معادل فارسی کلمه «پین» مشخص شد

فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای واژه پرکاربرد «پین»، «سنجاق» و برای فعل آن، «سنجاق کردن» را تصویب کرد.

💎
🆔 @maneshparsi

🔺«آرتا دخت»؛ روایت کشف جنین باستانی در میدان همدان

🔸 ایرانیان از قدیم‌الایام برای کرامت انسانی ارزش زیادی قائل بودند.

🔸نمونه‌ای از این موضوع تدفین جنین در دوره اشکانی است که کاوش‌های میدان همدان منتج به کشف این جنین شد. جنینی که نامش را «آرتا دخت» به معنای دختر راست گفتار و درست کردار گذاشتند.

🔸در سایت موزه میدان مرکزی همدان تا کنون تعداد زیادی سفال خاکستری مادی کشف شده، و اثاری  از دوره مادها به عنوان زمان شکل‌گیری همدان تا دوره هخامنشیان( پایه ستون) و اشکانیان و اسلامی( چاه‌های دوره ایلخانی و قاجار) آثار نوشته در این محل موجود است.

🔸با کاوش‌های سال ۹۶  میدان مرکزی شهر همدان مشخص شد این منطقه در  دوره مادها و هخامنشی محل مسکونی بوده که در اوایل دوره اشکانیان به محلی متروکه و گورستان تبدیل شده است.

🔸در این سایت، تابوت انواع تدفین‌ها از جمله تابوت جنین سقط شده به صورت کوزه خمره تابوت یک زن و مرد عاشق که در آغوش هم فوت کردند و دیگر اقلام شامل چرخ آسیاب، چرخ روغن گیری و امثالهم وجود دارد.

فیلم : انجمن علمی دانشجویی معماری دانشگاه بوعلی سینا همدان

💎
🆔 @maneshparsi

🔻کشف سنگ گورِ پهلوی ساسانی در استان فارس

🔸یک پژوهشگر از کشف کتیبه سنگ گور به خط پهلوی ساسانی در آباده استان فارس خبر داد.

🔸این کتیبه سنگ گور در شهرستان آباده از توابع استان فارس به تازگی شناسایی شده است.
ابوالحسن اتابکی، دکتری تاریخ و پژوهشگر آزاد و زبان‌شناس که می‌گوید این کتیبه را با هدایت آرش نمیرانیان و همراهی بابک پارسا جم (راهنمای گردشگری) شناسایی کرده است، در تایید این خبر به ایسنا اظهار کرد که بررسی‌های اولیه در محل کشف، نشان می‌دهد که این سنگ نوشته در اشکفت کوچکی نهان شده بود.

🔸به گفته این زبان‌شناس، این سنگ نوشته که حاوی فرمان ساخت یک دخمک (گور) هست به عمد و آگاهانه از دید بازدیدکنندگان (از طول تاریخ نگارش آن تا به امروز) پنهان شده و دسترسی به آن دشوار است.

🔸اتابکی اظهار کرد: با بررسی‌هایی که پیرامون این سنگ‌نوشته انجام دادیم به این نتیجه رسیدم که این سنگ‌نوشته، مربوط به گور ساده صخره‌ای یا یکی از تدفین‌های توده سنگی است که به اشتباه، مردم محلی به آن «خرفت خانه» می‌گویند، این در حالی است که یکی از این تدفین‌ها توده سنگی در فاصله نزدیکی از سنگ‌نوشته مزبور به شکل توده‌هایی از سنگ‌لاشه برپا شده است.

🔸اتابکی افزود: مستندات سنگ‌نوشتۀ نویافته پهلوی آباده که به خط پهلوی کتابی و مربوط به اواخر دوره ساسانی است، در اختیار کارشناس میراث فرهنگی استان فارس برای ثبت در آثار ملی نهاده شده و خوانش کامل این سنگ‌نوشته طی مقاله‌ای در مجله‌های علمی کشور بزودی چاپ خواهد شد.

🔸این زبان‌شناس گفت: کتابت این کتیبه نشان می‌دهد که تاریخ آن به پیش از کتیبه‌های پهلوی کلات بهمن یا قلعه گبری در این ناحیه می‌رسد.

🔸اتابکی تاکید کرد: این کتیبه شناسایی شده، تنها کتیبه خط پهلوی منطقه آباده نیست. به جز این، یک کتیبه دیگر به خط پهلوی و کوفی در قلعه گبری آباده شناسایی شده است.

🔸این پژوهشگر درباره اهمیت شناسایی کتیبه، گفت: این کتیبه به خط پهلوی ساسانی در یک گور توده سنگی شناسایی شده است، که البته به دلایل نامعلومی کتیبه آن پنهان شده بود. ما تا پیش از این، گور توده سنگی همراه با کتیبه شناسایی نکرده بودیم. گورهای توده سنگی معمولا مربوط به تدفین مردم عادی است.

🔸بابک پارسا جم، راهنمای گردشگری که در شناسایی این کتیبه همراه بود نیز به ایسنا گفت: این سنگ‌نوشته پهلوی بخشی از هویت تازه شهرستان آباده است که پیرامون امامزاده عکاش واقع شده است که می‌تواند تاریخ و شناسنامه‌تی این منطقه را دچار دگرگونی کند.

🔸شهرستان آباده، دروازه ورودی فارس از سمت شمال است. کاوش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد سکونت در محدوده فعلی آباده در استان فارس به هزاره اول قبل از میلاد باز می‌گردد. این منطقه در طول تاریخ محل استقرار کاروان‌ها و تجارت بین شمال و جنوب ایران بوده است./ ایسنا

isna.ir/xdThSx


💎
🆔 @maneshparsi

دهم اردیبهشت روز ملی خلیج فارس خجسته و گرامی باد.

#خلیج_فارس


💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ‍ ‍ ‍ ☘ ☘ برگی از تقویم تاریخ ☘ ☘

۱۰ اردیبهشت روز ملی خلیج‌فارس

‍ ۱۰ اردیبهشت در تاریخ ایران روز مهمی است. روزی که یادآور ازخودگذشتگی‌های ملت سرافراز ایران و فرار اشغالگران متجاوز پرتغالی پس از ۱۱۷ سال تسلط جابرانه‌ بر سواحل جنوبی کشور بود. "۲۱ آوریل ۱۶۲۲" در پی رشادت‌های ارتش ایران به رهبری امیرالامرای فارس"امام قلی‌خان" است. شاه عباس صفوی در این روز در سال ۱۶۲۱ میلادی توانست هرمز را از چنگ پرتغالی‌ها درآورد، تا همیشه به‌خاطر این اقدامش از او به‌ نیکی یاد شود.
اما اکنون ۱۰ اردیبهشت به روز ملی خلیج‌فارس بدل کرده است.
خلیج تا ابد فارس سومین خلیج بزرگ جهان است که به‌خاطر موقعیت جغرافیایی‌اش در طول تاریخ همواره نامش بر سر زبان‌ها بوده است و مردم تمام جهان آن را با نام خلیج‌فارس یا دریای پارس می شناسند. قدیمی‌ترین اسناد موجود درباره خلیج‌فارس به‌کتاب‌های باقیمانده از یونان باستان برمی‌گردد.
یونانی‌ها و مورخانشان در این کتاب‌ها با نام “پرسیکوس سینوس” که به‌معنی “خلیج‌فارس” است از این آبراهه یاد می‌کنند و تکرار همین نام باعث می‌شود که بسیاری از نقشه‌های باقیمانده از اروپاییان قرن‌ها بعد نیز با همین نام از خلیج‌فارس یاد کنند.
بر اساس نوشته‌های مورخان یونانی مانند هرودت (۴۸۴- ۴۲۵ ق.م) کتزیاس (۴۴۵-۳۸۰ ق.م)، گزنفون (۴۳۰-۳۵۲ ق.م) استرابن (۶۳ ق.م -۲۴م) که پیش از میلاد مسیح می‌زیسته‌اند؛ یونانیان نخستین ملتی هستند که به این دریا نام پرس و به‌ سرزمین ایران پارسه، پرسای، پرس‌پولیس یعنی شهر یا مملکت پارسیان داده‌اند.

‎

💎
🆔 @maneshparsi
#برگی_از_تقویم_تاریخ

☘☘☘☘☘☘☘☘☘☘
#روز_ملی_خلیج_فارس

✅ دهم اردیبهشت، #روز_ملی_خلیج_فارس فرخنده باد...

🔶 #خلیج_فارس یعنی خلیج ایران و این پهنۀ آبی متعلق به همۀ #ملت_ایران است و پاسداشت آن نیز وظیفۀ یکایک ما ایرانیان است.

📽 فیلم گرامیداشت روز #خلیج_فارس؛ کاری از صفحۀ اینستاگرامی آتروپات ارومیه

💎
🆔 @maneshparsi

نمآهنگ خلیج فارس
شعر و خوانش: بانو #هما_ارژنگی
تدوین: نگین

دهم اردیبهشت روز ملی خلیج فارس بر ملت ایران و باشندگان فلات ایران فرخنده باد

💎
🆔 @maneshparsi

منم یکتا خلیجِ پارس،💧
آن دریای گوهر زای ایرانی، 💧
هزاران ساله مانای تاریخم،
منم نستوه و بشکوه و بلند آوا،
خروشان و ستبر آغوش و پر غوغا،
کهنسالم، کهن چون خطه جاویدِ # ایرانم
که غیرِ # پارس نامی را سزای خود نمی دانم
منم یکتا خلیجِ پارس،💧
که تا خورشید می تابد،
و تا خون در رگِ فرزندِ # ایران گرم می جوشد،
مرا # مزدا اهورا از برای مُلکِ # ایران پاس می دارد.

#هما_رژنگی

💎
🆔 @maneshparsi

🔻مروری بر نقشه‌های تاریخی و مشهور جهان که نام خلیج فارس بر تارک‌شان می‌درخشد.

🔸دهم اردیبهشت یادآور بیرون راندن نیروهای متجاوز پرتغالی از این دریای نامور در تاریخ جهان است، روز ملی خلیج فارس. (شاخاب پارس)


💎
🆔 @maneshparsi

خلیج فارس - سروده‌ی بانو #هما_ارژنگی

گنجینه های ملی این سرزمین در طول هزاره ها با خون جانبازان ایرانی پاسداری شده اند و هیچ دشمنی زهره تجاوز به آنها را نخواهد داشت.

اَلا ای سرزمینِ خرم و مینو نشانِ من،
بلند آوازه‌ی دوران، بهارِ بی خزانِ من،
تو ایرانی،
تو مًلکِ پهلوانانی، تو مهدِ سخت جانانی
دلت دریا، ستبرِ سینه ات آماجِ توفان ها
تو در گسترده تاریخ - یکتا گردِ میدانی
تو را از سند تا پامیر، از قفقاز تا جیحون،
تو را تا پهنه‌ی رود فرات و دجله من گسترده می‌بینم ...

چو شهباز خیالم در هوایت بال می‌گیرد،
به دشت و قله و دریا و رود و جنگل و هامون
به هر سو می‌کنم مأوا،
از آن اوج خیال انگیزِ جان افزا،
خلیج فارس را می‌بینم که چون فیروزه‌ای رخشان،
 به امواج بلند و نقره گون، با من سخن گوید:
منم اینک خلیج فارس،
آن دریای گوهرزای ایرانی
هزاران ساله‌ی مانای تاریخم
منم نستوه و بشکوه و بلند آوا
خروشان و ستبر آغوش و پر غوغا
کهن سالم،
کهن چون خطه‌ی جاوید ایرانم
که غیر پارس، نامی را سزای خود نمی دانم ...
دمی بر ساحلم بنشین، دمی بر چهره ام بنگر

 
بر امواج کف آلودم نگاهی کن،
به شب هنگام، کز نورِ سپیدِ ماهتابِ آسمان
بر سینه ام سیماب می‌بارد،
 شبانگاهان که امواجِ درخشانم
زرقصِ ماهیان پًر تاب می‌گردد،
تو پنداری فریبا آسمانی پر شهابم من
و یا در چشم بی خوابِ زمین جادوی خوابم من!

 
من آن بحر گهربارم، که در آغوش پرجوشم
بسی گوهر نهان دارم.
من آن گنجینه‌ی نابم، که در و لؤلؤ و مرجان
زر ناب(1) و مروارید غلتان از برایت ارمغان آرم ...

 
من آگاهم، من از گشتِ هزاران ساله‌ی تاریخ،
ز ایران و انیران، کاوه و ضحاک،
در دل یادها دارم ...
همان دریای پرجوشم که در دوران دورم

 
شاه دارا، پارس نامیده،
همان شاهی که مصر و ترعه اش بگشاد(2)
و آگاهم من از شاپور ساسان(3)، شاه ایران
 
کاو سزای قومِ نافرمان تازی، در کفش بگذاشت ...
و آگاهم من از آن روزگار فتنه و آشوب
آن روز نگون بختی،
که قومی گرسِنه، نادان و سرگردان،
چو توفانی به قلب تیسفون ناگاه تازیدند
همه گنجینه ها، زیر و زبر کردند
تمام یادمان علم و دانش را، بسوزیدند
درفش کاویانی، اعتبار و فخر ایرانی
به چنگ و ناخن و دندان بدریدند
و هر جایی گذر کردند، گرد مرگ پاشیدند ...


من از جان سختی فرزند ایرانی،
من از پیکار نور و تیرگی، افسانه ها دایم
 هم از آن بابک خرم(5)
دلیرِ کوهِ بَذ آن گًردِ ایرانی،
که کاخ ظلم را از پایه می‌لرزاند،
و یا یعقوب نام آور،
که پیکارش، نبرد نور و ظلمت بود،
و یا فرزند بویه(6)، آن دلیرِ خطه دیلم

 
که پیش مقدم او، خود خلیفه خاک بر سر کرد،
من از جانبازی این سرفرازان
در دل خود، یادها دارم ...
 چو هنگام بهاران، خون سرخ نازنین فرزند ایران،
 دشت ها را از شقاق های خاک عاشقان
گلگونه می‌دارد،
من از آن یادگار ننگ و بیداد عرب
بر خویش می‌پیچم.


که در بیدادگاهی چون «شملچه»(7)، آن همه ضحاکیان
با خیل جانبازان ایرانی چه ها کردند؟!
و آن گًردانِ جان برکف،
زخوزی و خراسانی، دلیر آذری، کرد و سپاهانی،
 و یا گیل و بلوچ و دیلمی

سر تسلیم ناوردند بر مشتی بیابانی ...
و اینک، این منم،

یکتا خلیج فارس،
هزاران ساله مانای تاریخم
که تا خورشید می‌تابد
و تا خون در رگِ فرزندِ ایران گرم می‌جوشد،
مرا مزدا اهورا از برای ملکِ ایران پاس می‌دارد...»

 

پی نوشت ها:

1_ در ته «خلیج پارس» و در دل زمین های ساحلی آن منابع مهمی از نفت یافت می‌شود که این منطقه را از پرثروت ترین و غنی ترین منابع نفتی جهان می‌رساند. مروارید و صدف و مرجان و انواع ماهی نیز از منابع مهم ثروت در خلیج فارس و جزایر آن به شمار می‌روند.

2_ نام «دریای پارس» از روزگار هخامنشیان بر روی خلیج فارس گذاشته شده است. در کتیبه یی که از داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی، در نزدیکی تنگه سوئز (در مصر که دو هزار و چهار صد سال پیش جزو قلمرو پادشاهی او بوده) یافته اند، از این خلیج با نام «دریایی که از پارس آید» یاد شده است.

3_ «اردشیر ساسانی»، نخستین پادشاهی که به اعراب آواره شبه جزیره عربستان اجازه داد تا در کناره های خلیج فارس و دریای مکران (عمان) به خط ساحلی نزدیک شوند.
در دوران کودکی «شاپور» (ذوالاکتاف)، فرزند اردشیر، سازش میان پارسیان و تازیان بر هم خورد و اعراب نافرمان که به سواحل شمالی دست اندازی کرده بودند به وسیله سپاه شاپور به سختی سرکوب و تار و مار شدند.

4_ «بابک خرم دین»، از چهره های قهرمان و مبارز جنبش خرم دینان است. بابک با پشتیبانی مردم آذربایجان و عراق به مدت 22 سال از سال 200 تا 222  ق (216-194 خورشیدی ) به مبارزه با دستگاه خلفای عباسی ادامه داد و سرانجام با حیله به دام افتاد و به قتل رسید....

💎
🆔 @maneshparsi

نقاشی بازپس‌گیری هرمز به دست امام‌قلی خان و نیروهایش


💎
🆔 @maneshparsi

تاختن به قلعه پرتغالی‌ها در جزیره هرمز


💎
🆔 @maneshparsi

‏چرا ١٠ اردیبهشت، ‎#روز_ملی_خلیج_فارس
نام‌گذاری شده است؟

درست ۴٠٢ سال پیش در چنین روزی (۱۰ اردیبهشت ۱۰۰۱ خورشیدی) استعمارگران پرتغالی که حدود یک قرن بود در جزایر ‎#خلیج_فارس و سواحل جنوبی ایران، حاکمیت این دریا را در دست گرفته و قلعه‌هایی برای استعمار جنوب ایران برپا کرده بودند، توسط ‎#شاه_عباس_صفوی جارو شدند و از خلیج فارس مثل زباله، به بیرون ریخته شدند.

در روز ۱۰ اردیبهشت سال ۱۰۰۱، ارتش نیروی دریایی شاهنشاهی ایران به دستور شاه عباس کبیر، با فرماندهی ژنرال ‎#امامقلی‌خان، ‎#الخليج_الفارسي را از چنگال پرتغالی‌ها خارج کردند. امام‌قلی‌خان پس از تسخیر بندر گمبرون (که به افتخار شاه عباس، از این پس بندر عباس نامیده شد)، جزیره قشم، و هرمز را آزادسازی کرد و حاکمیت ملی شاهنشاهی ایران بر ‎#PersianGulf را تثبیت نمود.

روز ملی خلیج فارس، بر همگان خجسته باد.

💬Bahman

💎
🆔 @maneshparsi

۱۰ #اردیبهشت روز #شاخاب_پارس گرامی باد.

کهن‌ترین و قدیمی‌ترین سند درباره #خلیج_پارس در سنگ‌نبشته(:کتیبه) کانال سوئز #داریوش_بزرگ است که در شمال آفریقا و در کشور #مصر پیدا شده است.
محتوای این سنگ‌نبشته به ساخت آب‌راه و کانالی اشاره می‌کند که #آب‌راهی(کانالی)، دریای سرخ را به رود نیل وصل می‌کند و این راه آبی از #خلیج_پارس به مصر می‌رسد و برای کوتاه‌تر شدن راه در پایان مسیر آبی، کانالی کَنده و درست شده است.

#داریوش_بزرگ_هخامنشی در ۲۵۰۰سال پیش در این کتیبه نوشته است:
«فرمان دادم که آبراهی بَکنند از رودی به‌نام نیل، تا دریایی که از #پارس می‌آید».

براستی که این یک سرنخ جالبی‌ست که از ایران می‌آید و #سند معتبر تاریخی دریایی‌ست که نامش #دریای_پارس(#خلیج_پارس) امروزی‌ست و دریایی که از #پارس_ایران_کهن می‌آید بسیار فراتر از #خلیج_پارس امروزی بوده است.

#دهم اردیبهشت‌ماه که #روز_ملی_شاخاب_پارس است، ما این روز خجسته را گرامی می‌داریم و این روز فرخنده را بر همه‌ی ایرانیان شادباش می‌گوییم.



💎
🆔 @maneshparsi

۱۰ اردیبهشت روز ملی خلیج فارس گرامی باد🌹
💎
🆔 @maneshparsi

دهم اردیبهشت ماه، سالگرد اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز در دوران شاه عباس بزرگ و روز ملّی خلیج فارس گرامی باد



💎
🆔 @maneshparsi

‍ دهم اردیبهشت‌ماه زادروز رهی معیّری

نیروی اشک

عزمِ وداع کرد جوانی به روستای
در تیره‌شامی از برِ خورشیدطلعتی

طبعِ هوا دُژم بُد و چرخ از فرازِ ابر
همچوم حباب در دلِ دریایِ ظلمتی

زن گفت با جوان که ازین ابر فتنه‌زای
ترسم رسد به گُلبنِ حُسنِ تو آفتی

در این شبِ سیه که فرومرده شمعِ ماه
ای مه، چراغِ کلبۀ من باش ساعتی

لیکن جوان ز جنبشِ طوفان نداشت باک
دریادلان ز موج ندارند دهشتی

برخاست تا برون بنهد پای زان سرای
کاو را دگر نبود مجالِ اقامتی

سروِ روان چو عزمِ جوان استوار دید
افراخت قامتی که عیان شد قیامتی

بر چهرِ یار دوخت به حسرت دو چشمِ خویش
چون مفلسِ گرسنه به خوانِ ضیافتی

با یک نگاه کرد بیان شرحِ اشتیاق
بی آنکه از زبان بکشد بارِ منّتی

چون گوهری که غلتد بر صفحه‌ای ز سیم
غلتان به سیمگون‌رخِ وی اشکِ حسرتی

زان قطرۀ سرشک فروماند پایِ مرد
یکسر ز دست رفت اگرش بود طاقتی

آتش فتاد در دلش از آبِ چشمِ دوست
گفتی میانِ آتش و آب است نسبتی

این طرفه بین که سیل خروشان در او نداشت
چندان اثر که قطرۀ اشک محبّتی

تیرماه ۱۳۲۰

محمّدحسن بیوک معیری متخلص به رهی از شاعران غزل‌سرای بنام، متولد ۱۲۸۸ شمسی، روز جمعه ۲۴ آبان‌ماه [۱۳۴۷] وفات کرد. آن مرحوم خدمت اداری را در وزارت پیشه و هنر (اقتصاد) گذرانید و پس از بازنشستگی در کتابخانۀ سلطنتی خدمت می‌کرد. وی چند سفر فرهنگی به ممالک همجوار رفت و در مجامع ادبی و شاعرانه مخصوصاً در پاکستان و افغانستان شهرت بسیار داشت.
مجموعۀ ارزنده‌ای از شعرهایش به نام سایۀ عمر با مقدمۀ گویایی از علی دشتی در سبک و هنر شعری او چند سال پیش نشر شد. شعرش از نظر ذوق و فکر متمایل به سبک هندی و از لحاظ روانی و آسانی متأثر از سعدی بود. در اشعار طنز و طیبت هم قدرت و لطافت طبع شاعر به‌خوبی نمایان است (نادره‌کاران، ج ۱، ص ۳۳۵).

💎
🆔 @maneshparsi

دهم اردیبهشت‌ماه، زادروز رهی معیری (۱۲۸۸-۱۳۴۷)


💎
🆔 @maneshparsi

.

استاد آواز ایران، تولدتان همایون


ای بنـان هـرگز نمردی و نمیری زآن که تو
خویش را با عشـقِ ایران جاودانی کرده‌ای

خـوانـده‌ای «ایـرانِ ما» را لبـریز از گُـهر
با سرودی این چنین گوهرفشانی کرده‌ای

نغمه‌ات با یادِ «ایران» بود پُر بانگِ عشق
هر کجا مانند بلبل نـغمه‌خوانـی کـرده‌ای


💎
🆔 @maneshparsi

بدانگه که میساخت داراب پارس
بنامید دریاش « شاخاب پارس»

که ایران پدر بود و دریا پسر
نژاده، پسر میبرد از پدر

امروز دهم اردیبهشت‌ماه سالروز اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز با رشادت امام قلی‌خان، والی فارس در زمان صفوی و روز ملی خلیج همیشه فارس فرخنده باد.


💎
🆔 @maneshparsi