تو مرا جان و جهانی
چه کنم جان و جهان را
تو مرا گنج روانی
چه کنم سود و زیان را

#حضرت_مولانا

#شرح_مثنوی_جان

https://www.tgoop.com/masnavijan

#جمع_شدن_نخچیران_گرد_خرگوش_و_ثنا_گفتن_او_را

🔵گفت تایید خدا بود ای مِهان
ورنه خرگوشی که باشد در جهان؟

🔵قُوَّتم بخشید و دل را نور داد
نور دل مر دست و پا را زور داد
مِهان: جمه مِه یعنی بزرگان

خرگوش که در ابتدای داستان نقشه خود را از نخجیران پنهان کرده بود، بعد از پیروزی بر شیر، باز هم روش خودش را بیان نکرد و گفت این پیروزی تایید و اراده الهی بود. خداوند نیرو و قوتی به من داد و نوری به دلم بخشید که این نور دل، باعث قدرت پیدا کردن و پیروزی‌‌ام بر شیر شد. (بصیرت و دانایی پیدا کردم و روشی برای مبارزه پیش گرفتم و به پیروزی رسیدم)

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#جمع_شدن_نخچیران_گرد_خرگوش_و_ثنا_گفتن_او_را

🔵از بر حق می‌رسد تفضیل‌ها
  باز هم از حق رسد تبدیل‌ها

🔵حق به دور نوبت این تایید را
   می‌نماید اهل ظن و دید را

تفضیل: برتری و برگزیدن کسی بر دیگران
تبدیل: عوض کردن چیزی به چیزی دیگر
اهل ظن: کسانی که در شک و تردید هستند و به حقیقت نرسیدند.
اهل دید: اهل بصیرت و کسانی که با نور دل به حقیقت رسیدند.
دور: گردش و چرخش روزگار، حوادث روزگار
نوبت: دفعه، دور، وقت و هنگام چیزی

✅خرگوش رو به حیوانات دیگر می‌گوید: ای بزرگان، بدانید که این برتری‌ها و پیروزی‌ها و همچنین تغییر و تبدیل‌ها همه از سوی خداست و خداوند به نوبت و در هر دوره‌ای ، موفقیت و پیروزی‌ را شامل افراد مختلف می‌کند، چه از اهل یقین باشند و چه از اهل شک باشند به نوبت در دور پیروزی و شکست قرار می‌گیرند.

🔸نکته:
پیروزی به دست آمده و یا شکست، همیشگی نیست و دچار تعییر و تبدیل می‌شود.

دور گردون گر دو روزی بر مراد ما نرفت
دائماً یکسان نباشد حال دوران غم مخور
#حافظ

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#پند_دادن_خرگوش_نخجیران_را_که_بدین_شاد_مشوید

هین، به مُلکِ نوبتی شادی مکن
ای تو بسته‌ی نوبت، آزادی مکن

آنک ملکش برتر از نوبت تَنَند
برتر از هفت اَنجُمَش نوبت زنند

برتر از نوبت ملوک باقی‌اند
دور دایم روحها با ساقی‌اند

ترک این شُرب ار بگویی یک دو روز
در کنی اندر شراب خُلد، پوز

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#پند_دادن_خرگوش_نخجیران_را_که_بدین_شاد_مشوید

🔵هین، به مُلکِ نوبتی شادی مکن
ای تو بسته‌ی نوبت، آزادی مکن

هین: شبه جمله به معنی آگاه باش
مُلک نوبتی: حکومتی و پادشاهی که به طور نوبت از کسی به کسی منتقل می‌شود. (مجازاً هر مقام، موقعیت، ثروت، دارایی و ... )
آزادی در ادبیات معانی مختلفی دارد اینجا به معنی شادی و خوشی و رهایی است.

✅مولانا بعد از بیان هر داستان ، مطلبی آموزنده برای شنونده و مخاطب خود بیان می‌کند.
ای انسان، آگاه باش که وقتی حکومت، جایگاه، مقام و ثروت و یا هرچیزی به دست آوردی، خیلی احساس خوشحالی همیشگی بابت آن نداشته باشی چون آنچه به دست آورده‌ای، دائمی نیست. زمانی به تو رسیده و زمانی دیگر از تو گرفته می‌شود و به دیگری می‌رسد.
و تا زمانی که در بند و اسارت چیزهایی هستی که دوام ندارند ، احساس نکن آزاد و رها هستی. در واقع تو در بند و اسیر داشته‌هایت هستی.

🔵آنکه ملکش برتر از نوبت تَنَند
  برتر از هفت اَنجُمَش نوبت زنند

هفت انجُم: هفت ستاره
طبق عقاید گذشتگان ستاره‌ها بر سرنوشت انسان‌ها و عالم مادی اثرگذار بودند.
نوبت زدن: دعوی پادشاهی کردن.
نوبت زدن برای کسی: پادشاهی و حکومت کسی را علام کردن.

✅پادشاهی و سلطنت کسی ارزشمند است که برتر از زمان و مکان و تاثیر ستارگان باشد.
(پادشاهی و سلطنت انبیاء و اولیای الهی اینگونه است.)

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#پند_دادن_خرگوش_نخجیران_را_که_بدین_شاد_مشوید

🔵برتر از نوبت ملوک باقی‌اند
دور دائم، روحها با ساقی‌اند

ملوک باقی : پادشاهان باقی و جاودانه و منظور اولیاء و انبیاء و مردان خدا که پادشاهی آنها پایدار و فناناپذیر است.

دور: چرخش و گردیدن دایره‌ای شکل
دور دائم: دور شرابی که همیشگی است و قطع نمی‌شود.
در گذشته شرابخواران به شکل دایره‌ای می‌نشستند و ساقی به نوبت به آنها شرای می‌داد.
ساقی: شراب دهنده و کنایه از خداوند

در بزم دور یک دو قدح درکش و برو
یعنی طمع مدار وصال مدام را ... #حافظ

✅حکومت و پادشاهی انبیاء و اولیاء جاودانه و همیشگی است و دور آنها دائمی است و روح‌هایشان با ساقی (خداوند) همراه است.

اشاره به آیهٔ ۲۱ سورهٔ انسان (دهر)

و سَقاهُم ربََّهم شراباً طهوراً
و پروردگارشان به آنان شرابی بسیار پاک بنوشاند.

🔵ترک این شُرب ار بگویی یک دو روز
در کُنی اندر شراب خُلد، پوز

این شُرب: شراب این‌جهانی و مجازاً نعمت‌های مادی
شراب خُلد: شراب جاودانه بهشتی
پوز : دهان

✅اگر نوشیدن شراب این دنیایی را ترک کنی، به شراب جاودانه بهشتی میرسی و از آن می‌نوشی.
اگر اسیر و در بندِ داشته‌ها و خوشی‌های موقت این دنیا نباشی؛ خداوند چشم دلت را به نعمتهای جاودانه خواهد گشود.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

شرح بیت‌های ۱۳۶۵← ۱۳۹۷
داستان شیر و نخجیران

#استاد_پورمختار
@masnavimeraj

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون 

https://www.tgoop.com/masnavijan

عشق مجازی را گذر

بر عشق حق‌ است انتها

#حضرت_مولانا

#استاد_امیرخانی

#شرح_مثنوی_جان

@masnavijan

#تفسیر_رجعنا_من_الجهاد_الاصغر_الی_الجهاد_الاکبر

ای شهان کشتیم ما خصم برون
ماند خصمی زو بتر در اندرون

کشتن این، کار عقل و هوش نیست
شیر باطن سخرهٔ خرگوش نیست

دوزخ‌ است این نفس و دوزخ اژدهاست
که‌او به دریاها نگردد کمّ و کاست

هفت دریا را در آشامد، هنوز
کم نگردد سوزش آن خلق‌سوز

سنگها و کافران سنگ‌دل
اندر آیند اندر او زار و خَجِل

هم نگردد ساکن از چندین غذا
تا ز حق آید مر او را این ندا

سیر گشتی؟ سیر! گوید نه هنوز
اینت آتش اینت تابش اینت سوز

عالمی را لقمه کرد و در کشید
معده‌اش نعره زنان هل من مزید

حق قدم بر وی نهد از لامکان
آنگه او ساکن شود از کن فکان

چونکه جزو دوزخ است این نفس ما
طبع کل دارد همیشه جزوها

این قدم حق را بود که‌او را کُشد
غیر حق خود کی کمان او کشد

در کمان ننهند الّا تیر راست
این کمان را بازگون کژ تیرهاست

راست شو چون تیر و واره از کمان
کز کمان هر راست بجهد بی‌گمان

چونکه وا گشتم ز پیکار برون
روی آوردم به پیکار درون

قد رجعنا من جهاد الاصغریم
با نبی اندر جهاد اکبریم

قوت از حق خواهم و توفیق و لاف
تا به سوزن بر کَنم این کوه قاف

سهل دان شیری که صفها بشکند
شیر آن است آنکه خود را بشکند

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون
بیت‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۹

@masnavijan
 

#خوانش_مثنوی
#آقای_ایران_نژاد

@masnavimaanavimolavi

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

بیت‌های ۱۳۷۳تا ۱۳۸۹

https://www.tgoop.com/masnavijan

امید از حق نباید بریدن، امید سر راه ایمنی‌ست.
اگر در راه نمی‌روی، باری سر راه را نگاه‌دار،
مگو که کژی‌ها کردم.
تو راستی را پیش گیر، هیچ کژی نماند.
راستی؛ همچون عصای موسی است.
آن کژ‌ی‌ها همچون سحرهاست.
چون راستی بیاید، همه را بخورد،
اگر بدی کرده‌ای با خود کرده‌ای،
جفای تو به وی کجا رسد؟!

مرغی که بر آن کوه، نشست و برخاست
بنگر که در آن کوه چه افزود و چه کاست؟

#فیه_ما_فیه

#شرح_مثنوی_جان

@masnavijan

❤️‍🔥❤️‍🔥❤️‍🔥

به قول نزار قبانی👌
«دعيني أحبك
كَي أتخلص، مِن فائض الحُزْن في داخِلي»

✨ بگذار دوستت❤️‍🔥 بدارم؛ تا از اندوه بی‌کران
درونم رهایی یابم...

@mahrbano_shov

گرم باز آمدی
محبوب سیم اندام سنگین دل
گل از خارم برآوردی
و خار از پا و پا از گِل
#سعدی

#وحید_تاج

#شرح_مثنوی_جان

https://www.tgoop.com/masnavijan

#تفسیر_رجعنا_من_الجهاد_الاصغر_الی_الجهاد_الاکبر

مولانا در این بخش از داستان به بیان مبارزه با دشمن درونی یعنی نفس اماره می‌پردازد که این مبارزه بسیار دشوارتر از مبارزه با دشمن بیرونی است.
در داستان شیر و خرگوش ، شیر نماد دشمن بیرونی بود و خرگوش توانست با حیله و تفکر او را شکست دهد اما دشمن درونی انسان به راحتی شکست نمی‌خورد.
و آن دشمن درونی؛ نفس اماره است که یکی از ابعاد وجودی خود انسان است و خارج از او نیست.
اَمّاره یعنی بسیار امر کننده که توجه انسان را به خواسته‌های مادی و تعلق به مادیات منحصر می‌کند.
طبق نظر عرفا، مبارزه با نفس امّاره در سلوک عرفانی، بسیار دشوار و مثل شنا کردن بر خلاف جهت رودخانه‌‌ی خروشان است.
مولانا از عرفایی است که این کار را اگرچه دشوار اما ممکن می‌داند.

✅ ای شَهان، کُشتیم ما خصمِ بُرون
      ماند خصمی زو بَتَر در اندرون

بَتَر: بدتر
خَصم: دشمن
خصم درون: استعاره نفس اماره

✅ ای بزرگان، ما دشمن بیرونی را کشتیم، ولی بدتر از دشمن بیرون، دشمنی در درون داریم.

اشاره به حدیث پیامبر (ص)

قدِمتُم مِن الجهاد الأصغَر الی الجهاد الاکبَر مُجاهدهِ العبدِ هَواهٔ .

از پیکار کوچک بازآمدید به پیکار بزرگ. این پیکار، مبارزهٔ بنده خدا با نفس خود است. #احادیث_مثنوی

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#تفسیر_رجعنا_من_الجهاد_الاصغر_الی_الجهاد_الاکبر

🔵کُشتنِ این، کارِ عقل و هوش نیست
     شیرِ باطن، سُخرهٔ خرگوش نیست

این: اشاره به نفس امّاره
عقل و هوش استعاره از خرگوش
شیر باطن: استعاره از نفس اماره

✅کشتن نفس امّاره، کار عقل و هوش جزئی نیست، چون نفس امّاره مثل آن شیری است که از خرگوش شکست نمی‌خورد. (نه دشمن بیرونی که با فن و حیله و تدبیر شکست خورد)

🔵دوزخ است این نفس و، دوزخ اژدهاست
        که‌او  به  دریاها  نگردد  کمّ  و  کاست

✅نفس اماره مثل دوزخ (جهنم) است و دوزخ مثل اژدهایی است که همه چیز را می‌بلعد و آتش این دوزخ حتی با آب دریاها کم نمی‌شود.

اشاره به آیه ۳۰ سوره قاف

يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ
روزی را که به دوزخ می‌گوییم: آیا پر شدی؟
می‌گوید: آیا زیادتر از این هم هست؟

از نگاه مولانا، جهنّم؛ تجسّم احوال و اخلاق ناپسند انسان است.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

دوزخ است این نفس و دوزخ اژدهاست

#دکتر_ابراهیمی_دینانی

#شرح_مثنوی_جان

https://www.tgoop.com/masnavijan

#تفسیر_رجعنا_من_الجهاد_الاصغر_الی_الجهاد_الاکبر

🔵هفت دریا را در آشامد، هنوز
  کم نگردد سوزش آن خلق‌سوز

خلق سوز: سوزاننده خلق

هفت دریا: مجاز از کل هستی و آفرینش
گذشتگان هفت دریا روی زمین تصور می‌کردند که شامل موارد زیر بود:
دریای اخضر
دریای عمان
دریای قلزم
دریای بربر
دریای اطلس
دریای قسطنطنیه
دریای اسود

اهمیت داشتن عدد هفت و جنبه ماورائی آن در اندیشه اقوام مختلف جهان ، در گذشته رایج بود.
هفت طبقه آسمان، هفت طبقه زمین، هفت سیاره، هفت فرشته مقدس در دین یهود ، هفت بار طواف کعبه در دوره جاهلیت، هفت امشاسپند در آیین زرتشت، هفت درجه مقدس در آیین مهرپرستی، هفت طبقه دوزخ، هفت آفریننده در آیین هندو، هفت شهر عشق و ....
اولین قومی که به اهمیت عدد هفت پرداختند سومری‌ها بودند که متوجه سیارات شده و انها را به عنوان "ارباب انواع" پرستیدند. #لغتنامه_دهخدا

اشاره به بخشی از آیه ۲۴ سوره بقره

فَٱتَّقُواْ ٱلنَّارَ ٱلَّتِي وَقُودُهَا ٱلنَّاسُ وَٱلۡحِجَارَةُۖ أُعِدَّتۡ لِلۡكَٰفِرِينَ
بپرهيزيد از آتشى كه هيزمش مردم و سنگ‌ها هستند؛ آتشى كه براى كافران آماده شده است.

تشبیه نفس به جهنم از جهت سوزانندگی و  سیری‌ناپذیری.

✅ آتش شعله‌ور جهنم حتی با آب هفت دریا هم خاموش نمی‌شود و هفت دریا را هم می‌بلعد اما سوزانندگی آن آتش مردم‌سوز همچنان باقی است.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

#شرح_مثنوی_جان

@masnavijan

#تفسیر_رجعنا_من_الجهاد_الاصغر_الی_الجهاد_الاکبر

🔵سنگها و کافران سنگ‌دل
اندر آیند اندر او زار و خَجِل

🔵هم نگردد ساکن از چندین غذا
   تا ز حق آید مر او را این ندا

🔵سیر گشتی؟ سیر! گوید نه هنوز
اینت آتش اینت تابش اینت سوز

سنگ‌ها استعاره از قلب‌های سنگ شده

اشاره به آیه ۳۰ سوره قاف

يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ
روزی که به دوزخ می‌گوییم آیا پر شدی؟ می‌گوید آیا بیشتر از این هم هست؟

✅کافرانی که قلب آنها سنگ شده است خجالت زده و با حالت زاری و بدبختی وارد جهنم می‌شوند.

چرا کافران و سنگ‌ها؟ سنگ‌ها استعاره از قلب آنهاست که مثل سنگ، سخت شده.

در آیه ۷۴ سوره بقره قلب کافران به سنگ و بلکه سخت‌تر از سنگ توصیف شده‌است:
ثمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَٰلِكَ فَهِيَ كَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً ۚ 
سپس دل های شما بعد از آن سخت شد، مانند سنگ یا سخت تر

جهنم با وجود خوراک زیاد (کافران سنگدل) باز هم به آرامش و سکون نمی‌رسد تا اینکه ندایی از حق به او برسد که آیا سیر شدی؟ گوید: نه
عجب آتشی و عجب تابشی و عجب سوزی که سیری نمی‌پذیرد.
یا خطاب به جهنم می‌گوید: این آتش و تابش و سوز برای توست.

اینت: چند معنی دارد.
۱- این برای تو
۲-مفهوم سرزنش و ملامت
۳- کلمه تحسین

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

#شرح_مثنوی_جان

@masnavijan

زهی خجسته زمانی که یار باز آید

به کامِ غمزدگان غمگُسار باز آید

#حضرت_حافظ

خط:
#استاد_محسن_اسماعیلی_مود

#شرح_مثنوی_جان

@masnavijan

جایگاه قلب در مصر باستان
شرح تصاویر پاپیروس

#کتابخوانی_معنوی_اینلایت
#آقای_علی_مقدم

@spiritual_mind

#شرح_مثنوی_جان

https://www.tgoop.com/masnavijan