Banks & Business Expo 2025 Марказий Осиёдаги асосий банклар ва молия тадбири

16-17-18-апрелда Banks & Business Expo 2025 тадбири бўлиб ўтади. Унда молиявий сектор етакчилари билан учрашиш, энг сўнгги трендлардан хабардор бўлиш ва манфаатли ҳамкорликлар ўрнатиш имкони мавжуд.

Шунингдек, тадбирда:

• Энг арзон кредитлар
• Энг фойдали омонатлар
• Энг катта кешбекли карталар барчаси мавжуд.

Кириш эса мутлақо бепул!

Батафсил: [email protected]
+998 95 011 99 44
www.global-expo.uz

Рўйхатдан ўтиш

Реклама

Махфийми ё шаффофми?

2024 йил.
Ахмедходжаев:
"АЭС қурилиши лойиҳаси қиймати махфий ва очиқланмайди".

2025 йил. Ахмедходжаев:
“Ҳа, бош пудратчи „Росатом“ бўлади, лекин, шунга қарамай, улар бизни қандайдир тарзда чеклашга уринишмаяпти. Биз ҳамма нарсани қурамиз ва у ерда қандай бўлишини ҳал қиламиз. Бу — мутлақо шаффоф ва очиқ жараён”

“Қиймати 2 млрд доллардан кам бўлади”

Ахмедходжаев:

“[Станция] қиймати 2 млрд доллардан кам бўлади. Бу биз интилаётган мақсадли кўрсаткич”.

Бу қиймат қанчалик асосли ёки шиширилган, билмайман. Лекин Янги Ўзбекистон тарихида ҳали биронта мега лойиҳа, айниқса унга энергетиклар ва пудрат қиролларининг қўли теккан бўлса, у GTL заводми, MTO заводми ё Ёшлик коними, баён қилинган қийматига бирон марта сиғмаган, қурилгунча ёки ҳали қурилмай туриб ҳам каррасига қимматлаган.

Uzbekistan GTL учун совурилган 4 млрд.долларни ҳеч қурса солиқлар кўринишида қайтариш учун 100 йил ҳам етмаганидек, 2 млрд.долларлик кичик АЭС қийматини қоплаш учун неча авлод умри керак бўлади?

Ва берилмаган асосий иқтисодий саволга ким жавоб беради? Кичик АЭС мабодо қачондир битса, унга 2 млрд.долларми ё 4 млрд.долларми совурилгач, АЭСда генерация бўлган электр энергиясининг таннархи қандай бўлади? 20 цент ё 40 цент?

Ва бу таннархни қоплаш учун (қарзларни кимдир тўлаши керак-ку), тарифлар қанчага ошади?

“Россиянинг Ўзбекистондаги кичик АЭС реактори — тажриба эмас, балки синовдан ўтган технология”

Синовдан ўтган технология бўлиши учун Ахмедходжаев оғзидан бол томиб мақтаётган РИТМ-200Н (номи менга ГРУЗ 200 деб эшитилади) сув-сувли ядро реактори ер устида, яъни қуруқликда ишлаган ёки ишлаётган бўлиши керак. Ҳамма гап шундаки, дунёнинг бирон бир маконида бу технологияда ер устида ишлаб чиқариш мавжуд эмас. Ҳатто Россиянинг ўзида 2023 йилда анонс қилинган, биринчи блоки 2027 йилда ишга туширилади дейилган, лекин 2030 йилдан кейинга кечиктирилган Ёқутистондаги АЭС ҳам ҳалигача фақат қоғозда мавжуд. Мана қуришсин, шу Ёқутистондаги кичик АЭСни, 5-10 йил ишлашини кўрайлик, худо пошшо, кейин ўйлаб кўрса бўлади.

Унгача Тузконда қуришмоқчи бўлишаётган АЭС бу Ўзбекистон ери ва ўзбекистонликлар устидаги тажриба. Қип-қизил тажриба.

Ёқилғи нархини сунъий оширган БНҚИЗ ва GTL GAZ’ жазоланган: жазо қаттиқлашиши зарур!

Рақобат қўмитаси нархлар сунъий оширилиши билан боғлиқ манипуляция ҳаракатлари содир этилганлиги натижасида 77,7 млрд сўм маблағлар асоссиз олинганлиги ҳолатларини аниқлаган.

"Рақобат тўғрисида"ги Қонунига асосан молиявий жарималар қўлланилган субъектлар орасида биржа савдоларига бензин ва дизель ёқилғиси чиқарувчи "Бухоро нефтни қайта ишлаш заводи" МЧЖ ва биржада импорт пропан сотувчилардан “GTL GAZ” МЧЖ ҳам бор.

Ҳар икки субъект ҳаракатларида манипуляция ҳолатларини содир этиб, асоссиз даромад олганлиги аниқланган.

Келаси ҳафтада бошқа энерготоварлар қаторида метан газ нархи ҳам кескин ошади. Табиийки, чўнтаги ва илдизи бир очофат монополистлар ва муттаҳам олигархлар ўзи бусиз ҳам нархи осмонда бўлган бензин, пропан ва дизель ёқилғиси нархларини ошириб олишга яна уринишади.

Рақобат қўмитаси бундай уринишларни кейин эмас, ўз вақтида оператив аниқлаб ўзбекистонликларни талаётган монополист ва олигархларни шафқатсиз равишда жазолашга, улар олган асоссиз даромадларни каррасига кўп жарима билан қайтариш режимига ўтиши керак.

TIME журнали: Octobank – молия оламининг янги юзини шакллантирмоқда

Жаҳондаги нуфузли нашрлардан бири бўлган TIME журнали ўзининг янги сонида Octobankни молиявий инновациялар ва тезкор ривожланишнинг тимсоли сифатида эътироф этди. Журналда чоп этилган «Octobank – The Future Face of Finance» мақоласида банк томонидан бозорга жорий қилинаётган янги рақамли стандартлар ҳақида сўз юритилган.

«Octobank шунчки банк эмас. У молия ва ижтимоий масъулиятнинг келажагига бўлган нигоҳдир. Илғор технологияларни инклюзивлик, шаффофликка бўлган садоқат билан уйғунлаштирган ҳолда, Octobank рақамли даврда банк бўлиш нимани англатишини қайта идрок этди.

Молиявий муҳит ривожланишда давом этаётган бир пайтда, Octobank банк хизмати ҳам инновацион, ҳам инсон томонга йўналтирилган бўлиши мумкинлигини исботлаб, етакчиликка тайёр», деб ёзади TIME журнали.

Бундай эътироф Octobank ва Марказий Осиёдаги компаниялар учун халқаро майдонда янада фаол иштирок этиш имкониятини яратиши мумкин.

Эгаллаб олиш навбати банкоматларга келдими?

Ўтган йили декабрда, электромобилларни қувватлаш станцияларининг оммавий демонтажи бошланган пайтда, ижара жойларда ўрнатилган станцияларга қарши даъволар ўринли, деб топилса, унда ҳудди шунақа ҳуқуқда жойлаштирилган ўн минглаб банкомат ва инфокиоскаларни ҳам демонтаж қилиш бошланиши мумкинлиги ҳақида ёзган эдик.

Афсуски, энг ёмон гумонларимиз амалга кўчган кўринади. Ўзбекистон бўйлаб ҳудудларда “ноқонуний ўрнатилган” дейилаётган банкоматларни демонтаж қилиш ишлари бошланган.

“Менда ҳозир қанча банкоматларни демонтаж қилиб, олдириб ташлаганимиз ҳақида аниқ маълумотлар йўқ. Лекин ишлар доимий тарзда амалга оширилади. Буни Марказий банк ёки тижорат банклари ҳам тасдиқлаши мумкин”, деб айтган Кадастр агентлиги вакили.

Ўзбекистонда охирги вақтда қатор даромадли бозор сегментларини ёппасига эгаллаб, бир қўлли қилиш, рақобатчиларни айрим шотир органларнинг ваколатидан фойдаланиб, ўйиндан чиқариш тобора авж олмоқда. Банкоматлар ва инфокиоскалар бозори ҳам шу деструктив ҳаракатлардан четда қолмаётган кўринади.

Аввалроқ, ўтган йилнинг кузидан бошлаб банкоматларнинг cash in ва инкассация функцияси ёппасига ўчириб қўйилди. Кейинчалик ёқилгандан кейин ҳам, ушбу амалиётлар учун юқори комиссиялар жорий этилди. Бу ишлар барча банкларда бир вақтда тасодифий бўлганига ишониш қийин, айниқса эркатой тўлов ташкилотларидан бири нақд пул кирими ва тўлов тизимини эгаллаш учун бутун маъмурий ресурсларини жорий қила бошлаган бир пайтда.

Кадастр агентлиги орадан 7 йил ўтиб, банкоматлар дислокациясига, ижара ва субижара шартномаларига қизиқиб қолгани эса навбатда янги даража. Хўп, 90% банкоматлар субижара ҳуқуқида ишлаяпти дейлик. Нима бўпти? Бутун дунёда шунақа-ку.

Нима бўлгандаям, бу бузғунчи ҳаракатлар банкомат ва инфокиоскалар бозорида охирги 7 йилда шаклланган рақобатли тизимни ўлдиришга хизмат қилмаслиги керак. Агар бу юз берса, бизни худди ўтган ёмон даврдагидек нақдлик билан боғлиқ мудҳиш картина кутади.

Истеъмолчилар ва рақобат ҳимоячиси сифатида Рақобат қўмитаси, регулятор сифатида Марказий банк банкоматлар демонтажига нисбатан ўз муносабатини билдириши зарур.

Ҳартугул: Водий учун ягона аэропорт қуриш ғоясидан воз кечилган

Эсингизда бўлса, пандемиядан кейин самарасиз ва каррасига қиммат лойиҳалар ясаш орқали пул ўзлаштириш яна авжига чиққан пайтда, шимолдан келиб, бизга ақл ўргатувчилар водийдаги аэропортларни ёпиш ва янги ягона аэропорт қуриш лоббисини роса илгари суришганди.

Маълум қилишларича, бу зараркунанда ғоядан узил-кесил воз кечилган.

“У ерда битта аэропортни сақлаш стратегия ва хавфсизлик нуқтаи назаридан энг маъқул вариант эмас — бу биринчи масала...
Бизнинг стратегиямиз — учта вилоятда учта тўлақонли халқаро аэропортга эга бўлишдир”, — деган Uzbekistan Airports раҳбари.

Албатта, бу Ўзбекисионда аэропортлар билан юз бераётган антиқа қарорлар шу билан тугади дегани эмас. Масалан, Бухородаги аэропорт учун “хусусий шерик” сифатида Самарқанддаги аэропортни эгаллаган гуруҳга топширилиши улкан стратегик хато (гап фақат қимматлаштирилган лойиҳада эмас). Бухоро ва Самарқанд аэропортлари рақобатлашиши керак, бир қўлли қилиниши эмас.

Ўзи умуман бирон бир молиявий гуруҳга Ўзбекистонда бир-бирига жуғрофик яқин ва захира ҳисобланган икки ва ундан ортиқ аэропортни бошқаришга топширмаслик даркор. Агар нафақат эркин бозор, миллий хавфсизлик ҳақида қайғуриладиган бўлса.

Идеалда, Ўзбекистон Ғарб ва Шарқни бирлаштирувчи жойлашуви билан бутунлай очиқ ва барча занжирларда юқори рақобатли авиабозорга айланиши керак. Афсуски, худо берган бу имкониятлар ўта тор ва биқиқ манфаатлар учун қурбон қилинишда давом этмоқда.

“Кунлик импортни 100тадан камга тушириш” вазифасини протекционистлар уддалашганку, навбатлар нега камаймаяпти?

“Полигоннинг бир кунда 100 та автомашинани синовдан ўтказиш қобилияти бор экан. Бир кунлик импорт эса 300 та мошинани ташкил этар экан. Демак, ҳар куни навбатга 2 кундан қўшилиб, чўзилиб кетаверади.

Навбат олиш соат 00-00да очилиб, 1-2 дақиқага етиб бормасдан лимит тугаб қолар экан. (Кобальтга шартнома олишга ўхшаб)

Бир автомашина эгаси 10 апрель кунига навбат олганига дўпписини осмонга отиб хурсанд... Шунча кутганига 10 млн. сўм харажат хам қилиб беради. Агар майгача сертификат ололмай қолса яна 2500 долл. қўшимча харажат ҳам қилади”.

Божхона статистикаси бўйича кунлик автомобиль импорти январь ва февраль ойларида 100тадан камга тушиб бўлган. Пискент полигонида навбат камаймаётгани қизиқ? Ё синовлар вақти чўзилганми яна? Автомобилга қўшиб, ўша жойнинг ўзида импорт памперсларниям синашмоқдами?

Схема ўзгармаган: Бухоро янги аэропорти лойиҳаси тасдиқланмаган, лекин қурилиш бошлаб юборилган

Ўзбекистонда йирик қурилиш ишларини лойиҳалаш билан бирга параллел ўтказилиши, кейин объектнинг нархи каррасига ошиши бу онгсиз хато эмас, онгли равишдаги ҳаракат ва мақсадли жараён. Чунки фақат шу йўл билан объект қиймати каррасига ошиб кетишини оқлаш ва шу баҳона самарасиз пул ўзлаштиришни далиллаш мумкин.

226 млн.долларлик Бухоро янги аэропорти лойиҳасининг техник-иқтисодий асосларини ишлаб чиқиш якунланган ва ҳозирда у тасдиқлаш босқичида. Ҳужжат икки вазирлик томонидан тасдиқланиши керак. Бу жараённи «апрель охири — май ойининг бошигача» якунлаш режа қилинган.

Лекин, Uzbekistan Airports раисига кўра, Бухоро шаҳридаги янги жойда қурилиш-монтаж ишлари аллақачон бошлаб юборилган.

Мўйноқдан Сўхгача кичик аэропортлар ўзини оқламоқдами?

Uzbekistan Airports ёзда Сариосиё аэропорти, йил охиригача эса Зарафшон аэропорти очиб ишга туширмоқчи. Бу яхши хабар.

Лекин кичик аэропортлар қайта таъмирланиб ишга туширилиши иқтисодий самарали бўлиши керак. Сариосиё ва Зарафшон аэропортлари таъмири учун қанча маблағ ажратилганини билмайман. Лекин сарфланган капитал маблағлар қанча муддатда ва қатновларнинг қанақа режимида қайтиши энг асосий масала бўлиши керак. Бўлмаса, бу ишлар кичик аэропортларни қиммат таъмирлаб, пул ўзлаштиришдан бошқа иш эмас.

Масалан, 5 йил аввал 300 млрд.сўм (35 млн.доллар) совурилиб очилган Мўйноқ аэропортига самолет учаётгани йўқ. Ваҳоланки, аэропорт қурилиши пайтида нафақат Тошкент, Нукус ва Урганчга, Қозоғистон, Россия ва Туркия давлатларига рейслар ташкил этилиши ваъда қилинганди.

Худди шунақа Сўх аэропорти очилганидан бери ОАВга кўз-кўз қилингач, нечта авиарейс амалга ошди, ҳеч ким билмайди.

Ҳар бирига бир неча юз миллиард сарфланган Шаҳрисабз аэропортидан ҳафтасига 2 та, туристларни жалб қилиш учун халқаро аэропорт бўлади дейилган Қўқон ва Зомин аэропортларидан кунига биттагина рейс бор. Шу кўз кўрдига мавжуд саноқли рейслар аэропортларнинг ҳеч қурса, электр энергияси харажатини қоплаяптими?

Аэропорт қурилдими, максимум имкониятларида ишлаши керак-да!

Чиптаси нархи ўзи энг қиммат ҳавошканикидан қиммат бўлган Silk Avia маҳаллий қатновлар учун кифоями? Ўзи маҳаллий авиақатновлар бўйича стратегия борми, бор бўлса, қанақа?

Улкан маҳаллий авиа қатновлар бозорида қачондир рақобат пайдо бўладими, бозорга хорижий авиакомпаниялар киритиладими? Ё даққи юнусдан қолган усулларда пул ўзлаштириш давом этаверадими?

UzTest тугатилмагунча, Техник тартибга солиш агентлиги люстрация қилинмагунча бу абсурд давом этаверади

“27 март куни ҳолатига 12 апрелгача бўлган навбатлар тўлиб бўлди, кечки 12:00 дан очилган навбатлар 20 секундда тугаб бўлди”, деб ёзмоқда Автодекларант.

Техник тартибга солиш агентлиги, яъни регуляторнинг бир қўли билан мувофиқлик ва синовлар ўтказишга боғлиқ қоидаларни белгилаши, иккинчи қўли - UzTest билан бузуқ қоидалардан фойдаланиб бизнес қилиши тўхтагани йўқ, ҳеч кимни ҳайрон қолдиргани йўқ. Демак, бу бузуқ режимда Рақобат қўмитасиям, Антикоррупция агентлиги ҳам муаммо кўрмаяпти. Норма деб ҳисобламоқда.

UzTest нима деб баёнот бериши асло муҳим эмас, уларнинг ҳеч бир сўзига ишонч йўқ, амалда тор бўғизни янада торайтиришда давом этаверади, ташкилот отаси - Агентлиги билан бир ғўр, ислоҳ қилиб бўлмас даражада дискредитация қилиб бўлинган.

Ўзбекистон истеъмолчиларининг (Трампчасига айтганда, қўлида ҳеч қандай кўзир карта бўлмасада) ҳақи, ҳуқуқи ва танловини тиклайдиган ягона чора
UzTest’нинг тугатилиши, Техник тартибга солиш агентлигининг эса люстрация қилиниши бўлиши керак.

Қўнғирот сода заводи ҳам яширинча “хусусийлаштирилдими”?

Бугунги йиғилишда сотилган йирик активлар қаторида Қўнғирот сода заводи ҳам хусусийлаштирилгани эълон қилинди. Эьтиборлиси, Қўнғирот сода заводининг хусусийлаштирилгани 5 йил аввал ҳам шу каби мақомдаги йиғилишда маълум қилинганди.

Қизиқ тарафи, 5 йил аввал ҳам, ҳозир ҳам хусусийлаштиришга масъул бўлган Давактив Марказий Осиёдаги ягона, Қорақалпоғистондаги энг йирик заводлардан бўлган Қўнғирот сода заводи кимга, қанчага ва қачон сотилгани бўйича бирон бир очиқ маълумот бермаган.

Қўнғирот сода заводи МЧЖ устав капиталининг 51 фоиз миқдоридаги улуши сотилиши ҳақидаги Давактивнинг ягона ва охирги хабари 2019 йилга оид (кейин ўчириб юборилган). Жараёнга “хусусийлаштириш оталарининг” севимли маслаҳатчиси Ernst & Young ҳам жалб қилинган.

Ҳамма пандемия пайтида яшаш ва ҳаво учун курашаётган вақтда Қўнғирот сода заводининг 51% улуши Амирликларда рўйхатдан ўтган NCV International DMCC қўлига ўтиб қолган (бу “инвестор” Ўзбекистон аэропортларидаги duty free дўконларида ҳам билвосита улушдор). NCV International DMCC 51% улушни қанчага, қайси йўл билан ва қандай шартларда қўлга киритганини Давактив ёки Иқтисодиёт ва молия вазирлиги айтмаса, биз қайдан биламиз?

Нима бўлгандаям, Қўнғирот сода заводининг 49%и де-юре давлат қўлида (Давактивда) қолаётганди. Аввалига 51%, кейин 49%лик улуш қандай, қанчага ва қайси усулда “сотилганини” очиқлашмаган экан, яна ўша методичка “яширинча хусусийлаштириш” схемасидан фойдаланишган чиқар.

Давактив репутация ҳақида қайғурмас, майли. Нега ўзларини катта тўртликка алоқадор дея кўрсатадиган “консультант”лар бу жараёнларга соқов шерик бўлаётгани қизиқ. Улар нима, қачонлардир Артур Андерсен ва Энрон каби можаролар бошқа такрорланмайди, улар бундан суғурталанган деб ўйлайдиларми? Ёки учинчи дунёдаги акс-садолар биринчи дунёга етиб бормайди деб ҳисоблайдиларми?

Қўнғирот сода заводи 1995-2006 йилларда Ўзбекистон халқининг пешона териси (хусусан, мажбурий меҳнатли пахтадан суғуриб олинган маржалар) ва Ўзбекистон халқи тўлаган кредитлар, ёпилган конвертация ҳисобига қурилган.

Аввалига тадбиркорларга тўғридан-тўғри хизмат кўрсатишни йўлга қўйди. Кейин эса хизматлари сифатини янги босқичга олиб чиқди. Танқидларни тўғри қабул қилиб, таклифларни ўз фаолиятида акс эттираётган бу ташкилот энди одамлар орасига кириб, улар билан ҳамнафас яшашга интилмоқда.

Хоҳиш бўлса бас, барча зафарларга эришиш мумкинлигини "Тадбиркорликни ривожлантириш компанияси" ўз ҳаракатларида акс эттирмоқда.

Ўзини намуна қилган ҳолда – тадбиркорларга қарата Биз билан ривожлан, муаммо ва камчиликларни биргаликда енгиб ўтамиз демоқда!

@edcomuz | +99871 205-57-57

Реклама

Уйда товуқ боқувчилар ўзини ўзи банд қилишлари мумкин, сартарош, риэлтор ва репетиторлар эса тадбиркорлик очиши керак бўлади

2026 йилдан ўзини ўзи банд қилган шахслар шуғулланиши мумкин бўлган фаолият турлари 104 (+1) тадан 72 тага қисқаради. Янги ҳужжатга кўра, 34 та йўналишда ўзини ўзи банд қилиш мумкин бўлган фаолиятлар рўйхатидан чиқарилмоқда.

Рўйхатдан чиқарилган фаолиятлар орасида хизматлар соҳасида энг оммабоп бўлган сартарошлик, репетиторлик, гид-таржимонлик, риэлторлик, автомобиль устачилиги каби йўналишлар ҳам бор. Нега айни шу йўналишлар танлаб чиқарилаётгани ҳам қизиқ. Нима бўлгандаям, 9 ойдан кейин шу ва бошқа 34 йўналишда ўзини банд қилганлар ё хусусий тадбиркор ё юридик шахс очишлари керак бўлади. Ўзини ўзи банд қилишга 2020 йилда пандемия чекловлари пайтида рухсат берилган, кейинги йилларда эса рухсат берилган фаолиятлар фақат кенгайиб борганди (бандликнинг кенгайиши асосан шу восита орқали амалга оширилган).

Янги йилдан рўйхатга 3та фаолият қўшилмоқда. Уларнинг орасида уй шароитида хонаки товуқларни етиштириш ва кўпайтириш фаолияти ҳам бор.

Газ ва свет ҳисобингизни тўлдириб олинг, эски тарифлар 2 ойгача амал қилади

Уч кундан кейин газ ва электр энергияси тарифлари кескин ошади. Ижтимоий норма ва ундан ортиқ илк тижорий шкалада тарифлар газ бўйича 650/1500 сўмдан 1000/1800 сўмгача, электр энергияси бўйича эса 450/900 сўмдан 600/1000 сўмгача қимматлайди.

Лекин сизда агар газ ва свет ҳисобингизда 2 ойлик истеъмолга етарли маблағ бўлса ёки 1 апрелгача ҳисобингизни тўлдириб олсангиз, камида 2 ой (1 июнгача) эски тарифларда пул ушланади.

Чунки электр энергияси ва табиий газдан фойдаланиш қоидаларига кўра, Тарифлар ўзгарган ҳолларда табиий газ ҳажми ва электр энергияси учун аванс тариқасида тўловни амалга оширган истеъмолчи икки ойдан ортиқ бўлмаган муддатга қўшимча тўловларни амалга оширишдан озод қилинади.

Табиий газ, свет, суюлтирилган газ, метан ошмоқда, инфляцион кутилмаларингиз қандай?

1 апрелдан энерготоварлар нархининг навбатдаги ошиши арафасида инфляцион кутилмалар ва сезилган инфляция қандай ўзгаради?

Марказий банк сўровларида иштирок этинг, ўз фикр ва мулоҳазаларингизни билдиринг. Қамров қанча катта ва кенг бўлса, натижалар шунча кўп аниқликка яқинлашади.

@kutilmalar_mart2025_bot

Тарифларнинг ошиши майга қолдирилди!

Давлат раҳбари топшириғи билан электр ва газ тарифлари оширилиши 1 майгача кечиктирилди.

Аҳоли ва тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш мақсадида президент Шавкат Мирзиёев ҳукуматга электр энергияси ва газ тарифларининг оширилишини бир ойга кечиктириш бўйича топшириқ берди. Янги тарифлар 1 апрелдан эмас, 1 майдан кучга киради.

Ҳайитга яхши хабар.

Навбат ҳали бери камаймайди: Ўнминглаб импорт автомобиллар синовгача етиб бормай, омборларда қолаётган бўлиши мумкин

“Хитой автомобиль ишлаб чиқарувчилар ассоциацияси маълумотларига кўра, Хитой Ўзбекистонга 89 минг 584 дона автомобиль етказиб берган, бу Ўзбекистон томони эълон қилганидан тахминан 28,6 минг донага кўп. Божхона қўмитаси матбуот хизмати «Газета.uz» сўровига жавобан, бу фарқ ҳақиқатда республикага олиб кирилган, бироқ «импорт» сифатида рўйхатдан ўтмаган автомобиллар туфайли юзага келган бўлиши мумкинлигини маълум қилди.

Шу тариқа, автомобиллар божхона омборларида сақланмоқда, уларнинг эгалари автосинов майдончасида ўз навбатини ва автомобили мамлакат ҳудудида эркин ҳаракатланиши учун рухсат олишни кутмоқда”.

Автомобиль импорти 2025 йилда кескин қисқарганига қарамай Пискентдаги “соққа синовларда” навбат камаймаётгани ўтган йили жисмонан Ўзбекистонга олиб кирилган, лекин сунъий равишда “тор бўғиз” ҳосил қилингани сабабли омборларда қолаётгани билан боғлиққа ўхшайди. Ўтган йилдан қолган 28,6 минглик фарқ синовдан ўтиши ва навбатлар ноллашиши учун бугунги темпда камида яна бир йил керак бўлади.

Демак, ечим ўша-ўша: UzTest тугатилиши, Техник тартибга солиш агентлиги эса люстрация қилиниши зарур.

Бу зараркунандалар аҳоли ва бизнесга қўшиб давлатимизга, бюджетимизга ҳам зиён етказишаётганини билишармикан? 28,6 минг мошин бу юзлаб миллиард солиқ ва бож дегани, агар триллионлар бўлмаса.

Ўзбандлик кенгайиши хусусий тадбиркорлик қисқариши ҳисобига рўй бермаган

Ўзбандлик йўналишлари кескин қисқартирилиши эълон қилинганидан кейин турли даражадаги муҳокамаларда ва хусусан тармоқда бунга туртки сабаб ўлароқ тадбиркорлик субъектлари, хусусан хусусий тадбиркорлар ўзини ўзи банд қилишга ўтиб кетгани ҳақида мулоҳазалар пайдо бўлмоқда.

Лекин умумий статистика бунинг аксини кўрсатаётгандек. Масалан, кейинги йилларда фаолият кўсатаётган хусусий тадбиркорлар сони барқарор ўсишда давом этмоқда (солиштириш учун: 2024 йил 1 апрель ҳолатига).

Яъни хусусий тадбиркорлар фаолиятини ёпиб, ўзбандликка ўтиб олишмади, қайтанга миллионлаб норасмий иқтисодиётда фаолият кўрсатаётганлар ўзбандлик орқали расмий мақом олишди. Агар бунинг акси бўлса, расмий маълумотлар тақдим этилиши зарур.

Ҳукумат 9 ойдан кейин шартли сартарошларнинг тадбиркорлик субъекти очишга ундаётган экан, бунинг асосларини очиқ ва батафсил кўрсатиши лозим.

Ва ўзи умуман, ўзбандлик ва хусусий тадбиркорлик фаолиятлари бир-бирини такрорламаслиги, қисқартириш мақсадида камида 5 йилда бир қайта кўриб чиқилиши, йўналишлар рўйхати қонун билан тасдиқланиши (қайсидир олифта чиновникнинг кайфиятига боғлиқ бўлиб қолмаслиги учун) лозим.

Ўзбекистон иқтисодиётини оқартириш орқали ЯИМ ҳажмини 200 млрд.долларга етказиш йўлида кулранг меҳнат бозорини ўзбандлик орқали расмийлаштириш фавқулодда муҳим аҳамиятга эга. Тескари ишлар ўз оёғимизга болта уриш бўлади.