلسفی» می‌نامد که تحت تاثیر عوامل روانی و اجتماعی شکل گرفته است.

🔸 در فصل اول، والر مفهوم جدیدی تحت عنوان "خود ایزدانگاری" یا "apotheosis aspiration" را معرفی می‌کند. او معتقد است که انسان‌ها تمایل طبیعی به داشتن قدرت‌های خداگونه، از جمله آزادی کامل در تصمیم‌گیری و شکل‌دادن به سرنوشت خود، دارند. این گرایش غالباً نادیده گرفته شده و به صورت ناخودآگاه در افراد وجود دارد. این تمایل، به ویژه در میان فلاسفه برجسته‌تر می شود و والر از آن به عنوان "ماده تاریک" اعتقادات انسانی یاد می کند که تغییر آن ها را دشوار می سازد.

🔸 فصل دوم،ذبه تمایل انسان ها برای تفسیر وقایع با استفاده از توصیفات هدف ساز ( هدف گرایانه) می پردازد. والر از اینجا به بررسی باور به یک‌دنیای عادلانه می رسد، جایی که افراد به علت اعمال خود پاسخگو هستند.
در فصل سوم، او تحلیل می کند که انسان‌ها اغلب تصمیمات خود را به ویژگی‌های شخصی‌شان نسبت می‌دهند، درحالی‌که عوامل محیطی و فرآیندهای طولانی‌مدت نیز تأثیرات زیادی دارند. این دیدگاه ممکن است منجر به فرار از مسئولیت های اجتماعی شود.

🔸 فصل چهارم‌، بر باور به منحصر به فرد بودن انسان‌ها تمرکز دارد. والر باور دارد که این احساس می تواند به مسئولیت پذیری اخلاقی منجر شود.
فصل پنجم به تفصیل به مسئولیت اخلاقی و باور به اراده آزادی که والر آن را "اراده آزاد کارآمد" می‌نامد می پردازد. او نشان می‌دهد که چطور این باورها با تمایلات روانی و باورهای انسان‌ها سازگار است و افراد را از درک واقعیت‌های پیچیده‌تر دور می‌کند. او با بهره گیری از تحقیقات روان‌شناختی نشان می‌دهد که چگونه فلاسفه و دیگر اندیشمندان به اشتباه به تمایلات روانی خود پاسخ می‌دهند و فرضیات نادرستی را مطرح می‌کنند.

🔸ذدر فصول انتهایی به "نواقص عمیق" سیستم باور به مسئولیت اخلاقی و اراده آزاد می پردازد. او از تحقیقات روان‌شناختی و علوم اعصاب برای نشان دادن محدودیت تفکر و اراده انسانی استفاده می کند و تاکید می‌کند که رفتار انسانی تحت تأثیر عوامل مختلف و ریشه‌های تکاملی شکل می‌گیرد.

🔸 والر پیشنهاد می‌کند که به جای نظام اراده آزاد منحصر به فرد، از "modest moral animal"  استفاده کنیم که بر پایه واقعیت‌های انسانی بنا شده است. این سیستم می‌تواند منجر به رفتار اخلاقی‌تر و مؤثرتر با متخلفان شود، زیرا تمرکز بر امنیت عمومی و توانبخشی خواهد بود و نه انتقام‌جویی.

🔸 والر به نقد نظریه‌های سازگارگراها که سعی دارند مسئولیت اخلاقی را با اختیار انسان سازگار کنند می پردازد و تصویری جدید از مسئولیت اخلاقی  ارائه می‌دهد که نیازمند یک بررسی عمیق‌تر از علل رفتار است. او همچنین به تحلیل‌های روان‌شناختی از منظر فلاسفه اخلاق معاصر می‌پردازد و به دنبال ریشه‌های روانی نظریه‌های نادرست آن‌ها می‌گردد. در این راستا، او نقدی مفصل به چگونگی تأثیر این نفوذهای روان‌شناختی بر نظریه‌های اخلاقی آن‌ها ارائه می‌دهد.

🎯 در نهایت، کتاب با تأکید بر نواقص عمیق اعتقادات سنتی در مورد مسئولیت اخلاقی، به خوانندگان نشان می‌دهد که چگونه این نواقص می‌توانند منجر به تفکر نادرست درباره رفتار انسان‌ها و متخلفان شوند.  والر در سراسر کتاب با ارجاع به بخش هایی از کتاب مقدس و باورهای دینی نشان‌میدهد که این باورها نه تنها متدینین بلکه افراد سکولار را به صورت ناخوداگاه به شدت در برگرفته است.

🎯 بروس والر با ارائه یک جایگزین، به ما شکل جدیدی از تفکر اخلاقی را معرفی می‌کند که بر اساس واقعیت‌های انسانی و نیازهای جامعه طراحی شده است و به فلاسفه هشدار می‌دهد که برای میل به عدالت، به ناعادلانه‌تر شدن یک جهان ناعادلانه دامن نزنند.
 
📌 این کتاب جذاب به علاقه‌مندان فلسفه، تکامل، نوروساینس، روانشناختی، اخلاق و به ویژه فلسفه دین و الهیات توصیه می شود.

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

⚡️تند خواهان چه می خواهند؟
✍محمدتقی فاضل میبدی

🔻آقای پزشکیان بحث مذاکره را پیش کشیده؛ او بدرستی فهمیده که مذاکره و منطق گفتکو‌ با قدرتهای بزرگ، از راههای  چاره کار است. تندروها، بالاخص کاسبان تحریم در برابرش موضع گرفتند. مدیر مسول کیهان می گوید پزشکیان مالک کشور نیست؛ ولی تو گویی جریده کیهان مالک کشور است!مالکی که با مواضعش همواره به کشور آسیب زده. و در برابر هر حرکت سازنده واصلاحی ایستاده.

🔻آقای پزشکیان منتخب ملت است، باید خواسته های مردم و وعده هایش در انتخابات را دنبال کند. در برابر تندروهاشجاعانه  کوتاه نیاید. قهر با امریکا تا کنون سودی برای کشور نداشته؛ بلکه با ایجاد تحریمها اقتصاد کشور را به انحطاط کشانده. با وجود این حضرات افراطی فرصتهای زیادی از دست رفته. اموال کشور حیف و میل شده.
جلوی خسران اما هرجا گرفته شود، منفعت است. مردم از ادبیات جنگ و شعار تکراری مرگ گفتن خسته اند. شادی و رفاه می خواهند. سالها ست که تورم مردم را خفه کرده. خیلی از بیماران به خاطر گرانی درمان و دارو مرگ را انتخاب می کنند.

🔻برخی رجز خوانان مخالف گفتگو جای خوش نشسته و فیش حقوق و مزایاشان بالاست. آقایی که درمجلس  با واژه ای مستهجن فریاد می کشد، ببینید از چند جا می خورد؟ نسخه اش به خاطر بی پولی و‌گرانی دارو‌از داروخانه برنگشته. بی خودرو نبوده، اجاره نشینی هم نکرده.
چه زیبا گفت سعدی:
کسان حکومت باطل کنند و پندارند/
که حکم را همه وقتی ملازمست نفاذ/
سالها نتیجه افراط گرایی در کشور چه بوده؟ پول ایرانی، پاسپورت ایرانی و پرواز ایرانی که روزگاری جایگاه بالایی داشت، در این روزگار به کدام رتبه افتاده؟

🔻بگذارید دولت چهاردهم کشور را از این وضع تا حدودی نجات دهد. شکست این دولت برکتی برای جناح مخالف نیست؛ برای همه شکست است. نگذارید در خاور میانه فعلی، ایران به پرتگاه بیفتد. اقتدار نظامی بعد از اقتدار ملی است.
خدا بیامرزه فردوسی بزرگ:
بیا تا جهان را به بد نسپریم/ به کوشش همه دست نیکی بریم/

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

🔰 اگر آیت الله میرزایِ نائینی بود..
✍️ هادی سروش

🔻استاد آیت الله جوادی آملی :
"اگر آیت الله میرزای نائینی حضور داشت مفهوم آزادی و کرامت انسانی را به عنوان محورهای اصلی زندگی اجتماعی مطرح می‌کرد. نگاه ژرف و متعالی وی در تبیین مسائل سیاسی و اجتماعی، به‌ ویژه مفهوم آزادی و کرامت انسانی، دیدگاه‌ های نوآورانه‌ای داشتند که می ‌تواند راهگشای مسائل عصر حاضر باشد."
[دیدار اعضای کنگره بین المللی میرزای نایینی با حضرت استاد ۲۷ دی ۱۴۰۳]


✅️ این سخنان ارزشمند حضرت استاد آیت الله جوادی آملی (دام ظله) جای قدرشناسی دارد و امید است متفکران حوزه و دانشگاه در رشته "اسلام سیاسی" ارج بیشتری نهند.

🔻برای بدست آوردنِ دورنمایی از افکار بلند علامه نائینی کافی این عبارت مرحوم آیت الله طالقانی که [از کتاب تنبیه الامه] در رابطه با "استبداد" از نگاه علامه نایینی است را ملاحظه کنید؛ "مرحوم نائینی عامل استبداد را جهل و نادانی مردم دانسته و عدم آشنایی آن ها به وظایف خود در رابطه حقوق ملت و دولت سبب می شود که سلاطین استبداد با آن ها به مانند اغنام [گوسفند] و بردگان معامله نمایند! اصل این شجره خبیثه استبداد فقط همان بی علمی ملت است به وظایف سلطنت و حقوق مشترکه نوعیه و قوام آن به عدم مسئولیت در ارتکابات و محاسبه و مراقبه در میانه بودن است."

♨️متاسفیم که در این چهل و اندی سال که از انقلاب مردم بزرگ ایران به رهبری یک متفکر و مرجع دینی میگذرد به مرحوم علامه نایینی و اندیشه های او بی مهری شده !
گویا برخی تصور کردند که اگر میرزای نائینی در حد نام یک بزرگراه در تهران را داشته باشد باعث افول هیمنه مجاهدات شهید آیت الله نوری میشود!

🔸️امید است در فضای باز علمی و فکری به اندیشه های متفاوت بزرگان مان در مقوله حکومت دینی و اسلام سیاسی و دینِ مدافع حقوقِ انسان ، ارج گذاشته شود تا بن بست های پیش رو در مقوله حکومت دینی برداشته شود. ان شاءالله

🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh

⚡️حکومت فقط از آنِ مردم است و موروثی نیست

🌱امام علی ع :

ايها الناس عن ملا و اذن ان هذا امركم ليس لاحد فيه حق الا من امرتم و انه ليس لي دونكم لي الا مفاتيح ما لكم معي.

«اي مردم حاضر و غايب، مسئله حكومت، امر و حق شماست كه كسي در آن حقي ندارد، مگر فردي كه شما انتخاب كرديد. و من نيز تنها كليددار بیت‌المال شما هستم.

(کامل ابن اثیر، ج۳، ص ۹۹؛ تاریخ طبری ، ج۳، ص ۴۵۶؛ آیت‌الله سبحانی، مسائل جدید کلامی، ص ۶۰۶)


🌱امام حسن ع در نامه‌ای به معاویه:

ان علياً لما مضى سبيله (رحمة اللّه عليه يوم قبض ويوم منَّ اللّه عليه بالاسلام ويوم يبعث حياً ) ولانى المسلمون الامر من بعده.....فادخل فیما دخل فیه الناس...‌.

پس از آنکه علی ع از دنیا رفت مسلمانان مرا به حکومت برگزیدند....‌ پس در آنچه مردم وارد شده‌اند تو هم وارد شو....

(شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۴ ، ص۱۲، آیت‌الله سبحانی، مسائل جدید کلامی، ص ۶۰۳).


🌱امام حسین ع در نامه‌ای که به وسیله مسلم ابن عقیل برای مردم کوفه فرستاد:

اگر مسلم ابن عقیل برای من بنویسد توده‌های مردم و نخبگان شما بر همان عقیده هستند که در نامه‌هایتان بیان کرده‌اید، به سوی شما حرکت می‌کنم.

 (شیخ مفید ارشاد، ص ۱۸۳)

@soleimanisaa
🌐https://www.tgoop.com/majmaqomh