بیست و پنجم اردیبهشت ماه، روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی فرخنده باد🔥
🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃
سخن هرچه گویم همه گفته اند
بر باغ دانش همه رفته اند
اگر بر درخت برومند جای
نیابم، که از برشدن نیست پای،
توانم مگر پایگه ساختن
بر شاخ آن"سرو سایه فکن "
کسی کو شود زیر نخل بلند
همان سایه زو باز دارد گزند
از این نامور نامه ی شهریار
بمانم به گیتی یکی یادگار
تو این را دروغ و فسانه مدان!
به یکسان روشن زمانه مدان!
از او هرچه اندر خورد با خرد
دگر بر ره رمز معنی برد....
🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃🍃
سخن هرچه گویم همه گفته اند
بر باغ دانش همه رفته اند
اگر بر درخت برومند جای
نیابم، که از برشدن نیست پای،
توانم مگر پایگه ساختن
بر شاخ آن"سرو سایه فکن "
کسی کو شود زیر نخل بلند
همان سایه زو باز دارد گزند
از این نامور نامه ی شهریار
بمانم به گیتی یکی یادگار
تو این را دروغ و فسانه مدان!
به یکسان روشن زمانه مدان!
از او هرچه اندر خورد با خرد
دگر بر ره رمز معنی برد....
❤1
بیست و پنجم اردیبهشت ماه را روز بزرگداشت سرور سخنسرایان فارسیزبان و حماسهپرداز نابغهی ایرانی، فردوسی طوسی، و روز «پاسداشت زبان فارسی» نامیدهاند.
تخلص شعری حکیم طوس، «فردوسی»، تنها یک بار در کل شاهنامه آمده است؛
در ابتدای بخش پادشاهی گشتاسب، فردوسی حدود هزار بیت از سرودههای دقیقیِ شاعر را در اثر سترگ خود گنجانده و در مقدمه، توجیهی شاعرانه برای این کار خود ساخته است: فردوسی میگوید شبی دقیقی را در خواب دیده و دقیقی خود از او خواسته که با گنجاندن سرودههای وی در شاهنامه، زحمات او را ارج گذارد. در جریان گزارش همین خوابِ خیالانگیز است که واژهی فردوسی را از زبان دقیقی میشنویم:
چنین دید گوینده یک شب به خواب
که یک جامِ مِی داشتی چون گلاب
دقیقی ز جایی پدید آمدی
بر آن جامِ مِی داستانها زدی
به فردوسی آواز دادی که «مِی
مخور جز بر آیینِ کاووسکی!»
تخلص شعری حکیم طوس، «فردوسی»، تنها یک بار در کل شاهنامه آمده است؛
در ابتدای بخش پادشاهی گشتاسب، فردوسی حدود هزار بیت از سرودههای دقیقیِ شاعر را در اثر سترگ خود گنجانده و در مقدمه، توجیهی شاعرانه برای این کار خود ساخته است: فردوسی میگوید شبی دقیقی را در خواب دیده و دقیقی خود از او خواسته که با گنجاندن سرودههای وی در شاهنامه، زحمات او را ارج گذارد. در جریان گزارش همین خوابِ خیالانگیز است که واژهی فردوسی را از زبان دقیقی میشنویم:
چنین دید گوینده یک شب به خواب
که یک جامِ مِی داشتی چون گلاب
دقیقی ز جایی پدید آمدی
بر آن جامِ مِی داستانها زدی
به فردوسی آواز دادی که «مِی
مخور جز بر آیینِ کاووسکی!»
❤2
زیان کسان از پی سود خویش
بجویند و "دین" اندر آرند پیش
چو بسیار ازین داستان بگذرد
کسی سوی "آزادگی" ننگرد
۲۵ اردیبهشت، روز بزرگداشت حکیم #ابوالقاسم_فردوسی گرامی باد.
#فردوسی
💎
🆔 @maneshparsi
بجویند و "دین" اندر آرند پیش
چو بسیار ازین داستان بگذرد
کسی سوی "آزادگی" ننگرد
۲۵ اردیبهشت، روز بزرگداشت حکیم #ابوالقاسم_فردوسی گرامی باد.
#فردوسی
💎
🆔 @maneshparsi
❤3
چو ایران نباشد، تن من مباد
بدین بوم و بر، زنده یک تن مباد
بیا تا همه تن به کشتن دهیم
مبادا که کشور به دشمن دهیم
همه روی یکسر به جنگ آوریم
جهان بر بداندیش تنگ آوریم
همه سر به سر تن به کشتن دهیم
از آن به که کشور به دشمن دهیم
همه یک به یک مهربانی کنید
به کل جهان پاسبانی کنید
به صلح جهانی بکوشید سخت
به فر جهان باور نیک بخت
جهان را بسازید همچون بهشت
مگوئید هرگز سخن های زشت
بگویید این جمله در گوش باد
چو ایران نباشد تن من مباد
همه سر به سر تن به کشتن دهیم
از آن به که کشور به دشمن دهیم
۲۵ اردیبهشت روز #فردوسی بر همه ایرانیان خجسته باد.
بدین بوم و بر، زنده یک تن مباد
بیا تا همه تن به کشتن دهیم
مبادا که کشور به دشمن دهیم
همه روی یکسر به جنگ آوریم
جهان بر بداندیش تنگ آوریم
همه سر به سر تن به کشتن دهیم
از آن به که کشور به دشمن دهیم
همه یک به یک مهربانی کنید
به کل جهان پاسبانی کنید
به صلح جهانی بکوشید سخت
به فر جهان باور نیک بخت
جهان را بسازید همچون بهشت
مگوئید هرگز سخن های زشت
بگویید این جمله در گوش باد
چو ایران نباشد تن من مباد
همه سر به سر تن به کشتن دهیم
از آن به که کشور به دشمن دهیم
۲۵ اردیبهشت روز #فردوسی بر همه ایرانیان خجسته باد.
❤3
بسی رنج بردم در این سال سی
عجم زنده کردم بدین پارسی
۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم #فردوسی و روز پاسداشت #زبان_فارسی گرامی باد
پ. ن: تندیس زیبای فردوسی در اهواز
💎
🆔 @maneshparsi
عجم زنده کردم بدین پارسی
۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم #فردوسی و روز پاسداشت #زبان_فارسی گرامی باد
پ. ن: تندیس زیبای فردوسی در اهواز
💎
🆔 @maneshparsi
❤3
تصویری از آرامگاه حکیم فردوسی در شهر توس در شاهنامه چاپ سنگی متعلق به سال ۱۳۲۱ مهی (قمری)
بیست و پنجم اردیبهشت روز بزرگداشت《حکیم ابوالقاسم فردوسی》و پاسداشت زبان فارسی گرامی باد
#سازمان_اسناد_و_کتابخانه_ملی_ایران
💎
🆔 @maneshparsi
بیست و پنجم اردیبهشت روز بزرگداشت《حکیم ابوالقاسم فردوسی》و پاسداشت زبان فارسی گرامی باد
#سازمان_اسناد_و_کتابخانه_ملی_ایران
💎
🆔 @maneshparsi
❤1🤩1
بهترین توصیف از شاهنامه را، فردوسی بزرگ خود گفته است.
زمانی که سلطان محمود، متاثر از حسودان فردوسی، شاهنامه را بي ارزش دانست و از رستم به زشتي ياد کرد و بر فردوسي خشمگين شد و گفت: که «شاهنامه خود هيچ نيست مگر حديث رستم، و اندر سپاه من هزار مرد چون رستم هست»،
فردوسی بزرگ اینگونه سرود:
بـنــاهــای آبــاد گـــــردد خــــراب
ز بـــاران و از تــــابـــش آفـــتــــاب
پی افـکنـدم از نظـم کـاخـی بـلـنـد
کـه از بـاد و بـاران نــیــابـد گــزنـد
بـریـن نـامـه بـر عـمـرهــا بـگـــذرد
بـخوانـد هـر آن کس که دارد خرد
بسـی رنـج بـردم بـدیـن سـال سـی
عـجـم زنـده کـردم بـدیـن پـارسی
جـهان کرده ام از سخن چون بهشت
از این بیش تخم سخن کس نکشت
چـو ایـن نامـور نامه آمـد بـه بـن
ز مـن روی گیـتـی شـود پـر سُـخُـن
نمـیرم از این پس که من زنده ام
کـه تـخــم سـخـن را پـراکـنـده ام
هرآن کس که دارد هـُشو رای و دیـن
پـس از مـرگ، بـر من کند آفرین
روز بزرگداشت فردوسی، بر همه دوستداران او در جهان فرخنده باد🌷
زمانی که سلطان محمود، متاثر از حسودان فردوسی، شاهنامه را بي ارزش دانست و از رستم به زشتي ياد کرد و بر فردوسي خشمگين شد و گفت: که «شاهنامه خود هيچ نيست مگر حديث رستم، و اندر سپاه من هزار مرد چون رستم هست»،
فردوسی بزرگ اینگونه سرود:
بـنــاهــای آبــاد گـــــردد خــــراب
ز بـــاران و از تــــابـــش آفـــتــــاب
پی افـکنـدم از نظـم کـاخـی بـلـنـد
کـه از بـاد و بـاران نــیــابـد گــزنـد
بـریـن نـامـه بـر عـمـرهــا بـگـــذرد
بـخوانـد هـر آن کس که دارد خرد
بسـی رنـج بـردم بـدیـن سـال سـی
عـجـم زنـده کـردم بـدیـن پـارسی
جـهان کرده ام از سخن چون بهشت
از این بیش تخم سخن کس نکشت
چـو ایـن نامـور نامه آمـد بـه بـن
ز مـن روی گیـتـی شـود پـر سُـخُـن
نمـیرم از این پس که من زنده ام
کـه تـخــم سـخـن را پـراکـنـده ام
هرآن کس که دارد هـُشو رای و دیـن
پـس از مـرگ، بـر من کند آفرین
روز بزرگداشت فردوسی، بر همه دوستداران او در جهان فرخنده باد🌷
❤4
شاهنامه گنجینهٔ زبان فارسی، هویت ملی و ایراندوستی است.
ارزش و اهمیت شاهنامه
اگر #زبان_فارسی برای ما ارزش دارد، فردوسی هم ارزش دارد.
اگر #هویت_و_ملیت_ایرانی برای ما ارزشدار است، فردوسی هم ارزش دارد.
اگر گذشتهٔ تاریخی و فرهنگی درخشان ما مهم است، فردوسی هم مهم است.
همهٔ اینها به شاهنامه بستگی دارد و شاهنامه گنجینهٔ همهٔ اینهاست.
گنجینهٔ زبان فارسی و هویت ملی و ایراندوستی و گنجینهٔ خصلتها و فضیلتهای انسانی و اخلاقی که در درون داستانهای شاهنامه هست، همهٔ اینها را در شاهنامه میتوان یافت و برای زندگی امروز ما ضرورت دارد.
اما آن چیزی که مهم است این است که این مسائل باید با زبان امروز و با قالبها و چهارچوبهای امروز ارائه بشود تا مطلوب جوانان و خواستاران شاهنامه بشود، وگرنه در رسالت و اهمیت این کارها تردیدی نیست.
دکتر محمدجعفر یاحقی
(بخشی از گفتگوی شهداد حیدری با مدیر مؤسسۀ خردسرای فردوسی)
روزنامهٔ امرداد، دوشنبه ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴
#بزرگداشت_فردوسی
#زبان_فارسی
#محمدجعفر_یاحقی
#اردیبهشت_۱۴۰۴
ارزش و اهمیت شاهنامه
اگر #زبان_فارسی برای ما ارزش دارد، فردوسی هم ارزش دارد.
اگر #هویت_و_ملیت_ایرانی برای ما ارزشدار است، فردوسی هم ارزش دارد.
اگر گذشتهٔ تاریخی و فرهنگی درخشان ما مهم است، فردوسی هم مهم است.
همهٔ اینها به شاهنامه بستگی دارد و شاهنامه گنجینهٔ همهٔ اینهاست.
گنجینهٔ زبان فارسی و هویت ملی و ایراندوستی و گنجینهٔ خصلتها و فضیلتهای انسانی و اخلاقی که در درون داستانهای شاهنامه هست، همهٔ اینها را در شاهنامه میتوان یافت و برای زندگی امروز ما ضرورت دارد.
اما آن چیزی که مهم است این است که این مسائل باید با زبان امروز و با قالبها و چهارچوبهای امروز ارائه بشود تا مطلوب جوانان و خواستاران شاهنامه بشود، وگرنه در رسالت و اهمیت این کارها تردیدی نیست.
دکتر محمدجعفر یاحقی
(بخشی از گفتگوی شهداد حیدری با مدیر مؤسسۀ خردسرای فردوسی)
روزنامهٔ امرداد، دوشنبه ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴
#بزرگداشت_فردوسی
#زبان_فارسی
#محمدجعفر_یاحقی
#اردیبهشت_۱۴۰۴
❤2
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
بررسی دقیق اهمیت شاهنامه
💎
🆔 @maneshparsi
💎
🆔 @maneshparsi
❤3
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🎥 تورج دریایی، از حکیم فردوسی میگوید..
از آن پس نمیرم که من زندهام
که تخم سخن، من پراکندهام
به مناسبت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی
🔹روزی فردوسی بزرگ قلم به دست گرفت و سالها از عمرش را گذاشت تا شاهنامه را بیافریند؛ منظومهای که روایتها، اسطورهها و ریشههای یک ملت را در دل تاریخ حک کرد. اما آنجا کار تمام نشد. امروز، وظیفۀ ماست که با حفظ، خوانش و بزرگداشت این گنجینه، راه فردوسی را ادامه دهیم. در روزگاری که گفتن از ایران و ایرانزمین شاید از همیشه ارزشمندتر است، بازگشت به اصل، ریشه و هویت میتواند چراغی باشد برای راه فردا.
🔹در این ویدئو، تورج دریایی، پژوهشگر و استاد تاریخ، از جایگاه شاهنامه و اهمیت ماندگاری آن در دل ایرانیان میگوید؛ از کتابی که صرفاً حماسی نیست، بلکه بیانگر هویت یک ملت است.
💎
🆔 @maneshparsi
از آن پس نمیرم که من زندهام
که تخم سخن، من پراکندهام
به مناسبت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی
🔹روزی فردوسی بزرگ قلم به دست گرفت و سالها از عمرش را گذاشت تا شاهنامه را بیافریند؛ منظومهای که روایتها، اسطورهها و ریشههای یک ملت را در دل تاریخ حک کرد. اما آنجا کار تمام نشد. امروز، وظیفۀ ماست که با حفظ، خوانش و بزرگداشت این گنجینه، راه فردوسی را ادامه دهیم. در روزگاری که گفتن از ایران و ایرانزمین شاید از همیشه ارزشمندتر است، بازگشت به اصل، ریشه و هویت میتواند چراغی باشد برای راه فردا.
🔹در این ویدئو، تورج دریایی، پژوهشگر و استاد تاریخ، از جایگاه شاهنامه و اهمیت ماندگاری آن در دل ایرانیان میگوید؛ از کتابی که صرفاً حماسی نیست، بلکه بیانگر هویت یک ملت است.
💎
🆔 @maneshparsi
👍2
کشف شواهد صیادی و ماهیگیری پیش از تاریخی در کرانههای مکران
گروه باستانشناسی در ادامه بررسیهای خود در محوطه کوپال واقع در سواحل مکران شهرستان دشتیاری، استان سیستان و بلوچستان، موفق به کشف شواهد مهمی از فعالیتهای صیادی و ماهیگیری در دورههای فرهنگی مختلف شدند.
مرتضی حصاری، رئیس هیئت کاوش با اعلام این خبر گفت: این کشفیات نه تنها شامل دستساختههای سنگی متعلق به دورههای پارینه سنگی قدیم و میانی است، بلکه مدارک بیسابقهای از ابزارهای ماهیگیری مانند قلابهای صیادی و وزنههای تور ماهیگیری را نیز در بر میگیرد که نشاندهنده تداوم استفاده از منابع دریایی در این منطقه طی پیش از تاریخ است.
او افزود: در یکی از کارگاههای کاوش، یک وزنه صیادی به همراه مجموعهای از صدف، استخوان گونههای دریایی و قطعات سفالی متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد کشف شد. مطالعات آزمایشگاهی بر روی این بقایای جانوری میتواند اطلاعات ارزشمندی درباره گونههای آبزی مورد استفاده ساکنان این منطقه در اواخر پیش از تاریخ ارائه دهد.
رئیس هیئت کاوش با اشاره به ضرورت انجام این پژوهشها تصریح کرد: متأسفانه محوطه کوپال به دلیل احداث باند جدید جاده مواصلاتی در معرض تخریب قرار گرفته است. به همین دلیل، کاوشهای اضطراری در چارچوب طرحهای پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری آغاز شد تا بخشی از این میراث در خطر نجات یابد.
حصاری با قدردانی از ادارات شهرستان افزود: همکاری بیدریغ فرمانداری شهرستان دشتیاری به ویژه عبدالعزیز میایی، فرماندار و همچنین اداره میراثفرهنگی چابهار و پایگاه میراثفرهنگی مکران، نقش کلیدی در پیشبرد این پروژه داشته است.
وی در پایان با ابراز امیدواری تأکید کرد: امیدواریم با تداوم چنین پژوهشهایی، زمینه برای راهاندازی مرکز مطالعات میراثفرهنگی مکران فراهم شود. این مرکز میتواند به عنوان هستهای برای بررسی و حفاظت از میراث منحصربهفرد این منطقه عمل کند.
💎
🆔 @maneshparsi
کشف شواهد صیادی و ماهیگیری پیش از تاریخی در کرانههای مکران
گروه باستانشناسی در ادامه بررسیهای خود در محوطه کوپال واقع در سواحل مکران شهرستان دشتیاری، استان سیستان و بلوچستان، موفق به کشف شواهد مهمی از فعالیتهای صیادی و ماهیگیری در دورههای فرهنگی مختلف شدند.
مرتضی حصاری، رئیس هیئت کاوش با اعلام این خبر گفت: این کشفیات نه تنها شامل دستساختههای سنگی متعلق به دورههای پارینه سنگی قدیم و میانی است، بلکه مدارک بیسابقهای از ابزارهای ماهیگیری مانند قلابهای صیادی و وزنههای تور ماهیگیری را نیز در بر میگیرد که نشاندهنده تداوم استفاده از منابع دریایی در این منطقه طی پیش از تاریخ است.
او افزود: در یکی از کارگاههای کاوش، یک وزنه صیادی به همراه مجموعهای از صدف، استخوان گونههای دریایی و قطعات سفالی متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد کشف شد. مطالعات آزمایشگاهی بر روی این بقایای جانوری میتواند اطلاعات ارزشمندی درباره گونههای آبزی مورد استفاده ساکنان این منطقه در اواخر پیش از تاریخ ارائه دهد.
رئیس هیئت کاوش با اشاره به ضرورت انجام این پژوهشها تصریح کرد: متأسفانه محوطه کوپال به دلیل احداث باند جدید جاده مواصلاتی در معرض تخریب قرار گرفته است. به همین دلیل، کاوشهای اضطراری در چارچوب طرحهای پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری آغاز شد تا بخشی از این میراث در خطر نجات یابد.
حصاری با قدردانی از ادارات شهرستان افزود: همکاری بیدریغ فرمانداری شهرستان دشتیاری به ویژه عبدالعزیز میایی، فرماندار و همچنین اداره میراثفرهنگی چابهار و پایگاه میراثفرهنگی مکران، نقش کلیدی در پیشبرد این پروژه داشته است.
وی در پایان با ابراز امیدواری تأکید کرد: امیدواریم با تداوم چنین پژوهشهایی، زمینه برای راهاندازی مرکز مطالعات میراثفرهنگی مکران فراهم شود. این مرکز میتواند به عنوان هستهای برای بررسی و حفاظت از میراث منحصربهفرد این منطقه عمل کند.
💎
🆔 @maneshparsi
❤3
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
ز روز گذر کردن اندیشه کن
پرستیدن دادگر پیشه کن
به نیکی درآی و میازار کس
ره رستگاری همین است و بس.
#فردوسی بزرگ
💎
🆔 @maneshparsi
پرستیدن دادگر پیشه کن
به نیکی درآی و میازار کس
ره رستگاری همین است و بس.
#فردوسی بزرگ
💎
🆔 @maneshparsi
👍2🤩1
دو لشكر بسان دو درياى چين
تو گفتى كه شد جُمب جُمبان زمين
از آواز اسبان و گردِ سپاه
نه خورشید تابید روشن، نه ماه
درخشيدنِ تيغِ الماسگون
شده لعل و آهار داده بخون
به گرداندرون همچُن ابری پُر آب
كه شَنگرف بارد بر او آفتاب
پر از نالهیِ كوس شد مغزِ ميغ
پر از آبِ شنگرف شد جانِ تيغ
به هر سو كه قارن برافگند اسپ
همى تافت آهن چو آذرگُشَسپ
تو گفتى كه الماس مرجان فَشاند
چهمرجان كه در كين همى جان فَشاند
#شاهنامه_
💎
🆔 @maneshparsi
تو گفتى كه شد جُمب جُمبان زمين
از آواز اسبان و گردِ سپاه
نه خورشید تابید روشن، نه ماه
درخشيدنِ تيغِ الماسگون
شده لعل و آهار داده بخون
به گرداندرون همچُن ابری پُر آب
كه شَنگرف بارد بر او آفتاب
پر از نالهیِ كوس شد مغزِ ميغ
پر از آبِ شنگرف شد جانِ تيغ
به هر سو كه قارن برافگند اسپ
همى تافت آهن چو آذرگُشَسپ
تو گفتى كه الماس مرجان فَشاند
چهمرجان كه در كين همى جان فَشاند
#شاهنامه_
💎
🆔 @maneshparsi
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
جوریکه تاجیکستانیها به تمدن ایران عشق میورزند❤️
تاجیکها وقتی میان ایران انقدر تحت تاثیر قرار میگیرن انگار به آغوش وطنشون برگشتن
ویدئویی از اجرای نگینه آمانقولاو، خواننده تاجیکی، در محوطه تاریخی تخت جمشید
شعری از مولانا را میخواند:«روزها گر رفت گو رو باک نیست تو بمان ای آنک چون تو پاک نیست».
💎
🆔 @maneshparsi
تاجیکها وقتی میان ایران انقدر تحت تاثیر قرار میگیرن انگار به آغوش وطنشون برگشتن
ویدئویی از اجرای نگینه آمانقولاو، خواننده تاجیکی، در محوطه تاریخی تخت جمشید
شعری از مولانا را میخواند:«روزها گر رفت گو رو باک نیست تو بمان ای آنک چون تو پاک نیست».
💎
🆔 @maneshparsi
❤2
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
بیست و هشتم اردیبهشتماه، روز بزرگداشت حکیم عمر خیّام نیشابوری گرامی باد.
#حکیم_عمر_خیام
💎
🆔 @maneshparsi
#حکیم_عمر_خیام
💎
🆔 @maneshparsi
❤2
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۲۸ اردیبهشت زادروز حکیم عمرخیام
(زاده ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷ نیشابور -- درگذشته سالهای ۵۰۲ یا ۵۰۵ نیشابور) شاعر، ریاضیدان و ستارهشناس
او از ریاضیدانان، ستارهشناسان و شاعران ایران در دوره سلجوقی است و گرچه پایگاه علمی او از جایگاه ادبیاش برتر است، ولی آوازهاش بیشتر بهخاطر نگارش رباعیات اوست که شهرت جهانی یافته و سرودههایش به بسیاری زبانها، منتشر شده است. از جمله ادوارد فیتزجرالد رباعیات او را بهزبان انگلیسی ترجمه کرده که مایه شهرت بیشتر وی در مغرب زمین شده است. (جالب اینکه، "از خیام حدود ۲۰۰ رباعی به یادگار مانده است" ولی همین تعداد کم، آنچنان وزین و دلنشین است که موجب شهرت جهانگیر او شده است. و این پندی است برای شاعرانی که گمان میکنند پرگویی و پرشماری شعر و ازدیاد دیوان شعر، امتیاز است. در حالی که حافظ بزرگ نیز، تنها یک دیوان غزل دارد، اما زیبایی و شیوایی سرودههایش وصف ناپذیر است.)
از برجستهترین کارهای خیام نیز اصلاح گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظامالملک، در دوره سلطنت ملکشاه سلجوقی بود. نقش وی در حل معادلات درجه سوم و مطالعاتش درباره اصل پنجم اقلیدس نام او را بهعنوان ریاضیدانی برجسته در تاریخ علم ثبت کرد.
او در حدود ۴۳۶ تا ۴۴۹قمری، با حمایت و سرپرستی ابوطاهر، قاضیالقضات سمرقند، کتابی درباره معادلههای درجه سوم بهزبان عربی و با نام "رساله فیالبراهین علی مسائلالجبر و المقابله" نوشت. پس از این دوران به دعوت سلطان جلالالدين ملکشاه سلجوقی و وزیرش نظامالملک به اصفهان رفت تا سرپرستی رصدخانه اصفهان را بهعهده گیرد. وی ۱۸ سال در آنجا اقامت کرد و به مدیریت او زیج ملکشاهی تهیه شد و طرح اصلاح تقویم را تنظیم کرد. تقویم جلالی که تدوین اوست بهنام جلالالدين ملکشاه مشهور است،
تأثیرگذارترین اثر ریاضیاش نیز با نام "رساله فیشرح مااشکل من مصادرات اقلیدس" است که در آن خطوط موازی و نظریه نسبتها را شرح داده است.
💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#خیام، ز
۲۸ اردیبهشت زادروز حکیم عمرخیام
(زاده ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷ نیشابور -- درگذشته سالهای ۵۰۲ یا ۵۰۵ نیشابور) شاعر، ریاضیدان و ستارهشناس
او از ریاضیدانان، ستارهشناسان و شاعران ایران در دوره سلجوقی است و گرچه پایگاه علمی او از جایگاه ادبیاش برتر است، ولی آوازهاش بیشتر بهخاطر نگارش رباعیات اوست که شهرت جهانی یافته و سرودههایش به بسیاری زبانها، منتشر شده است. از جمله ادوارد فیتزجرالد رباعیات او را بهزبان انگلیسی ترجمه کرده که مایه شهرت بیشتر وی در مغرب زمین شده است. (جالب اینکه، "از خیام حدود ۲۰۰ رباعی به یادگار مانده است" ولی همین تعداد کم، آنچنان وزین و دلنشین است که موجب شهرت جهانگیر او شده است. و این پندی است برای شاعرانی که گمان میکنند پرگویی و پرشماری شعر و ازدیاد دیوان شعر، امتیاز است. در حالی که حافظ بزرگ نیز، تنها یک دیوان غزل دارد، اما زیبایی و شیوایی سرودههایش وصف ناپذیر است.)
از برجستهترین کارهای خیام نیز اصلاح گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظامالملک، در دوره سلطنت ملکشاه سلجوقی بود. نقش وی در حل معادلات درجه سوم و مطالعاتش درباره اصل پنجم اقلیدس نام او را بهعنوان ریاضیدانی برجسته در تاریخ علم ثبت کرد.
او در حدود ۴۳۶ تا ۴۴۹قمری، با حمایت و سرپرستی ابوطاهر، قاضیالقضات سمرقند، کتابی درباره معادلههای درجه سوم بهزبان عربی و با نام "رساله فیالبراهین علی مسائلالجبر و المقابله" نوشت. پس از این دوران به دعوت سلطان جلالالدين ملکشاه سلجوقی و وزیرش نظامالملک به اصفهان رفت تا سرپرستی رصدخانه اصفهان را بهعهده گیرد. وی ۱۸ سال در آنجا اقامت کرد و به مدیریت او زیج ملکشاهی تهیه شد و طرح اصلاح تقویم را تنظیم کرد. تقویم جلالی که تدوین اوست بهنام جلالالدين ملکشاه مشهور است،
تأثیرگذارترین اثر ریاضیاش نیز با نام "رساله فیشرح مااشکل من مصادرات اقلیدس" است که در آن خطوط موازی و نظریه نسبتها را شرح داده است.
💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#خیام، ز
Telegram
attach 📎
☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘
۲۸ اردیبهشت " ۱۸ می" روز جهانی موزه
روز جهانی موزه (انگلیسی: International Museum Day)
این روز مناسبتی بینالمللی است که هرساله روز " ۱۸ می" ۲۸ اردیبهشت توسط شورای بینالمللی موزه برگزار میشود. این رویداد هرساله، یک موضوع مشخص را برجسته میکند و فرصتی را در اختیار متخصصان موزه قرار میدهد که امکان دیدار مستقیم با مردم را بهدست بیاورند و چالشهایی که موزه با آن روبرو است را برجسته کنند.
در واقع هدف این است که موزه جایگاه خود را به عنوان یک نهاد غیر خصوصی و دائمی برای عموم مردم بهدست بیاورد. نهادی که در خدمت و توسعه جامعه است تا میراث ملموس و ناملموس بشریت را در هرکشور نگهبانی کند و محیطی را برای اهداف آموزشی، مطالعه و آیندهنگری ایجاد کند. در نتیجه روز جهانی موزه امکانی است برای بالا بردن آگاهی عمومی در مورد نقش موزه در توسعه جامعه امروز، که در سطح بینالمللی نقش ایفا میکند.
💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#روز_جهانی_موزه
۲۸ اردیبهشت " ۱۸ می" روز جهانی موزه
روز جهانی موزه (انگلیسی: International Museum Day)
این روز مناسبتی بینالمللی است که هرساله روز " ۱۸ می" ۲۸ اردیبهشت توسط شورای بینالمللی موزه برگزار میشود. این رویداد هرساله، یک موضوع مشخص را برجسته میکند و فرصتی را در اختیار متخصصان موزه قرار میدهد که امکان دیدار مستقیم با مردم را بهدست بیاورند و چالشهایی که موزه با آن روبرو است را برجسته کنند.
در واقع هدف این است که موزه جایگاه خود را به عنوان یک نهاد غیر خصوصی و دائمی برای عموم مردم بهدست بیاورد. نهادی که در خدمت و توسعه جامعه است تا میراث ملموس و ناملموس بشریت را در هرکشور نگهبانی کند و محیطی را برای اهداف آموزشی، مطالعه و آیندهنگری ایجاد کند. در نتیجه روز جهانی موزه امکانی است برای بالا بردن آگاهی عمومی در مورد نقش موزه در توسعه جامعه امروز، که در سطح بینالمللی نقش ایفا میکند.
💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#روز_جهانی_موزه
Telegram
attach 📎
🤩1
خیام را چگونه بنگریم؟
(۲۸ اردیبهشت؛ روز بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری)
✍️ استاد محمدرضا شفیعیکدکنی
شعر حافظ در قلمروِ خلاقیت هنری است و ما میخواهیم آن را به زبان منطق توجیه کنیم. این درست نیست. اصولاً هنر از قوانین عاطفه (اگر بتوانیم برای عاطفه یک قوانینی قائل بشویم) تبعیت میکند، نه از قوانین عقل.
بنابراین به نظر من خیلی طبیعی است که یک آدمی که احتمالاً متشرّع است در لحظههایی از دایرهٔ اعتقادات عادی خودش خروج داشته باشد. شاید خیلی از شماها خیّام را مثل بسیاری از منتقدان اروپایی بنگرید. بسیاری از منتقدان عصر حاضر خودمان مثل صادق هدایت، خواستهاند که خیّام را یک آدم به معنی ماتریالیست مطلق بدانند. مثلاً این نمونه که:
دارنده چو ترکیب طبایع آراست
از بهرِ چه او فکندش اندر کم و کاست
گر نیک نیامد این صُوَر عیب کراست؟
گر نیک آمد شکستن از بهرِ چراست
یا:
جامیست که عقلآفرین میزندش
صدبوسه زِ مهر بر جبین میزندش
این کوزهگر دهر چنین جامِ لطیف
میسازد و باز بر زمین میزندش
این اعتراض از همین نوع است، یعنی اعتراضی است که این کوزهگر دهر... شما اگر تعقیب کنید این تمِ کوزه و کوزهگر را، این صراحتی که شما فرضاً در «پیر ما گفت خطا بر قلمِ صنع نرفت...» یا مثلا « این کوزهگر دهر چنین جام لطیف...». این یک اعتراض ملایمی است که اولاً نسبتش میدهد به کوزهگر دهر. طبعاً دهر چیزی است که آدم میتواند مسئولیت را بر گردن خود خدا نیندازد. اما وقتی او میگوید قلمِ صنع، صنع حوزهٔ عمل الهی است، حوزهٔ فعل الهی است. این تصریح بیشتری دارد. اما او میگوید:
«این کوزهگر دهر...» یعنی غیرمستقیم همین حرف را میزند.
در عین حال جملهٔ «میسازد و باز بر زمین میزندش» میتواند سؤالی باشد، سوال انکاری. یعنی این کار را نمیکند، وانگهی کار کوزهگری اصلاً مگر کار دهر است؟! در اصل کار خداست و چون خدا عالم و عادل و حکیم است این کار را نمیکند. شما ظاهر قضیه را میبینید و بر ظاهر قضاوت میکنید، حال آنکه باطن کار جورِ دیگر است. درست است که میشکندش این شکستن در واقع نوعی پوستاندازی است، از اسارت تن خلاص شدن است.
اما میخواستم این را برایتان بگویم که این نوع تفکر زندیقی–الحادی اگر بخواهد ملاک این قرار بگیرد که در یک لحظه یا در چند لحظه، برای یک شادی زودگذر، چنین تفکّری پیش بیاید و شما این را به حساب مجموعهٔ نظام فکری او قرار بدهید، این را در مورد خیّام نفی نمیکنم (البته اگر اصلاً خیامی وجود داشته باشد).
این مسأله اصلاً در تمدّن اسلامی اثری طبیعی بوده است. این من و شما هستیم که شاید کاسهٔ از آش داغتر باشیم.
در آن دورهٔ شکفتگی تمدن اسلامی، خیلی راحت آدمها میآمدند حرفشان را میزدند. یک آدمی مثل خیام بوده و آدمی هم مثل نجمالدین رازی به او فحش میداده.
شما آثار ابوالعلا معرّی را نگاه کنید. مَعَرّی آدمی است مسلمان و حتی نوعی شیعه. همین آدم از شیعههای اولیه هم دلبستگیاش به مذهب بیشتر میشود و حتی به ازلیّت نور محمدی هم اعتقاد دارد و آدمی است زاهد و خیلی هم معتقد. هیچ وقت هوس خوردن شراب نمیکرده. اما همین آدم در مسائل فروع فقهی میگوید کاش پیغمبری میآمد و شراب را حلال میکرد. اَیأتی نَبِیّ یَجعلُ الْخمرَ طَلَقَةً. این آدم وقتی از دایرهٔ خودش بیرون میآید، تمام اصول مارکسیسم–لنینیسم را در جیبش میبیند. پس دورههای شکفتگی تمدن اسلامی این جور تفکّر وجود دارد.
پینوشت:
۱۴ اسفند ۱۳۵۸، دانشگاه تهران
این کیمیای هستی، مجلد سوم، دربارهٔ حافظ، درسگفتارهای دانشگاه تهران
💎
🆔 @maneshparsi
(۲۸ اردیبهشت؛ روز بزرگداشت حکیم عمر خیام نیشابوری)
✍️ استاد محمدرضا شفیعیکدکنی
شعر حافظ در قلمروِ خلاقیت هنری است و ما میخواهیم آن را به زبان منطق توجیه کنیم. این درست نیست. اصولاً هنر از قوانین عاطفه (اگر بتوانیم برای عاطفه یک قوانینی قائل بشویم) تبعیت میکند، نه از قوانین عقل.
بنابراین به نظر من خیلی طبیعی است که یک آدمی که احتمالاً متشرّع است در لحظههایی از دایرهٔ اعتقادات عادی خودش خروج داشته باشد. شاید خیلی از شماها خیّام را مثل بسیاری از منتقدان اروپایی بنگرید. بسیاری از منتقدان عصر حاضر خودمان مثل صادق هدایت، خواستهاند که خیّام را یک آدم به معنی ماتریالیست مطلق بدانند. مثلاً این نمونه که:
دارنده چو ترکیب طبایع آراست
از بهرِ چه او فکندش اندر کم و کاست
گر نیک نیامد این صُوَر عیب کراست؟
گر نیک آمد شکستن از بهرِ چراست
یا:
جامیست که عقلآفرین میزندش
صدبوسه زِ مهر بر جبین میزندش
این کوزهگر دهر چنین جامِ لطیف
میسازد و باز بر زمین میزندش
این اعتراض از همین نوع است، یعنی اعتراضی است که این کوزهگر دهر... شما اگر تعقیب کنید این تمِ کوزه و کوزهگر را، این صراحتی که شما فرضاً در «پیر ما گفت خطا بر قلمِ صنع نرفت...» یا مثلا « این کوزهگر دهر چنین جام لطیف...». این یک اعتراض ملایمی است که اولاً نسبتش میدهد به کوزهگر دهر. طبعاً دهر چیزی است که آدم میتواند مسئولیت را بر گردن خود خدا نیندازد. اما وقتی او میگوید قلمِ صنع، صنع حوزهٔ عمل الهی است، حوزهٔ فعل الهی است. این تصریح بیشتری دارد. اما او میگوید:
«این کوزهگر دهر...» یعنی غیرمستقیم همین حرف را میزند.
در عین حال جملهٔ «میسازد و باز بر زمین میزندش» میتواند سؤالی باشد، سوال انکاری. یعنی این کار را نمیکند، وانگهی کار کوزهگری اصلاً مگر کار دهر است؟! در اصل کار خداست و چون خدا عالم و عادل و حکیم است این کار را نمیکند. شما ظاهر قضیه را میبینید و بر ظاهر قضاوت میکنید، حال آنکه باطن کار جورِ دیگر است. درست است که میشکندش این شکستن در واقع نوعی پوستاندازی است، از اسارت تن خلاص شدن است.
اما میخواستم این را برایتان بگویم که این نوع تفکر زندیقی–الحادی اگر بخواهد ملاک این قرار بگیرد که در یک لحظه یا در چند لحظه، برای یک شادی زودگذر، چنین تفکّری پیش بیاید و شما این را به حساب مجموعهٔ نظام فکری او قرار بدهید، این را در مورد خیّام نفی نمیکنم (البته اگر اصلاً خیامی وجود داشته باشد).
این مسأله اصلاً در تمدّن اسلامی اثری طبیعی بوده است. این من و شما هستیم که شاید کاسهٔ از آش داغتر باشیم.
در آن دورهٔ شکفتگی تمدن اسلامی، خیلی راحت آدمها میآمدند حرفشان را میزدند. یک آدمی مثل خیام بوده و آدمی هم مثل نجمالدین رازی به او فحش میداده.
شما آثار ابوالعلا معرّی را نگاه کنید. مَعَرّی آدمی است مسلمان و حتی نوعی شیعه. همین آدم از شیعههای اولیه هم دلبستگیاش به مذهب بیشتر میشود و حتی به ازلیّت نور محمدی هم اعتقاد دارد و آدمی است زاهد و خیلی هم معتقد. هیچ وقت هوس خوردن شراب نمیکرده. اما همین آدم در مسائل فروع فقهی میگوید کاش پیغمبری میآمد و شراب را حلال میکرد. اَیأتی نَبِیّ یَجعلُ الْخمرَ طَلَقَةً. این آدم وقتی از دایرهٔ خودش بیرون میآید، تمام اصول مارکسیسم–لنینیسم را در جیبش میبیند. پس دورههای شکفتگی تمدن اسلامی این جور تفکّر وجود دارد.
پینوشت:
۱۴ اسفند ۱۳۵۸، دانشگاه تهران
این کیمیای هستی، مجلد سوم، دربارهٔ حافظ، درسگفتارهای دانشگاه تهران
💎
🆔 @maneshparsi
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
۲۸ اردیبهشت، بزرگداشت خیام
این کوزه، سال ۲٠٠۹ در اورشلیم کشف شد. بر روی آن مصرعی از رباعی مشهور خیام نیشابوری نقش بسته است. کوزه احتمالا صد سال پس از درگذشت خیام ساخته شده است که نشان میدهد رباعیات منسوب به خیام شهرتی گسترده یافته بودهاند.
این کوزه چو من عاشقِ زاری بودهست
در بندِ سرِ زلفِ نگاری بودهست
این دسته که بر گردنِ او میبینی
دستیست که بر گردنِ یاری بودهست
خیام
💎
🆔 @maneshparsi
این کوزه، سال ۲٠٠۹ در اورشلیم کشف شد. بر روی آن مصرعی از رباعی مشهور خیام نیشابوری نقش بسته است. کوزه احتمالا صد سال پس از درگذشت خیام ساخته شده است که نشان میدهد رباعیات منسوب به خیام شهرتی گسترده یافته بودهاند.
این کوزه چو من عاشقِ زاری بودهست
در بندِ سرِ زلفِ نگاری بودهست
این دسته که بر گردنِ او میبینی
دستیست که بر گردنِ یاری بودهست
خیام
💎
🆔 @maneshparsi
❤2👍1
☘☘ برگی از تقویم تاریخ ☘☘
۲۹ اردیبهشت سالروز تاسیس فرهنگستان ایران
فرهنگستان ایران، نهادی بود که در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۱۴ برای اصلاح زبان و خط فارسی به فرمان رضاشاه تأسیس شد و تا سال ۱۳۳۳ فعالیت کرد. «فرهنگستان ایران» را فرهنگستان اول نیز نامیدهاند.
وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه، اساسنامه فرهنگستان را در ۱۶ ماده تنظیم کرد که به تصویب هیئت وزیران رسید.
وظایف فرهنگستان برابر اساسنامه، عبارت بود از «ترتیب فرهنگ به قصد رد و قبول لغات و اصطلاحات در زبان فارسی، اختیار الفاظ و اصطلاحات در هر رشته از رشتههای زندگانی، پیراستن زبان فارسی از الفاظ نامتناسب خارجی، تهیه دستور زبان، جمعآوری لغات و اصطلاحات پیشهوران و صنعتگران و الفاظ و اصطلاحات قدیمی و اشعار و امثال و قصص و نوادر و ترانهها و آهنگهای ولایتی، هدایت افکار بهحقیقت ادبیات و چگونگی نظم و نثر، تشویق شعرا و نویسندگان در ایجاد شاهکارهای ادبی، تألیف و ترجمه کتب سودمند و مطالعه و اصلاح خط فارسی».
نخستین جلسه فرهنگستان روز دوشنبه ۱۲ خرداد ۱۳۱۴ در عمارت سابق دانشکده حقوق به ریاست محمدعلی فروغی "ذکاءالملک" نخستوزیر وقت تشکیل شد و تا شهریور ۱۳۲۰ بهمدت شش سال بهفعالیت پرداخت. در این مدت طرحهای تازهای در زمینه زبان و ادبیات ریخته شد و شماری اصطلاحات فنی و علمی بهوسیله فرهنگستان برگزیده و رواج داده شد که مجموعهای از آن بهنام «واژههای نو» انتشار یافت. کتاب نخستین فرهنگستان ایران از جواد مهدویان، روایتی مستند از چگونگی شکلگیری این تشکیلات است.
فعالیتها:
بیشتر کوشش فرهنگستان صرف انتخاب معادل برای اصطلاحها و واژگان خارجی شد. تأسیس انجمن ادبی فرهنگستان به ریاست ملکالشعرا بهار و تشکیل کمیسیونهای زبانشناسی، باستانشناسی، قواعد و دستور زبان، تئاتر، موسیقی و ترانهها نیز از جمله فعالیتهای دیگر این دوره بودهاست. از دیگر فعالیتهای مهم فرهنگستان موارد زیر است:
بازبینی در اصطلاحات علمی.
فرهنگستان ایران، در بهمن ۱۳۱۵ نظامنامهای برای «بازبینی در اصطلاحات علمی» تصویب و در آن راه و روش و ضوابط معادلیابی را تعیین کرد. عملکرد فرهنگستان در این حوزه موفقیتآمیز و نتایج مصوبات آن از اقبال عمومی خوبی برخوردار شد. اما برخی اعضای برجسته آن، چون اعتقادی به واژهسازی نداشتند، نیازی بهفعالیت پیگیر احساس نکردند. کمیسیونهایی نیز که برای تهیه فرهنگ و دستور زبان و مطالعه در اصطلاحهای جغرافیایی و نشر متون قدیم در آن تشکیل یافت، دستاورد قابل توجهی نداشت. رفتهرفته فرهنگستان اول دچار رکود شد و موقتاً در ۱۳۱۷ بهمدت یک هفته منحل گردید و پس از بازگشایی دوباره تا ۱۳۲۰ بهریاست اسماعیل مرآت فعالیت داشت.
از ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ کار زبانپیرایی و واژهسازی فرهنگستان متوقف شد و فعالیت آن سازمان بیشتر جنبه ادبی و تحقیقی داشت. فرهنگستان ایران در سال ۱۳۳۳ رسماً تعطیل شد.
از عملکردهای این فرهنگستان، بهتصویب رساندن ۲۰۰۰ واژه تا سال ۱۳۲۰ بود.
نامه فرهنگستان:
نامه فرهنگستان در سال ۱۳۲۲ منتشر شد. از این نشریه، بهسردبیری حبیب یغمایی، در سال اول، چهار شماره، در سال دوم (۱۳۲۴) دو شماره، در سال سوم دو شماره، در سال چهارم یک شماره و در سال پنجم (۱۳۲۶) یک شماره منتشر شد.
ریاست فرهنگستان:
ریاست فرهنگستان بهترتیب بر عهده این اشخاص بود: محمدعلی فروغی (اردیبهشت ۱۳۱۴) حسن وثوق (آذر ۱۳۱۴) علیاصغر حکمت (اردیبهشت ۱۳۱۷) اسماعیل مرآت (مرداد ۱۳۱۷) عیسی صدیق (مهر ۱۳۲۰) بار دیگر محمدعلی فروغی (آذر ۱۳۲۰) و حسین سمیعی (ادیبالسلطنه) (۱۳۲۱).
💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#تاسیس_فرهنگستان
۲۹ اردیبهشت سالروز تاسیس فرهنگستان ایران
فرهنگستان ایران، نهادی بود که در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۱۴ برای اصلاح زبان و خط فارسی به فرمان رضاشاه تأسیس شد و تا سال ۱۳۳۳ فعالیت کرد. «فرهنگستان ایران» را فرهنگستان اول نیز نامیدهاند.
وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه، اساسنامه فرهنگستان را در ۱۶ ماده تنظیم کرد که به تصویب هیئت وزیران رسید.
وظایف فرهنگستان برابر اساسنامه، عبارت بود از «ترتیب فرهنگ به قصد رد و قبول لغات و اصطلاحات در زبان فارسی، اختیار الفاظ و اصطلاحات در هر رشته از رشتههای زندگانی، پیراستن زبان فارسی از الفاظ نامتناسب خارجی، تهیه دستور زبان، جمعآوری لغات و اصطلاحات پیشهوران و صنعتگران و الفاظ و اصطلاحات قدیمی و اشعار و امثال و قصص و نوادر و ترانهها و آهنگهای ولایتی، هدایت افکار بهحقیقت ادبیات و چگونگی نظم و نثر، تشویق شعرا و نویسندگان در ایجاد شاهکارهای ادبی، تألیف و ترجمه کتب سودمند و مطالعه و اصلاح خط فارسی».
نخستین جلسه فرهنگستان روز دوشنبه ۱۲ خرداد ۱۳۱۴ در عمارت سابق دانشکده حقوق به ریاست محمدعلی فروغی "ذکاءالملک" نخستوزیر وقت تشکیل شد و تا شهریور ۱۳۲۰ بهمدت شش سال بهفعالیت پرداخت. در این مدت طرحهای تازهای در زمینه زبان و ادبیات ریخته شد و شماری اصطلاحات فنی و علمی بهوسیله فرهنگستان برگزیده و رواج داده شد که مجموعهای از آن بهنام «واژههای نو» انتشار یافت. کتاب نخستین فرهنگستان ایران از جواد مهدویان، روایتی مستند از چگونگی شکلگیری این تشکیلات است.
فعالیتها:
بیشتر کوشش فرهنگستان صرف انتخاب معادل برای اصطلاحها و واژگان خارجی شد. تأسیس انجمن ادبی فرهنگستان به ریاست ملکالشعرا بهار و تشکیل کمیسیونهای زبانشناسی، باستانشناسی، قواعد و دستور زبان، تئاتر، موسیقی و ترانهها نیز از جمله فعالیتهای دیگر این دوره بودهاست. از دیگر فعالیتهای مهم فرهنگستان موارد زیر است:
بازبینی در اصطلاحات علمی.
فرهنگستان ایران، در بهمن ۱۳۱۵ نظامنامهای برای «بازبینی در اصطلاحات علمی» تصویب و در آن راه و روش و ضوابط معادلیابی را تعیین کرد. عملکرد فرهنگستان در این حوزه موفقیتآمیز و نتایج مصوبات آن از اقبال عمومی خوبی برخوردار شد. اما برخی اعضای برجسته آن، چون اعتقادی به واژهسازی نداشتند، نیازی بهفعالیت پیگیر احساس نکردند. کمیسیونهایی نیز که برای تهیه فرهنگ و دستور زبان و مطالعه در اصطلاحهای جغرافیایی و نشر متون قدیم در آن تشکیل یافت، دستاورد قابل توجهی نداشت. رفتهرفته فرهنگستان اول دچار رکود شد و موقتاً در ۱۳۱۷ بهمدت یک هفته منحل گردید و پس از بازگشایی دوباره تا ۱۳۲۰ بهریاست اسماعیل مرآت فعالیت داشت.
از ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ کار زبانپیرایی و واژهسازی فرهنگستان متوقف شد و فعالیت آن سازمان بیشتر جنبه ادبی و تحقیقی داشت. فرهنگستان ایران در سال ۱۳۳۳ رسماً تعطیل شد.
از عملکردهای این فرهنگستان، بهتصویب رساندن ۲۰۰۰ واژه تا سال ۱۳۲۰ بود.
نامه فرهنگستان:
نامه فرهنگستان در سال ۱۳۲۲ منتشر شد. از این نشریه، بهسردبیری حبیب یغمایی، در سال اول، چهار شماره، در سال دوم (۱۳۲۴) دو شماره، در سال سوم دو شماره، در سال چهارم یک شماره و در سال پنجم (۱۳۲۶) یک شماره منتشر شد.
ریاست فرهنگستان:
ریاست فرهنگستان بهترتیب بر عهده این اشخاص بود: محمدعلی فروغی (اردیبهشت ۱۳۱۴) حسن وثوق (آذر ۱۳۱۴) علیاصغر حکمت (اردیبهشت ۱۳۱۷) اسماعیل مرآت (مرداد ۱۳۱۷) عیسی صدیق (مهر ۱۳۲۰) بار دیگر محمدعلی فروغی (آذر ۱۳۲۰) و حسین سمیعی (ادیبالسلطنه) (۱۳۲۱).
💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ
☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#تاسیس_فرهنگستان
Telegram
attach 📎
❤2