Олий Мажлис Қонунчилик палатаси мажлисида депутатлар “Давлат фуқаролик хизмати тўғрисида”ги қонун лойиҳасини биринчи ўқишда қабул қилинди.

Қонун лойиҳаси билан давлат фуқаролик хизматини тартибга солиш ва тегишли субъектларнинг ваколатлари, давлат фуқаролик хизматчисининг мақоми, одоб-ахлоқ қоидалари, унинг ҳуқуқлари ва мажбуриятлари ҳамда жавобгарлиги белгиланмоқда.

📌 Вазирларни биласизми? (лавозимга тайинланган вақти):

1. Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазири — Қўчқоров Жамшид Анварович (2020 йил март);
2. Молия вазири — Ишметов Темур Аминжонович (2020 йил февраль);
3. Транспорт вазири — Махкамов Илхам Рустамович (2021 йил феврал);
4. Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазири — Хусанов Нозим Бахтиёрович (2019 йил сентябрь);
5. Олий ва ўрта махсус таълим вазири — Тошқулов Абдуқодир Ҳамидович (2021 йил январь);
6. Халқ таълими вазири — Саидов Бахтиёр Одилович (2021 йил ноябрь);
7. Соғлиқни сақлаш вазири — Мусаев Бехзод Анварович (2021 йил ноябрь);
8. Ички ишлар вазири — Бобожонов Пўлат Раззоқович (2017 йил сентябрь);
9. Мудофаа вазири — Қурбонов Баҳодир Низомович (2019 йил февраль);
10. Фавқулодда вазиятлар вазири в.б. — Худойбергенов Турсинхан Айдарович (2018 йил май);
11. Қурилиш вазири — Зокиров Ботир Эркинович (2019 йил сентябрь);
12. Ташқи ишлар вазири — Камилов Абдулазиз Хафизович (2012 йил январь);
13. Инвестициялар ва ташқи савдо вазири — Умурзоқов Сардор Ўктамович (2019 йил январь);
14. Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазири — Шерматов Шерзод Хотамович (2021 йил ноябрь);
15. Адлия вазири — Давлетов Русланбек Қуролтайевич (2017 йил январь);
16. Маданият вазири — Назарбеков Озодбек Ахмадович (2020 йил январь);
17. Уй-жой коммунал хизмат кўрсатиш вазири — Хидоятов Шерзод Саиджанович (2021 йил январь);
18. Мактабгача таълим вазири — Шин Агриппина Васильевна (2017 йил октябрь);
19. Инновацион ривожланиш вазири — Абдурахмонов Иброхим Юлчиевич (2017 йил ноябрь);
20. Қишлоқ хўжалиги вазири — Хожаев Жамшид Абдухакимович (2019 йил январь);
21. Сув хўжалиги вазири — Хамраев Шавкат Рахимович (2018 йил февраль);
22. Энергетика вазири — Султонов Алишер Саидаббосович (2019 йил февраль);
23. Маҳалла ва оилани қўллаб-қувватлаш вазири — Маматов Раҳмат Тошназарович (2020 йил февраль).
24. Туризм ва спорт вазири — Абдухакимов Азиз Абдукахарович (2021 йил апрель

📌 Пенсия миқдори оширилди

“Ижтимоий ҳимояга муҳтож аҳоли қатламларини моддий қўллаб-қувватлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Президент фармони (ПФ–128-сон, 29.04.2022 й.) қабул қилинди

🔰Фармонга мувофиқ, 2022 йил 1 майдан ёшга доир, ногиронлик ва боқувчисини йўқотганлик пенсиялари миқдори 12 фоизга оширилади.

➡️ Шунга кўра, Ўзбекистон ҳудудида пенсия ва нафақалар миқдори қуйидагича белгиланади:

▫️пенсияни ҳисоблашнинг базавий миқдори – ойига 324 000 сўм;
▫️ёшга доир энг кам пенсия – ойига 633 000 сўм;
▫️ногиронлик пенсиялари, иш стажи тўлиқ бўлмагандаги ногиронлик пенсиясининг энг кам миқдори – ойига 698 000 сўм;
▫️меҳнатга лаёқатсизларга бериладиган ногиронлик нафақаси ва болаликдан ногиронлиги бўлганларга бериладиган нафақа – ойига 698 000 сўм;
▫️1941-1945 йиллардаги урушда ногирон бўлган шахслар ва унинг қатнашчилари, фашистлар концлагерларининг вояга етмаган собиқ маҳбуслари ва Ленинград қамал қилинганда ишлаганларнинг энг кам пенсияси устамаларни инобатга олган ҳолда – ойига 3 080 000 сўм;
▫️белгиланган ёшга доир энг кам пенсия миқдоридан (633 000 сўмдан) 698 000 сўмгача пенсия олувчиларнинг ёшга доир пенсиялари миқдори – ойига 698 000 сўм.

✅ Шунингдек, 2022 йил 1 майдан:

🔹зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги фуқароларга бериладиган нафақа миқдори – ойига 500 000 сўм;
🔹иш стажи тўлиқ бўлмаган чоғдаги ёшга доир пенсиянинг энг кам миқдори қўшимча тўловни ҳисобга олган ҳолда – ойига 500 000 сўм;
🔹боқувчисини йўқотганлик нафақаси олувчиларнинг бир нафар меҳнатга қобилиятсиз оила аъзоси учун нафақа миқдори – ойига 500 000 сўм этиб белгиланади ва кейинги ҳар бир меҳнатга қобилиятсиз оила аъзоси учун – 185 000 сўмдан қўшилади;
🔹боқувчисини йўқотганлик пенсияси олувчиларнинг бир нафар меҳнатга қобилиятсиз оила аъзоси учун пенсиянинг энг кам миқдори – ойига 500 000 сўм этиб белгиланиб, кейинги ҳар бир меҳнатга қобилиятсиз оила аъзоси учун амалдаги тартибга мувофиқ пенсия тўланади.

#Биласизми

🔰 Қуйидаги шахслар тиббиёт муассасаларида овқатланиш тўловидан озод қилинади:

▫️I ва II гуруҳ ногиронлари, болаликдан ногиронлар;
▫️1941 – 1945 йиллардаги уруш ногиронлари ва қатнашчилари, уларга тенглаштирилганлар;
▫️Чернобиль АЭС ҳалокати оқибатларини тугатишда қатнашган ногиронлар;
▫️1941 – 1945 йиллардаги уруш йиллари меҳнат фронти қатнашчилари;
▫️байналмилалчи жангчилар;
▫️чин етимлар;
▫️ёлғиз пенсионерлар;
▫️18 ёшгача бўлган болалар, ўрта махсус, касб-ҳунар таълими муассасалари ўқувчилари;
▫️чақириқ комиссиялари хулосаси асосида мудофаа бўлимлари йўлланмалари бўйича 18 ёшдан 27 ёшгача бўлганлар;
▫️“Ўзбекистон Республикаси фахрий донори” кўкрак нишони билан тақдирланганлар;
▫️1 ёшгача болали эмизикли оналар.

❗️Давлат хизматчиларига тадбиркорлик муассиси бўлиши тақиқланади

“Давлат фуқаролик хизмати тўғрисида”ги Қонун (ЎРҚ–788-сон, 08.08.2022 й.) Президент томонидан имзоланди

✅ Қонун билан давлат органларида фуқаролик ҳизматини ўташ тартиби, ушбу соҳадаги давлат бошқаруви, давлат хизматчиларининг ҳуқуқий мақоми белгиланди.

⏩ Давлат фуқаролик хизматини ўташда мазкур Қонун билан тартибга солинмаган муносабатларга Меҳнат кодекси қўлланилади.

📝 Давлат хизматчиси ўз раҳбарининг ноқонуний топшириқ ва талабларини бажаришдан бош тортиш, коррупция ҳақида хабар берганда давлат ҳимоясида бўлиш ҳуқуқига эга.

🚫 Давлат хизматчиси тадбиркорлик билан шуғулланиши, уларнинг муассиси бўлиши, Ўзбекистондан ташқарида ҳисобварақлар очиши, чет элда кўчмас мулк олиши тақиқланади.

📋 Давлат хизмачиси даромадлари ва мол-мулки тўғрисида декларация бериши керак.

🏢 Президент томонидан тасдиқланадиган давлат фуқаролик хизмати лавозимларининг реестри Давлат хизматини ривожлантириш агентлиги томонидан юритилади.

☑️ Давлат хизматига давлат тилини биладиган, тегишли малака талабларига жавоб берадиган Ўзбекистон фуқаролари қабул қилинади.

❕Давлат хизматчилари учун 5 кунлик иш ҳафтаси ва ҳафтасига 40 соатдан ошмайдиган иш давомийлиги белгиланади.

🔰 Давлат хизматчиларига ҳақ тўлаш қуйидагилардан иборат:

▫️базавий лавозим маоши;
▫️кўп йиллик хизмати учун қўшимча тўлов;
▫️малака даражаси учун қўшимча тўлов;
▫️энг муҳим самарадорлик кўрсаткичларга эришганлик учун устама;
▫️ҳисобот даври якунлари бўйича рағбатлантирувчи тўловлар.

⚖️ Давлат хизматчиларига ҳайфсан, жарима, ишдан бўшатиш билан бир қаторда малака даражасини пасайтириш ва лавозимини пасайтириш тарзидаги интизомий жазолар ҳам қўлланилади.

➡️ Давлат хизматчиларига 27 кундан кам бўлмаган йиллик асосий таътил берилади.

Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборан 3 ой ўтгач кучга киради.

🔰 Ҳозирги кунда Ўзбекистон ҳудудида:

🔹 меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам миқдори – 920 000 сўм;

🔹 базавий ҳисоблаш миқдори – 300 000 сўм;

🔹 пенсияни ҳисоблашнинг базавий миқдори – 324 000 сўм;

🔹 ёшга доир энг кам пенсиялар – 633 000 сўм;

🔹 болаликдан ногиронлиги бўлган шахсларга бериладиган нафақа – 698 000 сўм;

🔹 зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги ва меҳнатга лаёқатсиз фуқароларга бериладиган нафақа – 500 000 сўм;

🔹 иш стажи тўлиқ бўлмаган чоғдаги пенсияларнинг энг кам миқдори қўшимча тўловни ҳисобга олган ҳолда – 500 000 сўм;

🔹 белгиланган ёшга доир энг кам пенсия миқдоридан 698 000 сўмгача пенсия олувчиларнинг ёшга доир ва ногиронлик бўйича пенсиялари миқдори – 698 000 сўмдан иборат.

🔰 Қонунчиликка кўра:

🔹 жисмоний шахсларга тегишли ишлаб чиқарилганига 10 йилгача бўлган енгил автомототранспортлар техник кўрикдан ихтиёрий равишда ўтказилади;

🔹 енгил автомототранспортлар қуйидаги муддатларда мажбурий техник кўрикдан ўтказилади:

▫️ишлаб чиқарилганига 11 йилдан 14 йилгача бўлган енгил автомототранспортлар – 2 йилда бир марта;

▫️ишлаб чиқарилганига 15 йил ва ундан ортиқ бўлган енгил автомототранспортлар – 1 йилда бир марта.

⚠️ Бунда мазкур муддатлар тижорат асосида йўловчилар ташиш фаолиятида фойдаланиладиган енгил автомототранспортлар учун татбиқ этилмайди.

Фуқаролар қандай ҳолатда ўз кўчмас мулкини сотишдан олинган даромаддан солиқ тўлайди?

Жисмоний шахсларнинг қуйидагиларни сотишдан олинган даромадига жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ҳисобланади:
▫️нотурар жойларини;
▫️36 календар ойдан кам муддатда мулкида бўлган турар жойларни.

👉Солиқ кодексининг 378-моддаси

Турар жой жисмоний шахснинг мулкига, хусусан, мерос ёки хадя тартибида ёхуд олди-сотди шартнома асосида ўтганлигидан қатий назар 3 йил ичида сотилса, даромад солиғи тўлаши лозим.

Жисмоний шахснинг мулкида 3 йилдан кўп муддатда бўлган турар жойларни сотишдан олинган даромадларига солиқ солинмайди ва уч йиллик муддат солиқ тўловчининг мулкида бўлган ҳар бир обекти бўйича алоҳида ҳисобланади.

Жисмоний шахс мулкида 3 йилдан кам муддатда турар жойни сотишдан олган даромадлари тўғрисида доимий яшаш жойидаги солиқ органига ҳисобот йилидан кейинги йилнинг 1-апрелидан кечиктирмай (Солиқ кодексининг 397-моддаси ) жами даромадлари тўғрисида декларация тақдим этиши ва даромад солиғи суммасини 1-июнга қадар тўлаши лозим.

👉 Солиқ кодексининг 398-моддаси

“my.soliq.uz” сайтидан жами даромадлар тўғрисидаги декларацияни электрон шаклда тақдим этиш имконияти яратилган.

Шунингдек, жисмоний шахснинг мол-мулкини сотишдан олинган даромадлари мазкур мол-мулкни ҳужжатлар бўйича сотиб олиш ва сотиш қиймати ўртасидаги ошган қисми сифатида аниқланади. Кўчмас мулкни олиш қийматини тасдиқловчи ҳужжатлар мавжуд бўлмаган тақдирда, кадастр қиймати билан сотиш нархи ўртасидаги ижобий фарқ даромад деб эътироф этилади.

👉Солиқ кодексининг 375-моддаси 4-банди

❗️Жисмоний шахслардан олинадиган даромад солиғи ставкаси – 12%.

❗️Меҳнат кодекси янги таҳрирда қабул қилинди

“Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодексини тасдиқлаш тўғрисида”ги Қонун (ЎРҚ-798, 28.10.2022 й.) Президент томонидан имзоланди

🔰 Кодексга кўра, якка тартибдаги меҳнатга оид муносабатлар ва улар билан бевосита боғлиқ ижтимоий муносабатларни ҳуқуқий тартибга солишнинг асосий принциплари этиб қуйидагилар белгиланди:

▫️меҳнат ҳуқуқларининг тенглиги, меҳнат ва машғулотлар соҳасида камситишни тақиқлаш;
▫️меҳнат эркинлиги ва мажбурий меҳнатни тақиқлаш;
▫️меҳнат соҳасидаги ижтимоий шериклик;
▫️меҳнат ҳуқуқлари таъминланишининг ва меҳнат мажбуриятлари бажарилишининг кафолатланганлиги;
▫️ходимнинг ҳуқуқий ҳолати ёмонлашишига йўл қўйилмаслиги.

📌 Жумладан, меҳнат эркинлиги ҳар кимнинг меҳнат қилишга бўлган ўз қобилиятларини тасарруф этиш, уларни қонун билан тақиқланмаган ҳар қандай шаклда амалга ошириш, машғулот турини, касбни ва мутахассисликни, иш жойини ҳамда меҳнат шароитларини эркин танлаш ҳуқуқини англатади.

✅ Давлат аҳолининг ижтимоий эҳтиёжманд тоифаларини ишга жойлаштириш бўйича қўшимча кафолатларни таъминлайди.

📁 Бунда аҳолининг ижтимоий эҳтиёжманд тоифалари жумласига қуйидагилар киради:

▫️ 14 ёшга тўлмаган болалари, ногиронлиги бўлган болалари бор ёлғиз ота-она, шунингдек кўп болали оилалардаги ота-оналар;
▫️ умумий ўрта ва ўрта махсус таълим ташкилотларини, касб-ҳунар мактаблари ва коллежлари ҳамда техникумларини тамомлаб, касбга эга бўлган ёшлар;
▫️“Меҳрибонлик” уйларининг битирувчилари, шунингдек олий таълим ташкилотларининг давлат грантлари бўйича таълим олган битирувчилари;
▫️ Мудофаа, Ички ишлар, Фавқулодда вазиятлар вазирликлари, Миллий гвардия, Давлат хавфсизлик хизмати қўшинларидаги муддатли ҳарбий хизматдан бўшатилган шахслар;
▫️ ногиронлиги бўлган шахслар;
▫️ пенсияолди ёшидаги шахслар (қонунда белгиланган пенсия ёшига қадар икки йил олдин);
▫️ жазони ижро этиш муассасаларидан озод қилинган шахслар ёки суднинг қарорига кўра ўзига нисбатан тиббий йўсиндаги мажбурлов чоралари қўлланилган шахслар;
▫️ одам савдосидан жабрланганлар.

❗️Ушбу Қонун расмий эълон қилинган кундан эътиборан 6 ой ўтгач кучга киради.

⚠️ Қонун кучга кириши билан “Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодексини тасдиқлаш тўғрисида”ги Қонун (21.12.1995 й.) ўз кучини йўқотади.

МУНОСАБАТ

Мамлакатимизда кейинги йилларда таълим-тарбия тизимини халқаро стандартларга мос равишда ривожлантириш давлат сиёсати даражасига кўтарилиб, ўсиб келаётган ёш авлодни ватанпарварлик руҳида, маънавий-ахлоқий ва интеллектуал ривожлантиришни сифат жиҳатидан янги босқичга олиб чиқиш долзарб вазифа этиб белгиланди.
Андижонда мактаб ўқувчиларини ҳарбий тайёргарлик учун сафарбарлигига жалб қилиниши умуман олганда ёмон эмас, лекин, мактабларда ўқув жараёни давлат таълим стандартлари, ўқув режалари ва ўқув дастурлари асосида олиб борилишини унутмаслик керак.
Бу каби ташаббуслар давлат таълим стандартларида ва ўқув режаларида кўзда тутилмаган. Шу билан бирга, мактаб ўқувчиларини харбий хизматга тенглаштирилган тадбирларда иштирок этишининг концепция ва ҳуқуқий асослари ишлаб чиқилиши, аниқ дастур ва харбий хизмат ўташнинг методологияси бўлмасдан, фақат маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг ташаббуси асосида амалга оширилиши ёшларни ҳарбий хизматга нисбатан муносабатига салбий таьсир қилиши мумкинлиги билан бир қаторда, уларнинг хавфсизлигини таъминлаш масаласида ҳам катта муаммолар юзага чиқиши мумкинлигини унутмаслик керак.
Шу манода таълим олувчилар учун сифатли таълимни, тарбияни таъминлаш, уларнинг истеъдодини шакллантириш ва намоён этиш маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг таълим соҳасидаги асосий ваколатларидан бири эканлигини унутмаган ҳолда, ёшларни мактабда ҳарбий ватанпарварлик руҳида тарбия қилишнинг методологиясини ишлаб чиқиш, унинг ҳуқуқий асосларини яратиш, режасиз ҳаракатлар билан қош қўяман деб кўз чиқармаслик керак.
Мазкур масала юзасидан шошмашошарликка йўл қўймасдан, таълим стандартлари ва мақсадларимизга уйғун ҳолда иш тутишга чақирамиз.

☝️Конституция куни байрами ҳамда Янги йилда ўзбекистонликлар неча кун дам олишади?

👉 Конституция куни байрами муносабати билан:

7 декабрь, шанба – ҳафтасига 6 кун ишлайдиганлар учун иш куни, 5 кунликлар учун дам олиш куни;
8 декабрь, якшанба – байрам куни, барчага дам олиш куни;
9 декабрь, душанба – барчага қўшимча дам олиш куни.

14 декабрь (шанба) — иш ҳафтасининг туридан қатъи назар барча ходимлар учун иш куни.

👉 Янги йил байрамида:

28 декабрь, шанба — ҳафтасига 6 кун ишлайдиганлар учун иш куни, 5 кунликлар учун одатий дам олиш куни;
29 декабрь, якшанба — барча учун одатий дам олиш куни;
30 декабрь, душанба — 6 кунликлар учун қўшимча дам олиш куни, 5 кунликлар учун 14 декабрь – шанба кунидан кўчирилган дам олиш куни.
31 декабрь, сешанба — Президент фармони асосида барча ходимлар учун қўшимча дам олиш куни;
1 январь, чоршанба  — Янги йил байрами, дам олиш куни.

Қонунчилик палатаси депутати туфайли мактаб ўқувчиларини армияга юборишнинг олди олинди

Мактаб ўқувчиларини ҳарбий хизматга жалб қилиш ҳақидаги хабарлар ота-оналар ва кенг жамоатчиликнинг хавотирига сабаб бўлди. Ўқувчиларнинг таълим олиш ҳуқуқи конституциямиз билан кафолатланган, шунингдек, уларнинг соғлиғи, хавфсизлиги ва таълим жараёнидаги тўсиқларсиз ривожланиши халқаро мажбуриятларимизга ҳам мувофиқ.

“Болалар ҳуқуқларининг кафолатлари тўғрисида”ги қонунга кўра ҳам, ҳар бир бола ўз ёшига мос таълим олиш ва соғлом шароитларда ривожланиш ҳуқуқига эга. Ҳарбий хизматга тайёргарликка келсак, бу иш яхши ният билан бошлангандир, лекин бу қонунчилик талаблари ва болалар манфаатларига зид.

Шу маънода, Қонунчилик палатаси депутати Шерзод Қулматов бу масалага тўғри ва ўз вақтида аралашди деб ўйлайман. Болаларимизнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш ва уларнинг таълим жараёнига бўлган ҳар қандай ноқонуний аралашувни тўхтатиш – давлатнинг ҳам, жамиятнинг ҳам асосий вазифаси.

Бу воқеа бизга яна бир марта болалар манфаатлари ҳар доим устувор эканлигини ва бундай масалаларда ҳам қонун, ҳам соғлом ақл асосида ёндашиш зарурлигини кўрсатиб қўйди. Ҳар қандай чора-тадбир қонун доирасида бўлиши ва болаларга манфаат келтириши керак.

👉@bahodirahmedoff👈

Депутатлар болалар манфаатлари ҳимоясида

Андижонда мактаб ўқувчиларини уч кунлик ҳарбий хизматга жалб қилиш ҳақидаги гаплар ижтимоий тармоқларда кенг муҳокамага сабаб бўлганди. Масала бўйича Қонунчилик палатаси депутати Шерзод Қулматов ўз муносабатини билдириб, бундай ташаббусларнинг қонунийлиги ва мақсадга мувофиқлигини қайта кўриб чиқишни таклиф қилди.

Депутат аралашганидан кейин мактабдаги бу ҳолат бекор қилинди. Энди болалар мактаб дарсликларидан чалғимай, ҳарбий хизматга ўз вақтида, 18 ёшдан борадиган бўлишди.

Ўқувчиларга ватанпарварлик руҳида тарбия бериш муҳим, буни инкор қилмайман. Лекин бу жараён ўқувчиларнинг таълим сифатига, соғлиғи ва хавфсизлигига салбий таъсир кўрсатмаслиги керак. Депутатларнинг болалар манфаатлари учун бундай жонкуярлиги давом этади деб умид қиламан.

@shahnozxon