خانهٔ اندیشمندان علوم انسانی
برگزار می‌کند

ایران و خلیج فارس؛
پنجاهمین سال اعاده حاکمیت ایران
بر جزایر سه‌گانه

💠 سخنرانان:
مهدی آهویی
کورش احمدی
محمدعلی بهمنی قاجار
ابراهیم بیگ‌زاده
مجید تفرشی
رضا جوادی
سید محمدکاظم سجادپور
مسعود کوهستانی‌نژاد
سعید محمدخانی
هادی محمودی
عباس ملکی

🗓 چهارشنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۰
🕰 ساعت ۱۴ تا ۲۰

🏢 تهران
خ نجات‌اللهی، تقاطع خ ورشو
خانهٔ اندیشمندان علوم انسانی
تالار حافظ

💠 این برنامه به‌صورت حضوری
و با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی
برگزار می‌شود

💠 حضور در این برنامه برای عموم
آزاد و رایگان است

@irancradleofcivilization 🇮🇷🇮🇷🇮🇷

«طرح ملی پاسداری از هنر سنتی خوشنویسی در ایران» به عنوان اقدامات مثبت در زمینه‌ حفاظت از میراث ناملموس ثبت جهانی شد.

@qajariranhistory

فیلمی از مراسم افتتاح خط آهن تبریز-جلفا در سال ۱۲۹۵ شمسی (عهد سلطان احمد شاه قاجار) با حضور محمد حسن میرزا ولیعهد و صاحب منصبان ایرانی و روس

@qajariranhistory

(تجربه گردشگرى شهرى) تهرانگردی امکانی ست برای گشت و گذار. مجموعه ای ست از دانستنیهای گردشگرى و اطلاع از اتفاقات دنیای هنر، فرهنگ و اندیشه.

اينستاگرام:
https://www.instagram.com/ali.rangchian/

🆔 @tehrangardy

«ملت احمدشاهی»

✍ مهدی تدینی


احمدشاه، شاه جوانمرگ، پس از آن‌که از شاهی ایران عزل شد (گرچه او خود را عزل‌شدنی نمی‌دانست)، چهار سال و چهار ماه بیش‌تر زنده نماد. جوان بی‌آزاری بود و دیوارش در عصر گذار به تجدد از همه کوتاه‌تر بود. وقتی پاریس بود، خودرو رولزرویسی داشت که با آن در شانزالیزه رفت‌وآمد می‌کرد. خود او حکایت بامزه‌ای دربارۀ این ماشین تعریف می‌کرد...

می‌گفت در یکی از رمان‌های پلیسی مردی به قتل رسید و شرلوک هولمز را برای کشف راز قتل خبر کردند. شرلوک دقایقی جنازه را وارسی کرد و چیزهای زیادی دربارۀ مقتول گفت، از جمله این‌که گفت: «مقتول زمانی فرد ثروتمندی بوده، اما چند سالی‌ است که وضع مالی خوبی ندارد، اما آن‌قدر هم مفلس نشده که به نان شبش محتاج باشد...» از شرلوک پرسیدند که او این مسئله را از کجا فهمیده! شرلوک پاسخ داد: «لباسی که تن مقتول است برای خیاطخانۀ معروفی است که فقط افراد پولدار می‌توانند از آن خرید کنند، اما لباس برای چند سال پیش است و معلوم است متوفی دیگر استطاعت مالی آن را ندارد لباس جدیدی از آن‌جا بخرد، اما آن‌قدر هم مفلس نشده که برای نان شبش همین لباس را هم بفروشد...»

احمدشاه خود را با آن جسد مقایسه می‌کرد و می‌گفت: «حکایت من و این رولزرویس همین است. هر کس مرا با این رولزرویس ببیند، می‌فهمد زمانی آن‌قدر ثروتمند بوده‌ام که می‌توانسته‌ام رولزرویس بخرم، اما چون رولزرویسم قدیمی است معلوم است دیگر استطاعت مالی ندارم مدل جدید آن را بگیرم، اما آن‌قدر هم مفلوک نشده‌ام که آن را بفروشم.»

امروز این دقیقاً حال و روز بیشتر ایرانیان است؛ به ویژه طبقۀ متوسط که زمانی تونسته بود دارایی اندکی به دست آورد. دور از جان شما که می‌خوانید، مانند آقای مقتول داستان شرلوک هولمز یا همین احمدشاه خودمان شده‌ایم. آنچه احمدشاه در مورد خود می‌گفت، این روزها در مورد همۀ ما صدق می‌کند. وقتی می‌بینیم کسی ماشین دارد، می‌فهمیم زمانی آن‌قدر پولدار بوده که می‌توانسته ماشین بخرد! اما دیگر استطاعت عوض کردن همان ماشین را (حتی اگر پراید باشد) ندارد، اما همین‌که آن ماشین را دارد، یعنی هنوز انقدر مفلس نشده که به خاطر هزینۀ نگهداری ماشین و پر کردن جیب خالی همان را هم بفروشد. در مورد خانه دیگر حرفی نمی‌زنم که هر مترمربعش، همین حوالی جنوبشهر که من زندگی می‌کنم، قیمت روزلرویس احمدشاه شده! البته ماشین و خانه و این‌جور چیزهای لوکس و اشرافی به وَجناتِ بندۀ میرزابنویس‌ حقیر که نمی‌خورد؛ راستش را بخواهید چند وقتی است وضع آن جسد داستان شرلوک هولمز را حتی در مورد چیزهای پیش‌پاافتاده‌ای مثل اُدکلان دارم! با خودم می‌گویم، زمانی آن‌قدر ثروتمند بوده‌ام که فلان ادکلان را می‌خریده‌ام، اما دیگر استطاعت خرید جایگزینش را ندارم، برای همین با ته‌ماندۀ ادکلان مانند خاکستر مردگان برخورد می‌کنم. در جایی دور از دسترس می‌گذارم و فقط از دور به آن ادای احترام می‌کنم.

این است که می‌گویم شده‌ایم «ملت احمدشاهی». البته شباهت‌هامان به احمدخان بیش از این‌هاست. ما هم مانند او از ایران تبعید شده‌ایم، البته با این تفاوت که چون مانند آن ذات همایونی استطاعت زندگی خارج از ایران و خرید بلیت هواپیما و این‌جور رویاهای ملوکانه را نداریم، ترجیح دادیم دوران تبعیدمان را همین‌جا در ایران بگذرانیم و همین‌جا در اندورنی آپارتمان اجاره‌ای خودمان قبلۀ عالم باشیم. شباهت دیگر ما به احمد جان این است که او خلع‌قدرت شده بود، درست عین ما. شباهت دیگرمان به او این است که او دلش را به آن رولزرویس خوش کرده بود، ما هم هر یک دلمان را به لکنته‌ای که برایمان مانده خوش کرده‌ایم و به زندگی در مرحلۀ مخلوعِ معزولِ تبعیدیِ بی‌اُدکلان بسنده می‌کنیم. زنده باد زندگی احمدشاهانه!

پی‌نوشت:
ماجرای رولزرویس احمد شاه را در کتاب «زندگی پرماجرای رضاشاه»، نوشتۀ اسکندر دلدم، خواندم.

@qajariranhistory

درگذشت مرحوم مغفور سید هادی موجانی ، خیر مدرسه ساز و شخصیت نیک نام و خدمتگزار صدیق آموزش و پرورش ایران و پدر ارجمند آقای سید علی موجانی دیپلمات و پژوهشگر تاریخ و سیاست خارجی ایران را به اهل تاریخ و خانواده محترم موجانی به ویژه جناب آقای سید علی موجانی تسلیت و تعزیت گفته و شادی روح آن مرحوم و بقای عمر بازماندگان را از درگاه خداوند بزرگ مسئلت می نماییم.

گروه مدیریت ممالک محروسه

@qajariranhistory

تصویر دیگری از ملکه ویکتوریا در حالی که نشان تمثال همایون ناصرالدین شاه قاجار را بر گردن دارد - با سپاس از مجله‌ی ملانصرالدین

@qajariranhistory

تصویری کمتر دیده شده از کاپیتان نیکلای مارکوف (معمار شهیر) و رضاخان میرپنج (رضاشاه بعدی) در زمان خدمت در دیویزیون قزاق ایران در عصر قاجار

@qajariranhistory

سریال جیران بیگانه با روح زمانه

سریال جیران صرفا یک روایت انحرافی و اغراق پردازانه از داستانی تاریخی نیست ، بلکه با روح تاریخ مرتبط با سریال بیگانه است ، اگر سریال جیران را با سریال امیر کبیر ساخته سال ۱۳۶۳ ، مقایسه کنیم ، میزان عقب گرد در یک اثر نمایشی تاریخی ، تکان دهنده و عظیم است، سریال هیچ تلاشی ندارد که حداقل با روح زمانه اش هماهنگ گردد ، لباس ها ، جقه ناصرالدین شاه ، یونیفورم نظامیان ، القاب و طرز خطاب شاه و رجال و حتی ادبیات عامیانه خانواده و دوستان جیران و سبک زندگی هیچ کدام هیچ گونه ربطی به دوره ناصرالدین شاه و جیران ندارد ، مرحوم علی حاتمی اگر سلطان تحریف تاریخ براساس روایت مطلوب خودش بود و در واقع آن چه خود می خواست را به عنوان تاریخ به بیننده عرضه می کرد، حداقل روح زمانه اش را به تصویر می کشید ، ناصرالدین شاه در زمان عاشق جیران شدن بیست ساله است ، اما بازیگر سریال فعلی حداقل ۴۰ ساله می خورد ، زمان آشنایی شاه و جیران در عصر صدارت امیر کبیر است ولی در سریال ، آشنایی بعد قتل امیر کبیر است ، در زمان جیران هنوز شمس العماره وجود نداشته، ناصرالدین شاه از قتل امیر کبیر متاثر بوده ولی یقه هرکی را می دیده نمی گرفته و از مرگ امیر شیون نمی کرده است، شاهی که بخواهد خود را از پشت بام به پایین بیاندازد هم این قدر در نظر مردم دیوانه جلوه خواهد کرد که نتواند پنجاه سال سلطنت نماید، حال از همه این اشتباهات بگذریم ، سریال از منظر آداب و رسوم و لباس و تزئینات، ادبیات و در یک کلام سبک زندگی هیچ پیوندی با دوره ناصرالدین شاه ندارد ، کم مانده بود جیران در میان لفاظی هایش با دوست پسر خیالی ، ترانه ای از تتلو هم بخواند و در میان این همه بیگانگی با عصر و زمانه جیران ، دیگر توقع پایبندی به تاریخ و وقایع تاریخی انتظاری زیادی است .
در مجموع دیدن سریال آب سردی بود بر انتظاراتی که پس از این همه تبلیغ نسبت به سریال ایجاد شده بود.
https://www.tgoop.com/bahmanighajar

‏امروز پدرم سید محمد جعفری تفرشی را از دست دادم. او مردی بسیار خودساخته، شجاع، پاکدست، بامعرفت، باتقوا و علم پرور بود. گرچه ناگزیر از جوانی در تلاش معاش خانواده بود و ورزش حرفه ای و تحصیلات را کنار گذاشت، ولی هرگز قدر و قیمت هیچ یک را فراموش نکرد و بزرگترین حامی ما در راه علم بود.

درگذشت جناب آقای سید محمد تفرشی فوتباليست پیشکسوت و پدر ارجمند "دکتر مجید تفرشی" محقق دانشمند تاریخ معاصر ایران و سند پژوه برجسته ایرانمدار، را به خانواده محترم تفرشی به ویژه آقای دکتر مجید تفرشی و دوستداران و علاقه مندان ایشان تسلیت گفته و برای آن مرحوم علو درجات و آرامش روح و روان و برای بازماندگان صبر و تسلی خاطر آرزومندم .
@qajariranhistory

‏سلام.
‏تیم فوتبال کیان در اواخر دهه ۱۳۳۰
‏پدرم سید محمد تفرشی، نفر سوم سمت راست
‏در سمت چپ هم نفر سوم کاپیتان تیم کیان و تیم ملی مرحوم منصور امیرآصفی و نفر پنجم سمت چپ هم روزنامه نگار سرشناس و مربی تیم، مرحوم استاد صدری میرعمادی است.

تاریخچه‌ی ماهی بر سر سفره‌ی هفت‌سین

✍ ‏وحید بهمن

ماهی هفت‌سین ربطی به چین ندارد. شناخت ایرانیان از ماهی تزئینی Goldfish چند هزار ساله است: از تمدن‌های پیش از هخامنشیان بمانند ایلام و جیرفت و ... تا هخامنشیان و ساسانیان.
در مورد حضور ماهی قرمز بر سر سفره هفت‌سین هم حداقل سندی حدود ۱۴۰ ساله از اواسط روران قاجار داریم:
‏محمدحسن خان اعتمادالسلطنه (وزیر انطباعات و دارالترجمه ناصرالدین شاه) در شرح وقایع ۲۹ اسفند ۱۲۶۴ خورشیدی آورده:
«حاجی میرزاحسین خان گرانمایه که شاهی گرفت، عقب‌عقب رفت، به بساط هفت‌سین خورد، ظرف ماهی را شکست. ماهی‌های قرمز زنده که در میان آن ظرف بود به روی زمین افتاد...»


@qajariranhistory

اصلاحیه:

تصویر پیوستی و مطلب مندرج در خاطرات اعتمادالسلطنه که آقای وحید بهمن در پست توییتر خود منتشر کرده‌اند، پیش تر در کانال وقایع اتفاقیه درج شده و پژوهش آن توسط آقایان دکتر رضا کسروی، مجید عبدامین و ناصر قره باغی صورت گرفته بود.

دعای ناصرالدین شاه برای ایران در زمان هجوم و لشگر کشی انگلیس به خلیج فارس
جنگ ایران و انگلیس در سال 1272 قمری
خاطرات روزانه ناصرالدین شاه
پنج شنبه 17 ربیع الثانی 1272
6دی 1234
به کوشش استاد عبد امین

... خداوند عالم انشاءالله تعالی همیشه مملکت "ایران" را قوی و پُرزور دارد و دشمنان "ایران" و شیعه را مخذول و منکوب و مطرود کند. همیشه مملکت "ایران" و اهل "ایران" خرم و پاینده و برقرار و شادان باشند و از عزّت و عصبیت ایشان نکاهد و همیشه پُرزور و قوّت باشند؛ انشاءالله. و جواب خصم را به عزت اسلام بدهند و سایۀ مرحمت و التفات و توجه مرتضی علی علیه‌السّلام و الصّلوات را از سر من و امیرنظام و "ایران" کم نگرداند؛ انشاءالله تعالی.
پی نوشت :
منظور از امیر نظام شاهزاده امیر قاسم خان پسر ارشد و ولیعهد وقت ناصرالدين شاه است که چندی بعد بر اثر بیماری فوت می کند .
@qajariranhistory

عید باستانی نوروز و سال نو بر همگان مبارک باد
کانال ممالک محروسه ایران

@qajariranhistory

روز نو، ماه نو، فصل نو، سال نو و قرن‌ نو و نوروز باستانی بر همه عزیزان نازنین و ساکنان ایران بزرگ فرهنگی و اقلیم نوروزستان جهان مبارک باد.
با آرزوی تندرستی، سربلندی، توفیق، عمر طولانی با عزت برای همه جهانیان، ایرانیان و به خصوص دوستان و نزدیکان ارجمند.