⁉️آیا می‌تونیم با بررسی حالت‌های چهره بچه‌ها (مثل حرکت ابرو و لب و... که بهش می‌گن Action Unit یا AU) ویدیوهای بچه‌های مبتلا به PTSD (اختلال استرس پس از سانحه) رو از بچه‌های سالم تشخیص بدیم؟
🧪 چی کار کردن؟
۱۸ کودک (با و بدون PTSD) رو در ۷ موقعیت مختلف (مثل صحبت با والدین، روان‌شناس و...) فیلم‌برداری کردن.
از ویدیوها فقط اطلاعات چهره‌ای مثل حرکات عضلات صورت، نگاه چشم، و حالت سر استخراج شد (بدون نشون دادن هویت واقعی بچه‌ها).
سپس با استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی (مثل ترنسفورمر و MLP)، سعی کردن فقط با همین اطلاعات چهره‌ای تشخیص بدن کودک PTSD داره یا نه.
✅ چی به دست آوردن؟ (نتیجه)
حرکات چهره (AU) واقعاً می‌تونن به تشخیص PTSD کمک کنن.
زمینه گفت‌وگو خیلی مهمه! ویدیوهایی که کودک با روان‌شناس صحبت می‌کرد دقت بیشتری در تشخیص داشتن تا صحبت با والدین.
📦 چی ساختن؟
یه دیتاست جدید و بدون اطلاعات هویتی ساختن که می‌تونه در آینده به توسعه ابزارهای دقیق، سریع و بی‌طرف برای تشخیص PTSD در کودکان کمک کنه
🔍 چرا این پروژه مهمه؟
✅ تشخیص PTSD در کودکان معمولاً با پرسشنامه و گفت‌وگو انجام میشه، اما این روش‌ها خیلی ذهنی هستن و ممکنه کودک یا والدین واقعیت رو درست نگن.
✅ تشخیص نادرست یا دیرهنگام می‌تونه باعث بشه کودک درمان نشه و آسیب‌های روانی طولانی‌مدت ببینه.
✅ این پروژه برای اولین بار یه راه عینی و خودکار پیشنهاد می‌ده: فقط با دیدن حرکات چهره در ویدیو!
📚این مقاله اخیرا در ژورنال pattern recognition letters به چاپ رسید.
🧪 چی کار کردن؟
۱۸ کودک (با و بدون PTSD) رو در ۷ موقعیت مختلف (مثل صحبت با والدین، روان‌شناس و...) فیلم‌برداری کردن.
از ویدیوها فقط اطلاعات چهره‌ای مثل حرکات عضلات صورت، نگاه چشم، و حالت سر استخراج شد (بدون نشون دادن هویت واقعی بچه‌ها).
سپس با استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی (مثل ترنسفورمر و MLP)، سعی کردن فقط با همین اطلاعات چهره‌ای تشخیص بدن کودک PTSD داره یا نه.
✅ چی به دست آوردن؟ (نتیجه)
حرکات چهره (AU) واقعاً می‌تونن به تشخیص PTSD کمک کنن.
زمینه گفت‌وگو خیلی مهمه! ویدیوهایی که کودک با روان‌شناس صحبت می‌کرد دقت بیشتری در تشخیص داشتن تا صحبت با والدین.
📦 چی ساختن؟
یه دیتاست جدید و بدون اطلاعات هویتی ساختن که می‌تونه در آینده به توسعه ابزارهای دقیق، سریع و بی‌طرف برای تشخیص PTSD در کودکان کمک کنه
🔍 چرا این پروژه مهمه؟
✅ تشخیص PTSD در کودکان معمولاً با پرسشنامه و گفت‌وگو انجام میشه، اما این روش‌ها خیلی ذهنی هستن و ممکنه کودک یا والدین واقعیت رو درست نگن.
✅ تشخیص نادرست یا دیرهنگام می‌تونه باعث بشه کودک درمان نشه و آسیب‌های روانی طولانی‌مدت ببینه.
✅ این پروژه برای اولین بار یه راه عینی و خودکار پیشنهاد می‌ده: فقط با دیدن حرکات چهره در ویدیو!
📚این مقاله اخیرا در ژورنال pattern recognition letters به چاپ رسید.
👌1
🧠 ترنسفورمر و MLP یعنی چی؟
وقتی می‌خوایم با هوش مصنوعی چیزی رو از روی داده‌ها تشخیص بدیم (مثل اینکه یه بچه PTSD داره یا نه)، نیاز به مدل‌های پیش‌بینی داریم.
🔹شبکه عصبی چند لایه ای (MLP)
مثل یه ماشین حسابه که با دیدن چندتا عدد (مثلاً شدت حرکات صورت)، یه تصمیم می‌گیره. ساده و مستقیمه، ولی گاهی به ظرافت‌های زمانی یا ترتیبی توجه نمی‌کنه.
🔹 ترنسفورمر (Transformer):
مثل یه آدم باهوش و دقیق که نه‌تنها می‌بینه هر حرکت چهره چیه، بلکه می‌فهمه تو چه زمانی اتفاق افتاده و به کدوم حرکت‌های قبلی یا بعدی ربط داره.
مثلاً وقتی بچه اول اخم می‌کنه، بعد لب‌هاش می‌لرزن، ترنسفورمر متوجه میشه این توالی ممکنه نشون‌دهنده اضطراب باشه.
📊 توی این پژوهش، از هر دو استفاده کردن و دیدن وقتی ترکیبشون کنن (یعنی MLP + ترنسفورمر)، نتایج بهتر از استفاده‌ی تنها از یکی از اون‌هاست!
وقتی می‌خوایم با هوش مصنوعی چیزی رو از روی داده‌ها تشخیص بدیم (مثل اینکه یه بچه PTSD داره یا نه)، نیاز به مدل‌های پیش‌بینی داریم.
🔹شبکه عصبی چند لایه ای (MLP)
مثل یه ماشین حسابه که با دیدن چندتا عدد (مثلاً شدت حرکات صورت)، یه تصمیم می‌گیره. ساده و مستقیمه، ولی گاهی به ظرافت‌های زمانی یا ترتیبی توجه نمی‌کنه.
🔹 ترنسفورمر (Transformer):
مثل یه آدم باهوش و دقیق که نه‌تنها می‌بینه هر حرکت چهره چیه، بلکه می‌فهمه تو چه زمانی اتفاق افتاده و به کدوم حرکت‌های قبلی یا بعدی ربط داره.
مثلاً وقتی بچه اول اخم می‌کنه، بعد لب‌هاش می‌لرزن، ترنسفورمر متوجه میشه این توالی ممکنه نشون‌دهنده اضطراب باشه.
📊 توی این پژوهش، از هر دو استفاده کردن و دیدن وقتی ترکیبشون کنن (یعنی MLP + ترنسفورمر)، نتایج بهتر از استفاده‌ی تنها از یکی از اون‌هاست!
🎬🔬 سینمای اختراع – قسمت دوم: داروی "سوپرذهن" در Limitless
📽️ فیلم Limitless داستان نویسنده‌ایه که با مصرف قرصی به اسم NZT-48، به قدرتی دست پیدا می‌کنه که از 100٪ ظرفیت مغز خودش استفاده می‌کنه؛ حافظه بی‌نقص، یادگیری با یک نگاه، تحلیل لحظه‌ای، تسلط بر زبان، ریاضیات، بورس، سیاست...
اما سوال اصلی ما:
🧠 آیا واقعاً چنین دارویی ممکنه ساخته و ثبت بشه؟ یا زاده تخیله؟
---
🔍 تحلیل علمی:
✅ هسته علمی پشت ایده:
در واقعیت، مغز ما همیشه فعال‌تر از «۱۰٪» مشهوره؛ این یک افسانه رایجه.
اما ایده افزایش کارایی شناختی (Cognitive Enhancement) موضوعی کاملاً جدی در نوروساینس و داروسازی امروز است.
🧪 داروهای واقعی نزدیک به NZT-48:
Modafinil: داروی افزایش بیداری، استفاده در نارکولپسی، گاهی به عنوان تقویت تمرکز در افراد سالم (off-label)
Ritalin / Adderall: افزایش تمرکز در ADHD – اما با عوارض جانبی و محدودیت
Nootropics: مکمل‌ها یا داروهای شبه‌دارویی برای تقویت حافظه، تمرکز و یادگیری (علمی بودن‌شون هنوز در حال بررسیه)
---
⚖️ آیا قابل ساخت و ثبت اختراع هست؟
✔️ اگر دارویی واقعاً بتونه عملکرد شناختی رو به‌طور ایمن، مؤثر و پایدار تقویت کنه:
🔹 بله، می‌تونه ثبت اختراع دارویی (patent) بشه
🔹 اما باید مراحل تحقیقات، کارآزمایی بالینی و تأییدیه سازمان‌های دارویی مثل FDA رو طی کنه
❌ در حال حاضر هیچ دارویی به پای NZT-48 در فیلم نمی‌رسه؛ عوارض، محدودیت اثر و نبود شواهد کافی هنوز مانع ثبت چنین دارویی در دنیای واقعی شده
---
🧠 جمع‌بندی:
🎬 NZT-48 فعلاً تخیله...
اما مسیر تحقیقات داروسازی به‌سمت داروهای نوروپرفورمنس به‌سرعت در حال پیشرفته.
علم و تخیل، فاصله‌شون کمتر از چیزیه که فکر می‌کنیم.
---
📌 شما دوست دارید کدوم فیلم علمی‌تخیلی بعدی بررسی بشه؟
💬 منتظر نظرات و پیشنهاداتتون هستیم
✍️ کاری از کمیته مرکزی تحقیقات و فناوری دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
#سینمای_اختراع
#NZT48
#Limitless
#داروی_هوش
#علم_در_سینما
#ثبت_اختراع
#علوم_پزشکی
📍 روابط عمومی کمیته مرکزی تحقیقات و فناوری دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
🆔 @arums_src
📽️ فیلم Limitless داستان نویسنده‌ایه که با مصرف قرصی به اسم NZT-48، به قدرتی دست پیدا می‌کنه که از 100٪ ظرفیت مغز خودش استفاده می‌کنه؛ حافظه بی‌نقص، یادگیری با یک نگاه، تحلیل لحظه‌ای، تسلط بر زبان، ریاضیات، بورس، سیاست...
اما سوال اصلی ما:
🧠 آیا واقعاً چنین دارویی ممکنه ساخته و ثبت بشه؟ یا زاده تخیله؟
---
🔍 تحلیل علمی:
✅ هسته علمی پشت ایده:
در واقعیت، مغز ما همیشه فعال‌تر از «۱۰٪» مشهوره؛ این یک افسانه رایجه.
اما ایده افزایش کارایی شناختی (Cognitive Enhancement) موضوعی کاملاً جدی در نوروساینس و داروسازی امروز است.
🧪 داروهای واقعی نزدیک به NZT-48:
Modafinil: داروی افزایش بیداری، استفاده در نارکولپسی، گاهی به عنوان تقویت تمرکز در افراد سالم (off-label)
Ritalin / Adderall: افزایش تمرکز در ADHD – اما با عوارض جانبی و محدودیت
Nootropics: مکمل‌ها یا داروهای شبه‌دارویی برای تقویت حافظه، تمرکز و یادگیری (علمی بودن‌شون هنوز در حال بررسیه)
---
⚖️ آیا قابل ساخت و ثبت اختراع هست؟
✔️ اگر دارویی واقعاً بتونه عملکرد شناختی رو به‌طور ایمن، مؤثر و پایدار تقویت کنه:
🔹 بله، می‌تونه ثبت اختراع دارویی (patent) بشه
🔹 اما باید مراحل تحقیقات، کارآزمایی بالینی و تأییدیه سازمان‌های دارویی مثل FDA رو طی کنه
❌ در حال حاضر هیچ دارویی به پای NZT-48 در فیلم نمی‌رسه؛ عوارض، محدودیت اثر و نبود شواهد کافی هنوز مانع ثبت چنین دارویی در دنیای واقعی شده
---
🧠 جمع‌بندی:
🎬 NZT-48 فعلاً تخیله...
اما مسیر تحقیقات داروسازی به‌سمت داروهای نوروپرفورمنس به‌سرعت در حال پیشرفته.
علم و تخیل، فاصله‌شون کمتر از چیزیه که فکر می‌کنیم.
---
📌 شما دوست دارید کدوم فیلم علمی‌تخیلی بعدی بررسی بشه؟
💬 منتظر نظرات و پیشنهاداتتون هستیم
✍️ کاری از کمیته مرکزی تحقیقات و فناوری دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
#سینمای_اختراع
#NZT48
#Limitless
#داروی_هوش
#علم_در_سینما
#ثبت_اختراع
#علوم_پزشکی
📍 روابط عمومی کمیته مرکزی تحقیقات و فناوری دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
🆔 @arums_src
❄️ چرا وقتی یه صحنه‌ی خیلی احساسی یا معنوی می‌بینیم «مور مورمون میشه»؟
🔬 از نگاه نوروساینس، این پدیده اسم داره: Frisson یا «aesthetic chills». این همون حسیه که ممکنه با شنیدن یه موسیقی فوق‌العاده، دیدن یه صحنه‌ٔ باشکوه، یا حتی تجربهٔ معنوی عمیق، ناگهان تو بدنمون حس کنیم؛ مثل یه لرزش خفیف یا برق گرفتن از پشت گردن تا ستون فقرات.
🧠 چی تو مغزمون فعال میشه؟
طبق یافته‌های Blood & Zatorre، این حس با فعال‌شدن مدار پاداش مغز همراهه. مناطقی از مغز مثل:
-Nucleus Accumbens:
همون جایی که وقتی شکلات می‌خوریم فعال میشه
-Amygdala:
مرکز پردازش هیجان‌ها
-Ventral Tegmental Area
و حتی
-Insula:
که حس‌های بدنی و احساسی رو به هم وصل می‌کنه
🎧 تو مطالعه‌ای دیگه، Salimpoor و همکاران نشون دادن وقتی افراد منتظر بخش اوج موسیقی هستن، دوپامین تو Caudate ترشح میشه. و وقتی اون لحظه‌ی احساسی قوی واقعاً می‌رسه، دوپامین به‌شدت تو Nucleus Accumbens آزاد میشه. یعنی هم “انتظار” و هم “رسیدن به اوج” با لذت همراهه!
🫀 اما فقط مغز نیست؛ بدن هم وارد بازی میشه!
در همون لحظه، سیستم عصبی خودمختار وارد عمل میشه: ترکیبی از فعالیت سمپاتیک (مثل افزایش ضربان قلب) و پاراسمپاتیک (مثل اشک تو چشم). به همین دلیله که ممکنه هیجان و یه آرامش خاصی رو هم‌زمان حس کنیم.
🌌 و یه چیز جالب‌تر:
تجربه‌هایی که بهشون می‌گن Awe (مثل حس کوچکی در برابر یه عظمت مثل کهکشان یا لحظه‌ی عبور نور از شیشه‌های رنگی کلیسا) هم باعث frisson می‌شن.
طبق نظریهٔ Keltner & Haidt، این حس وقتی رخ می‌ده که با چیزی بزرگ‌تر از چارچوب‌های فکری‌مون روبه‌رو می‌شیم و مغزمون نمی‌تونه سریع براش دسته‌بندی بسازه.
🎚گردآوری: #شقایق_عبدالهی ، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان
📚 منابع:
https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.191355898
https://www.nature.com/articles/nn.2726
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02699930302297
🔬 از نگاه نوروساینس، این پدیده اسم داره: Frisson یا «aesthetic chills». این همون حسیه که ممکنه با شنیدن یه موسیقی فوق‌العاده، دیدن یه صحنه‌ٔ باشکوه، یا حتی تجربهٔ معنوی عمیق، ناگهان تو بدنمون حس کنیم؛ مثل یه لرزش خفیف یا برق گرفتن از پشت گردن تا ستون فقرات.
🧠 چی تو مغزمون فعال میشه؟
طبق یافته‌های Blood & Zatorre، این حس با فعال‌شدن مدار پاداش مغز همراهه. مناطقی از مغز مثل:
-Nucleus Accumbens:
همون جایی که وقتی شکلات می‌خوریم فعال میشه
-Amygdala:
مرکز پردازش هیجان‌ها
-Ventral Tegmental Area
و حتی
-Insula:
که حس‌های بدنی و احساسی رو به هم وصل می‌کنه
🎧 تو مطالعه‌ای دیگه، Salimpoor و همکاران نشون دادن وقتی افراد منتظر بخش اوج موسیقی هستن، دوپامین تو Caudate ترشح میشه. و وقتی اون لحظه‌ی احساسی قوی واقعاً می‌رسه، دوپامین به‌شدت تو Nucleus Accumbens آزاد میشه. یعنی هم “انتظار” و هم “رسیدن به اوج” با لذت همراهه!
🫀 اما فقط مغز نیست؛ بدن هم وارد بازی میشه!
در همون لحظه، سیستم عصبی خودمختار وارد عمل میشه: ترکیبی از فعالیت سمپاتیک (مثل افزایش ضربان قلب) و پاراسمپاتیک (مثل اشک تو چشم). به همین دلیله که ممکنه هیجان و یه آرامش خاصی رو هم‌زمان حس کنیم.
🌌 و یه چیز جالب‌تر:
تجربه‌هایی که بهشون می‌گن Awe (مثل حس کوچکی در برابر یه عظمت مثل کهکشان یا لحظه‌ی عبور نور از شیشه‌های رنگی کلیسا) هم باعث frisson می‌شن.
طبق نظریهٔ Keltner & Haidt، این حس وقتی رخ می‌ده که با چیزی بزرگ‌تر از چارچوب‌های فکری‌مون روبه‌رو می‌شیم و مغزمون نمی‌تونه سریع براش دسته‌بندی بسازه.
🎚گردآوری: #شقایق_عبدالهی ، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان
📚 منابع:
https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.191355898
https://www.nature.com/articles/nn.2726
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02699930302297
PNAS
Intensely pleasurable responses to music correlate with activity in brain regions implicated in reward and emotion
We used positron emission tomography to study neural mechanisms underlying intensely pleasant emotional responses to music. Cerebral blood flow c...
❤2👍1