🎥داستان #سیاوش (سیاوش و سودابه)
بخش چهارم

📺سیاوش و سودابه / تولید سال ۱۹۷۶
🎞کارگردان : بوریس کیمیاگرف
📼از تاجیک فیلم

#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

📜شاهنامه و جنبه های سینمایی آن


📝نویسندگان:
حمید دهقانپور؛ جلال الدین کزازی؛ مهدی پوررضائیان



🔍چکیده: جهان بصری از طریق تصویر شکل می گیرد و به اشکال مختلف نشان داده می شود. شاهنامه به سینما نزدیک تر است تا سایر هنرها؛ شاهنامه و سینما تفکیک ناپذیرند، ابیات شاهنامه به شما امکان می دهد تا در تصویر غوطه بخورید و پس از غوطه ورشدن در تصاویر به تجسم سینمایی بپردازید در چنین حالتی است که همه چیز شکل پذیر و بصری می شود، هر بیت مثل یک نما شما را به بیت دیگر هدایت می کند، در ابیات سیر و سفر می کنید و همچنانکه در لابلای آنها حرکت می کنید با شگفتی و حیرت به تصاویر و جنبش حرکات سینمایی می رسید. شعر شاهنامه اگرچه از واژگان ویژه ای ساخته و پرداخته شده است اما با زبان بصری فضایی سینمایی می سازد، تصویر سازی می کند و جزئیات تصویری را شرح می دهد. گفته شده است که سینما هنر تصویری است، واژگان شاهنامه همه تصویراند و فردوسی با مهارت، تعادلی بین واژه وتصویر ایجاد می کند. واژگان قدرت القایی تصاویر را تشدید می کنند و در نتیجه صورتی پدید می آید که اغلب به بیانی درخشان و سینمایی می انجامد.

📚منبع: نشریه هنرهای زیبا- هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره 2، شماره 40



#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

📜شاهنامه و جنبه های سینمایی آن


📝نویسندگان:
حمید دهقانپور؛ جلال الدین کزازی؛ مهدی پوررضائیان

📚منبع: نشریه هنرهای زیبا- هنرهای نمایشی و موسیقی، دوره 2، شماره 40


#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

🎥داستان #سیاوش (سیاوش و سودابه)
بخش پنجم

📺سیاوش و سودابه / تولید سال ۱۹۷۶
🎞کارگردان : بوریس کیمیاگرف
📼از تاجیک فیلم

#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

📜 بررسی جنبه ها و جلوه های سینمایی داستان رستم و اسفندیار از شاهنامه فردوسی


📝نویسندگان:
علی نوری ,مجید هابیل عزیزی

📚منبع: گردهمايي انجمن ترويج زبان و ادب فارسی ايران


#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

گفتگو با اشکان رهگذر کارگردان پویانمایی آخرین داستان
(بخش نخست)

منبع : خبرگزاری ایبنا


چرا برای ساخت انیمیشن «آخرین داستان» سراغ «شاهنامه» فردوسی و داستان ضحاک رفتید؟

در رابطه با این اثر کهن یک پیشینه خانوادگی داشتیم. به نظرم هر کارگردان و فیلمساز انیمیشنی درباره «شاهنامه» دغدغه‌ای دارد و گمان نمی‌برم فیلمسازی باشد که نخواهد با نگاه به این اثر فیلمی بسازد. من هم از این قاعده مستثنی نبودم؛ همچنین علاقه شخصی‌ام به «شاهنامه» فردوسی نیز در انتخاب آن برای ساخت انیمیشن دخیل بود. همیشه افسوس می‌خوردم که چرا هیچ فیلمی لایق و درخور «شاهنامه» ساخته نشده است. این امر نیز دلیل دیگری شد که «شاهنامه» را انتخاب کردم. داستان من برداشت آزادی از برهه خود ضحاک است که یکی دو شخصیت از این قصه کم شده و یکی دوتا به آن اضافه شده است.



فکر می‌کنم قبل از «آخرین داستان» چند انیمیشن دیگر درباره ضحاک ساخته شده است؟

بله. «افسانه ماردوش» یک سه گانه درباره تهمورث، جمشید و ضحاک است که حسین مرادی‌زاده ساخته و پویانمایی تلویزیونی است؛‌ فیلم دیگر نیز آخرالزمانی و با مضمون ضحاک است و در شبکه صبا ساخته شده که به نظر من کاری ضعیف است. وحید نصیریان نیز فیلمی به اسم «قلب سیمرغ» ساخت که آن هم در رابطه با ضحاک و تا حدودی اخرالزمانی است؛ یعنی داستان خود شاهنامه نیست، اثری است که خود کار کرد و در قالب سی‌دی منتشر شد. متاسفانه بعد از فوت نصیریان در هنر و تجربه اکران شد.

به نظر شما ظرفیت «شاهنامه» برای ساخت یک فیلم تا چه اندازه است؟ و چرا از این ظرفیت استفاده نمی‌شود یا کم استفاده می‌شود؟

«شاهنامه» اقیانوسی است و می‌توان گفت همین داستان ضحاک به تنهایی دریایی بیکران است. هرکدام از مقاطع «شاهنامه» قابل اجرا است و می‌شود با نگاهی جدید به آن پرداخت. یکی از دلایل خیلی جدی که به این اثر کهن پرداخته نشده ناتوانی سینمای ما برای انجام پروژه‌های بزرگ است. برای این که کاری که راجع‌ به «شاهنامه» ساخته شود تولید عظیم و هزینه بسیار زیادی را می‌طلبد و سینمای ایران ناتوان است؛ همچنین نهاد‌هایی که از سینما حمایت می‌کنند اولویتی برای حمایت از «شاهنامه» ندارند. از طرفی هم مردم نیز از مفاهیم اینچنینی استقبال نمی‌کنند بیشتر می‌خواهند به سینما بروند تا بخندند.

شما مجموعه رمان‌های گرافیکی به نام «ارشیا» نوشته‌اید. این رمان دلیلی برای ساخت انیمیشن «آخرین داستان» شد؟

حین ساخت این انیمیشن سلسله رمان گرافیکی در چهار جلد با موضوع و محوریت جمشید و ارشیا وزیر جمشید منتشر کردیم. ارشیا شخصیتی است که من و دوستان دیگری که روی این پروژه کار می‌کردیم، خلق کردیم و از دریچه شخصیت ارشیا که یک شخصیت نیمه جاودانه است به دوران تهمورث سفر کردیم. بدین صورت از دوران تهمورث این کتاب شروع می‌شود و به جمشید می‌رسد؛ دوره ضحاک نیز به فیلم «آخرین داستان» تبدیل شد.

چرا اکران انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» در ایران محدود است؟

این سوال من هم هست. به ما گفتند این تعداد سالن برای نمایش این انیمیشن زیاد هم هست. یعنی فرهنگ، افتخار و دستاورد مهم نیست. در جشنواره فجر اولین سیمرغی که به یک انیمیشن داده‌اند متعلق به «آخرین داستان» است. این برخورد در اکران ناامیدکننده و ناراحت‌ کننده است.

به نظر شما این امر دلیلی نمی‌شود تا کارگردان‌ها باز هم کمتر سراغ آثار کهن بروند؟

بله. به هر حال ریسکش بالاست. زمانی که ساخت این انیمیشن را شروع کردم بیست‌ودو ساله بودم؛ دیروز مصاحبه‌ای می‌کردم و می‌گفتند بهتر نبود شما در سن بالاتر و با پختگی بیشتر اقدام به ساخت «آخرین داستان» می‌کردید. من در پاسخ گفتم اگر قرار بود امروز موضوعی درباره «شاهنامه» کار می کردم، این فیلم ساخته نمی‌شد. با توجه به شرایطی که می‌بینم و تجربه‌ای که به دست آوردم متوجه شدم متاسفانه نه «شاهنامه» و نه «آخرین داستان» جایگاهی در جامعه ندارد.



#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

🎥داستان #سیاوش (سیاوش و سودابه)
بخش ششم

📺سیاوش و سودابه / تولید سال ۱۹۷۶
🎞کارگردان : بوریس کیمیاگرف
📼از تاجیک فیلم

#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

🔸سیاوش در تخت جمشید فیلمی ۹۰ دقیقه‌ای به کارگردانی فریدون رهنما با اقتباس از شاهنامهٔ فردوسی و با بازی عباس معیری، مینو فرجاد و مارتا یمینی محصول سال ۱۳۴۶ کشور ایران است. این فیلم برنده «جایزه ژان اپشتاین» از جشنواره لوکارنو شد

🔸این فیلم تنها به مدت چهار روز در سینما «بلوار» نمایش داده شد.


🔸دو تیره در جنگند. سیاوش می‌کوشد که جنگ، پایان یابد. جنگی که مانع می‌شود مردمان خودشان باشند. اما اطرافیان سیاوش آرام نمی‌نشینند و با دسیسه‌ها و دروغ‌ها کار را به یک خونریزی مجدد می‌کشانند.


#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

🔸سیاوش در تخت جمشید فیلمی ۹۰ دقیقه‌ای به کارگردانی فریدون رهنما با اقتباس از شاهنامهٔ فردوسی و با بازی عباس معیری، مینو فرجاد و مارتا یمینی محصول سال ۱۳۴۶ کشور ایران است. این فیلم برنده «جایزه ژان اپشتاین» از جشنواره لوکارنو شد

🔸این فیلم تنها به مدت چهار روز در سینما «بلوار» نمایش داده شد.


🔸دو تیره در جنگند. سیاوش می‌کوشد که جنگ، پایان یابد. جنگی که مانع می‌شود مردمان خودشان باشند. اما اطرافیان سیاوش آرام نمی‌نشینند و با دسیسه‌ها و دروغ‌ها کار را به یک خونریزی مجدد می‌کشانند.


#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

📣هانری کربن درباره‌ی فیلم، سیاوش در تخت جمشید در موزه‌ی گیمه فرانسه می‌گوید:

🔸این فیلم۵٠ سال بعد فهمیده می‌شود، فریدون رهنما توانسته، بی‌درنگ و به صرافت طبع، همان بن‌مایه‌ی ارجمندی را بازیابد که فیلسوفان ایرانی، هم‌واره در پی آن بوده‌اند.


#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

🔸فیلم سیاوش در تخت جمشید در ابتدا با شخصیت‌های اصلی شروع می‌شود که در تخت جمشید قدم می‌زنند و صحبت می‌کنند. در همین حال با گروهی فیلم‌بردار روبرو می‌شوند که سوأل برایشان پیش می‌آید که آنها کیستند؟ یکی از آنها می‌گوید: حتماً آنها جهانگردانی هستند که برای تهیه گزارش آمده‌اند.


#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

🎥داستان #سیاوش (سیاوش و سودابه)
بخش هفتم

📺سیاوش و سودابه / تولید سال ۱۹۷۶
🎞کارگردان : بوریس کیمیاگرف
📼از تاجیک فیلم

#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

🎥داستان #سیاوش (سیاوش و سودابه)
بخش هشتم

📺سیاوش و سودابه / تولید سال ۱۹۷۶
🎞کارگردان : بوریس کیمیاگرف
📼از تاجیک فیلم

#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

📝نقد مسعود فراستی بر پویانمایی آخرین داستان

🔸بخش نخست

مسعود فراستی با اشاره به اینکه انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» از تمام انیمیشن‌های ایرانی ۱۰ سال اخیر جلوتر است معتقد است که در این انیمیشن روی فرهنگ خودمان کارشده است. فرهنگی که این‌همه جای کار دارد، نمایش دارد و هویت‌ساز است.

به گزارش باشگاه فیلم شاهنامه به نقل از خبرآنلاین، مسعود فراستی، منتقد سینما در بخش نقد فیلم برنامه تلویزیونی هفت که در اولین ساعات شنبه، ۲۸ دی ۱۳۹۸ از شبکه سه پخش شد به‌نقد و بررسی انیمیشن سینمایی «آخرین داستان» به نویسندگی و کارگردانی اشکان رهگذر پرداخت.

فراستی با اشاره به اینکه انیمیشن «آخرین داستان»، انیمیشنی قابل‌اعتناست گفت: «به نظرم این انیمیشن از تمام‌کارهایی که در ۱۰ سال اخیر دیده‌ام، جلوتر است. حتی از کارهایی که ادعای مذهبی بودن داشتند هم جلوتر است.»

او ادامه داد: «امتیاز دیگر این فیلم این است که مخاطب را ترغیب به خواندن شاهنامه می‌کند یعنی شاهنامه فردوسی برای مخاطب جوان بعد از تماشای این انیمیشن کمی مسئله می‌شود و این ویژگی خوبی است. اینکه در این انیمیشن روی فرهنگ خودمان کارشده است. فرهنگی که این‌همه جای کار دارد، نمایش دارد و هویت‌ساز است. این نکته مثبت بعدی فیلم است که به نظر من قابل دفاع است.»

فراستی با اشاره به صحنه‌های جنگی «آخرین داستان» تأکید کرد: «به نظر من در بحث دوبعدی سازی این اثر بازهم در بین انیمیشن‌های ۳۰ سال اخیر از همه جلوتر است. بعضی از نماهای جنگی «آخرین داستان» ازنظر تکنیکی خوب است. یعنی دکوپاژ صحنه‌ها خوب است، به‌غیراز جاهایی که دکوپاژ به شخصیت ضحاک می‌رسد که خراب می‌شود؛ اندازه نما و جای دوربین بد انتخاب می‌شود. درحالی‌که درصحنه‌های جنگی دکوپاژ خوب است.»

او درباره فیلم‌نامه «آخرین داستان» گفت: «داشتن علاقه و زیربنای هویتی داشتن کافی نیست. کار جدی نیاز به تحقیقاتی دارد که آن تحقیقات را تبدیل به فیلم‌نامه کند. برداشت آزاد هم دست ما را باز نمی‌گذارد برای اینکه شهرزاد را به فردوسی ربط دهیم یا اینکه شخصیت‌های نصفه‌نیمه خلق کنیم.»



#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

📝نقد مسعود فراستی بر پویانمایی آخرین داستان

🔸بخش دوم

فراستی عنوان کرد: «البته ۱۰ سال کار پشت ساخت این انیمیشن است، آن‌هم درجایی که پشت سینمای ما اصلاً کار نیست. ولی فیلم بازهم از فیلم‌نامه تا تکنیک مشکلاتی دارد. فیلم‌نامه از پس هیچ‌کدام از کارهایی که می‌خواهد انجام دهد، برنمی‌آید. یک شخصیت تهمورث می‌سازد که من از بین شخصیت‌هایی که ساخته است، از او بدم نمی‌آید. دوتا جنگ می‌سازد که به نظر من در بین انیمیشن‌های ایرانی از بقیه جلوتر است و آفرین دارد.»

او طراحی چهره‌های شخصیت‌های «آخرین داستان» را یکی از نکات مثبت فیلم ارزیابی کرد و گفت: «چهره شخصیت‌ها نزدیک به چهره ایرانی است. بعضی‌هایشان که اصلاً خوب ایرانی هستند مانند روزبه. مشخص است که نقاش ویژگی چهره ایرانی را شناخته است. حتی چهره شخصیت‌های زن هم ایرانی است. این‌ها قدم‌های بلندی در انیمیشن است که در ۲۰ سال اخیر نداشتیم و در «آخرین داستان» اتفاق افتاده است.»

فراستی تأکید کرد: «ولی شخصیت‌پردازی خراب است. بیشتر از ضحاک، آفریدون خراب است. باز ضحاک یک جام کات دارد ولی آفریدون آن را هم ندارد. یعنی ما متوجه نمی‌شویم که چرا آفریدون قرار است سرکرده سپاه خیر بشود. درحالی‌که او نوجوان، بازیگوش، احساساتی و خشمگین است. این مشکل فیلم‌نامه به خاطر اقتباس آزاد یا برداشت آزاد است. نویسنده باید یک قصه را می‌نوشت و همان را جلو می‌برد.»

او با اشاره به اینکه ما هیچ‌وقت در انیمیشن بلند موفق نبوده‌ایم گفت: «تاریخ سینمای انیمیشن ایران نشان می‌دهد که ما همیشه در کارهای بلند شکست خوره‌ایم. به نظر من اتفاقاً انیمیشن کوتاه به درد ما می‌خورد. همان‌طور که سینمای بلند و حرفه‌ای ما، سینمای بیگ پروداکشن نیست و سینمای ارزان است. یعنی در سینمای ما با بودجه کم و یک قصه جمع‌وجور خانوادگی می‌شود فیلم خوب ساخت، درحالی‌که با بیگ پروداکشن نمی‌شود. نمونه‌اش فیلم مجید مجیدی، «محمد رسول‌الله» که فاجعه است.»

منتقد برنامه تلویزیونی «هفت» ادامه داد: «در انیمیشن هم باید به سمت ساخت انیمیشن کوتاه برویم که در آن سابقه خوبی داریم. باید به دنبال ساخت شخصیت‌های تکرارشونده اینجایی باشیم که هویت داشته باشند و بتوانیم بر مبنای آن عروسک بسازیم و کارهای تبلیغاتی برایش انجام بدهیم.»

او با اشاره به شباهت «آخرین داستان» در برخی از صحنه‌ها به فیلم «ترمیناتور ۲» گفت: «یک مشکل دیگر این فیلم این است که در برخی صحنه‌ها ترمیناتور بازی درمی‌آورد. بدمن فیلم شکل مرد جیوه‌ای فیلم «ترمیناتور ۲» می‌شود. اشباح، شیاطین و جنیان ایرانی ویژگی‌های دیگری دارند که می‌شود آن‌ها را به زبان انیمیشن مطرح کرد تا حس و حال ایرانی پیدا کنند.»

فراستی بابیان اینکه «آخرین داستان» انیمیشنی قابل‌اعتناست درباره موسیقی این انیمیشن گفت: «موسیقی «آخرین داستان» اصلاً خوب نیست. به‌غیراز موسیقی تیتراژ، موسیقی متن فیلم ابداً حس و حال حماسی ندارد و بیشتر ماجرا را ملودراماتیک می‌کند و حس حماسی آن را می‌گیرد.»

او ادامه داد: «موسیقی تیتراژ که شهرام ناظری آن را می‌خواند، خیلی خوب است. هم درست انتخاب شده است، هم به جاست و چقدر مشخص است که خواننده علاقه جدی به فردوسی دارد. این موضوع را می‌شود از انتخاب، لحن و صدای حماسی خواننده که درود بر او باد فهمید.»

در پایان این برنامه فراستی گفت: «امیدوارم اشکان رهگذر قدم جدی رو به جلویی بردارد. هرچند که به نظر من ما باید از انیمیشن کوتاه ایرانی با توجه به فرهنگ کهن و معاصر ایران شروع کنیم و بعد ادامه بدهیم.»



#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

فریدون رهنما علاقه خاصی به شاهنامه داشت و همین موضوع سبب شد تا او به سراغ این اثر ادبی برود. او از جمله کارگردان هایی به شمار می رود که با نگاه و رویکردی مدرن به سراغ تاریخ و متن های کلاسیک ایرانی رفته است. دریافت او از شاهنامه و قهرمانان اساطیری ایران مثل سیاوش در فیلم سیاوش در تخت جمشید در زمان او بسیار جسورانه و نوآورانه بود. منتقدان اعتقاد داشتند که این فیلم بدون خلاقیت و تخیل ساخته شده است زیرا رهنما هیچ شناختی از شاهنامه فردوسی نداشته و قهرمانان این فیلم را به درستی تداعی نکرده است. برخلاف نگاه منتقدان در خصوص فیلم شاهنامه برخی صاحبنظران غربی از جمله هانری لانگل وا فیلم شناس فرانسوی، این فیلم را بسیار پسندید، به طوری که توانست جایزه ژان اپستاین برای پیشبرد زبان سینما را از جشنواره لوکارنو در سال ۱۹۶۶ دریافت کند. هانری لانگلوا هنگام نمایش فیلم درباره آن گفت: «برای کسانی که عادت به مکتب ناتورالیسم دارند این فیلم شگفت آور خواهد بود و نشان می دهد که سینما سخت مدیون تئاتر است.»رهنما در این فیلم، با انتخاب قالب فیلم و قرار دادن شخصیت های شاهنامه در دنیای امروز، دریافت ویژه خود از این اثر حماسی را ارایه داد.

🎉جشن سپندارمذگان بر بانوان ایرانی همایون باد🎉


نگاره اثر #المیرا_نیکنام


#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

🏵نقالی طاهره بهرامی به امید #ثبت_جهانی_توس

🔸به زودی ...


#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

🪴🌷💐🌾🌸🌹☀️🍎

🎉نوروز پیروز است
🎙گویندگی و اجرا : #فرانک_خسروی
⚜️کلام : #کوروش_جوادی
🏵کاری از #باشگاه_شاهنامه_پژوهان



🎉نوروزتان پیروز
هر روزتان نوروز 🎉




#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm

#مستند
در باب فردوسی زمان ما

#احسان_یارشاطر
بنیان‌گذار مرکز مطالعات ایرانشناسی
در نیویورک (ایرانیکا)

#باشگاه_فیلم_شاهنامه

@Shahnamehfilm