🔴نهاد ازدواج، اخلاقی یا غیر اخلاقی؟/ نقدی بر اظهارات مصطفی ملکیان درباره ازدواج

✍علی زمانیان

https://www.khabaronline.ir/news/292829/%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%DB%8C%D8%A7-%D8%BA%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D8%B8%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C

🔴 چگونه شکاکان از استدلال دکارت به سود شکاکیت استفاده می‌کنند؟

✍ مصطفی ملکیان

🔷 شک دستوری، شکی است که واقعاً مقصد و مقصود از آن، یقین است، اما به‌عنوان یک مقدمه‌ی لازم و ضروری برای وصول به یقین مطلوب، انسان برای خودش لازم می‌بیند که در ابتداء در همه‌چیز شک کند. بنابراین، شک دستوری برای شاک (کسی که شک می‌کند) هیچ‌گاه مقر (قرارگاه) نیست، بلکه کاملاً ممر و گذرگاهی است که باید از آن گذر کرد تا به یقین رسید.

🔷 حال ممکن است به ذهن بیاید که اگر شکی که دکارت داشت، شک دستوری بود و بالاخره خودش هم به یقین رسید، چگونه پیروان شکاکیت از استدلال دکارت به سود خود و جهت تحکیم مواضع شکاکانه‌ی خود استفاده می‌کنند؟ وقتی شک دکارت، یک شک دستوری است که سرانجام به قضیه‌ی «من هستم» می‌انجامد و از قضیه‌ی «من هستم» به قضیه‌ی یقینی دیگری می‌رسد و بعد هم به قضیه‌ی یقینی دیگر و آهسته‌آهسته یک نظام از قضایای یقینی را فراهم می‌کند، چگونه شکاکان از استدلال او به سود شکاکیت استفاده می‌کنند؟!

🔷 چون بنا بر این است که شکاکان، شکاکِ دستوریِ موقِن (کسی که به یقین می‌رسد) نباشند؛ به‌عبارت دیگر، کسی که بالمآل (در آخر) موقن می‌شود (دکارت) چگونه سخنانش مؤید کسانی است که می‌خواهند بگویند ما بالمآل هم شاک می‌مانیم و دسترسی به یقین نخواهیم یافت؟

🔷 علت اینکه شکاکان به شکل دستوری دکارت استناد کرده‌اند، این است که شکاکان دیده‌اند شک دستوری دکارت تا وقتی که القای شک می‌کند، موفق است و وقتی می‌خواهد جواب شکاکیت خود را بدهد، از قدرت می‌افتد و چون این معنی را احساس کرده‌اند، به نظرشان آمده که ما تا آن مرحله‌ای که در حال القای شکاکیت است، با آن راه می‌آییم و از آن وقت که می‌خواهد آرام‌آرام به مرحله‌ی یقین برسد - یعنی به مرحله‌ی «من وجود دارم و هستم»، تا بعد آغاز کند به سایر قضایای یقینی - آنجا دیگر ما با آن راه نمی‌آییم و می‌گوییم ما از کجا به قضیه‌ی «من وجود دارم»، یقین پیدا کنیم؟!

🔷 این است که شکاکان از زمان دکارت (۱۵۹۶–۱۶۵۰) به این طرف، از استدلالات دکارت برای تقویت شکاکیت خود بهره‌ی فراوان و حظّ وافر برده‌اند.

🔷 این شکاکان از مرحله‌ی دوازدهم شک دکارت، که بناست از این به بعد از شکاکیت گذر کرده و وارد اثبات یقینیات شود، جلوی آن را سد می‌کنند. این‌گونه است که شک دکارتی دست‌مایه‌ای برای شکاکان پس از وی شده است.

🔷 می‌توان گفت شکاکیت دکارت تا مرحله‌ای که در شک است، دوازده مرحله دارد و از آن وقتی که می‌گوید: «من شک می‌کنم، پس هستم و وجود دارم» وارد مرحله‌ی سیزدهم می‌شود (که شکاکان جلوی آن را سد می‌کنند).

➖درس‌گفتار معرفت‌شناسی، فصل اول، استدلال دوم شکاکان

@mostafamalekian

🔴 گفت وگویی در نگرفت| یادداشت روزنامه فرهیختگان درباره مناظره مصطفی ملکیان و عبدالکریم سروش در سال 1400

🔹مسعود پورفرد، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:در یادداشت پیش‌رو به بهانه مناظره عبدالکریم سروش و مصطفی ملکیان در مورد روشنفکری، ملاحظاتی در این بحث خواهیم داشت. به‌طور کلی آنچه در تبارشناسی مساله روشنفکری حائز اهمیت است، سابقه روشنفکری و صورت‌بندی اولیه آن است. بی‌شک در بررسی سابقه روشنفکری در جهان، حداقل به‌لحاظ تقدم زمانی در حد ضرورت ابتدا نقش روشنفکری غرب، شناسایی روشنفکری غرب و مقایسه آن با روشنفکری ایران می‌تواند برای این بحث و مناظره خیلی کلیدی باشد. پس از طرح این موضوع، در ادامه انتظارات خود از بحث استاد ملکیان در مناظره با دکتر سروش را بیان می‌کنم.

➖جهت مشاهده متن کامل کلیک کنید

▪️متن و صوت این گفتگو

@naghedChannel

این نوشته‌ی استاد ملکیان را که در مورد مرحوم استاد حشمت‌پور می‌خواندم، با خودم گفتم چه عجیب است که روشنفکری مانند ملکیان که همیشه از عقلانیت مدرن سخن گفته این چنین به ستایش مرحوم حشمت‌پور بپردازد. ستایش کسی که باورهای دینی عمیقی داشت و حتی این اواخر سخنی در روی‌گردانی از فلسفه گفته بود. حتی اگر سخنان اخیرش را هم کنار بگذاریم، باورمندانه به فلسفه‌ی اسلامی -آن هم با سنتی‌ترین قرائت- می‌پرداخت و جهان عقلانیتش را محدود به حدود آن کرده بود. این‌ها تعارفات است؟ یا زمین معنویت و اخلاق آنقدر وسیع است که ملکیان و حشمت‌پور را کنار هم قرار می‌دهد؟
@JAZAVAAT

#مصطفی_ملکیان بر رایگان بخشی تاکید می کند. مقصود اینکه جهان یا هستی برای هر یک از ما چیزی به رایگان هدیه کرده است و ما به عنوان بخشی از این هستی باید آن را به نحوی به هستی یا جهان برگردانیم. اگر معلم هستیم بر کودکی در حد وسع اثر بگذاریم، اگر نانوا هستیم و مهارت خوبی داریم نان خوب بپزیم و چند نان به آنکه ندارد هدیه کنیم، اگر مدیر شرکت یا تولید کننده ایم و هستی به ما هوش خوبی هدیه داده، آن را در جهت رفاه مردم بکار ببریم و گاهی به رایگان دست کسی را بگیریم، اگر پزشک هستیم و هوش بالایی داریم در حد وسع بیماری را که تمکن مالی ندارد درمان کنیم و کارهایی از این قبیل... این رایگان بخشی جهان را برای انسان زیباتر می کند و آدمی از درونِ خود، عشق به هستی و زندگی را عمیقا تجربه می کند.

#شجریان
#حافظ


🆔️@philosophy_thinking