جوانییەکانی دوای بەفربارین ❄️🫠

🔹ئاوایی گاوه‌ره، سنه

Tel⇔ @mlwankay_shin

ئایدا،
ئەمەی وا من
بەرەو تۆ ڕادەکێشێت،
ئەوین نییە..شکۆی تۆیە و
ئەوەی من بۆ هەڵبژاردنی تۆ هان دەدات،
ئاتاجی جەستەی من نییە،
یەکێتی گیان و ئەندێشەمانە!

#ئەحمەد_شاملوو@mlwankay_shin

من لە دەرکی عیززەتم، پاشا بە نۆکەر ناگرم
سەر بە دەرکی پادشای نۆکەر سفەت داناگرم

خیرقەیەکی کۆنە، کۆنە جامەیەکی ئیحتڕام
حورمەتی ئەو جامە کۆنەی، باشترە هەر ڕاگرم

دوژمنی بێ عەقڵی، دۆستی مەنتیق و دەرک و فەهم
وا لە خەرمانی نەزانی، دەستەچیلەی ئاگرم

شایەری شا نیم و شا نیم، بۆ شەمیمی شایەران
شاعیری شێعری ئەوین و شۆڕشی خۆڕاگرم

تاقە دیوانم لە خانەی بەیت و حەیرانی عیشق
بۆ ویسالی عیشق و ڕێگەی عاشقان پێداگرم

خاڵە باری عیشقی پێ بوو، دەم بە دەم دەیکووت بە دڵ
باری مەینەت باری نامەردانە، قەت هەڵناگرم

#خاڵە_قازی@mlwankay_shin

گرێبەستێک لەگەڵ نيشتمان دەنوسم
دڵم پڕکەم له سەرمای زۆزانەکانی ئەو. پڕبم له درەختی خنکاوی دارستانه سووتاوەکانی ئەو
پڕبم له ئەشکی ڕژاوی چاوە غەمبارەکانی ئەو. پڕبم لە هاواری بەرزی گەرووی جەنگاوەرانی ئەو

گرێبەستێک لەگەڵ خودادا دەنوسم
جودابم له عەقڵی ديندارە بێمێشکەکانی ئەو، پڕبم له ميهری فريشته و له دادی
دادپەروەرانی ئەو
ﻻدەم له حەجی حەجاجه ساختەکانی ئەو، بدرەوشێمەوە بە عەشقی دەروێشە مەستەکانی ئەو

گرێبەستێک لەگەڵ ئاسمان دەنوسم
ڕۆژێک بفڕم هەتا دوور و بنوسم لەسەر هەورە سپييەکانی ئەو
که دەتوانم بەرزبم، بەرزتر له تيشکی ئەستێرەکانی ئەو.

"بەختیار عەلی"
پارچەیەک لە شیعری  "گرێبەستەکانی من"
لە کتێبی شیعری "ئەگەر یاخییەکان نەمێنن "
Tel⇔ @mlwankay_shin

🆔 @mlwankay_shin

شەو چلە(شب یلدا):
یلدا واژەای سُریانی بە معنی میلاد و تولد است، این واژە در فرهنگ کوردی واژە ای جدید می باشد کە با رشد ارتباطات و رسانەها کم کم می رود کە جای واژە کهن “چلە” در فرهنگ کوردی را بگیرد، و این واژه را که یادآور این آیین کهن در این سرزمین میباشد به حاشیه براند. در جوگرافیای کوردی این شب “شەو چلە” نام دارد.
@mlwankay_shin
شەوچلە در بعضی دیگر از ملتهای خاورمیانە، قفقاز، آسیای مرکزی، تا نواحی از شبه قاره هند، بە عنوان شبی فرهنگی و باستانی جشن گرفتە میشود، در جوگرافیای کوردی که جوگرافیایی کشاورزی در زاگروس بوده است، تقدس این شب به این خاطر بوده که بعد از سپری کردن آن مجددا روزهای سال طولانی میشدەاند و خورشید در روزهای بلند طولانی تر بر زمین و کشاورزی می تابیده است و در واقع ریشه این شب در تقویم کشاورزی است، یعنی آخرین روز پاییز کوتاهترین روز سال بوده است و شب آن نیز که شەوچلە میباشد طولانیترین شب سال بوده است، بعد از این شب روزها آرام آرام بلندتر میشدەاند، این شب را با این باور، شب تولد خورشید(خۆەر یا هۆەر در زبان کوردی) میدانستە اند. یکی از المانهای پیوند این شب با آیین مهرپرستی یا میترایسم همین تقدس “مهر” یا “خۆەر” میباشد. در کتاب آثارالباقیه بیرونی،ص ۲۲۵، از روز اول دی ماە با عنوان”خور” یاد شدە است، و در قانون مسعودی نسخە موزە بریتانیا در لندن، روز اول دی ماە “خُرە روز” ثبت شده است. هنوز هم در زبان کوردی “خوەر” معادل خورشید میباشد.
در واقع ما “شەوچلە” را در کنار هم می نشینیم و جشن میگیریم تا بە “خوەرە رۆژ” بڕسیم.
لغت “چل” در زبان کوردی و تمام گویشهای آن به معنی عدد چهل می باشد که عددی مقدس در آیینهای کهن زاگروس است و همچنین بعدها در آیینهای سامی نیز این عدد تقدس خود را حفظ میکند، این عدد هنوز هم در آیین یارسان که آیینی کوردی است وجود دارد، یکی از چشمەهای اطراف زیارتگاه مقدس یارسانان در باوایاگار، به اسم چلانه میباشد، و در دهستان بیلوار(بێڵەوار=سرزمین حاصلخیز) نقطه جوگرافیایی حد فاصل سه شهر کامێران، کرماشان و شهر باستانی دینور، در محل تلاقی سه روستای سورنی-رازیان-قلوز کوهی به اسم چلانه با تک درخت بلوط کهنش یکی از نیایشگاههای باستانی این منطقه میباشد. در تقویم کوردی زمستان به چله بزرگ و چله کوچک تقسیم میشود، و با چله بزرگ شروع میشود، شب چله شب پایانی پاییز و ورود به “چله گەورا” می باشد و شروعی است بر زمستان.
@mlwankay_shin
یکی دیگر از نمادهای این شب کە ریشه در آیین میترایسم در زاگروس کهن دارد، رنگ قرمز میوەهای اَنار و سیب قرمز و هندوانه است، کە این رنگ از نمادهای آیین میترا میباشد.
علاوه بر میوه در این شب تنقلاتی نیز وجود داشته اند که “شەوتەقە” و “شەوچەڕە” تنقلات این شب هستند.
در زبان کوردی به آجیل “شەوتەقە”
میگویند، “تەقانن” در زبان کوردی معادل فعل “آجیل شکستن” در زبان فارسی است، که فعل تەقانن در کوردی معادلهای دیگری مانند “تۊکانن” و “شکانن” را دارد، شەوتەقە یعنی در واقع آجیلی کە در شبهای طولانی زمستان مانند شەوچلە، شکستە و خوردە میشد.
در این شب میوە های خشک شدە نیز بر سفرە و کرسی کوردی نهادە میشدە کە بە آنها “شەوچەڕە” می گفتە اند، شەوچەڕە شامل کشمش، سیب خشک، زردآلو خشک، آلوچه خشک….می شده است.
واژە “چەڕە” از مصدر “چەڕین”، “چەڕاندن” یا “چەڕانن” می آید که در کوردی کورمانژی به معنای “خوردن” است، یعنی تنقلاتی که در شبهای زمستانی و شەوچلە خوردە میشد،
توجە داشتە باشیم کە نباید این فعل با فعل “چڕین” بە معنای صدا زدن و آواز خواندن در زبان کوردی اشتباه گرفته شود.
در برخی از مناطق کوردی با توجه به محصول کشاورزی آن نواحی، در صورت وجود کدو، آن را در فصل برداشت که معمولا اول پاییز میباشد در کاهدان و در زیر کاه نگهداری میکرده اند و در شەوچلە کدوی پختە هم در سفرە کوردی وجود داشتە است.
@mlwankay_shin
غذای شەوچلە در نواحی اطراف کرماشان همانند غذای نوروز، رشته پلو با کشمش و روغن کرماشانی بوده است.
بازگویی داستانها، افسانەهای و معماهای کوردی کە در زبان کوردی بە آنها مەتەڵ، مەسیلە، چیروک و چەوچەو..میگویند از سرگرمی های این شب بودە است، در هر طایفه ای که شانامەخوان وجود داشتە، شانامەی کوردی را برای جمع شەوچلە نقالی میکردە است.

🎊 #شەو_چله

👇join👇
🆔 https://www.tgoop.com/+VEJFs0ygG605OTRk

له ئەوروپاوە دەڵێم
چ زستان بێ و چ هاوین
شەوان زۆرم سەرمایە
مەسەلە هەبوون و نەبوونی گەرمکەرەوە نییە
مەسەلەکە پەیوەندی بە نوێن و بانی گەرمیشەوە نییە
مەسەلە تەنیا یەک شتە
"من سەرمابردەڵەی بێ‌ وڵاتیم"

بە بێ شک داری ئازادی وەبەر دێ
لە پاش یەڵدای وڵاتیشم سەحەر دێ!

#ک_د_ئازاد

🎤: میکائیل
🎼: خاکی کووچەی یارەکەم

●━━━━━━─────── ⇆ㅤㅤ
ㅤㅤ◁ㅤㅤ❚❚ㅤㅤ▷ㅤㅤㅤㅤ↻

Tel⇔ @mlwankay_shin

کیژ و کوڕ بگرن لە دەوری گۆڕی هێمن ڕەشبەڵەک
من کە شینگێڕی شەهیدانم لە کوێ شینم دەوێ!؟

| @mlwankay_shin

لە وەسفی تۆ نەوەستاوم بەپیری نازەنینی کورد
ئەگەر پەنجەم قەڵەم بگرێ دەنووسم دەفتەرێکی تر!

-عەونی

بەسە ئیتر،
بە چ حەقێک خۆتم لێ دوور ئەکەیتەوە؟
بێگومانم ڕۆژێ دادێ، کە پەشیمان ئەبیتەوە!

🎙 #هانی

Tel⇔ @mlwankay_shin

من بسووتێنن ئەگەر ئەمکەن بە کل بۆ چاوی تۆ!

| @mlwankay_shin

پێم خۆشە ک عومرم بە جەفا سەرفی غەمت بێ
بەو شەرتە کە مایەی زەرەرم ماچی دەمت بێ...!!!!


#سالم
ـــــــــــــــــــــ

هەرکات دۆلار بووه هەزار تمەن،
منیش دەست له
خۆشویستنت هەڵ ئەگرم :)

#نووسراوەی_سەر_دیوارەکان

Tel⇔ @mlwankay_shin

@mlwankay_shin

🥀 گراوی 🥀

خۆشەویستی دەرد و ژانی بێ ژماری پێوەیە
مەینەتی چۆل و چیا ڕیسوایی شاری پێوەیە

دوور دیارن ئەو کەسانەی عاشق و سەوداسەرن
ڕەنگ و ڕوویان مۆری غەدری ڕۆژگاری پێوەیە

جێی وییە سەر هەر دوو دیدەم بۆیە هەر لایە دەچم
دار و دیواریش دەبینم نەخشی یاری پێوەیە

نەک نیگام سەر هەڵگرێ بۆ سەر گوڵی تر سەربەخۆ
چاوی من لەجیاتی پێلوو، پەردەداری پێوەیە

هەر لە بەژن و بسک و هەنیە و گەردنی، تا خاڵی ڕووی
پاکی بەڵگەی قودرەتی پەروەردگاری پێوەیە

نەمرێ وەستای گوارەکانت، بەو زریزەی ناسکەی
شاهکاری کردوە هێندی وردەکاری پێوەیە

سوور دەزانم لەو قەرارە ڕۆژێ فیتنە ساز دەبێ
گەر دەبینم مانگی چاردە فێسی لاری پێوەیە

ئاشکرایە نازی گەر دەڕوا، ڕوانینی بەڵام
چەند ئەوەندەی نازی ڕازی نادیاری پێوەیە

شێعری من بۆنی گراویی لێ دێ، 'هێدی' مەست دەکا
جا کە خۆی بێ چی بەسەر دێ، سەد بەهاری پێوەیە

❣مامۆستا هێدی"

Tel⇔ @mlwankay_shin

تا له چاوتا نوقم نەبووم
باران لە دڵما دای‌نەکرد!

❣شێرکۆ بێکەس"

Tel⇔ @mlwankay_shin