tgoop.com/nahjalbalaghah_ir/3257
Last Update:
✨﷽✨
•┈┈••✾•✨🕊️✨•✾••┈
'عَهدُ الوِلَایِهِ وَ مِن عَهدِِ لَهُ -علیه‌السّلام- "۳۵"
#نامه۵۳
"الرِّقَابَهُ وَ التَّفَقُّدُ عَلَی العُمَّالِ"
بازرسی و پی‌جویی کار کارگزاران
"ثُمَّ تَفَقَّدْ أَعْمَالَهُمْ وَ اِبْعَثِ اَلْعُيُونَ مِنْ أَهْلِ اَلصِّدْقِ وَ اَلْوَفَاءِ عَلَيْهِمْ فَإِنَّ تَعَاهُدَكَ فِي اَلسِّرِّ لِأُمُورِهِمْ حَدْوَةٌ لَهُمْ عَلَى اِسْتِعْمَالِ اَلْأَمَانَةِ وَ اَلرِّفْقِ بِالرَّعِيَّةِ"
سپس با فرستادن مأموران مخفى راستگو و با وفا، كارهاى آنان را زير نظر بگير! زيرا بازرسى مداوم پنهانى، سبب مى‌شود كه آنها به امانت‌دارى و مداراكردن به زیردستان ترغيب شوند.
"وَ تَحَفَّظْ مِنَ اَلْأَعْوَانِ فَإِنْ أَحَدٌ مِنْهُمْ بَسَطَ يَدَهُ إِلَى خِيَانَةٍ اِجْتَمَعَتْ بِهَا عَلَيْهِ عِنْدَكَ أَخْبَارُ عُيُونِكَ اِكْتَفَيْتَ بِذَلِكَ شَاهِداً"
اعوان و انصار خويش را سخت زير نظر بگير اگر يكى از آنها دست به‌خيانت زد و مأموران سرى تو. متفقا چنين گزارشى را دادند، به همين مقدار از شهادت قناعت كن.
"فَبَسَطْتَ عَلَيْهِ اَلْعُقُوبَةَ فِي بَدَنِهِ وَ أَخَذْتَهُ بِمَا أَصَابَ مِنْ عَمَلِهِ ثُمَّ نَصَبْتَهُ بِمَقَامِ اَلْمَذَلَّةِ وَ وَسَمْتَهُ بِالْخِيَانَةِ وَ قَلَّدْتَهُ عَارَ اَلتُّهَمَةِ"
و او را زير تازيانه كيفر بگير! و به مقدار خيانتى كه انجام داده او را كيفر نما! سپس وى را در مقام خوارى و مذلت بنشان! و نشانۀ خيانت را بر او بنه! و گردن‌بند ننگ و تهمت را بر گردنش بيفكن! (و او را به جامعه چنان معرفى كن كه عبرت ديگران گردد.)
💠 شرح نامه
📍آن‌گاه امام دستور ديگرى دربارۀ كارگزاران مى‌دهد و آن دستور نظارت بر اعمال آنها به وسيلۀ بازرسان و مأموران مخفى است مى‌فرمايد: «سپس با فرستادن مأموران مخفى راستگو و وفادار كارهاى آنان را تحت نظر بگير، زيرا بازرسى مداومِ پنهانى سبب تشويق آنها به امانت‌دارى و مدارا كردن به زيردستان مى‌شود»؛ (ثُمَّ تَفَقَّدْ أَعْمَالَهُمْ، وَ ابْعَثِ الْعُيُونَ مِنْ أَهْلِ الصِّدْقِ وَ الْوَفَاءِ عَلَيْهِمْ، فَإِنَّ تَعَاهُدَكَ فِي السِّرِّ لِأُمُورِهِمْ حَدْوَةٌ لَهُمْ عَلَى اسْتِعْمَالِ الْأَمَانَةِ، وَالرِّفْقِ بِالرَّعِيَّةِ) . امام عليه السلام در جمله‌هاى بالا بر اين امر تأكيد مى‌ورزد كه بايد مأموران مخفى را از ميان افراد راستگو و درستكار و وفادار انتخاب كنى. در ضمن فلسفۀ اين كار را نيز بيان مى‌فرمايد و آن اينكه چون كارگزاران احساس كنند مأموران پنهانى اعمالشان را به زمامدار گزارش مى‌دهند از يك سو به كارهاى نيك تشويق مى‌شوند و از سوى ديگر لازمۀ آن اين است كه خود را از خيانت و بدرفتارى به مردم بركنار مى‌دارند.
📍آن‌گاه امام بعد از آن جملۀ كوتاهى بيان كرده مى‌فرمايد: «مراقبت از معاونان مى‌شود»؛ (وَ تَحَفَّظْ مِنَ الْأَعْوَانِ) اين جمله ممكن است دنبالۀ جمله‌هاى پيشين باشد و به صورت «و تَحَفُّظٍ» خوانده شود و ناظر به اين معنا باشد كه وجود مأموران مخفى سبب مى‌شود كارگزاران افزون بر حفظ امانت و خوش‌رفتارى با رعيت مراقب اعوان و ياران و معاونان و زيردستان خويش باشند و از افراد خائن و بد رفتار بپرهيزند، بنابراين تفسير جمله‌هاى بعد ادامۀ بحث‌هاى گذشته دربارۀ كارگزاران خواهد بود و ارتباط و پيوند ميان جمله‌هاى قبل و بعد كاملاً محفوظ خواهد ماند؛ ولى كمتر كسى از مفسّران و شارحان نهج‌البلاغه به سراغ چنين تفسيرى رفته است. تفسير ديگر اين است كه «تَحَفَّظْ مِنَ الْأعْوٰان» دستور جديدى باشد و معناى آن اين است: «از معاونان خود بپرهيز و برحذر باش»، به اين صورت كه بحثِ عمال با جملۀ پيشين پايان گرفته و امام به معاونان زمامدار پرداخته باشد و جمله‌هاى بعد كه سخن از خيانت و مجازات خائنان مى‌كند ناظر به معاونان باشد. اين تفسير از جهاتى بعيد به نظر مى‌رسد، زيرا طبق معمول، امام هر گروه جديدى را ذكر مى‌كند مطلب را با «ثم» شروع كرده نخست صفات و شرايط آنها را بيان مى‌دارد و سپس به رسيدگى به حال آنان توصيه مى‌كند و سرانجام دستورات انضباطى را در مورد آنان صادر مى‌فرمايد در حالى كه در اينجا هيچ يك از اين امور مراعات نشده است؛ نه با «ثم» تجديد مطلع شده و نه صفات اعوان و معاونان كه مهم‌ترين نزديكان زمامدارانند بيان گرديده و نه دربارۀ حقوق آنها توصيه شده، بلكه حضرت مستقيماً به سراغ مجازات خيانت‌كاران رفته است. در ضمن بحث گذشته كه دربارۀ مأموران مخفى است ناتمام مى‌ماند، چرا كه سخن از نتيجۀ كار مأموران مخفى و مجازات متخلفان به ميان نيامده است. اين احتمال نيز داده شده كه «تَحَفَّظْ مِنَ الْأعْوٰان» جملۀ معترضه‌اى باشد؛ يعنى از معاونان خود برحذر باش.
#نهج‌البلاغه_نامه۵۳
ترجمه و شرح: مکارم شیرازی، ناصر
بخش: سی و پنجم
🌐 https://nahjalbalaghah.ir/
🆔 @nahjalbalaghah_ir
BY انجمن مطالعات نهج البلاغه ایران
Share with your friend now:
tgoop.com/nahjalbalaghah_ir/3257