در این فایل که مربوط به یکی از کلاسهای دانشگاهی من است تلاش کرده ام که سختی ها و مشقت های انجام یک کار علمی استاندارد را توضیح بدهم و همچنین درباره اهمیت مطالعه و حساسیت ذهن به کنش های خرد در حوزه های علمی و حتی غیر علمی صحبت کنم. همچنین توضیح داده ام که وضعیت علمی کشور در حال حاضر چگونه است و به چه دلیل در حوزه دانشگاهی در یک دور باطل گرفتار هستیم.

رسانه های اجتماعی چگونه ساختارهای مختلف در ایران را تغییر می دهند؟
«ما جای دیگری برای ابراز خودمون و تفریح نداریم. ما فضاهامونو از دست دادیم، از روابط فیس تو فیسمون با آدما گرفته تا روابط خانوادگی تا اهمیت نشریات مکتوب برای منی که آرزوی نوشتن و چاپ شدن داشتم. اونا همه رو از دست دادیم. ما ساده ترین جا، کم منت ترین جا، کم هزینه ترین جارو برای بودن انتخاب کردیم.»

در مقاله جدیدم که با همکاری دوست خوبم علی آتش زر نوشته ایم و در شماره اخیر فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات منتشر شده است، تلاش کرده ایم به این سوال پاسخ دهیم که استفاده از رسانه های اجتماعی چگونه ساختارهای کلان اجتماعی در ایران را دستخوش تغییر کرده و در عین حال خود از این ساختارها تاثیر پذیرفته است.
رسانه های اجتماعی در ایران که عمر آنها به استفاده از یاهو مسنجر و وبلاگ بر میگردد، در حال حاضر نقش مهمی در زندگی روزمره ایرانیان ایفا می کنند. هر چند در سالهای اخیر رسانه های اجتماعی در ایران عمدتا مترادف تلگرام در نظر گرفته می شود اما کاربران ایرانی در طول تاریخ استفاده خود از این رسانه ها، تجربیات گوناگونی داشته اند. زمانی فیسبوک رسانه محبوب آنها بوده و زمانی نیز وایبر. در این مقاله نشان داده ایم که انتخاب این رسانه ها تحت چه عواملی قرار دارد و در واقع ساختارهای اجتماعی در ایران چگونه هم رسانه مورد استفاده و هم نوع مصرف آن را تعیین می کنند. در سوی دیگر، بحث مفصلی بر اساس مصاحبه عمیق با 11 کاربر پر مصرف رسانه های اجتماعی، درباره تغییراتی که در جامعه ایران بر اثر استفاده از این رسانه ها رخ داده است انجام داده ایم. این مقاله همچنین درکی علمی و چهارچوبی مفهومی برای تحقیق درباره رسانه های اجتماعی در ایران ارائه می دهد.
فایل اصل مقاله را می توانید از آدرس زیر دانلود کنید.
https://www.academia.edu/43056090

چرا #هکسره مهم است؟ علیه بی تفاوتی

1. هانا آرنت در تشریح مکانیسم های منقاد کننده توتالیتاریسم تشریح می کند که رژیم های توتالیتر تلاش زیادی می کنند تا با خلط کردن واقعیت (Fact) و خیال (Fiction) یا قصه (Story) و جعل (Fabrication) توان و ظرفیت ذهن افراد برای تشخیص آنچه درست و آنچه غلط است را از بین ببرند. قدرت توتالیتاریسم در همین جا نهفته است. آرنت تاکید می کند که وقتی افراد دیگر نمی توانند تمایز و فاصله راست با دروغ را تشخیص دهند، رژیم توتالیتر هر آنچه می خواهد می تواند انجام دهد. در این شرایط، آنها نه تنها حال و آینده را پیش پیش می نویسند و برای شهروندانشان- سوژه های توتالیتاریسم- تعریف و تثبیت می کند، بلکه گذشته را نیز بازنویسی می کنند. در مرحله ای که کسی قادر به تشخیص درست و غلط و راست و دروغ نیست، هر چیزی که در گذشته رخ داده می تواند رخ نداده باشد و هر آنچه رخ نداده می تواند اتفاق افتاده باشد. بنابراین، گذشته مانند حال و آینده چیزی جز سلسله وقایعی که حقانیت و درستی رژیم توتالیتر را نشان می دهد نیست.
2. یکی از اشتباهات رایج زبان فارسی در فضای مجازی- که خصوصا بین نسل های 80 و 90 مشهود است- ایراد #هکسره است. ایراد هکسره به معنای استفاده نادرست و اشتباه از کسره اضافه و ه صامت یا ضعف فهم دستور زبان فارسی و تشخیص نادرست صفت و موصوف و مضاف و مضاف‌الیه است. این اشتباه در نوشته های افراد زیادی، خصوصا سلبریتی ها و اینفلوئنسرها در اینستاگرام و دیگر رسانه های اجتماعی دیده می شود. یک مثال از این اشتباه، نوشتن جمله: «چه آفتابه زیبایی» بجای «چه آفتابِ زیبایی» است که بطور واضح اهمیت و تاثیر این اشتباه را نشان می دهد.
علاوه بر ایراد هکسره، کردار مشابه دیگری نیز در فضای مجازی در ایران وجود دارد: نوشتن برخی جملات حماسی، ادبی، اخلاقی و ... و منتسب کردن آنها به افرادی چون کوروش، علی شریعتی، حسین پناهی، احمد شاملو، فروغ فرخزاد و ... . اغلب برای خود من اتفاق افتاده که وقتی به ارسال کنندگان این پیام ها اعتراض می کنم با این پاسخ مواجه می شوم که: حالا چه اهمیتی داره؟ ببین چی داره میگه نه اینکه کی میگه! در این نوشته نشان می دهم که این اشتباه ها چه اهمیتی دارد و این دفاع چقدر مسخره و بی معنی است.
3. مهمترین آسیب و خطر اشتباه های رایجی که ذکر کردم بی تفاوت کردن و حساسیت زدایی از ذهن ماست. شاید بکار بردن سهوی ه بجای کسره اضافه چندان مهم بنظر نرسد و یا حتی جمله ای که که به اشتباه به کس دیگری منتسب شده، حاوی نکات درست و پیام قابل تاملی باشد، اما همه این کردارها بتدریج ذهن ما را نسبت به درست و غلط بی تفاوت می کند. در واقع همین اشتباه ساده هکسره که برای خیلی از افراد مهم نیست و به چشمشان نمی آید، در سطح معرفت شناسی توان ذهن ما را برای تشخیص سره از ناسره تحلیل می برد. امری که آثار و پیامدهای بزرگتری در پی دارد. همچنین وقتی مشخص نباشد کدام جمله یا شعر مال احمد شاملو است و کدام نیست، دیگر هر شعری را می توان به شاملو نسبت داد. به غیر از بی تفاوت کردن و از کار افتادن ظرفیت ذهن ما برای تشخیص درست و غلط، دیگر هر شعری را می توان به شاملو نسبت داد و بنابراین از شاملو می توان برای تایید یا رد هر اندیشه ای بهره جست. بجای شاملو، البته که میتوان هر فرد دیگری را قرار داد. از دست رفتن حساسیت و توان ذهن افراد برای تشخیص غلط و درست که از همین کردارهای خرد و به ظاهر بی اهمیت آغاز می شود، زمینه ساز تقویت و بازتولید توتالیتاریسم است. ذهنی که به ایراد#هکسره بی تفاوت است یا توان درک انتساب جملات غلط را ندارد، ظرفیت تشخیص راست و دروغ در حوزه سیاست را نیز بتدریج از دست می دهد و بدین ترتیب مهیای پذیرش هر چیز و در عین حال هیچ چیز می شود. اهمیت #هکسره در توان ان برای بازتولید توتالیتاریسم نهفته است.
@SocialMediaResearch

مقدمات علوم اجتماعی محاسباتی و مبانی تحلیل شبکه اجتماعی
در جلسه اول کارگاه «#کرونا در توئیتر فارسی» مبانی و کلیات علوم اجتماعی محاسباتی به همراه مبانی و مفاهیم بنیادی در تحلیل شبکه اجتماعی را معرفی کرده و مورد بحث قرار دادم. در این کارگاه، ابتدا به تعریف حوزه ها و ابزار و همچنین مسائل اساسی در علوم اجتماعی محاسباتی پرداخته و سپس با تشریح نظریه تحلیل شبکه اجتماعی، مفاهیم اساسی در این نظریه برای تحلیل شبکه را معرفی کردم. جلسات بعدی کارگاه به آموزش روش های گردآوری داده از توئیتر و همچنین تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار R، Gephi و Tableau اختصاص دارد.
فایل ارائه این جلسه را می توانید از لینک زیر دریافت کنید.
https://www.academia.edu/43147073

در این کارگاه، اصول و مبانی مقاله نویسی علمی و استاندارد را با هم مرور خواهیم کرد و همچنین بطور عملی نوشتن مقاله را تمرین می کنیم. تمرکز کارگاه بر آشنایی با فلسفه و چیستی هر یک از اجزاء مقاله (از چکیده تا بحث) و نحوه نگارش آنها خواهد بود. به این منظور، مفاهیم اساسی برای نگارش مقاله برای مجلات معتبر بین المللی مانند مفصل بندی (Articulation) و بسترسازی (Contextualization) را با هم کار خواهیم کرد؛ پایگاه های علمی معتبر و چگونگی استفاده از آنها را معرفی میکنیم و همچنین نقش مرور مقالات و تحقیقات قبلی و چگونگی استفاده از آنها را تشریح می کنیم. در نهایت نیز، حالت های مختلف پس از ارسال مقاله و استراتژی های مواجهه با آنها را توضیح خواهیم داد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام می توانید با انجمن علوم سیاسی ایران تماس بگیرید.

اینستالایو به مثابه تلویزیون آلترناتیو در ایران
در یادداشت تازه ای که به همراه ماریا فاوست (دانشگاه لایپزیک آلمان) نوشته ایم و در وبسایت پروژه DATA ACTIVE (دانشگاه آمستردام) منتشر شده است، به تحلیل مختصر اینستالایو پرداخته ایم. در این یادداشت کوتاه سعی کرده ایم توضیح دهیم، در حالیکه کاربران ایرانی عمدتا از توئیتر برای کنشگری سیاسی استفاده میکنند، شهروندان ایرانی چگونه اینستالایو را به فضایی برای به چالش کشیدن ساختارهای فرهنگی-اجتماعی و گذر از محدودیت ها تبدیل کرده اند. در این راستا و با تمرکز بر لایو تتلو-ندا یاسی و آقامیری-احلام، توضیح داده ایم که ظرفیت های اینستالایو چگونه صدا و سیما را بعنوان رسانه انحصاری صوتی-تصویری در ایران به چالش کشیده و دارد به یک تلویزیون آلترناتیو در کشور تبدیل می شود.
متن کامل این یادداشت را می توانید در لینک زیر مطالعه کنید:
https://data-activism.net/2020/07/bigdatasur-covid-living-with-instalive-in-iran-social-media-use-in-authoritarian-countries-during-the-pandemic/

در این فایل که مربوط به جلسه دوم کارگاه مقاله نویسی که با همکاری انجمن علوم سیاسی ایران برگزار می شود است، ضمن ارائه برخی توضیحات کلی و ضروری درباره چیستی و اهمیت مقاله در تولید علم و همچنین وضعیت مقاله نویسی در ایران؛ اصول و مبانی نگارش بخشهای ابتدایی مقاله (بیان مسئله، ضرورت و اهمیت تحقیق و مرور پیشینه) را توضیح داده ام. آشنایی با موارد فوق می تواند به محققان در نگارش مقاله هایی قویتر و با استاندارد بالاتر کمک کند.

برساخت اجتماعی واقعیت در توئیتر فارسی

در مقاله تازه‌ام که در فصلنامه «پژوهشنامه علوم سیاسی» منتشر شده است، بخشی از یافته‌های رساله دکترایم را منتشر کرده‌ام.
در این مقاله، علاوه بر تحلیل توصیفی همگان‌های شبکه‌ای شکل‌گرفته در توئیتر فارسی در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۶ چگونگی برساخت واقعیت توسط این همگان‌ها را با تلفیق نظریه همگان‌های شبکه‌ای، برساخت‌گرایی و چارچوب‌سازی، مشخص ساخته و همچنین قالب‌های مسلط در حوزه ارزش‌های سیاسی را شناسایی و تحلیل کرده‌ام.
نتایج تحقیق که با تحلیل ۱۰۴۱۶ توئیت از کاربران پرنفوذ در سه همگان شبکه‌ای اصلی(اصلاح‌طلبان، اصولگرایان و مهاجران) به‌دست آمد، نشان داد که قالب‌های ارزشی، «مذمومیت مردم‌فریبی» و «مذمومیت فساد»، بیشترین بسامد را در توئیتر فارسی داشته‌اند.
در این مقاله، همچنین، تمام قالب‌های مسلط را بر اساس نوع کاربر و نوع همگان، تحلیل کرده‌ام تا مشخص شود همگان‌های مختلف، چه تفاوت‌ها/شباهت‌هایی در برساخت واقعیت در توئیتر فارسی دارند.
بخش‌های دیگر نتایج رساله دکترای من در قالب مقالات دیگری در آینده نزدیک منتشر خواهد شد. این مقالات در کنار هم، تصویر جامعی از ارتباطات سیاسی در توئیتر فارسی ارائه می‌دهند.
فایل اصلی این مقاله را می‌توانید از صفحه آکادمیای من به نشانی زیر دریافت کنید:

https://bit.ly/32oxmi9

چیرگی عقلانیت ابزاری در «مسئله» «اخبار جعلی» در ایران
در مقاله تازه ام که در فصلنامه جامعه، فرهنگ و رسانه منتشر شده است به مسئله بودگی اخبار جعلی در ایران پرداخته و آن را نقد کرده ام. این نوشته البته همانطور که در خود آن توضیح داده ام یک مقاله علمی نیست، بلکه یک یادداشت تحقیقی است. یکی از ایرادهای اساسی مجلات علمی در ایران این است که بخش های مختلف مانند نقد کتاب، یادداشت تحقیقی، و ... ندارند و تمام کارها الزاما در قالب مقالات پژوهشی یا ترویجی منتشر می شود. منتها این نوشته من، یک یادداشت پژوهشی است که در آن برخی رئوس اساسی در برساخت اخبار جعلی در ایران به مثابه مسئله را توضیح داده ام. در این یادداشت نشان دادم که چرا مسئله اساسی در ایران، چیرگی عقلانیت ابزاری است. این مورد در تقلیل کنش به کار- به بیان هانا آرنت- در یادداشت ها و تحقیقات درباره اخبار جعلی هم دیده می شود. من در آینده بیش از پیش با تمرکز به نظریات هانا آرنت، مسئله چیرگی عقلانیت ابزاری را در ایران مطالعه خواهم کرد.
این یادداشت از آنجا که دیدگاه ها و خط تحقیقی جدید و انتقادی ای را معرفی می کند میتواند آغازگر بحث و تحقیق در این باره باشد. خود من در بین کارهایی که تا حالا از من منتشر شده است، این کار را - با وجود نقایصش- بدلیل ارائه یک خط تحقیقی اصیل و تازه بسیار بیشتر می پسندم و اگر تا کنون مقالات دیگر من را هم نخوانده اید، مایلم که حتما اینکار را مطالعه کنید و نظراتتان را به من اطلاع دهید.
اصل مقاله از صفحه من در آکادمیا قابل دسترسی است.
https://www.academia.edu/43979216

روایتگری در توئیتر و روایتهای مسلط در توئیتر فارسی
در مقاله جدید من که به تازگی در نشریه Asian Journal of Communication از انتشارات Routledge منتشر شده است، چگونگی شکل گیری روایت ها در توئیتر را شناسایی و تحلیل کرده ام. در این تحقیق سه نوع روایت شکل گرفته در توئیتر مشخص شده اند: روایتهای Contained، Master و Connective. من علاوه بر تشریح ویژگی های هر یک از این روایت ها، انواع مسلط روایتها در توئیتر فارسی در جریان زلزله کرمانشاه آبان 1396 را نیز شناسایی و رابطه آنها با گفتمان های مسلط در ایران را تحلیل کرده ام.
فایل اصلی مقاله منتشر شده را از این صفحه می توانید دریافت کنید:
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/01292986.2020.1817112
همچنین نسخه پیش-انتشار مقاله را می توانید از صفحه آکادمیای من دریافت کنید.
https://www.academia.edu/44046971

@SocialMediaResearch

انسداد تفکر و ابتذال علم در ایران
بتازگی مصاحبه ای با سایت شفقنا انجام داده ام و در آنجا دیدگاه هایم درباره چرایی وضعیت راکد و اسفبار حوزه علم در ایران خصوصا در رشته علوم ارتباطات اجتماعی را تشریح کرده ام. وضعیتی که در آن بسر میبریم، وضعیت «انسداد تفکر» است که در آن اهمیتی به انجام پژوهش های قوی و بنیادین داده نمی شود، بلکه اولویت با کنش ها و کردارهایی است که در گستره عقلانیت ابزاری به کنشگران سود و منفعت بلافصل برساند. این وضعیت را با توجه به فهم فوکو از گفتمان و دانش و همچنین با تشریح اقتصاد سیاسی شکل گرفته در دانشگاه های کشور حول چاپ و انتشار مقالات ضعیف تشریح کرده ام و نشان داده ام که همه این عوامل چگونه به امحا تفکر انتقادی و تبدیل استاد دانشگاه به کارمند می انجامد.
متن کامل مصاحبه را میتوانید در شفقنا بخوانید.
https://media.shafaqna.com/news/506436

فرصت مطالعاتی مناسب در موسسه بین المللی مطالعات آسیایی در دانشگاه لیدن هلند
موسسه بین المللی مطالعات آسیایی در دانشگاه لیدن هلند اخیرا فراخوانی برای دانشجویان دکترا صادر کرده است که علاقمندان را قادر می سازد برای یک فرصت مطالعاتی 10 ماهه (به اضافه دو ماه تحصیل و پژوهش در Fondation Maison des Sciences de l’Homme پاریس) اقدام کنند. آخرین مهلت برای ارسال درخواست اول مارس 2020 است و موسسه به پذیرفته شدگان ماهانه مبلغ 2 هزار یورو به عنوان کمک هزینه پرداخت می کند. این فرصت، موقعیتی مناسب برای دانشجویان دکتراست تا روی رساله خود کار کرده یا ان را به اتمام برسانند.
برای دیدن فراخوان موسسه میتوانید به لینک زیر بروید:
https://www.iias.asia/fellowship-application

نوع توئیت، لحن توئیت و شخصيت های مهم در توئیتر فارسی
مقاله تازه من که در شماره اخیر فصلنامه علمی-پژوهشی رسانه و فرهنگ منتشر شده است، بخش دیگری از یافته های رساله دکترای من را دربرمیگیرد. تمرکز این مقاله که با همکاری فاطمه رسولی و زهرا مجدی زاده نگاشته شده است، بر تحلیل نوع توئیت، لحن توئیت و جهت‌گیری نسبت به شخصیت‌ها در انتخابات ریاست جمهوری سال 1396 در توئیتر فارسی بوده است. در این مقاله، انواع توئیت در توئیتر فارسی و همچنین طبقات مختلفی که لحن یک توئیت می تواند به خود بگیرد شناسایی شده اند. همچنین پربسامدترین شخصیت ها که در توئیت ها نامشان ذکر شده است تا سه مرتبه شناسایی شده اند. نتایج شناسایی نوع و لحن توئیت و شخصیت ها، بر اساس سه همگان شبکه ای اصلی شکل گرفته در توئیتر فارسی نیز تحلیل شده اند. این سه همگان عبارت بودند از: اصلاح طلبان، اصولگرایان و ایرانیان خارج از کشور.
نتایج این تحقیق خصوصا در پژوهش های دیگر درباره توئیتر فارسی می تواند بکار رود. همچنین با توجه به اینکه کدگذاری شخصیت ها در این تحقیق توسط کدگذاران انسانی و بر اساس روش های تحلیل متنی (تحلیل محتوای مردمنگارانه و تحلیل گفتمان انتقادی در رسانه های اجتماعی) انجام شده است، نتایج تحقیق می تواند در تحقیقات مبتنی بر روش های خودکار و ماشینی نیز برای train کردن برخی دیتاست ها استفاده شود.
برای مطالعه متن کامل مقاله می توانید به لینک زیر مراجعه کنید.
https://www.academia.edu/44484686

مبانی و مفاهیم علوم اجتماعی محاسباتی
در مصاحبه ای که اخیرا با دیتاکست داشته ام، به تشریح مبانی و مفاهیم اساسی درباره چیستی علوم اجتماعی محاسباتی پرداخته ام. همچنین در این گفتگو، نقاط ضعف و قوت روش های محاسباتی را برشمرده و توضیح داده ام افراد علاقمند به ورود به این حوزه چه مواردی را باید مد نظر داشته باشند. در نهایت نیز نگاهی انتقادی به وضعیت علوم اجتماعی محاسباتی در کشور داشته ام.

فردا، در نشستی که با همکاری انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات برگزار می شود با مهمانانی از ایران و مراکش درباره پادکست و مصرف رسانه های اجتماعی صحبت خواهیم کرد. در این نشست، محمد حسن فرازمند (مدیرعامل ناملیک) درباره پادکست در ایران، مرضیه رسولی (سازنده پادکست رادیو مرز)، صفیه قمری و صلوا الباراکا (سازندگان پادکست Early Birds) درباره وضعیت پادکست در ایران و مراکش و همچنین تجربه های خاص خودشان از مصرف پادکست توسط کاربران صحبت خواهند کرد.
جلسه از ساعت 17 تا 19 در لینک زیر برگزار می شود و ورود برای عموم هم آزاد است.
https://meet.google.com/hue-yqwe-zyc
(جلسه در گوگل میت برگزار می شود و برای ورود لازم است از اکانت گوگل خود استفاده کنید)

دسترسی به متن کامل مقاله منتشر شده
پیش از این، انتشار متن کامل مقاله من با عنوان Political narrating in non-political crises: narrativity practices on Persian Twitter during the 2017 Kermanshah earthquake که در ژورنال Asian Journal of Communication منتشر شده بود، به دلیل Open access نبودن ژورنال ممکن نبود و به همین دلیل من نسخه پیش انتشار مقاله را در آکادمیا قرار دادم. منتها اخیرا، تعداد 50 نسخه پی دی اف از این مقاله از طرف انتشارات در اختیار من قرار گرفته که علاقمندان می توانند با استفاده از آنها، متن کامل مقاله منتشر شده را دریافت کنند. برای دانلود مقاله، کافیست تنها به لینک زیر بروید و با دسترسی کامل (Full access) مقاله را دریافت کنید.
https://www.tandfonline.com/eprint/TIUVJ5JHASV8BZRUZTXD/full?target=10.1080/01292986.2020.1817112
لینک طبعا بعد از دانلود مقاله برای 50 مرتبه دیگر کار نخواهد کرد.

هاله، هر روز میمیرد
من هرگز هاله لاجوردی را ندیده بودم و در این نوشته هم نمیخواهم در مورد او بنویسم به سه دلیل. اول اینکه در این مدت دوستان و نزدیکان او بسیار در مورد دانش، شیوه تدریس و ستمی که بر او روا شد نوشته اند و قطعا من چیزی ندارم به این نوشته ها اضافه کنم. دوم اینکه من دانش زیادی در حوزه مطالعات فرهنگی ندارم و این خود هاله لاجوردی بود که احتمالا می توانست بسیار بهتر و بیشتر از من درباره اینکه چگونه امر غایب به تمامی امر حاضر را کنار میزند و حاضرتر از هر حاضری میشود بنویسد. اینکه چگونه کسی که بیش از ده سال از حذفش میگذرد، جایش، نامش و اثرش؛ بیشتر از همه دیگر حاضران در دانشکده ای است که خود را خدای علم می پندارند و هیچند و چیزی کم. اما مهمترین دلیل این است که هاله لاجوردی تنها یک نمونه است و نمونه ها وقتی اهمیت نظری می یابند که ما از آنها به الگوها و روندها برسیم.
هاله لاجوردی نمونه ای از روندی هر روزه در دانشکده علوم اجتماعی و گروه ارتباطات آن است. روندی هر روزه که در آن تفکر ذبح می شود، اندیشه تحقیر می شود و تفاوت طرد می شود. امری روزمره و الگویی ثابت که حالا به گفتمانی مسلط در آنجا بدل گشته و هر معنای رقیبی را با شدت از میدان به در می کند. روندی هر روزه که در هر کلاس و هر ترمی تکرار می شود و کارویژه اش کشتن دانشجویان منتقد، صاحب فکر و اهل اندیشیدن است. البته که در این روند هم اعضای هیئت علمی- من عامدانه از لفظ استاد استفاده نمی کنم- و هم دانشجویان مقصرند. اعضای هیئت علمی که دغدغه شان گرفتن فلان طرح از بهمان دستگاه و نهایتا گذاشتن اسمشان پای مقاله دانشجویی برای ارتقاء و برخورداری از امتیازات دیگر است. آنها که تنها نوچه می خواهند و چاکرپروری را ترویج می کنند. هم دانشجویانی که تاب اندیشیدن و تحمل سختی های تفکر را ندارند و البته که از حمایت سیستماتیک هم برخوردارند. هر دو گروه در تلاقی شومشان دانشگاه را مانند جامعه به اردوگاه تبدیل کرده اند که در آن همه باید مطیع، حرف شنو و شکل هم باشند. تفاوت ما را می کشد. همین تفاوت بود که باعث حذف و مرگ هاله لاجوردی شد. تفاوت بود که باعث حذف عباس کاظمی، شهرام پرستش و ... شد. گفتمان مسلطی که شکل گرفته و منافع اقصادی و غیر اقتصادی که به سوژه هایش می رساند، هیچ تفاوتی را برنمی تابد و بنابراین اگر متفاوت باشی حذف می شوی.
من در سالهایی که آنجا درس خوانده ام، تکرار این فاجعه هر روزه را بارها دیده ام. دانشجویان خوش فکر و با شور و اشتیاقی که یا به شکل واضح حذف شدند یا از درس و دانشگاه ناامید، به کارهایی دیگر رو آوردند. مرگ که فقط یک شکل ندارد. نه دانشجویان دیگر، که این تجربه خود من هم هست. سال 91، دانشجوی ترم آخر ارشد بودم و رتبه سوم کنکور دکترا. در جلسه مصاحبه، تلاش نه سنجش علمی که تحقیر دانشجو بود. سوال میپرسیدند و وقت پاسخگویی من بلند می شدند، راه می رفتند، با هم حرف می زدند و میخندیدند. من را با نامردی تمام رد کردند و تنها دلیل بازگشت من، این بود که نشان دهم نمیتوانند مرا نابود کنند. که از همه آن آدم های تهی متبختر پر از غرور که با ناشایستگی موقعیت هیئت علمی دانشگاه را غصب کرده اند قویترم. که از همه آنها بی نیازم. که نوچه آنها نمی شوم. خیلی ها به من گفته اند این حرف ها را نزن. اینها اینور و آنور شناخته شده اند، می توانند جلوی پیشرفتت را بگیرند. ولی من چشم به هیچ منفعت مادی یا غیر مادی از این گروه های ارتباطات و دانشکده ها و «پدرانش» ندارم. همه اش ارزانی خودشان. ما آدم های معمولی، با حقوقی بخور و نمیر زندگی میکنیم ولی تفاوتمان را، امیدمان را، و حقانیتمان را برای خودمان نگاه می داریم. البته که این گروه و این دانشکده تنها مشتی نمونه خروار است. اگر در دانشکده ها و دانشگاه های دیگر وضع بدتر نباشد، بهتر هم نیست.
اما نکته آخر. هاله لاجوردی حذف شد و در انزوا زندگیش به سر رسید. اگر بناست یاد او بماند، باید آنها که مرام و منش او را در اندیشه و دانشگاه دارند بشناسیم. مثلا مصطفی مهرآئین. از معدود افرادی که هر حرفش، سخنرانیش و کارگاهش نکته دارد، اندیشه دارد و باید او را شناخت. حتی به گواه نوشته های خودش در کانال تلگرامیش، برای او هم مشکلات زیادی درست کرده اند که البته برای کسی که می اندیشد و دغدغه دارد، رخ دادن این اتفاقها عجیب نیست. گفتمان مسلطی که اشاره کردم، با همه قدرت می خواهد تفاوت را طرد کند. این ما هستیم که اگر برای هاله لاجوردی دلتنگیم و اندوهگین، باید هر کنشمان مقاومتی باشد در برابر این گفتمان؛ چیزی فراتر از یک سوگواری بیهوده.

*از ابتدا بنا بوده، این کانال مختص تحقیقات رسانه های اجتماعی باشد ولی از آدم های بزرگ باید نوشت. این یکبار -احتمالا- استثناست.
@SocialMediaResearch

تحلیل گفتمان توئیتر و اینستاگرام در دوران کرونا
من به همراه تیمی از محققان علوم داده و علوم اجتماعی، در قالب چالش "شناخت، تحلیل گفتمان و رفتار جامعه ایرانی در بحران کرونا" که از سوی ستاد علوم شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برگزار شد؛ حدود 6 میلیون توئیت و همچنین 6 میلیون پست اینستاگرامی که در ماه های اولیه شیوع ویروس در ایران شده بود را تحلیل کردیم.
تحقیق تیم ما که در این چالش توانست رتبه دوم را کسب کند با ترکیبی از روش های محاسباتی و گفتمانی انجام شد. ما در این تحقیق، درکی کامل و جامع از روندهای گفتمانی و همچنین استراتژی های گفتمانی کاربران ایرانی در این دو رسانه اجتماعی بدست دادیم. همچنین، تفاوت ها و شباهت های کنشگری کاربران در این دو رسانه و گفتمان های تولید شده در آنها را شناسایی و تحلیل کردیم.
این تیم متشکل از علیرضا بیات ماکو، امیر علی تفرشی، امیر محمد قدسی، علی آتش زر و سینا زمانی بود. همچنین اینفوگرافیک بالا شمایی کلی و جامع از این تحقیق کلان و مفصل بدست می دهد.
@SocialMediaResearch

میدان سیاست در توئیتر؛ چارچوبی نظری برای تحلیل کنشگری سیاسی در توئیتر فارسی

مقاله تازه‌ من که در فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر منتشر شده است، ایده اصلی پایان‌نامه دکترایم را ارائه می‌کند. من با مفصل‌بندی نظریه میدان بوردیو با مفاهیمی چون همگان‌های شبکه‌ای، قالب‌بندی شبکه‌ای و روایت‌های شبکه‌ای، تلاش کرده‌ام نشان دهم چگونه کاربران ایرانی، توئیتر را به محلی برای نزاع و مجادله بر سر قدرت در جهت نشان دادن حقانیت خود در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ تبدیل کرده‌اند.
هر چند برخی از یافته‌ها و تحلیل‌های این پایان‌نامه در مقالات دیگر ارائه شده است، اما مقاله، ایده اصلی این تحقیق را ارائه می‌کند. در واقع بستر نظری پیشنهادی در این مقاله می‌تواند چارچوبی مناسب برای دیگر محققان علاقمند به مطالعه کنشگری سیاسی در توئیتر فارسی فراهم کند. در این مقاله، کردارهای شبکه‌ای سه همگان اصلی اصلاح‌طلبان، محافظه‌کاران و مهاجران در جهت تفوق روایت‌ها و قالب‌های مد نظر خود در شبکه را به‌طور کامل تشریح و نزاع شکل‌گرفته را تحلیل کرده‌ام.

فایل اصل این مقاله را می‌توانید از صفحه آکادمیای من دانلود کنید.
https://www.academia.edu/45157294

در جزیره سرگردانی چه خبر است؟
اولین کتاب من با عنوان «جزیرۀ سرگردانی : مطالعات کاربران رسانه های اجتماعی در ایران» به تازگی و پس از چند سال تلاش، به همت نشر لوگوس منتشر شده. این کتاب دربرگیرنده مهمترین تحقیقات من در 11 سال گذشته درباره رسانه های اجتماعی در ایران و کاربران این رسانه هاست. من با تمرکز بر سه رسانه اجتماعی مهم یعنی فیسبوک، تلگرام و توئیتر تلاش کرده ام فهمی دقیق و کامل هم از مصرف رسانه های اجتماعی در ایران بدست بدهم و از تغییرات و تحولاتی که مصرف این رسانه ها در طول سالیان داشته. مقالات کتاب بالطبع گستره وسیعی از روش ها و نظریه ها را در برمیگیرند. به موازات چرخش روش شناختی من در طول این سالها از روشهای کمی به کیفی، محاسباتی و در نهایت روشهای ترکیبی، مقالات نیز از نظر روش شناختی تنوع بالایی دارند. همچنین نظریه ها و مفاهیم نظری مختلفی در کتاب معرفی شده که برخی از آنها تاکنون در ادبیات فارسی حوزه ارتباطات وجود نداشته است.
بنابراین فکر میکنم، این کتاب میتواند منبع خوبی برای علاقمندان به مطالعه در حوزه رسانه های اجتماعی باشد. کتاب می تواند ایده های جدید و گوناگونی را برای اجرای تحقیقات دیگر در این حوزه بدست دهد.
مقدمه دکتر هادی خانیکی بر این کتاب و پیشگفتار من که شامل بحث هایی نظری درباره چیستی رسانه های اجتماعی نیز هست را می توانید با استفاده از لینک زیر، در صفحه آکادمیای من دریافت کنید.
https://www.academia.edu/45330103