Telegram Web
Forwarded from رسانه رشد
چرا فیلترینگ ایتا از تلگرام مهم‌تر است؟

ترم‌های اول دانشگاه با پدیده فارغ التحصیلان فلان مدرسه مهم تهران آشنا شدیم. بچه‌هایی که در یک فضای محصور فکر می‌کردند بناست دنیا را تغییر دهند، هیچ فکر و ایده‌ای جز خودشان را ندیده بودند با آرزوی تشکیل تمدن اسلامی پایشان را به دانشگاه گذاشته بودند! همین رهایی از قید و بند مدرسه کارشان را به جایی رسانده بود که ترم دوم یا درگیر و دار یک رابطه عاشقانه بودند، یا مشغول دود کردن کمل‌های سفید در حیاط پشتی دانشگاه!
چرا این بلا سرشان آمده بود؟ پاسخی جز رهایی از حبابی که مدرسه صدایش می‌زدند به ذهنم نمی‌رسد!

از داخل یک حباب هیچ چیز به اندازه واقعی‌اش نیست، بعضی چیزها را کوچک‌تر می‌بینی، بعضی چیزها را بزرگ‌تر، بعضی را هم اصلا نمی‌بینی! بدتر از همه آن‌که گمان می‌کنی در چارچوب امن حبابت قرار داری در حالی که با اولین ضربه «هر آنچه سخت و استوار است دود می‌شود و به هوا می‌رود»

زیست در حباب چه بر سر آدم‌ها می‌آورد؟ پاسخ به این سوال همان پاسخ به سوال «چرا فیلترینگ ایتا از تلگرام مهم‌تر است، است».

ایتا از تلگرام برای ایران خطرناک‌تر است چون:

۱. انباشت فیک نیوز

ایتا دریای فیک نیوز است، دریایی که کسی به سراغ پاکسازی‌اش نمی‌رود. فیک نیوز آنقدر منطبق بر ذائقه مخاطب ایتا طراحی شده که مخاطب احساس نیاز به راستی آزمایی نمی‌کند. یکروز عکس دومگا پیکسلی f35 ردیابی شده در آن وایرال می‌شود. فردا ایران موفق به ساخت f35 رادار گریز می‌شود و کاربران به ایرانی بودن خود افتخار می‌کنند!

۲. انباشت توهم دانایی

شب آتش بس را یادتان هست؟ اهل ایتا دلخور بودند که چرا آتش بس؟ چیزی به تمام شدن کار رژیم نمانده! عده دیگری نگران که آتش بس را قبول نکنید و گرنه تا چند ساعت دیگر رهبری را می‌زنند! کاربران ایتا عموماً خود را «مطلع‌ترین قشر جامعه» می‌دانند، در حالی که بیشتر آن‌ها در معرض محتوایی گزینشی، تکراری، هیجانی و تحریف‌شده‌اند. این توهم باعث افزایش رادیکالیسم در هسته حامیان نظام می‌شود. در واقع افرادی که بنا بود جز پایگاه‌های فکری نظام باشند، دچار افراط و تحلیل‌های غیر واقعی می‌شوند و به حاکمیت فشارهایی می‌آورند که علیه عقلانیت محسوب می‌شود.

۳.نبود تضارب آرا

در ایتا هیچ صدای منتقدی شنیده نمی‌شود. نه به دلیل پذیرش جمعی و نه حتی مشکلات تکنولوژیکی که سبب شود منتقدین به این پلتفرم گرایش نداشته باشند. بلکه به دلیل سرکوب، حذف، برچسب زنی، اتهام زنی و...توسط بومیان این پلتفرم.

۴.تضعیف عقلانیت حامیان نظام

حاکمیت مدت‌هاست با چالش کم عمق شدن حامیان دست و پنجه نرم می‌کند. این بحران عمق دلایل متعددی دارد، از سطحی شدن اپوزیسیون تا وراثتی شدن حمایت از نظام و... که پرداخت به آن در این یادداشت نمی‌گنجد. اما پلتفرم‌هایی چون ایتا نقش بسزایی در این تداوم ضعف و تضعیف عقلانیت دارند. چرا که تحلیل‌های دم دستی، شبه علمی و غلط در این پلتفرم‌ها جای تحلیل‌های علمی و عمیق را گرفته‌اند. به این ترتیب مخاطب دچار این خطا می‌شود که چون محتوا به ظاهر مذهبی و انقلابی است پس حتما درست و علمی است. این چرخه در نهایت به همان افراط و خطاهای فاحش تحلیلی منجر می‌شود.

۵.ایجاد نسخه جعلی از «مردم»

دوستی می‌گفت ایتا تنها پلتفرمی است که امام زمان در آن ظهور کرده! در تلگرام یا توییتر، کاربران با اقشار مختلفی از جامعه مواجه‌اند. اما در ایتا، یک تصویر غیرواقعی از «مردم ایران» بازنمایی می‌شه؛ مردمی یکدست، انقلابی، و همیشه در حال فریاد علیه دشمن. بگذریم دایره این مردم هر روز کوچک‌تر و دایره دشمنان هر روز بزرگتر می‌شود. این تصویر سازی غلط فاصله‌های اجتماعی را نادیده می‌گیرد و تحلیل افراد درباره رفتار جامعه با رخدادهای مختلف را دچار خطا می‌کند.

در نهایت این پلتفرم حباب گونه به خاطر جو حاکم بر آن در وهله اول به کاربران و در گام‌های بعدی به جامعه و حاکمیت آسیب می‌زند. در داخل پلتفرم ما هر روز پیروزیم و جامعه یک دست است، چیزی به ظهور نمانده و تمدن اسلامی ما هر روز قدرتمندتر می‌شود. اما آنچه ما را نگران می‌کند فرداست، فردا که حباب می‌ترکد و فاجعه خیلی دیگر داستان عاشقانه یک جوان ۱۸ ساله یا سیگار کشیدنش در حیاط پشتی دانشگاه تهران نیست.


#هدی_محمدی

@mediaroshd
Forwarded from رسانه رشد
ایتایی شدن واقعیت؛ فیلترینگ چگونه ایران را به فرقه‌های مجازی بدل می‌کند؟

خانم محمدی در این متن با مثال «حباب مدرسه» نشان دادند که زندگی در یک دنیای بسته، چطور آدم‌ها را دچار توهم دانایی، افراط یا فروپاشی ناگهانی می‌کند. حالا همان اتفاق، در مقیاسی بسیار بزرگ‌تر، در زیست‌بوم مجازی ایران در حال تکرار است. مسأله فقط فیلترینگ تلگرام نیست؛ خطر اصلی در فیلترینگی نهفته است که فضای بسته و یکدستی مثل ایتا را بدل به تنها پنجره رو به جهان می‌کند. ایتا از تلگرام خطرناک‌تر است، چون حبابی بزرگ‌تر و سخت‌تر ساخته که نه تنها کاربرانش، بلکه حاکمیت را نیز در خطای ادراک فرو می‌برد.
این متن، تلاشی دوباره است تا نشان دهد چرا فیلترینگ ایتا از تلگرام مهم‌تر است.
......
سیاست فیلترینگ در جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر دچار تغییراتی پنهان و پرهزینه شده است. آنچه در سطح رسمی با شعارهایی چون «صیانت از هویت فرهنگی» یا «حفظ امنیت روانی جامعه» توجیه می‌شود، در عمل به شکل‌گیری ساختارهایی فرقه‌وار در فضای مجازی انجامیده است؛ ساختارهایی که نه‌تنها بازتاب‌دهنده واقعیت اجتماعی نیستند، بلکه گاه جایگزین آن معرفی می‌شوند.

پلتفرم‌هایی مانند ایتا دیگر صرفاً ابزار ارتباطی نیستند؛ بلکه به زیست‌بوم‌های شناختی تبدیل شده‌اند که محتوای همسو را مدام بازتولید می‌کنند و کاربران را در حصاری از باورهای تقویت‌شده محصور می‌سازند. این فضاها، به‌جای تسهیل گفت‌وگوهای میان‌فرهنگی، شکاف‌های اجتماعی را عمیق‌تر و قطب‌بندی را تشدید می‌کنند.

این وضعیت نتیجه سیاستی است که رسانه‌های پرمخاطب و متنوعی مثل تلگرام را با سد فیلترینگ محدود کرده اما به پلتفرم‌های همسو با قدرت میدان داده است. حاصل، نه پاک‌سازی فضای مجازی، بلکه شکل‌گیری محیطی غیررقابتی و یک‌صدای مصنوعی است. در چنین فضایی، تهدید امنیتی نه از بیرون، بلکه از درون بروز می‌کند: تحلیل‌های مسئولان بر بازخوردهای تحریف‌شده بنا می‌شود و نظام ادراکی تصمیم‌گیران از واقعیت زندگی مردم فاصله می‌گیرد.

اگر در تلگرام، کاربران - حتی در فضای پرآشوب - با روایت‌های متضاد و چندلایه مواجه‌اند، در ایتا با تجربه‌ای مهندسی‌شده روبه‌رو هستند؛ گفتمانی که حاصل سانسور و حذف است، نه کنش آزاد اجتماعی. این یکدستی ظاهراً مطلوب، در عمل مانع درک واقعی جامعه می‌شود و کنشگران فرهنگی را از شناخت درست محروم می‌سازد.

علاوه بر این، روند فوق به پدیده‌ای دیگر دامن می‌زند: تنبلی نهادی. نهادهای فرهنگی که در زیست‌بوم‌های بسته فعالیت می‌کنند، در غیاب رقیب، به تدریج توان روایت‌پردازی و معناافزایی را از دست می‌دهند. زیرا گفتمان، فقط در مواجهه با «دیگری» معنا پیدا می‌کند. نبود رقیب، روایت را به ضد خود بدل می‌کند: از جستجوی حقیقت به توهم پیروزی، از تحلیل به تکرار.

در نهایت، سیاست فیلترینگ در ایران از هدف اولیه‌اش فاصله گرفته و به ابزاری برای جداسازی گفتمانی بدل شده است. فیلتر کردن تلگرام، در کنار رها کردن پلتفرم‌های همسو، زیست‌بوم‌های بسته‌ای ساخته است که در آن مردم همواره یکدل، انقلابی و پیروزند و هیچ بحران یا تهدیدی به چشم نمی‌آید. این تصویر مجازی، نه تنها تحلیلگران را گمراه می‌کند، بلکه فروپاشی احتمالی آن می‌تواند هزینه‌های سنگینی برای مشروعیت نظام به همراه داشته باشد. اگر سیاست‌گذار فرهنگی به اصلاح واقعی می‌اندیشد، باید بداند که تنوع رسانه‌ای نه تهدید، بلکه شرط بقای گفتمان است. هیچ روایتی بدون رقابت و تعامل زنده نمی‌ماند.

#میثم_رمضانعلی

@mediaroshd
2025/07/13 11:41:53
Back to Top
HTML Embed Code: